Catalog

SAYFA + CUMHURİYET 10 MART2004ÇARŞAMBA 10 D I Ş H A B E R L E R dishab<§. cumhuriyet.com.tr Cec kaldınız' AB'den kesin ret J\B Troykası Türkiye'nin Kjbns'ta anlaşmanın AB hukuku sayılması A talebıne karşılık "Geç kaldınız" yanıtını verdi. AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Verheugen dün sivil toplum örgütleri temsilcileriyle görüştü. ANKARA (Cumhnmet Bürosu) - AB Troykası, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşmede, Kıbns"ta vanlacak anlaşmanın kalıcı olması için AB birincil hukukunun bir parçası sayılması yönündeki Türk talebine olumsuz yanıt vererek "Artikçok geç. Giiney Kıbns Rum Yönetimi, AB ik müzakerelere başlamadan önce Kıbns'ta anlaşma oba, süreç farkholurdu"dedi. AB Komisyonu'nun Genışlemeden Sorumlu üyesi Günter Verheugen dün Ankara "da sivil toplum örgütlenmn temsilcilerini kabul ederek insan hakJan örgütleri, demokratikleşme ve insan haklan alanmdaki reformlann uygulamasındaki "istikrarsıztaklar" ile Güneydoğu'da köye dönüşler konusunda yaşanan sıkıntılan gündeme getirdi. AB Troykası'nın, Kıbns'ta vanlacak anlaşmanın AB hukukunun bir parçası sayılması konusunda Türkiye ye kesin ret yanıtı verdiği ortaya çıktı. "Kıbns'ta 2-3 yıl önce anlaşmaya varacaktuıız" diyen Troyka, Annan Planfnın temeli sağlam birplan olduğunu, bu nedenle GKRY yurttaşlannın Türk tarafı aleyhine dava açacağına inanmadıklannı, açsalar bıle bunun Avrupa tnsan Haklan Mahkemesi'nden döneceğini savundular. STÖ'leri ziyaret Verheugen, fHD ve MAZLUM- DER'in de aralannda bulunduğu sivil toplum örgütlerinın temsilcılenyle görüştü. Verheugen, bu örgütlerin görüşlerini hazırlayacaklan îlerleme Raporu'na yansıtacaklannı söyledi. Sivil toplum örgütleri, arahkta AB'nin Türkıye ile müzakerelere başlama karan alması gerektiğini, bunun hükümetin reform sürecine ivme kazandıracağını anlattı. Görüşmede MAZLUM-DER temsılcısı, türban konusuna AB'nin "yeterince ilgi göstermediğmi" öne sürerek eleştiriler yöneltti. AB son îlerleme Raporu'nda da Türkiye'de insan haklan sorununu ele alırken türban konusuna değinmemişti. Kadın-erkek oranı En eşitmeclis Ruanda'da GÜRHAN LÇKAN STOCKHOLM - Parlamentoda kadın-erkek milletvekilı sayısı bakımından uzun süredir birinci sırada yer alan îsveç, yerinı Ruanda'ya bıraktı. Ruanda. geçen sonbaharda yapılan genel seçimlerde parlamentonun 80 sandalyesinden 39'una kadır. adaylann seçilmesiyle yüzde 48.8 oranıyla birinci sıraya oturdu. Ruarda daha önce 23. sıradaydı. Bu ülkeyı, yüzde 45.3 ile îsveç izliyor İlk on sırada yer alan ülkelerın parlamentolanndaki kadın mılletvekıllennin oranı şöyle: Danımarka (yüzde 38), Finlandiya (yüzde 37.5). Hollanda (yüzde 35.7), Norveç (yüzde 36.4), Küba (yüzde 36), Belçıka(yüzde 35.3), Costa Rica (35.1) ve Avjsturya (yüzde 33.9) Bu oran, kuzey ilkeleri ortalamasında yüzde 39.7, nta Avrupasında ise yalnızca yüzde 15.5. Ote yandan, îsveç gazetesi Svenska Dagbladet'in, îsveç 'teki If8 kadın milletvekilinden 155'i ile yaptığı anket şaşırtıcı bu gerçeği ortaya çıkardı. Kadın milletvekillerinın yüzde 6O'ı kendisini eriekJerin baskısı altında hissedıyor. Aynı zamanda. sorulara yanıt veren Ladın milletvekillerinin çoğunluğunun adlannın açıklanmarrusını istemesi dikkat çektı. Erkekmilletvekillerinin kendi aralannda ytzısız bir anlaşma içinde oldukJan. brbirlerini kolladıkJan ve kadın meslertaşlannın ön plana çıkmasını eıgelledikleri, ankette dıle getirilen görişlerin başında geliyor. Gazetenin girüştüğü 155 kadın mılletvekilirden 97'si, yalnızca kadın olduklan içn ikınci sınıf mılletvekıli muamelesi prdüklerini söyledi. Rauf Denktaş ve Tasos Papadopulos, bugüne dek yaptıklan görüşmelerde yalnızca bir konuda anlaşabildi Referandum tarihi:20NisanREŞAT AKAR LEFKOŞA- Kuzey Kıbns Türk Cum- huriyetı (KKTC) Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ile Güney Kıbns Rum Yöneti- mi Başkanı Tasos Papadopulos arasında sürdürülen görüşmelerin dünkü bölü- münde, güvenlik, göçmen sorunlan, ge- çici hükümet binalan ve Federal Mah- keme'nin oluşumu üzerinde duruldu. Türk tarafmm, mal-mülk konulan ve iki kesimlilikle ilgili bir belgeyi, Rum heyetine sunmasmın ardından, özellik- le güvenlik konusunda sert tartışmala- nn yaşandığı bildirildi. Devletin pay- laşımı konusunda herhangi bir yakın- laşma sağlayamayan liderler, sadece • İki liderin gerçekleştirdiği görüşmelerin dünkü bölümünde, güvenlik, göçmen sorunlan, geçici hükümet binalan ve Federal Mahkeme'nin oluşumu gündeme alındı. referandumun tarihi konusunda uzlaş- maya vardılar. Darbe yıldönûmfi değiştirtti Dünkü göriişme sonrasında açıklama- larda bulunan Rauf Denktaş, Annan Planı'na göre referandumun 21 Kı- san'da yapılması gerektiğini, ancak Yu- nanistan'daki darbenin yıldönümü ne- deniyle Rum tarafında resmi tatil ola- cağını, bu nedenle 20 Nisan üzerinde anlaşmaya vanldığını söyledi. Rum lideri Papadopulos'un, anlaş- ma sonrasında 3 yıl içerisinde Rumla- ra devredilecek bölgelerin ilk günden BM'ye teslim edilmesi konusunda ıs- rar ettiğini, bu konuda uzun ve tartış- malı görüşmelerin yapıldığını anlatan Denktaş, yerinden oynayacak insanla- nn rehabilitasyonu konusunda proje ve paraya ihtıyaç olduğunu söyledi. Fe- deral Mahkeme'nin oluşumu ve geçi- ci hükümet binalannın da tartışıldığı- nı belirten Denktaş, Türk tarafının bu konulardaki görüşlerinin Rum heyeti- ne aktanldığını kaydetti. Papadopulos'un. Türk tarafina sundu- ğu, 50 sayfadan oluşan güvenlik belge- sinin içeriği dünkü Rum basını tarafin- dan kamuoyuna duyuruldu. Çözümden sonra adada kahnası öngörülen Türk ve Yunan askeri sayısının 6"şar bin olduğu- nu anımsatan Simerini gazetesi, Papado- pulos'un buna itiraz erhğini ve asker sa- yısının 2 bin 500Te sınırlandınlması önerisinde bulunduğunu yazdı. Gazete- nin haberine göre. diğer tüm askerlerin 29 ay içerisinde adadan aynlmasını öne- ren Papadopulos, anayasal düzenin BM tarafindan korunmasını istedi. Fıleleftheros gazetesi de liderlerin uzlaşamayacağına inanan AJvaro De Soto'nun, Yunan hükümetiyle görüş- melerde bulunmak üzere muhtemelen yann Atina' ya gideceğini bildirdi. Çö- züm konusundaki umutlann, dörtlü konferansa kaldığını yazan gazete, Tür- kiye-Yunanistan, Kıbns Türk ve Rum heyetlennın büyük bir olasılıkla 22-23 Mart'ta Cenevre'de buluşacağını, 26 Mart'a kadar olan süre içerisinde top- lantılara KofiAnnan'm yardımcısı Ki- eranPrendergastın başkanlık edeceği- ni haber verdi. Annan'ın 26 Mart sonrasındaki toplan- tılarda hazır bulunacağını savunan gaze- te, Rum lider Papadopulos'un 25-26 Mart'ta gerçekleşecek AB zirvesi için Brüksel'e geçeceğini bildirdi. Yunanistan'ın yeni başbakanı ve kültür bakanı, kabine üyelerini açıkladı Karamanlis ekibini kurdu Dışişleri Bakanhğrna 76 yaşındaki emekli büyükelçi Molivyatis'i getiren yeni başbakanın Kjbns nedeniyle tecrübeli bir diplomatı tercih ettiği belirtiliyor. Savunma Bakanlığı'na ise "şahin" olarak bilinen Spilyotopulos atandı. MURAT İLEM ATÎNA -Yunanistan'da hükümeti kurma görevini alan Yeni Demokra- si Partisi Genel Başkanı Kostas Ka- ramanh's, dün kabinesini belırledi. Devlet Bakanı ve hükümet sözcüsü Te- odorosRusopuJos. bakan sayısını 20'de rutan Karamanlis'ın, başbakanlığın yanı sıra kültür bakanhğını da üst- lendiğini açıkladı. Karamanlis, kültür bakanı olarak, Atina Olimpiyatla- n'ndan da sorumlu olacak. Dışişleri Bakanlığı'na 76 yaşın- daki emekli büyükelçi Petros Mo- livyatis'i getiren yeni Başbakan'ın Kıbns nedeniyle, tecrübeli bir dip- lomatı tercih ettiği belirtiliyor. Savun- ma Bakanlığı'na ise, "şahin" olarak görünen Spilos Spih otopulos atandı. Dışişleri Bakanlığı'ndagörevli oldu- ğu dönemde, Moskova, Ankara ve Pretona'da görev yapan Molivyatis, Yunanistanın NATO ve BM Daimi Temsilciliklerinde de görev aldı. Bugün yemin ederek göreve baş- layacak olan kabinenın bazı üyele- ri şöyle: Malıye ve Ekonomi Baka- nı: Yorgos AJogoskufis; Içışleri Ba- kanı: Prokopis Pavlopulos; Adalet Bakanı: AnastasiosPapaliguras; Ma- kedonya-Trakya Bakanı. NikosÇar- çkmis; Ege Bakanı: Aristoteüs Pav- Hdis; Tunzm Bakanı: Dimitris Av- ramopulos. Köktendinci PAS'ın manevi lideri Niz Aziz Nik Mat'm sözleri Malezya'da kanşıkkk yarata. Seçmene cennet vaadi Drç Haberler Servisi - Malezya'da 21 Mart'ta yapılacak genel seçimlerde Pan- Malezya îslami Partisi'nin (PAS) cennet vaadinde bulunması büyük tepkiye yol açtı. Muhalefetteki köktendinci PAS, "İslamcı bir partiye oy verenterin cennete, tslami olmayanlara oy verenlerin cehenneme gkJeceğHH" söyleyerek oy almaya çalışıyor. PAS'ın manevi lideri Niz Aziz Nik Mat'ın Kuranıkerim'in "İslamın etrafinda toplananlann ilahi yasalar altmda yaşamak istediklerinT söylediğini yazan Star gazetesi. liderin şu sözlerine de yer verdi: "Onlar İslami bir partiyi seçtikleri için cennete giderler. diğerleriyse cehenneme gjdeceklenfir." Paşbakan Abduflah Ahmed Bedevi •••' ömet yanlısı seçmenlerin PAS ile miL-iJt-ie edeceğini belirtirken eski Başbak n Mahathir Muhammcd de "Bu ,.ur<imda ahlaksızlar ve fahişeler de eğer PAS üyesi iseler ve oy verdilerse cennete giderier" dedi. Büyük Ortadoğu için çözüm ABD, Büyük Ortadoğu Planı 'nda Türkiye için öngördüğü rolün başarılı olmasını Kıbns 'ta çözüm ve AB 'nin Türkiye ile üyelik müzakerelerine geçmesinde görüyor AYHAN ŞtMŞEK ANKARA - ABD, yeni "Bü- yük Ortadoğu" stratejisi için Kıbns'ta çözüm ıstiyor. Büyük Ortadoğu Planı'nda Türkıye'ye merkezi rol öngören VVashing- ton yönetimi. bu rolün başan- sının Kıbns'ta çözüm ve .AB'nin yıl sonunda Türkiye 'yle üyelik müzakerelerine başlamasına bağlı olduğunu düşünüyor. ABD'nın Ankara Büyükelçi- sı Eric Edelman, ABD yöneti- minin 1975 yılından bu yana ilk kez Kıbns konusunda tüm ağırlığmı ortaya koydugunu be- lirtirken "Türkiye yıl sonunda AB'den müzakere tarihi ahrsa bu Ortadoğu ülkekri için önem- ü bir sinval olacak.ÖnceKklede- mokrarjkleşme sürecinde bü- yük bir başannın göstergesi ola- cak. İkincisL Ban'nın sanıimrve- tini ortaya koyacak" diye ko- nuştu. Arap ülkeleri endişeli ,\BD yönetimüıin üzerinde çalıştığı Büyük Ortadoğu Pro- jesi, Kuzey Afrika 'dan Orta As- ya'ya dek uzanan. Ortadoğu ve Hazar'daki zengın enerji kay- naklannı çevTeleyen geniş bir coğrafyada "demokratikleşme" öngörüyor. Diplomatlann böl- gede "gelecek 50 yüı biçimlen- direceguıi" ıfade ettikleri Bü- yük Ortadoğu Planı, Bush yö- netiminin Irak'ta uyguladığı po- litikalar nedeniyle Arap ülke- lerinde şüphe ve endişe yarat- mış durumda ABD'nin •Ankara Büyükelçi- si Edelman, .ABD'nin bir dö- nem Ortadoğu ülkeleri için de- mokratikleşmeyi ikinci planda tuttuğunu kabul ederken, bu yaklaşımın 11 Eylül sonrasın- da terk edilmeye başlandığını kaydetti. Edelman. ABD'nın yeni demokratikleşme yaklaşı- mında samimı olduğunu belir- tirken bunun "ABD'nin yeni bir küresel hegemonya çabası ya da enerjikaynaklanmkontrol ernıe çabasıviailgöiolnıadığınr savun- du. Arap ülkelerinin yönetimle- rinde şüphelenn farkında ol- duklannı söyleyen büyükelçi. entelektüeller ve toplum kesim- leri arasında demokratikleşme yönünde büyük bir ılginin oldu- ğunu bildıklerini vurguladı. Dıplomatik kaynaklar, ABD'nin demokratikleşme ini- siyatifi kapsamında 3 önemli hedefı, "Ortadoğu ülkelerinde özgürtükler, bilgi ve toplumsal cinshet alanlanndaaçığm kapa- nlmasr olarak sıralıyorlar. Batı'dan destek bekleniyor Bu çerçevede Batı'nın deste- ği ile çeşitli proje ve eğitim prog- ramlannın yaşama geçirilmesi hedeflenıyor. Özgürlükleri gü- vence altına alacak "kurumsal yapuann" kurulması da öngö- rülürken, bunun nasıl yapılaca- ğı konusunda avTintılann hazi- ran ayında yapılacak NATO, G-8, ÂB-ABD zirvelennde net- leşmesi beklenıyor. Bir Türk öğrencinin okula türbanla gelmesi üzerine derslere girmediler Oğretmenlerden türban protestosu PARİS (AA) - Fransa'nın Alsace bölgesındeki bir ortaokulda, 11 yaşındaki Türk kızının derslere türbanla gelme ısrannı gerekçe gösteren bir grup öğretmen, derslere gırmedi. Öğretmenler, okul idaresi ile öğrencinin ailesi arasında sağlanan uzlaşmaya rağmen öğrencinin bandana yerine türban takmakta ısrar ettiğini belirterek derslere bugün girmeyeceklerini bildirdiler. Thann kasabasındaki "Remy- Faesch" adlı ortaokulda okuyan bir öğrenci, türban nedeniyle geçen yılın kasım ayında yine aynı kasabada bulunan "Charies WakiT adlı ortaokuldan uzaklaştınhıuştı. 11 eğitim müfettişliğinin girişimi üzerine, ailenin avukahyla sağlanan uzlaşma sonucu, genç kızın türban yerine bandana takma koşuluyla Remy-Faesch Ortaokulu'nda eğihm görmesine izin verilmişti. Fransa Parlamentosu, geçen hafta devlet okullannda dini simge ve giysilerin yasaklanmasına öngören yasa tasansını kabul etmişti. Gelecek öğrenim yılında yürürlüğe girecek yasa, türban. kippa ve büyük haç kolyelerle derslere gırilmesini yasaklıyor. ENKTAŞ'INAÇILIMLARINA KARŞIÇIKTILAR Rumlar önerileri toptan reddetti SERTAÇ EŞ .\NK\RA-Kıbns'taki görüşme- lerde Türk tarafının sunduğu öne- rilenn tamamı Rum kesimince red- dedildi. Türkiye'nin de vazgeçil- mezleri olarak bilinen kuzeye ge- çecek Rum sayısı, ıkı kesımlilik ve Türk askeri varhğı konusunda Rum lideri Tasos Papadopulos, her öne- riye karşı çıktı. KKTC Cumhurbaş- kanı Rauf Denktaş'ın önerilerine yanıt veren Papadopulos. önerile- rin Annan Planı'nın parametrele- ri dışında olduğunu savundu. Pa- padopulos, önerilere ılışkin "Bir bütün olarak ele alındıgında. bu teklifin. planın özünü ortadan kal- dn-an ve yerine aynhkçı ve ırkçı bir sistem koyan bir girişim teşkiJ et- tiği görülmektedir" suçlamasıyla yanıt verdi. Papadopulos. AB hu- kukunun adada uygulanmasına ge- tirilmek istenen kısıtlamalara "Tür- kiye'nin AB üyehğinin meçhul ol- ması" gerekçesiyle karşı çıktı. Denktaş' ın Annan Planı'nda ya- pılmasını istediği değışiklığe ilış- km Rum tarafı yanıt verdi. Papa- dopulos, Denktaş'ın getirdıği öne- rileri toptan reddetti. Papadopu- los, yanıt metninde çok sayıda suç- lamaya da yer verdi. Türk tarafı- nın KKTC'nin tanınması peşinde olduğunu savunan Papadopulos, "Kıbns Türk tarafi şimdi de yasa- dışı KKTCnin ta- nuıması peşindedir. Nhekim planın yü- rürtüğe girmesinden sonra KKTCnin sözde başkanuun te- sikanlaşmasmıimza- lamasj peşindedir. Bu talebi halklar, ege- menlik vesaire gibi beyanlar izlemekte- dir" değerlendir- mesini yaptı. Türk pozisyonuna ilişkin belgenin AB'nin te- melini oluşturan il- kelere aykırı oldu- ğunu dile getiren Pa- padopulos, derogas- yonlara (kısıtlama- lar) ilişkin itirazmı da yineledi. Papadopulos'un önerilere ver- diği yanıt ve buna ilişkin Türk ta- rafının değerlendirmeleri konu başlıklanyla şöyle: Kuzey'e dönecek Rum saytsi: Annan Planı'na göre 15 yıl için- de kuzeyin nüfusunun yüzde 2 l'ini Rumlar oluşturacak. Denktaş, bu oranın daha aşağı çekilmesini is- tiyor. Papadopulos ise dönecek Rum sayısının hem arttınlmasını hem de Karpaz Rumlannm kap- sam dışında rutulmasını istiyor. Rum tarafının önerisinin kabul edihnesi durumunda adaya 93 bin Rumun yerleşebileceği dile geti- riliyor. Bu da KKTC nüfusunun yüzde 30'undan fazlasının Rum olması anlamına geliyor. Rum ta- rafı, Denktaş'ın global mal takası yapılması, yüzde 5 toprak ve ko- nut iadesi, köy ve kasabalarda sa- dece j^üzde 10 oranında toprak ve konut iadesi önerisini reddetti. Merkezi parlamento: Türk tarafı, vergi ve belediyeler gibi önemli yasalann çıkanlması konusunda her iki tarafın milletve- killerinin de ayn ayn çoğunluğu- na bakılmasıru istedi. Rum tarafı buöneriyide reddetti. Güney Kıb- um yonetımı lideri Papadopulos, kuzeye geçecek Rum sayısı, iki kesimlilik ve adadaki Türk askeri varhğı gibi konularda Türk tarafının önerilerine karşı çıktı. Papadopulos, önerilerin Annan Planı'nın parametreleri dışında olduğunu savundu. ns Rum Yönetimi lideri Papado- pulos. sunulan önennin Annan Pla- nı'nın parametrelen dışında oldu- ğunu savıınarak "Bu belge toptan kabul edilemezdir'1 yanıtını verdi. Derogasyonlar: Türk tarafı, yapılacak anlaşma- ların Türkiye'nın AB üyeliğine kadar AB hukuku dışında kalma- srnı istiyor. Denktaş'ın bu yönde- ki önerilerine Rum tarafı şu ifade- lerle karşı çıktı. "Türkiye'nm ABV girnıesine kadar esasa ilişkin dero- gasyonlar öne sürülmektedir. Tür- kiye AB üyesi oluncaya kadar ku- zeydeki nüfusun en çok yüzde 15'inin Rumlardan oluşması isten- mektedir. Bu sonu olnıavan bir ku- raldır, çünkü Türkiye'nin AB'ye üye olma tarihi meçhuldür. Kısrt- laınaiarAB hukukunaa\1ondır,ge- reksizdir. Birteşik Kıbns ekononü- sinin gelişmesi üzerine ipotek koy- maktadır. Türk teklifleri Türki- ye'nin AB'ye girmesinden sonra Türkiye'den Kıbns'a yoğun göç tehükesi içermektedir. Bunun sonu- cunda Kıbns'ın nüfiıs ve kültür yapısı yok edilecektir." Anadolu'dan göç edenler: Denktaş'ın önerisi bürün yerle- şiklere Kıbns'ta kalma olanağı sağlamaktadır. Bunlann 30 bin- den fazlasının Kıbns vatandaşı ol- ması kabul edilemez. Bu sayıya Kıbnslı Türklerle evienenler ve onlann çocuklan da dahil olmalıdır. Bu sayının dışında kalanlara vatandaş- hk veya ikamet hak- kı verilemez. Bu is- teğiyle Rum tarafı. Kıbrıs'taki 65 bin Anadolu kökenli Türk'ün yansından fazlasının geri dön- mesini istiyor. Türk askeri: Güney Kıbns Rum Kesimi lideri Tasos Papadopulos, Türk askeri ve konuşlan- masına ilişkin öne- rilere de karşı çıktı. Papadopulos, "Türk askerinin varhğının uzaül- ması kabul edilemez. Denktaş'ın öncrdiği gibi 45 a> sonra degil, 29 av sonra 6 bin askeri personel dı- şındaki bütün buiikler buradan çıkanlmalıdır. Türk askerinin kış- lasmdan çıkarken bazı hallerde48, bazı hallerde 72 saat önceden ihbar- da bulumna sorumluiuğuna iliş- kin degişikhk çok ciddi bir konu- dur. Küçükoperasvonlar için ihbar mükeDefiv eti ortadan kalduınnak- tadır. Bu ciddi bir endişe kaynağı- du-r değerlendirmesini yaptı. Ddhalk: Rum tarafı "Kıbns'ta iki halk" tanımlamasına da karşı çıktı. Gü- ney Kıbns Rum Yönetimi liden Ta- sos Papadopulos, "Denktaş, fede- ral düzeyde ve federe düzeyde Kıb- nslı Türklerle Kıbnslı Rumlann kendi oluştunıcu dev letlerinde si- yasal haklannı kullanmasını öner- mekle, bunu etnikbir temeieoturt- maktadır. İki bölgecilik ve iki mil- Byetdevimlerinin aniamı üzerinde de ittifak yoktur. İki milliyet devi- mi yine yeni icat edilmiş bir Türk kavranudır. Kıbns'ta iki toplum- dan (cemaat) oluşan tek halk var- dır" görüşünü dile getirdi.