Catalog

Futbol Cumhurlyef S P O R Şiddete çözüm bulmak için çıkarılan yeni yasanın farkı sert yaptırımlar olarak göze çarpıyor Olay çıkarana hapis yolu Futbol Yasası Üzerine TAMER GÜNEY Baftarafı 1. sayfada. ğundataraftaıiararasında kavgalar çı- kıyor ve istenmeyen olaylar meyda- na geliyor. Tribün terörü salona da sıçradı. Basketbol müsabakalannda da benzer görüntüler yaşanıyor. Gi- dîşat hiç de iyi değil. Yeni çıkan şiddet yasasının tri- bün terörünü önleyip önlemeyeceği belli değil. Ancak futbolun vazgeçil- mez bır parçası olan seyırci, taraftar, fanatik ve holigan gibi kavramlann da içînde yeraldığı konulann derinlerne- sine incelenip çözüm yollannın orta- ya konulması zorunlu hale geldi. Genel kuruldan geçti Sporda şiddetin önlenmesi ile ılgili yasatasansı geçen haftaTBMM Genel Kunjlu'nda kabul ediidi. Kuş- kusuz yasa; stadyum, spor salonu ve digerspor alanlannda ve çevresin- de patlayıcı, pariayıcı, yanıcı, yarala- yıcı maddelerin kullanılmasının en- gellenmesi, ailevi veya manevi de- ğerlere yönelik hakaret, sövme ve SUPER LİG TAKIMLARININ CEZALARI Adana: 4 Milyar lira para cezası, bir maç seyircisiz oynama, A.Sebat: 3 Milyar 250 Milyon lira para cezası, Beşiktaş: 5 milyar 500 mityon lira para cezası, bir maç saha kapatma. Bursa: 2 milyar lira para cezası, Ç.Rize: 1 miiyar lira para cezası, Denizli: 2 milyar 500 milyon lira para cezası, bir maç saha kapatma, Diyarbakır 1 milyar lira para cezası, Elazığ: 3 milyar 500 milyon lira para cezası, Fenerbahçe: 7 milyar 500 milyon lira para cezası, Galatasaray: 7 milyar 750 milyon lira para cezası, bir maç saha kapatma, G.Antep: 4 milyar 500 milyon lira para cezası, bir maç seyircisiz oynama, Istanbul: 2 milyar 500 milyon lira para cezası, Konya: 4 milyar 500 milyon lira para cezası, Malatya: 6 milyar lira para cezası, Ankaragücü: 1 milyar 250 milyon lira para cezası, Samsun: 2 milyar lira para cezası, bir maç saha kapatma, Trabzon: 11 milyar lira para cezası. aşağılayıa slogan ve davranışlann yer aldığı kötü tezahüratın önlenmesini amaçlıyor. Ne var ki medyaya getiri- len bir dizi sansür ve haberyasağı ise yeniden gözden geçirilmeli. Çünkü yönetici ortalığı gerginleştiren demeç verir, fanatik elinde satırla dolaşır kim- senin sesi çıkmaz fatura da her za- man olduğu gibi gazetecilere; doğru- lan savunana müesselere kesilir. Spor alanlannda güvenlikten, ev sahibi takımı sorumlu tutan yasa, kötü tezahürat yapan taraftara, tah- rik edici beyanat veren kulüp yöneti- cisine ve bunları yayınlayanlara çeşit- li hapis ve para cezalan öngörüyor. Cezalar paraya çevrilemeye- cek.idari para cezalan, Gençlik ve Spor Genel Müdüriüğü bünyesinde oluşturulacak özel hesapta toplana- cak Toplanan para, GSGM tarafından çıkanlacak yönetmelik esaslanna gö- re yüzde 50'si Engelliler Spor Fede- rasyonu ile engelliler kulüp faaliyetle- rine; yüzde 50'si ise fair play kuralla- nna uygun hareket eden amatör spor kulüpleri ile okul sporlannın geliştiril- mesine aynlacak. Yasaklara uyma- yan kişilerin kimlik bilgileri takibe alı- nacak. Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Ya- sa'nın 25. maddesinde öngörülen fut- bol müsabaka ve çalışmalannda ku- lüplerve kjşiterce disiplin ve sportmen- liğe aykın eylemlere uygulanan ceza- lar, 500 milyar lirayı geçemeyecek. Habere yasak MADDE16.-Spor müsabakalarını canlı olarak yayınlayan yayın kuruluşu ile diğer yazılı ve görsel yayın kuruluşları, bu Kanunun amacına aykın niteliktekı afiş, pankart, söz, fiil ve davranışları yayınlayamaz. Cezası ağır 16 ncı maddeye aykırı davranan görsel yayın kuruluşları hakkında 13/4/1994 tarıhli ve 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun; basın mensupları hakkında da 15/7/1950 tarihli ve 5680 sayılı Basın Kanunu hükümleri saklıdır. 16 ncı maddede yazılı eylemlerde bulunan gerçek kişilere her yayın ıçin on milyar lira, tüzel kişilere ise elli milyar lira para cezası verilir. Yeni Yasa Yenilik Getirecek mi? KAŞİFTÖRE Yazıya yarım asırdan daha uzun zaman önce ilkokul 4. ve 5. sınıf öğretmenim, ışıklar içindeki Zekeriya Kaynar'ın fıkrasıyla baş- layalım... "Şirket-iHayhye'nin vaporiannda, sey- yar satıcı pire ilacı tanıtırken ilacın nasıl kul- lanılacağını şöyie tarif ediyormuş; - Pireyi yakalayacak, gözüne bu ilacı dökeceksiniz..." Spor karşılaşmalannda şiddet ve dü- zensizliği önlemek için, 2 Mart'ı 3 Mart'a bağ- layan gece, bir yasa kabul ediidi... Yasanın tam adını, numarasını henüz bilemediğimiz gibi, metnini de yayımlanma- dığı için, gazete haberi olarak biliyorum... Cumhuriyet'te 15 yılı aşkındır yazıyo- rum. Maç eleştirilerinin dışında hemen tümü- ne yakın yazdıklarım "stat" anarşisinin nasıl önleneceğıne dairdir. Gerçek, yeni yasaüç-beş yeni kurum ge- tirdiği ilk bakışta ayırt edilebilir olduğunu gö- rüyoruz. Ancak, yürürlükteki Türk Ceza Yasası, örneğin; 264. maddede "... banıt ve benzeriateş- liecza... ", "meskun yerde veya çevresinde ya da halkın gelip geçtiği bir yerde ateşle- yenler veya patlatanlar" diye değişik biçim- lerde ağır cezalarla yaptınma bağlamıştır... Örneği vermemdekj amaç, yeni yasa ile Amerika yeniden keşfedilmiyor... Bunlar Türk Ceza Yasası'nın değişik maddelerinde yaptınma bağlanmış yasaiar ve üzülerek söyleyelim ki işletilmiyor... Gaziantepspor - Fenerbahçe maçında, Kamil Ocak'ın plastik koltuklartnı yakanları Gaziantep güvenliğinin patronlan neden ya- kalayamadılar?.. Yasanın sadre şifa olabilmesi için, uy- gulayıcılara engel olunmaması gerekli ve zo- runludur... Yasaiar karakaplı kitaplardan günışığı- na çıkarılmalıdır. Bugünlere, uygulayıcılann ihmalleriyle geldik... Hele bir yasa yayımlansın konuşulacak çok şeyimiz olacak! Kimlik sorunu - Psikiyatrist Doç. Dr. Arif Verimli: Bilinçaltında aşağılık kompleksi yaşayan kişiler bir yetenekierini geliştirerek bu kompleksi aşmaya çalışırlar. Bu basit örnekte olduğu gibi bu psikolojik savunma 11 lekanizmasına yüceltme mekanizması denir. Spor ve rekabet aslında bilinçaltındaki şiddet eclimlerini kapatıcı bir yüceltme mekanizması olarak "davranışlarda yer alır. Özellikle birey anlamında oenlik sayısı düşük kendisini geliştirmemiş ya da îoplumun gelişme koşullan sunmadığı bireyler, taraftarlık kimliği altında bir değer kazanırlar. 'Kendisi hiçbir şey olmayan biri, Galatasaray'ın teraftan olarak kendini önemli hisseder." Bu yüzden kişi önemsiz yenilgileri bile kendine atfederek tfkelenir. sinirienir, önemini yitirmesine yol açacak oan karşı takımı yıkar geçer. Futboldaki şiddetin en temel nedeni budur. Taraftarlar stat kapısından grince toplumsal değerleri ifade eden otokontrolü yani el frenlerini dışarıda bırakıyorlar. Ekonomik sıkıntı - Uzman Psikolog Alanur Özalp: Şiddet dürtüsünün altında yatan parasızlık, açlık, kimlik bunalımı gibi saymakla bitmeyecek kadar çok etken var. Ama bu nedenlerin ilk sırasını ekonomik sıkıntı alıyor diyebiliriz. Sıkıntılar insanları, acımasız, kırılgan, patlamaya hazır hale getiriyor. Bu durum da ne yazık ki statlarda ve çevrelerinde istenmeyen şiddet olaylannı doğuran etkenler olarak karşımıza çıkıyor. Yeni yasa şiddet: i a^'Mmasında etkili olabilir ancak yeterli olmaz. ha> v uu,,>. bir yasanın çıktığından bile haberdar değ'i. ^ c e bilgilendirme yapılmalı. Spor kulüplerinin de atabnec "ği adımiar var. Örneğin şu anda sadece Birinci Lıg «.' )irkaç takımın psikoloğu var. Ancak sporr ,arın yatışmalarını, rahatlamalarını sağlayacabilf ak psikolog her takıma ve spor dalına gereklidir. Çü, ıKü sporcunun sahadaki kontrolsüz hırsı ya da motivasyonu seyirciye de yansıyor. Bu da gerginliği artırıcı faktör oluyor. Caydırıcı cezalar - Prof. Dr. Erdener Yurtcan (Ceza Hukuku Profesörü): Hukuk dünyanın en iddialı ışidir. Çünkü insan ana rıhmine düştükten, ölümünden sonra dahı sorunlara çözüm bulma iddiasında olan bir bilim dalıdır. Konu sporda şiddeti çözmekse bunu da hukuk çözer. Çözerken de bütün hukuka aykınlıkları ve şiddet ıçeren hareketleri cezalandırır. Cezaiar, hapis, para, kişilere yönelik ya da kurumlara yönelik olabilir. Yeni yasada da buna yönelik düzenlemeier var. Şu anda yürürlükteki yasada para cezası olarak komik yaptırımlar vardı. Yeni yasa ile bunlar çok yükseltildi ve gerçekten caydırıcı hale geldı. Sporda şiddete başvuran kişiler yargılanıp cezalanacak. Yerine göre hapis, para ya da izlemekten men cezası verilecek. Spor kulüplerine özel güvenlik birimı kurma şartı da getiriliyor. Güvenlik de tamamen evsahibi kulübün sorumluluğunda olacak. Söz konusu olan "Futbol Yasa- sı" ise bunu da ga- zete yorumu çerçe- vesinde açıklayacak- sam değişik durum- lan çok özet biçimde "Hacı Bekir Loku- mu" gibi sunmam gerekecektir. DURUM 1: Futbolda çok ge- niş kesime göre yasaiar, sadece işi düşenlerin başvurduğu, hukuk dili ile yazılmış maddelerin sıralanma- sıdır. Oysa yasalar, futbol denilen bü- yük organizasyonun çerçevesini çi- zen, içinde yaşayan insanların ha- yatlarını derinden etkileyen çok di- namik unsurlardır... DURUM 2:1988 - 2000 yılla- rı arasında Türk futboluna ilişkin dörtyasaçıkanlmıştır. Şu günlerde beşincinin arayışına geçildiğine gö- re, tekrar başarısız olmamak için şu soruyu sormak gerekecektir: "Çıkarılan yasalar neden çabucak eskimektedir?.." Yasalar yapılırken bir bütünü kapsamalıdır. Örneğin, hepimizin bürokrat yapısıyla çok eleştirdiğimiz 3530 sayılı Beden Terbiyesi Yasa- sı bu butünlüğü sergilemiştir. Ora- da merkez teşkilatının yapısı, il ve ilçelerde örgütlenme, sahalann ve statların yapımı ve kullanımı, ku- lüpler ve federasyonların oluşumu kendi mantığında çerçevelenmiştir... Oysa futbol yasalarında bu bütünlük görmezlikten gelinmiştir. Yandakitablodan anlaşılacağı gibi, yeşil işaretli konular çözümlenmiş- tir... Grı tondakiler bugün tartışıl- maktadır... Kırmızı ve beyaz daire- lerden ise hiç söz edılmemektedir... Özellikle kırmızı konulan hesa- ba katmayan bir yasa kısa ömürlü olmaya mahkumdur. Profesyonellik şart DURUM 3: Yönetim Kurulu, olaylı maç raporları için pazartesi, disiplin kurulu kararlan için çarşam- ba, tahkim kurulu kararlarının ona- yı için cuma günü toplanacaksa ve her gün 200 bin dolarlık masraf çe- kinin imzalanması gerekiyorsa ve de "bugün git, yann gel" uygulaması arzulanmıyorsa, bu işler "Fahri/ amatör" yöneticılerle sürdürüle- mez... En azından "tam gün" esa- sında "Profesyonel" çalışacak "lc- ra Kurulu"na ihtiyaç vardır... DURUM 4: Futbol Federasyo- nu her ilde organizasyona girecek ama orada kendi "Taşra Teşkilatı" bulunmayacakvetesislerehükme- demeyecek... Böyle bir düzenle- menin sağlıklı yürüyemeyeceği ke- sindir... DURUM 5: Kuruluş yasasın- dayazıldığı biçimde, birnumaralı gö- revi "Futbolu geliştırmek" olan ve dört bin kulübü, onbinlerle rfadesi- ni bulan antrenör ve hakem cami- asını, 200 bin futbolcuyu ve de 70 trilyonluk bütçeyi yöneten kurumun "AR-GE"s\z çalışması çağdaş öl- çüleresığmaz... DURUM 6: Futbol Federasyo- nu'nun en önemli sorumiulukların- dan bir tanesi de Türk futbolunun "Yüksek Çıkarlan" nı korumaktır. Bu işlev "Sadece" kulüp temsilci- lerıne bırakılırsa, bugünün tıkanık- lığı gündeme gelir... Demokrasi, ta- bandakı grupların seslerini "Genel kurul"\arda ve 'yönef/m"lerde du- yurmaksa "Futbolculann - Antre- nörlerin - Hakemlerin" de batı fe- derasyonlarında örnekleri görülen biçimde "temsil" edilmeleri sağ- lanmalıdır... Türk futbolunun yüksek çıkarlan "ancak" tabanın sesi du- yulursa korunur. DURUM 7: Federasyon olu- şumunda söz hakkının tamamı ku- lüplerde olsa da veya kulüp ağırlık- lı bir yapı kurulsa da yasayı hazır- layanlar mutlak biçimde şu soruyu sormak durumundadırlar: "Hangi kulüp?.." Bu sorunun cevabı UEFA Krıterlerini Süper üg'den Amatör- ler'e kadar uyarlayıp futbol kulübü yapısını ortayaçıkarmaktan geçer... Türk futbolu artık "Spor Kulübü" ile "Futbol Kulübü" farkını anlamalıdır... Hangi kanun olursa olsun, "Kriter- lerle belirlenmemiş spor kulüp- leri"ue "Futbol Federasyonu'nu" seçtirirse, başarısızlığa mahkum olacaktır... Tıpkı 1938 -1986 -1988 - 1989 - 1992 ve 2000 yılında çıkarılan yasalar gibi... Toplumlar geçirdiği deneyler- den dersler çıkarabilirse gelişir... Aksi halde söylenecek söz bellidir: "Bizim oğlan bina okur, dönerdöner gene okur..." SAYI17