Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 3 ŞUBAT 2004 SALI
HABERLER
DUNYADABUGUN
ALİ SİRMEN
Osmanlı'dan Korkma!
Takıyyeciden Kork!
Geçen hafta, TBMM Başkanı Bülent Annç ta-
rafından, Dolmabahçe Sarayı'nda, son Halıfe Ab-
dülmectd Efendı'nın tablolannın sergılenmesı ve ku-
tuphanesının açılış torenıne, torunu Neslişah Sul-
tan'ın da davet edılmesı, kurdelenın ona kestınlme-
sı tartışmalara neden oldu
Bılındıgı gıbı aynı gunlerde, Başbakan Tayyip Er-
doğan ABD'de, Kıbnslı Şeyh Nazım'ın damadı
Şeyh Kabbani ve de son Osmanlı şehzadesı Er-
tuğrul Osman ıle goruşuyordu
Nakşıbendı Tayyip Bey'ın yıne aynı tankattan
olan Turgut ve Korkırt Özal bıraderter gıbı, şeyh-
lere, hocalara duşkunluğu ve de bu ubudıyetının ne-
denlen bılınıyor
Şımdı bunlara bır de Osmanlı Hanedanı merakı
eklendı
Bu merak, kımı çevrelenn de dıkkatını çektı
Osmanlı merakını ınceden ınceye eleştırenler ol-
du
Eleştınlenn Osmanlı Hanedanı ıle ılışkıden çok,
kullanılan ınce polıtık taktıkler ıle ardında yatan ne-
denlere yonelık olduğu anlaşılıyor
Bılındıgı gıbı, son Osmanlı Padışah'ı Mehmet
Vahdettin, 1 -2 Kasım 1922 gecesı alınan bır Mec-
lıs kararı ıle saltanatın kaldınlması uzenne Ingılızle-
re sığınmış, daha sonraTBMM'nın seçtğı Halıfe Ab-
dulmecıd Efendı de 3 Mart 1924 gunu, Urfa Me-
busu Şeyh Saffet Efendı ve 53 arkadaşının ımza-
ladığı taknr uzenne yaptlan goruşmelerden sonra
hılafetın ılgası uzenne ulkeyı terke mecburedılmış-
tı
• • •
Donemlennı tamamlamış, ışlevlen kalmamış ıkı
kumm boylelıkle tanhe kanşıyor, ulkenın onu açılı-
yordu
Ancak, Osmanlı Hanedanı'nın mensuplan, yurt-
dışında bulunduklan sure zarfında hıçbır şekılde
Cumhunyet ve de Atatürk aleyhınde herhangı bır
gınşımde bulunmamışlardır
Yılmaz Çetiner, "Son Padışah Vahdettin" adlı
yapıtında, Vahdettın'ın San Remo'da kaldığı koş-
kun bahçesınde, bır turkunun "Yaşa Mustafa Ke-
mal Paşa Yaşa
1
" olan son dızesını, cahıl uşaklann
ıvasına kapılıp, "Kahrol Mustafa Kemal Paşa
1
" dı-
ye okuyan torunu Hümeyra'yı, çağınp azarladığı-
nı, Mustafa Kemal Paşa'nın kendı tayın ettığı bırku-
mandan ve yurtsever bır asker olduğunu soytedı-
ğını anlatır
Bu anıyı daha sonra, bızzat rahmetlı Humeyraöz-
baş Hanımefendı'den Kuşadası Kısmet Otel'de,
bır kez daha dınlemıştım
Başbakan Erdoğan'ın ABD'de goruştuğu 92 ya-
şındakı Ertuğrul Osman Bey'ı de 1979yılında, Si-
nan ve Sara Korte'nın New York'takı evlennde ta-
nımıştım
Tabıı kı, beyefendı, son derecede muhterem bır
zattı
Amenka'da ış hayatına atılan ve ıvı de para ka-
zanan bu beyefendıyı tanıyanlann hemen hepsı za-
rafetı, kıbariığı ve Turkıye sevgısı ıle Ataturk'ten sı-
tayışle bahsetmesı uzennde durmuşlardı
• • •
Demek kı, 19-20 yuzyılın en onemlı hıcıvcılenn-
den bın olan Şaır Eşref yanılmış
Şaır Eşref yaşamının son donemlennde, 1912 yı-
lında, Ertuğrul Bey'ın doğumu uzenne bır dostuna,
- Yandık, demış, bız bu hanedanın yuzup yuzup
kuyruğuna geldık sanıyorduk, meğer sıl baştan ya-
pıyorlarmış
Evet Şaır Eşref yanılmış
Osmanlı Hanedanı'nın son velıahtı Ertuğrul Bey'den
korkması ıçın bır neden yokmuş
Asıl korkması gereken, Cumhunyet'ın son done-
mınde ortaya salınan ve kımı nonoş lıboşlar tara-
fından da koru korune desteklenen takıyyecıler-
mış
Osmanlı Hanedanı ve saltanatı hatasıyla sevabıy-
la bızım geçmışımızdır Geçmışımız ıle kavga etme-
mızın ne gereğı ne de yaran var
TBMM onlan, kansız olarak devırmış, bınnın bı-
le kılına dokunmadan yurtdışına gondermıştır
Onlarda bulunduklan yerlerde, kımı sefaleteduş-
se de, Turkıye'ye zarar verecek herhangı bır şey yap-
mamışlardır
Evetsevgılı okurlar, Osmanlı'dan korkmayın1
Ken-
dılenne guya Cumhunyetçı susu veren (kı aslında
ne Cumhunyetçı ve ne Osmanlıdırlar, dupeduz 31
Mart'ın tuyeflı takımıdır onlar) takıyyecılerden kor-
kun'
Ustelık ne yazık kı, bunlan da Osmanlı falan ye-
tıştıımış değıl
Denizli'de kampanya
Baro,yurttaşlara
haklannı öğretiyor
SEDATKUKT
DE\tZLİ - Denızh
Barosu, yurttaşlara "hak-
lanm" oğretıyor Baro,
Turkıye'nın altına ımza
attığı uluslararası anlaş-
malardan doğan v e Av -
rupa Bırlığı'ne gınş su-
recınde yasalaşan konu-
lan tabana yaymak ıçın
"Haklannızı öğrenin"
sloganıyla kampanya
başlattı Denızh Barosu,
temel haklann anlatımı-
nı farklı duyuru yontem-
lenyle gerçekleştırmeye
çalışıyor Turkıye'nın
uluslararası anlaşmalar-
la kabul ettiğı ve AB uye-
lığı uyum yasalanyla ge-
lıştınlen haklar konusun-
da yurttaşlan bılınçlen-
dırme amacıyla yola çı-
kan baro yonetıcılen, du-
yurularda gozaltına alı-
nan ya da sorgulananla-
nn sahıp olduğu 12 temel
hak konusunda yurttaş-
lara bılgıvenyor Hukuk
organlannın yasalar doğ-
rultusunda yurttaşlara
sağladığı ucretsız hız-
metlenn kısaca yer aldı-
ğı kıtap ayracıyla, huku-
kı yardıma gereksınım
duyan yurttaşlann ula-
şabıleceklen telefonlar
ve ızlemelerı gereken
yontemler de anlahlıyor
Denızh Valılığı'nın
yardımıyla 4 bın afış
karakollara \ e muhtar-
lık bınalanna asılırken,
kent ınsanının okumaya
yonelık ılgısıne katkı
sağlamak amacıyla 40
bın kıtap ayracı, kıta-
pev lerıne ve kırtasıyele-
re dağıtıldı
Müfettişler, kurumun, iş yükü nedeniyle yolsuzluğu önlemede yeterli olamayacağına dikkat çekiyor
Sayıştay'ladenetim aldatmacaBULENT SARIOĞLL
ANKARA-Kamu denetim eleman-
lan, Kamu Yonetımı Temel Yasa Ta-
sansı'nda ongorulduğu şekhyle Sayış-
tay'a yuklenmek ıstenen "dış dene-
tmT gorevının açmazlannı ortaya koy-
du Şu anda yukumlu olduğu "mafi
deneömin" bıle yalnızca yuzde 13 'unu
gerçekleştırebılen Sayıştay, bakanlık-
lann teftış kurullan kaldınldıktan son-
ra "hukuka uvgunluk" denetımıyle
yolsuzluklan onlemekle de gorev len-
dınlecek
Devlet Denetim Elemanlan Derne-
ğı (DENETDE), tefhş kurullarını tas-
fıye eden yasa tasansıyla ılgılı değer-
lendırmelennı mılletvekıllenne ılettı
• Kamu Yonetımı Temel Yasa Tasansı'nın açıklannı ortaya koyan Devlet Denetim Elemanlan
Derneğı, Sayıştay'ın şu anda mevcut sınırlı denetim gorevının bıle yuzde 13'unu yenne
getırebıldığıne dikkat çekiyor Mufettışler, Sayıştay Yasası'na gore 2 yıl ıçensmde denetlenmeyen
hesabm 'onaylanmış' sayıldığını da anımsatıyor
DENETDE'nın raporunda, hukumetın
"23 bın 104 denetim elenıanıyla yol-
suzluklar onlenemiyor" sa\ ının doğru
olmadığı, bu rakamın boş kadrolan da
kapsadığı, toplam denetim elemanı sa-
yısının ıse beledıye mufettışlen de da-
hıl olmak uzere 13 bın 26 olduğu vur-
gulandı DENETDE Yonetım Kurulu,
yasamn denetim boyutuna ılışkın aç-
mazlan şoyle sıraladı
• Performans knterlennı tespıt et-
medığınız bır konuda denetim yaptı-
racağınızı soylemek bılımsel mantık-
lauyuşmamaktadır Gerçekte denetim
sadece mah denetim boyutuna ındır-
genmektedır Yam sadece gelır ve gı-
der deneumı
^ Hukuka uygunluk denetımının
kım tarafindan nasıl yapılacağı belırlı
değıldır Oysa hukuk denetımı mah
denetımden daha onemhdır Izın, ruh-
sat ve kontrol gıbı gorevlenn kanun-
lara uygun olarak yenne getınlmeme-
sı durumunda, kurumun butçesınden
kat kat fazla bır menfaatın haksız ola-
rak uçuncu şahıslara aktanlması mum-
kun olabılecektır
•T-Iukuka uygunluk denetımının Sa-
yıştay tarafindan yapılması fiılen mum-
kun değıldır Çunku Sayıştay denetçı-
lenmn butun kamu kurum ve kuruluş-
lannın me\ zuatım bıhnesı ya da mev-
cut denetçılenn kurumlara gore uz-
manlaşması gerekmektedır
• Çok onemlı gorevlen ve faalıyet-
len olan Sayıştay Başkanlığı'nın ışyu-
ku nedeniyle bu beklentıye cevap ve-
remeyeceğı açıktır Sayıştay'ın,denet-
lenmesı gereken saymanlıklann ancak
yuzde 13'unu denetledığı, bunun da
yuzde ll'ını merkezde yuzde 2'sını
ıse yennde denetledığı kendı yayınla-
nnda açıklanmıştır BaşbakanlıkYuk-
sek Denetleme Kurulu'nun da devre-
dıhnesıyle Sayıştay'ın ış yukunun da-
ha artacağı muhakkaktır
•Sayıştay Yasası 'nın 66 maddesın-
de 2 yıl ıçensınde ıncelenmeyen ış-
lemlenn ıbra edılmış sayılacağı huk-
mu me\ cuttur Dolayısıyla ıkı yıl ıçe-
nsınde ıncelenmeyen ışlemler otoma-
tık olarak ıbra edılmış sayılacakhr
• Tasanyla teftış kurullan \ e dene-
tim bınmlen kaldınhnakta, yenne ku-
rum yonetıcısıne \e sıyasetçıye bağlı
v e sadece mah boyuta ındırgenmış de-
netim getınlmektedır
tĞNELÎ FIRÇA ZAFER TEMOÇtN
k&tesw loidırma ve hor-fcuriü' sozv
Dincilere direndi, suçlu oldu
Atatürkçü doktora
30 ayrı ceza
EVHİMKAYA
Türk Tarih Kurumu bünyesindeki basımevi kapanma tehlikesiyle karşı karşıya
Ata'nın mirası zor durumdaA>fKARA(ANK\)- Ataturk'un dırektıfiy-
le 1931 yüında kurulan Turk Tanh Kurumu bun-
yesındekı basımevi, Kamu thale Yasası kap-
samına ahnması nedeniyle sıkıntılı gunler ya-
şıyor Turk Tanh Kurumu Başkanı Yusuf Ha-
laçoğlu basıme\ının 2003 başında yunırluğe
gıren 4734 sayılı Kamu Ihale Kanunu'nda on-
gorulen koşullar nedeniyle faahyetlennı yuru-
temez duruma geldığı, nısan ayına kadar ya-
sada gereklı duzenlemeler yapılmaması duru-
munda kapanacağını soyledı
Halaçoğlu, yasa kapsamına alınan basıme-
vının, en kuçuk alımlar ıçın bıle ıhaleye çık-
mak zorunda kaldığını belırttı Bu nedenle pı-
yasa koşullannda basımevının rekabet gucu-
nun sıfira duştuğunu, kâğıt alımı ıçın 50-60 gun
bekledıklennı, zaman kaybı nedemyle hıçbır
kuruluşun kendılenne ıhale \ ermek ıstemedı-
ğını anlatan Halaçoğlu, "Işi tesüm etmemiz ge-
reken süre ihak için geçiyor. Bu koşullarda soz-
leşme şartianru yerine getiremiyoruz. Bu ne-
denle de iş alamn
r
oruz" dedı
Halaçoğlu, basımevının harcamalannın,
personel ve can gıderlen ıle bılımsel çalış-
malarının de\ letın butçesme herhangı bır
yuku bulunmadığına ışaret ettı 2003 yılı
başmda yunırluğe gıren Kamu Ihale Yasası
nedeniyle son 1 yılda hıç ış alamadıklannı
soyleyen Halaçoğlu, bu sure ıçınde perso-
nel gıderlen dahıl 7-8 tnlyon lrralık bır ka-
yıp olduğunu belırttı
Halaçoğlu, Başbakanlık Matbaası v e De\ -
let Malzeme Ofısf nın Kamu Ihale Yasası'nm
kapsamı dışında olduğunu, Turk Tanh Ku-
rumu'nun da yasamn dışına çıkanbnası ge-
rektığını vıırguladı
Istanbul'da Gazıosman-
paşa Bolluca Sağlık Oca-
ğı'nda gore\lı dıncı falı-
yetler ıçınde yer alan sağ-
lık çalışanlan hakkında
soruşturma başlatılması-
ru ısteyen Dr AB Sante-
pe'ye otuzun ustunde ce-
za \ enldı
Ataturkçu kımlığı ıle ta-
nınan Dr AB Sa-
ntepe, Gazıos-
manpaşa ılçesıne
bağlı Bolluca
Beldesı Sağlık
Ocağı'nda2001-
2002 yıllan ara-
sında gorev yap-
tığı sırada, bırlık-
te çahşrjğı hemşı-
re Hanife Kara-
bacak ın gorev
yerınde turban
taktığı, ırtıcaı nıtelık taşı-
yan kıtap, dergı, gazete
okuduğu ve bılgısayanna
yıne aynı ıçenkte CD ka-
yıtlan yaptığı ıddıasıyla
Sağlık Bakanlığı, Içışlen
Bakanhğı ve Mıllı Gu\ en-
lık Kurulu'na değın çok
sayıda kuruma soruştur-
ma açılması ısteğıyle düek-
çe gonderdı Dılekçelenn
ıncelenmesının ardından
Santepe'ye, "De\let ku-
rumlannı boş >ere meşgul
ettiğı \e bunu ahşkanhk ha-
Bne getirdiği" gerekçesıy-
Ali Santepe.
le 20'ye yakın kınama,
10'a yakın uyarma ve bır
de 8 1 oranında maaş kes-
me cezası venldı Sağlık
Bakanlığı Personel Genel
Mudurluğu, Santepe den
"şikayetlerini. haksızlığa
uğradığı ve etrannın tari-
kat mensubu Nurcularla
çe\Telennuş olduğu \arsa-
mlannın neticesı > apüğı ve
hakaztağa uğraokhğına da-
irhezey^nlan ol-
duğu" kanısıyla
Bakırkoy Ruh ve
Sınır Hastalıkla-
n Hastanesı'nden
raporalmasınııs-
tedı
Tum olumsuz-
luklara karşın
Santepe'nın
Cumhurbaşkan-
lığı'nayazdığıdı-
lekçe sonunda ın-
celeme başlatan tstanbul
Valılığı Karabacak'ı Dev-
let Memurlan Kanunu'na
gore 6 ay gorev den uzak-
laştırdı Karabacak, sure-
nın sonunda Gazıosmanpa-
şa Merkez Sağhk Ocağı'na
hemşıre olarak atandı Sa-
ntepe, "Devietin resmi ide-
olojisi ne gerektirivorsa onu
yaptun. Ulkem ve kurum-
lanna olan guvenimi kay-
bettun,benı kabul ederler-
se îsveç, Flnlandı\a \a da
\enı Zellandava ütica et-
mek istivorum" dedı
DSP 'nin Ankara büyükşehirbelediye başkan adayı Tayfun tçli, başkentin Gökçekyönetiminden kurtanlması gerekfiğinisöyledi
'Alacakaranhk laışağmdayız'
MUSTAFA ÇAKIR
ANKARA- DSP'nın Ankara buvuk-
şehır beledıye başkan adayı Tayfun İç-
B, başkentin Mefih Gokçek yonehmm-
de "aiacakarannk kuşağmı" yaşadığı-
nı soyledı Ankara nm "beton yığuu-
na" donuştûrulduğunu, bırçok konu-
nun halktan gızlendığını behrten tçlı, se-
çılmesı halınde başkentin eskı amble-
mı olan Hıtıt Guneşı'nm kullanıhnası-
nı sağlayacağmı dıle getrrdı
DSP'run Ankara buyukşehır beledı-
ye başkan adayı Içlı, Ankaralmm kar-
şısuıa "uhısalsolcu" kımlığı ıle çıktığı-
m soyledı 30 yılı aşkın suredır Anka-
• Başkentin beton yığma donuştûrulduğunu, bırçok konunun halktan
gızlendığını savunan Içlı, seçılmesı halınde Cumhunyetın başkentı
Ankara'yı, laık-demokratık kımlığıne kavuşturacaklannı soyledı
ralılar ıle brrlıkte yaşadığını dıle getı-
ren Içlı, Turkıye'mn bır "alacakaran-
hkkuşağmda" olduğunu soyledı Ulke-
nm karanlığa doğru goturuhnek ısten-
dığını vurgulayan Içlı, "Kamu kaynak-
lan har vurulup harman savnıluvor.
Ankara'ya 9 yıkhr hiçbir şey yapmay an
Gokçek. Kamu thale \asası'nın iptalin-
den yaraıianarak 6 a\ da bu- şe> ler \ ap-
mayaçahşıyor" dedı Beledıye projele-
nnın kamuoyunda tartışıhnadan sıvıl
toplum orgutlenmn gorûşlen alınmadan
yaşama geçınlmeye çalışıldığını dıle
getıren Içlı, Ankara'nın Gokçek tarafin-
dan "beton \ığınına
T
" çevnldığmı soy-
ledı Tayfun İçh, Ankara'nın Gokçek yo-
nenmınde borçlandınldığına ışaret ede-
rek "Ankara'yı alacakaranhktan aydm-
hk günlere taşıyacağK" dedı
Içlı, kendısının de brr hukukçu oldu-
ğunu, yargı kararlanna uyacaklannı, bu
nedenle de seçıhnesı durumunda Anka-
ra'nm gerçek amblemı olan Hıtıt Gu-
neşı ne doneceklennı soyledı Cumhu-
nyetın başkentı Ankara'yı, laık-demok-
ratık kımlığıne kavuşturacaklanm be-
lrrten Içlı, şunlan soyledı
"Ankara birçok medenhete beşikBk
etmiş, ancak \nkarah kültürel dokuyu
bilmiyor. Ankarah yazm Efes'i Perge'yi
ziyaret ediyor. Ama örneğin Ankara Ka-
lesi'nin içindeki Selçuklu donenıinde
kabna camiyi bilmez. Ankara'yı kültü-
rel IdmBğme kavuşturacağız.''
Içlı, önumuzdekı gunlerde Ankarah-
lara da "nasıl bir kent istedüvkrini" so-
rarak goruşlennı alacaklarmı soyledı
IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@cumhuriyet.com.tr
Suudı Arabıstan'da hac gorevını ye-
nne getıren yuzlerce hacı adayı yıne ya-
şamlarını yıtırdıler Şeytan taşlanırken
daha once de benzer facıalar yaşan-
mıştı Her sene hac gorevı yenne ge-
tınlırken bu kadar çok ınsanın yaşamı-
nı yıtırmesı, ıster ıstemez bu facıaların
arkasındakı nedenlerın sorgulanma-
sına yol açıyor
Bu facıaların arkasındakı en temel
neden, sanırım ınsan kusuru Çunku
aynı anda aynı yone yuz bınlerce ın-
sanın hucum etmesı, ıster ıstemez ezıl-
melere sebep oluyor Bunu bılmemek
ve anlamamak mumkun mu^ Yıne de
buna rağmen aynı yone, olumu goze
alarak hucum etmek acaba nasıl açık-
lanabılır"?
Eskıden hacca genellıkle yaşlılar gı-
derlerdı Yaşamlannın son donemın-
de, bu kutsal gorevı yenne getırmek
ıçın yıllarca para bırıktırenlerı bılıyo-
rum Yaşlı ınsanların bazılarının hac
yolunda olmek ya da hac sırasında ol-
mek gıbı tercıhlen olabıleceğını de tah-
Şeytan Taşlarken Olmek
mın edebılıyorum Bunu anlamak mum-
kun
Geçenlerde yurtdışına gıderken ha-
vaalanında genç hacılann çokluğu dık-
katımı çektı Işadamı ya da burokrat
olduklarını sandığım genç erkeklerı ılk
kez bu kadar buyuk oranda hacca gı-
derken gordum Sanınmbuyenıbırdu-
rum Maddı durumu lyı olan yenı ve
genç bır kuşağın, son yıllarda dını ko-
nulara merak sardığını da soylemek
mumkun
Konumuza donersek, ınsanlar bu-
yuk kalabalıklar halınde kutsal bır go-
rev yenne getırmenın heyecanı ve bu-
yusuyle, herhalde başlanna gelecek fe-
laketlerın farkına varamıyorlar Şeytan
taşlamanın çekıcılığı, bırçok ınsanın
kalabalıklar altında ezılmesıne yol açı-
yor
Burada Suudı Arabıstan yonetımı-
nın de kusuru olduğunu duşunuyo-
rum Her sene tekrar eden bu facıala-
n onleyecek bır çozum bulunamama-
sı ganp değıl mfi Hacca kaç kışının ge-
leceğı nerelerde konaklayacakları,
hac gorevını yenne getınrken nereler-
de bulunacaklan bellı Hatta her ulke-
den ne kadar hacı adayı geleceğı de
bellı Her şey bu kadar bellı ıken, bu
ınsanlar neden bırbırlerını ezıyorlar'?
Bunun çaresı bulunamaz mı''
•••
Insan bu tur toplu olumlerı gorun-
ce buyuk bır acı duyuyor, daha da
beterı, Islam dunyasının bır parçası
olarak panığe kapılıyor Islam dunya-
sının çoğunluğu yoksul bır dunya Is-
lam ulkelerının çoğunda adam başı-
na yıllık gelır çok duşuk yaşam stan-
dartlangen Bu ışın bıryanı Ancak, pet-
rol nedeniyle zengın olan Arap ulke-
(ennde bıle ınsan yaşamına ıhşkın cıd-
dı sorunlar var Aşırı otorıter dıktator-
lukler, Islam dunyasını karanlık rejım-
lerle yonetıyorlar
Suudı Arabıstan, Iran, Afganıstan
ve daha bırçok Islam ulkesınde ka-
dınlar uzennde buyuk baskı var Yasa-
lar, kadınların haklannı ellerınden alı-
yor Samımı olarak soylemek gerekır-
se Islam dunyası, dunyanın en gen ul-
kelerı olarak dikkat çekiyor Sonunda
bır şekılde bızler de bu dunyamn bır
parçasıyız
"Saû, yıllarca Islam dunyasını somur-
dü, onlan yoksulluğa mahkûm ettı, bu
manzaranın sonımlusu Batı'dır" dı-
yoruz Dıyoruzda, buncagenlığınne-
denının yalnızca Batı olmadığını da bı-
lıyoruz Şeytan taşlarken, bırbınnı yıl-
lardırezdığı halde buna bır çozum bu-
lamayan yıne Islam dunyası Herhal-
de bunun sorumlusu da Batı değıl
Son aylarda "Doğu Konferansı" he-
yetıyle Islam ulkelennı dolaşıyoruz Bu
ulkelere yaptığımız her gezıden son-
ra şu goruşumuz daha da pekışıyor
Dının gundelık yaşama ve sıyasete
egemen olması hayatı zorlaştınyor, ın-
sanları mutsuz ediyor
inançlar, her ulkenın gelışmışlık du-
zeyıne gore o ulkede yenı bır anlam
kazanıyor Bırulke ne kadar gen olur-
sa, ınanç da o kadar katı ve acıma-
sız bır şekıl alıyor Ancak bu katı ve
acımasız ınanç, gıderek o ulkenın ge-
lışmesının onune de engel olarak dı-
kılıyor Bunun en tıpıkorneğı Afganıs-
tan Pakıstan'da, Iran'da, Mısır'dada
bu genlığın orneklerıne tanık oluyo-
ruz
Mına'da şeytan taşlan<en her yıl bır-
bınnı ezen Muslumanların goruntu-
sunden yalnızca acı duymuyoruz, bu
ılkel olumun onune geçemeyen bır
kulturun parçası olmaktan da uzuntu
duyuyoruz
Buna bugune kadar bır çare bulu-
namaması bır ayıp, bır ılkellık, bır ge-
rılık değıl mı''