Catalog

31 TEMMUZ 2003 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER dishabacumhuriyet.com.tr 11 ABDaskerine yargı muafiyeti • W4SHEVGTON (AA) - ABD'nın beş ülkeyle daha, Amerikan vatandaşlannı savaş suçlanna bakmak amacıyla kurulan Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne (UCM) teslim etmemelenne ilişkin ikili anlaşma imzaladığı bildirildi. Beyaz Saray'dan yayımlanan bıldiride. ABD ile ikili anlaşma imzalayan ülkelenn Arnavutluk, Bosna Hersek, Cibuti, Mauritius ve Zambia olduklan belirtildi. Zapatistaların radyo yayım • SAN CRISTOBAL DELASCASAS(AA)- Şimdiye kadar görüşlerini elektronik posta ile duyurmayı tercih eden Meksikalı muhalif hareket Zapatistalar radyo yayınına başlıyor. Subcomandante (Komutan Yardımcısı) Marcos, dün yerel gazetelerde yayımlanan bildirisinde, 9 Ağustos'ta kısa dalga radyo yayınına başlayacaklannı bildırdi, ancak günde kaç saat yayın yapacaklannı belirtmedi. Marcos, hükümetin yayınlara müdahale etmesi durumunda "Kalçalarımzı dansta salladığınız yönde bizi buluncaya kadar düğmeyi çevınn" dedi. 'ABD Saddam'dan acımasız' • TAHRAN(AA)- îran'ın dıni lideri Ayetullah Ali Hamaney, ABD'yi "Saddam rejiminden daha acımasız canavar'"a benzetti. Iran devlet TV'sinin haberine göre, Hamaney. bir grup gönüllü milise hitaben konuşurken "ABD, Irak halkını kurtaracağını iddia etse de devrik Saddam rejiminden daha acımasız ve pervasız... Başta Irak olmak üzere ABD"nin çeşitli ülkelerdeki iğrenç faaliyetleri, dünya nüfusunun nefretini günbegün arttınyor" dedi. Blair halkı ikna 606C6K • LONDRA(AA)- Ingıltere Başbakanı Tony Blair, "Irak savaşına katılmakta haklı olduğumuz konusunda Ingiltere halkını hâlâ ikna ermek zorundayız" dedi. Basın toplantısı düzenleyen Blair, "Hükümerinize, halkın güvenmediğine ilişkin düşünceniz var mı?'" şeklindeki soruyu, "Evet, göğüslemek zorunda olduğumuz önemli bir konu olduğunu kabul etmekteyim" diye yanıtladı. Bush sorumluluğu üslendi • \VASHINGTON (AA) -ABD Başkanı George Bush, geçen Ocak aymda "Birliğin Durumu" konuşmasında, "Irak'ın Afrika'dan uranyum almak istediğiyle" ilgili iddialann sorumluluğunu kabul ettiğini bildirdi. Bush. basın toplantısında, "Söylediğim her şeyin sorumluluğunu tamamen kabul ediyorum" dedi. Bush, geçen Ocak ayındaki yıllık "Birliğin Durumu" konuşmasında, Irak'ın Afrika'dan uranyum almak istediği konusunda istihbarat servislerinın elinde bilgi bulunduğunu söylemişti. Ilen sürülen bılginin doğru olmadığına dair saptamalar, Bush ve yönetimini zor durumda bjrakmıştı. Amerikan şirketlerine, Orta Asya ve Ortadoğu'dan sonra Güney Amerika'da da iş alanı yaratılıyor mazon ormanlan tehdit altında Cheney, Hafiburton'm eski vönetkikrinden. Dış Haberfer Servisi - ABD Başkanı George Bush'un, Pe- ru'daki Amazon ormanlann- dan geçmesi tasarlanan bir doğalgaz boru harfı kurma- yı planladığı öne sürüldü. Proje. Başkan Yardımcısı ? Dick Cheney'nin eski or- tağı olduğu Haliburton'ın taşeronlannı zengin ederken bölgede yaşayan yerli halla, ben- zersiz yağmur ormanlannı ve doğal yaşamı tehlikeye atacak. "Amazon VVatch" adlı kurulu- şun ele geçirdiği, Amerikan EXIM Bank'a ait belgede, Camisea doğal- gaz projesinin, 1.6 milyar dolara mal olacağı belirtiliyor. Projeye 300 mil- yon dolar katkıda bulunması bekle- nen EXIM ile Inter American Deve- lopment Bank'ın (IDB) bu kararla- • Bush yönetiminin Peru'da Amazon ormanlarından geçirmeyi planladığı boru hattı, biyolojik çeşitlilik açısmdan dünyanın en zengin coğrafyası için büyük bir tehdit yaratıyor. Şimdiden inşa çalışmalanna başlanan projeyi Bush \ r e ekibine yakın şirketler üstlenmiş durumda. nnı hafta içinde verecekleri kayde- dıldi. Bush yönetimi, geri kalan mik- tan, kamu ve özel kuruluşlardan sağ- lamayı planlıyor. Bush'un en güçlii destekçileri İngiliz Independent gazetesı, EXEvI Bank Genel Müdürü Phüip MerriD'in Cheney 'nin yakın iş ortaklanndan olduğunu kaydederken IDB'deki en üst düzey ABD"li yetkili Jose Four- mıet'in de 2000 seçimlerınde Bush'un en güçlü destekçüerinden ol- duğuna dikkat çekti. Gazete, projenın Haliburton'ın ta- şeronlanndan Hunt Oil ile Kellogg Brown and Root'a da (KBR) büyük kazanç sağlayacağmı bildirdi. Haber- de. Teksas merkezli Hunt Oil'in yö- netım kurulu başkanı Ray Hunt'ın. Bush'un 2000'dekı seçim kampanya- sına 100 bin dolardan fazla bağışta bu- lunduğuna dikkat çekilırken Hunt'ın 2004 "teki seçımlerde de büyük des- tek sağlayacağı belirtildi. Habere göre KBR, boru hattı inşa- sına katılmayı düşünmüyor, ancak projenin yolunda gitmesi durumunda, Peru sahillerine 1 milyar dolarlık bir doğalgaz fabrikası kurmayı planlıyor. Cheney'nin, savaş sonrasında Irak'ın yeniden yapılandınlması sürecinde Haliburton'a ayrıcalık tanıması. bü- yük tartışmalara neden olmuştu. Doğalgaz boru hattının, biyolojik çe- şitlilik açısından dünyanın en zengin coğrafyalanndan olan Peru'dan geç- mesiyse hem ABD'de hem de ulusla- rarası çevre örgütleri arastnda büyük tartışmalara neden oldu. Scylan tûkenen canhlar tehlikede Sahil bölgesı Paracas'ta korunmaya alınmış olan alanda. soylan tehlikede bulunan penguenler, denizaslanlan ve yeşil deniz kaplumbağalan yaşıyor. "Friends oftheEarth" örgütü, boru hat- tı nedenıyle tehlike altına girecek olan, "dünya üzerindeld en bakirvağnıur or- manlannı" banndıran bölgede Nahua, Knnıeri, Nanri ve Yine gibi yerlı kabi- lelerin de yaşadığına dikkat çekti. Yüzde 60'ı tamamlanan proje çer- çevesinde şimdiden orman içine ku- yulann açıldığını, gaz ve sıvı işleme fabrikalannın kuruhnası içın ağaçla- rın kesildiğini yazan Independent, Bush'un büyük zorluklarla karşı kar- şıya olduğunu vurguladı. Projede çalışacak olan 60 boru hat- tı işçisinin geçen hafta kaçınldığını. ancak daha sonra serbest bırakıldığı- nı belirten gazete, ABD Uluslararası Kalkınma Ajansrnın da ekolojik kay- gılarla projeye karşı çıktığını kaydet- ti. ABD'de. banka kredilerinin onay- lanmadan önce çevre ölçütlerini de göz önünde bulundurmasını sağlayan bir kanun bulunuyor. Demokratlardan Nancy Pek>sL bu kanuna dayanarak projenin yeniden gözden geçirilmesini istedi. Uzmanlar, işgalden sorumlu tutulan ABD askerlerine yönelik saldınların süreceğine inanıyor Iraküar işgalden kurtuhnak istiyor • ABD, Saddam'ın oğullannı öldürülmesinin Irak halkını etkisizleştireceğine inanıyordu, ancak beklenen olmadı. Dış Haberier Servisi - Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin'in oğullan Uday ile Kusay'ın öldü- rülmesiyle ABD askerlerine yöne- len saldınların azalacağını düşü- nen Washington, her gün yeni ka- yıplar vermeye devam ediyor. Dün Bağdat'a 50 kilometre me- safede, Felluce yakınlannda dü- zenlenen saldında bir ABD tankı roket saldınsına hedef olurken baş- kentin kuzeydoğusundaki Bakuba kasabasında cumartesiden beri ya- şanan saldınlar nedeniyle ABD askerleri buradaki mevzilerini terk etmek zorunda kaldılar. Bölgede cumartesi günü düzen- lenen saldında 3 ABD asken öl- müş, pazar günü de bir ABD tan- kı roketle vurulmuştu. Görgü ta- nıklan, son olarak ABD askerle- rinin havan topu saldınsına hedef olduğunu aktarmışlardı. Felluce'deki saldında ölen ya da yara- lanan olmadığı belirtildi. Son günlerde Saddam Hüseyin'i ya- kalama operasyonlannı yoğunlaştıran ABD'nin, Saddam Hüseyin'i ele geçir- mesinin, bu ülkedeki Amerikan asker- lerine yönelik saldınların azalmasına değil, artmasına yol açabileceği uyan- sında bulundular. Direnişin, eski reji- min yeniden oluşumu amacının dışına çıkabileceğini belirten uzmanlar, Sad- dam yanlılanna, işgalci yabancı güçle- ri düşman olarak gören köktendincile- rin destek verebileceğini söylediler. Kuveyt Üniversitesı'nde görevlı Irak uzmanı Dr. Ahmed El Bağdadi. saldınla- nn tamamımn, eski rejım yetkihlennin ta- limatlan doğrultusunda yapılmadığını, di- renişçilerin, birbirleriyle ıletişim içinde olmayan gruplar halinde hareket ettikleri izlenimi edindiğini belirrtı. Saddam öldü- rülse veya ele geçirilse dahi direnişin de- vam edebileceğini kaydeden El Bağdadi, direnişçi ve silah bulunduğu sürece bu ül- kedeki Amerikan askerlerinin tehdit al- tında olacağını ifade etti. El Bağdadi. Irak'taki bazı saldınlann. Suriye'den bu ülkeye gelen Arap milliyet- çilen ile Iran'dan gelenler tarafindan ya- pıldığına inandığını belirttı. Yeni sakhnlar düzenknebilir Ortadoğu uzmanlan da Irak'taki Ame- rikan askerlerine yönelik saldınlann, Ba- as Partısı yanlılan. eski askerler, aşın din- ciler, Müslüman ülkelerden gelen direniş destekçilen ve aşiret liderlen gibi farklı gruplar tarafindan yönlendirildıği görüşün- de bırleşiyorlar. Uzmanlar, Amerikan iş- galinden kurtulmayı hedef olarak gören di- renişçilerin, Saddam'ia \eya Saddam'sız 24SAATTE176 GÖZALTI- Amerikan Merkez Komutanhğı, Irak'ta de\rik lider Saddam Hüseyin vandaşlannın ve ülkede savaştan sonra suç işleyenlerin yakalanması için düzenlenen operasyonlarda son 24 saatte 176 kişinin gözaltma alındıgını açıkladı. Açıklamada, son bir günde 58 yere baskın düzenlendiği ve bu baskınlarda, 17'sicinayet,2'si adam kaçırma, I5'i hırsızlık ve 2'si de yağma eylemlerine kanşmaktan aranan 176 kişinin yakalandığı belirtildi (Fotoğraf: REUTERS) ıktıdar mücadelesi verdıklennı belirttiler. Chicago Üniversitesi Uluslararası Araş- tırmalar Merkezi Başkanı Dr. Raşid Ha- Hdi, Irak'ta durumun düzeleceğine dair kuşkulan olduğunu söyledi ve Amerikan işgaline karşı çıkanlarla Saddam'a destek \ erenleri bir tutmanın hata olacağı uyan- sında bulundu. Halidi, eski rejımın gıt- mesinden mutlu olan Iraklılann, Ameri- kan işgalinden hoşnut olmadığını da be- lirtri. Halidi, Irak'ta. engellenebileceği için büyük bir isyan obnayacağını, ancak vur- kaç taktiğiyle daha fazla saldın düzenle- nebileceğini kaydetti. IKDP ve KYB'NtN UMUDU Kürtler Kerkük'ü başkent yapacak Dış HaberierServisi-Irak Kürdistan Demokrat Parti- si (IKDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği'nden (KYB) iki yetkili, Irak'ın kuzeyindeki Kerkük kenti- ni, "Kürdistan'ın başken- ti olarak gönnek istedikle- rini" söylediler. Süleymaniye'deki IKDP temsilcisi GadirAzizCab- bari, AFP'ye yaptığı açık- lamada, "ker- kük'ü Kürdis- tan'mbaşkentiola- rak görme>i um- duklannı" belirt- tı. Cabban. "Yok- sa Erbil ohır, an- cak bu konuda as- Japesetmeyiz" de- di. Ellerinde Ker- kük'ün "Kürtken- ti* olduğunu ispatlayan ta- rihi belgelerden oluşan bir dosya bulunduğunu ileri süren Cabbari, "Saddam Hüsevin, Kerkük'ü Arap kenti haline getirmek iste- di, çocuklara Kürt isimle- ri verilmesini bile yasakla- dı" diye konuştu. KYB üye- si ve Süleymaniye Beledi- ye Başkanı Aiso Shak No- rey de "Kürdistan'm baş- kentinin ya Kerkük ya da Erbilolacağınır ileri sürdü. Iki Kürt yetkili, Musul için de "çevresindeki köy- lerin büyük bölümünde Kürtlerin yaşadığı Arap kenti" ifadesini lcullandı- lar. Her iki Kürt yetkili de "Türkiye'nin Irak'taki sa- vaşı Kerkük'ü geri almak için ryi birfirsatolarak dü- şündüğünü" ve "Turlderin dost olmadığınr iddia ettı. iKDPve IKYB yetkilileri, "Kerkük'ün başkent olmasını istediklerini" söylediler. Caferiilk Irak'taki Şiı El Dava Partisı'nin sözcüsü İbrahim El Caferi'nin, 13 Temmuz'da kuru- lan geçici hükü- metkonseyininilk başkanı olarak atandığı bildiril- di. Irak Kürdistan Yurtse- verler Birliğı'nin (IKYB) sözcüsü Berham Salih ta- rafından yapılan açıkla- mada, "Alfabetik sırayla başkanuk >apılnıas konu- sunda udaşma sağlanmış- ü, en ryi çözüm bu" denil- di. El Caferi'nin ardından 1 ay sonra başkanlık göre- vini sırasıyla Şii Ahmed Çelebi ve yine bir Şii olan İyad El AOavi yürütecek. Saddam Hüseyin'in devrilmesinden sonra 244 Iraklı mülteci Basra'ya vardı 12 yıl sonra evlerine döndüler Dış HaberierServisi - Irak ta Sad- dam Hüseyin rejiminin sona erme- sinin ardından Iraklı mülteciler 12 yıl sonra ülkelerine dönmeye baş- ladılar. 1991 deki Körfez Savaşı ve Şii ayaklanması sonrasında ülkeden kaçan milyonlarca Iraklıdan 244'ü dün, Birleşmiş Milletler Mülteci- ler Yüksek Komiserliğı'nin (UNHCR) Öncülüğünde ülkelerine geri döndüler. 5 otobüs ve eşyalannı taşıyan 5 kamyonla Basra'ya gelen Iraklılar. Suudi Arabistan'daki Rafha mülte- • 199Tdeki Körfez Savaşı ve Şii ayaklanması sonrasında yaklaşık 4 milyon Iraklı, başta îran, Suriye ve Ürdün olmak üzere birçok ülkeye kaçmıştı. ci kampında kahyorlardı. Ülkesine dönen AB Sahnan sınır- da ağlayarak. "Gerçekten evde ol- duğuma ve ailemi görebileceğime inanamıyorum" dedi. Leyla Ha- san ise 3 yaşında ayrıldığı ülkesi- ne dönüşünde, "Hep bugünü hayal etmiştim" şeklinde konuştu. Bazı Iraklı larsa ülkede işgal güçlerine dönüş nedenıyle yaşanan direniş- ten kaygı duyduklarım belirttiler. UNHCR'ın Bağdat temsilcisi Da- niem Bellam>', geri dönüşün sürme- sıni istediklerini belirterek, diğer Iraklılann da geleceklerini söyledi. 12 yıl önce kurulan Rafha mülteci kampında 33 bin mülteci kalıyor. UNHCR'ye göre başta Iran, Suriye ve Ürdün olmak üzere 4 milyon Irak- lı ülkelerinden uzakta yaşıy»r. RAK'TA GSMİHALESİ ABD'nin imajına uyan şebeke • Irak'ta cep telefonu altyapısının inşasına hazırlık yapan ABD yönetiminin. Amerikan şirketlerine uygun bir teknolojiyi tercih edebileceği kaydedildi. Dış Haberier Servisi - ABD yönetiminin Irak'ı kendi imajına uygun bir biçimde yeniden yapılandırmaya çalıştığı, ülkedeki cep telefonu şebekesinin yalnızca ABD telefonlanyla uyumlu bir teknolojiyle inşa edilmesinin planlandığı belirtildi. ingiliz The Independent gazetesinin haberine göre, Irak'ta ihaleye çıkanlan 3 cep telefonu şebekesi içın yalnızca ABD'de kullanılan CDMA ' teknolojisini esas alabüeceği kaydedildi. Haberde. başka telefonlann da kullanabileceği bir şebeke kurmaya girişen Bahreyn firmasının, ABD işgal yönetimi tarafindan bu planlanndan vazgeçmeye zorlandığı aktanlıyor. Batelco firmasının 5 milyon dolann üzerinde maliyeti olan GSM teçhizatmı Bağdat çe\Tesinde kurmaya başladığı, ancak işgal yönetiminin "bu şebekeye el koyacağT tehdidinın ardından faaliyetlenni durdurduğu kaydediliyor. Haberde, "ABD yönetimi, 3 cep telefonu şebekesi için ihale açmavı planîn-or ama bunun tünı dünyada kullanılan GSM şebekesi mi yoksa sadece Anıerika'da kullanılan CDMA teknoh'jisi mi olacağı henüz beüi değfl" ifadesi kullanıldı. GSM teknolojisi dünyanın çeşitli yerlerinde kullanılırken CDMA teknolojisi yalnızca ABD'de kullanılıyor. Irak'ta cep telefonu altyapısı için GSM kullanılmasma karar verilirse, ABD firmalannın ihaleleri alma konusunda sıkıntıya düşeceği belirtiliyor. Sabancı ihaleye haarlanıyor Diğer yandan Sabancı Holding- Alcatel Türkiye'nin (TELETAŞ). Irak'ta açılacak GSM ihalesi için perşembe günü Ürdün'ün ba^kenti Amman'da yapılacak konferansa katılacaklan öğrenıldi. A BD GÎZLİLÎKİSTÎYOR 11 Eylülraporu Suudileri hzdırdı Dış Haberier Servisi - Suudi Arabistan Dışışleri Bakanı Suud El FaysaL ABD'nin, 11 Eylül'le ilgili olarak hazırladığı raporun ülkesiyle bağlantılı bölümü hakkında gizliliği kaldırmasına ilişkin taleplerini gen çevinnesi karşısında hayal kınklığına uğradüdannı söyledi. El Faysal, Beyaz Saray'da ABD Başkanı George Bush ile görüşmesinin ardından gazetecilere yaptığı açıkJamada, ABD'nin gizliliği kaldırmayacağına ilişkin açıklamasına ilişkin olarak "Hav'al kınkhğına uğradık, ancak nedenlerini anlıyoruz" dedi. El Faysal, 11 Eylül saldınlanna yardım ettiklerine ilişkin ıddialar için de "ülkesinin haksız yere, iğrenç bir biçimde suçlandığuu" sa\ımdu. Newsweek dergisi. ABD Kongresi tarafindan hazırlanan raporda, Suudi Arabistan ile saldınlar arasında "şok edki bağlannlar" bulunduğunu yazmıştı. Haberde, raporun, FBI'a muhbirlık yapan ve Suudi ajanı olduğundan şüphelenılen Ömer El Bayumi ile uçaklan kaçıranlar arasında bağlantıyı ortaya koyduğy bildiriunişt».