Catalog

24 TEMMU2 2003 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA kulturcş cumhuriyet.com.tr 15 UYCARLIKLARIIM İZİIMPE OKTAY EKİNCİ Vali Hikmet Tan, Tarihi Kentler Bildirgesi'ni 'çağdaş uygarlık rehberi' ilan etti Van Gölü'nün anayasası"Bu bildirge, bölgemizdeki ka- mu, sivil ve özel tüm çalışmaların anayasası olmuştur; ritizlikle uyu- lacağına söz veriyorum..." 11-13 Temmuz 2003 gunlennde japılan "Tarihi Kentler Birliği (TKB) Van Buluşması", ev sahıp- ljğindekj ıçtenhğı unurulmayacak \'alı Hikmet Tan'm bu sözlenyle tamamlandı. "Van Gölü Bildirgesi" olarak ı- lan edılen kararlara yıne ev sahıbı olarak ımza atan Beledıye Başkanı Şahabettin Özarslaner de şunlan soylü>ordu. "Tarihimizi ve doğa- mızı geleceğe de taşımak için biz- lere destek ve umut veren herkese teşekkür ediyoruz..." TKB Başkamekıh \e AntalyaBü- yükşehır Beledıye Başkanı Dr. Be- kir Kumbulun aynı teşekkürü, "Törkiye'nin tüm yöreJerinde or- tak tarihimizin coşkusuyla topla- nıyoruz" dıyerek yanıtladığı buluş- ma ıçın Mımarlar Odası Van Şube- sı Başkanı Sönmez Karabulut ıse şu değerlendırmeyı yaptr "Geçmi- şimizi birlikte severek yarınları düşlemek. bizleri daha da yiirek- lendiriyor..." ÖzveriH billmsellllc UNESCO \e Avrupa Konseyı gündemlen de gözetılerek; "Somut Olmayan Kültürel Miras" tema- sıjla gerçekleşen toplantılara Van Gölü Ha\zası"nın tanh ve çevre de- ğerlennı de tarutan bılımsel katkıyı, "Yüzüncü Yıl Üniversitesi" uz- manİan yaptılar... Prof. Dr. Metin Sözen'uı her bı- nnın ahnlanndan öpercesıne; "Bu toprakların doğru kullanılmasına bilgi ve birikimlerini arnıağan e- den Anadolu kahramanları" un- vanıyla tanıttığı Prof. Dr. Abdüsse- lam Uluçam, Prof. Dr. Zahit Ağa- oğlu, Doç. Dr. Mustafa Sarı, Yard Doç. Dr. Şahabettin Öztürk ve sa- natçı Enver Özkahraman'ın su- nuşlan, doğunun dar olanaldanna ı- nat sürdüriilen "özverili bir bilim- selliğin" akademık göstensı gibıy- dı. Örnek bır \ r urtseverlıkle SANATIN DOĞAYA İMZASI - Kıyıdan 1 km uzaklıktaki Akdamar Adası'na tS 920'lerde Kral I. Qakik'in yaptırdığı ünlü kilise, İncil, Te\rat ve günlük yaşamdan sahnelerin betimlediği taş kabartmalı duvarlarıyia Ermeni sanatının anıtsal örneği... (üstte) ÜÇ BlN YILIN PANORAMASI- Bilinen en eşki Urartu yazıtının da bulunduğu Van KaJesi, 10 9. yüzyıldan bu yana kent tarihinin tanığı ve bekçisi... Bu resim. Osnıanlı döneminin artık hemen hiç kalmayan peyzajını yansıtıyor... (solda) üretılen bu araştırmalardan belli kı haberi olmayan Van mıllettekıh Yekta Haydaroğlu'nun (AKP); "Bölgemizin tarihine ait bir bro- şür bile bulanıadım..." demesıne ıse yıllannı Van'ın geçmışıne ada- mış Prof. Dr. Oktay Belli şu yanıtı \erdı: "Temel sorunumuz da işte budur... 40 yıllık emeklerimizin sayısız yayınından diinya yararla- nırken siyasetçilerimiz bizi izlenü- yorlar bile..." 'Yaşamın' sözcüleri Buluşmada. "farklı bölgelerin" tanıtım \e değerlendırmelennı ıse TKB üyesı beledıye başkanlan sun- dular. Ahmet Yenihan (Erbaa), Meh- met Eriş (Ödemış), Cengiz Varna- topu (Edırne), M. Seyhan Duru (Avanos), İris Şentürk (Antakya) Şehmus Nasıroğlu (Midyat), Tekin Bayram (Yalvaç), Abdulvahap Kusen (Hasankeyf) ve Naif Alibe- yoğlu (Kars), yurdun her yöresinde- kı "yaşama kültürünü" kendi kentlennden örneklerle anlattılar. Tarihçı Sabri Yetkin de İzmır Bü- yükşehırBeledıyesı'nın "Kent Ki- taplığV' yayınlannda somut olma- yan kültürün nasıl belgelendıgını açıkladı... Aynı gün bir partı toplantısına da katılmak üzere Van'a gelen Mıllı Eğıtim Bakanı Hüseyin Çelik de söz alarak; "ev sahibi ilin milletve- kili" sıfatıyla TKB'ye teşekkür ettı ve "aynı fikirleri paylaştığını" açıkladı. Ortak kararlar Mahallı Idareler Genel Müdürü Kayhan Kavas, Batman Valısı Ef- kan Ala, Kültür Varlıklan \ e Müze- ler Genel Müdür Yard. Yaiçın Kurt ıle mılletvekillen, bürokratlar, kay- makamlann katıldıklan ve Gökhan Ölmez yönetımmdeki CMS fırma- sının başanlı organızasyonlanyla gerçekleşen buluşmanın sonuçlan, "Van Gölü Biidirgesi"nde özetle şövle vurgulaıuyor: * Anadolu, onurumuzdur: Van Gölü Havzası, 10 lO.OOOTere kadar uzanan yerleşım alanlannda, Hurri, Trans- Kafkas, Urartu, Roma- Bi- zans, Vaspurakan Prenslikleri, Selçuklu, Akkoyunlu- Karako- yunlu ve Osmanû dönemlennı ba- nndıran bır "Uygarlıklar Havza- sı" olarak ulusal onurumuz ve ev- rensel değenmızdır. Katıhmcılar, bu değerlere "kül- türel ayrım yapmadan" sahıp çık- mayı, "Atatürk'ün Anadolu uy- garlıklarmdan kök alan çağdaş Cumhuriyet" ılkesıne bağlıhğın da öncelıkli koşulu saymaktadırlar... • Kültürü yaratan, yaşamdır: Kımlıklı bır gelecek ıçın korunması gereken "Tarihsel Miras"m teme- lmde, bu zengınlıgı yaratan "yaşa- ma külrürleri" \e çeşıtlilıği vardır. Katıhmcılar, "Somut Olmayan Miras" olarak tanımlanan tüm bu değerlen de gözetecek bır koruma hukukunun gereğını önemle günde- me getırmektedırler. • Havzanın evrensel değeri: Her bın geçmışın önemlı merkezlennı oluşturmuş Bitlis, Tatvan, Ahlat, Adilcevaz. Erciş, Doğu Beyazıt, Çaldıran, Muradiye, Saray, Özalp, Edremit, Gürpmar, Hoşap, Gevaş, Bahçesaray, Çatak, Başka- le \e Van yerleşımlenndeki uygar- lık kaynaklannın sürdürülmesıne tüm kurumlar destek \ ermelıdır. Bu bağlamda, öncelıkle tnci Ke- fali'nın korunup halk ekonomısine kazandınlması; Van Kedisi'nın ya- şatılması; tanhsel su kanalları "Kehriz"lenn yıtırilmemesı, tüm mıman zengınhklenn ve eskı kent dokulannın artık yıpranmamalan ıçın etkın önlemler ahnması, katı- lımcılann ortak dıleğıdır. Afrika sanatından sessizsinemaya Üçüncüyılını dolduran Collection dergisi ilginç araştırmalar sunuyor Afrika kültfigürieri kadın ve erkek çift. Kültür Servisi - Koleksıyon ve araştırma dergısı Collection, 12. sayısıyla üçüncü yılııu tamamladı. "Geçmişin değerlerini geleceğe taşıyanların dergisi" sloganıyla üç ayda bır yayımlanan derginin bu sayısında da yine bırbırinden ılgınç araştırmalar ve çeşitlı koleksıyonlar bulunuyor. Dergide koleksiyoner Hülya Ede Uçta'nın Dr. Ali Nadir Savaşer'le 'Afrika Sanatı Koleksiyonu' uzenne bır söyleşısi yer ahyor. Halen Zentral Klırukum Heckershorn ve Emıl von Behnng hastanelennde Akcığer ve Göğus Hastalıklan, Nükleer Tıp ve Radyolojı Bölümü'nde başhekımlık yapan Savaşer, kült figürlerden fetışlere, büyü fıgürlennden kafaüstü masklara, alın masklanndan yüz masklanna 300'ün üzennde Afhka sanatı "exponat'ından (eserındenj oluşan koleksiyonu oluşrurmaya 1980"lı yıllarda başlamış 19 yüzyıl sonunda yaşayan Avrupah sanatçılann da Arhka sanatıyla ılgılendığını ve bunlann sanatlanna da yansıdığma değınen Sa\'aşer, bunlardan binnın de Pablo Picasso olduğunu söylüyor. Sener Köksümer. 'llk Dönem Sessiz Amerikan Sineması' konulu araştırmasında yüzyıllık geçmışıyle koleksiyonerlenn vazgeçilrnez tutkulanndan bın olan sınemanın sessiz döneminin üç büyük yönetmenı David YV'ark Griffith, Thomas H. Ince ve Mack Sennett'ın sanat kanyerini ele ahyor. Prof. Dr Haluk Oral, 'Matara' adlı araştırmasıyla Çanakkale Savaşı'na farklı bır açıdan bakarken, Dr. Sertaç Kayserilioğlu ılk kez yayımlanan belgelerle 'Bir Zamanlar tzmir Tramvaylan' araştırmasını sunuyor. Necdet İlingi nın 'Eski Haritalar Koleksiyonu', Asım Uysalın 'Kapadokva Sikkeleri", 'Turgay Tuna'nın 'Ahşap Taraklar'. Yaşar Yastıkçf nın 'Gaz Lambalan', Ömer Serkan Bakır'ın 'Çin Yemek Çubukları', Fadime Geleş'ın 'Kuklalar', îzzet Kırbaş'ın 'Telefon Kartlan' konulu koleksıyonlan, Altay Sarü'ın 'Kıbns Kartları'yla Zühtü Bayar'ın 'Çikolata Kartlarındaki Gizli Tarih' adh araştırmalannuı yanı sıra derginin edıtorü Erol Akkaya'nın ellilı yıllardakı resmı pullann öyküsü uzenne yazısı 'Collection'm ılgı çeken diğer konulan arasında. Nardiste son iki konser Sezonu Ted Curson kapatacak Kültür Servisi - Geçen yıl açılan ve al- ternatıf bır caz mekânı olan Nardis, se- zonun kapanış partısıni 25 ve 26 Temmuz günlen Ted Curson ve Jyrki Kangas'ın vereceklen konserlerle yapacak. Cazın 'altın' yıllan olarak adlandınlan 'post-bop' döneminin yaşayan efsanevı ısmı Ted Curson cazseverlerle Galata'da- kı mekânda buluşacak Sanatçı, Percy, Tootie, Jimmy Heath, Coltrane, McCoy Tyner, Benny Gol- son, Lee Morgan, Bobby Timmons \e Nina Simone ıle bırlıkte 50'lerde Phila- delphia sahnelerınden yetıştı. Mingus Quartet, Eric Dolphy, Cecil Taylor, Mal VValdron ve Booker Erwin ıle pek çok yerde sahneye çıktı. 37 yıldır Pon Jazz Festıv alı'nın onur konuğu olan Cur- son, son dönemde Spirit of Live En- semble'ın bır üyesi olarak rurneler yapı- Onder Focan'ın davetlısı olarak ulke- mıze gelen sanatçıya Nardis'te, Pon Jazz Festıvalı'nın direktörü, kontrabasçı Jyr- ki Kangas eşlık edecek. (0 212 244 63 27) Fototrek-Nikon Fotoğraf Merkezi'nden seminerler Önce öğrenin, sonra çekin Kültür Sevisi - Fotofrek - Nikon Fotoğraf Merkezi'nin hızlandınhnış fotoğraf semınerlen 2-3 Ağustos ve 23 - 24 Agustos tanhlennde düzenlenecek. Cumartesi ve pazar günleri venlecek semınerlenn ılk gününde katılımcılar fotofraf sanatıyla ilgılı teknık bılgilen edınecekler. Objektıf, enstantane, dıyafram. pozlama, fılmler. yardımcı araçlar gıbi başhklann ışleneceğı semmer 11.00- 17.00 saatlen arasında yapılacak. Pazar günü saat 13.00'te Fototrek Nıkon Etkınlik Salonu'nda bir araya- gelecek olan katılımcılar, saat 17.00'ye kadar kompozısyon ve çekim tekniklen derslenyle teorik eğitimleriru tamamJayacaklar. Saat 18.00"deise danışmanlar eşlığinde Sultanahmet Meydanı'na giderek burada iki gün boyunca edindıkleri bilgilen uygulama olanağı bulacaklar. Çekım çalışmasında fotoğraf makınesi olmayan katıhmcılar, Fototrek Nıkon Fotoğraf Merkezi'nin makınelenni kullanabılecekler Aynca çekımde kullanılacak filmler yine Fototrek tarafından sağlanacak. Katılımcılar semınen takıp eden salı akşamı Fototrek Nıkon Fotoğraf Merkezı'nde bir araya gelerek yaptıklan çekımlen değerlendırecekler. Yaz tatılıne çıkmadan fotoğraf çekmeyı öğrenmek ısteyenler ıçin hazırlanmış semınerın katıhm ücreti 100 mılyon TL olarak behrlendı. Ücrete teonk eğıtim, semıner kıtapçığı, öğle yemeğı. çekım çalışması ıçın ulaşım, çekımde kullanılan fılm ve film banyosu dahıl. (0 212 251 90-14) ODAK NOKTASI AHMET CEMAL liyatro ve Edebiyat Kültürü (1) Tarihi ne ortaokulda, ne de lisede sevebildim. Neyin ne zaman olduğu, kim tarafından yapıldı- ğı bilgılerıyle sınırlı konular, içımde hiçbir zaman bir heyecan uyandıramadı. O yüzden de liseyi bi- tirdiğım güne kadar ve ondan sonra daha bir sü- re, tarıhe hep bir ölü bitgıler dağarcığı gözüyle baktım. Ta ki bugüne kadar tanıdığım tek ermlş kişi olan Şeref Serdengeçti, yaşamıma konuk ola- na kadar. Bugün yaşamımda bende olmasıyla gurur duyduğum ne varsa, o yaşamdaki beş yıl- lık konukluğu boyunca tümünün mimarlığını ya- pan o üstün insan, ucunu sabaha uzartığımız gece sohbetlerimızden bırinde, tek bir tavsiye cümlesiyle banagerçe/c tarihe uzanan yolun ka- pılannı da açmıştı: "Tarihi, deneme tarzındakibi- yografileriyle ünlenmışyazarlardan öğreneceksin yavrucuğum, çünkü tarih, ancak ona yaşayanak katılabıldığm ölçüde anlam kazanır..." llk tavsiyesı de, Stefan Zvveig'ın biyografile- rını Almancadan okumam olmuştu. Şeref Serdengeçtı'nin dedığı çıktı. O günden sonra tarih, benim ıçin olmazsa olmaz bır hazi- neye, birikime dönüştü. Deneme tarzındaki bi- yografilerin rehberliğinde geçmişe yaptığım yol- culuk, bana neyin nasıl olduğu'nu öğrenmenin yanı sıra, başka nasılolmuş olabileceğitarzında- ki düşünce serüvenının de kapılarını açtı. (Şeref Bey, benı bu okuma eğitimFne başlattıktan son- ra, okuduğum bıyografiler temelinde neyin nasıl olmuş olabıleceğını tartışmayı gece sohbetleri- mızın temel gündem maddeleri arasına almıştı.) Erasmus'u ve hümanızmını Zvveig'ın kalemin- den okuyunca, Holbein'm ünlü tablosundaki yaşlı adam, benim içın salt sûret olmaktan çıkıp, "bütün yalnızlar gıbi özgür ve bütün özgürier gi- bi yalnız" olabılme yüreklılığınin sımgesine dö- nüştü. Sieburg'tan Robespierre'i okuduğum zaman, yalnız Fransız Ihtılâli'nı değıl, fakaterde- mın insanların mutluluğu ve esenliğı ile bağlan- nın kopartılıp, salt kendi adına bır değer katına çıkarılmasının nasıl ınsanın yadsınmasına dönü- şebıleceğını tüm dennlığiyle yaşadım. öyle sa- nıyorum kı, o yıllarda bu denemeyı okumamışol- saydım, çok sonra, Büchner'ın "Danton'un ölü- mü"nde çızd/gi Robespierre portresini yeterin- ce kavrayamazdım. Daha sonra bu yol beni, insan, bırey ve top- lum bağlamında hangı konuya eğilirsem eğile- yım, edebıyatı hep bırarkaplan kılma alışkanlı- ğına götürdü. Bır başka deneme ustasından, Or- tega y Gasset'in Ispanya'da kendi halkı için yapmış olduğunu Türkıye'de başararak, felsefi düşünceyi insanımızın günlük iklimine yabancı düşmeyecek bır dille bu coğrafyada yeniden üre- ten Nermi Uygur'un "Edebıyatta Bilgi" dene- mesiyle bıriıkte, tarihsel ve toplumsal bağlamda bilgi kaynağı olabilme özellığıyle edebiyat anla- yışı da düşünce dünyamdaki yerıni aldı. Tiyatro metinlerıyle ve genelde tiyatroyla ya- kından ilgılenmeye başlamamdan sonra ise, edebiyat kültürüyle beslenmış bir tiyatronun ve tiyatro ınsanlannın neden gereklı olduğunu çok somut bıçimde gördüm. Dünya edebiyatı dedi- ğimiz birikım, aslında kurgulardan oluşma bir bü- tündür. Bu bütün, aynı zamanda kimlik vekarak- ter oluşturmanın sayısız örnekleriyle doludur. Başlangıcından günümüze uzanan süreciyle edebiyat tarihi ise, aynı zamanda insanoğlunun yüzyıllar boyunca bu dünyadaki varoluşuyla ve kimlik kazanımlarıyla hesaplaşmasının örnekle- rini ıçeren, eşsız bir galeridır. Bu galeride varo- lan ile varolabilecek olan, eş yoğunluktaki bir dü- şünme ve yaratma edıminin sonuçlan niteliğiyle karşımıza çıkar. öte yandan her edebiyatın tari- hi, aynı zamanda kendi coğrafyasının çok değer- li bır/fü/fürfanrt/olmakgibi birözellığedesahip- tır. Herhangi bir coğrafyada gerçekleştirilecek ti- yatro etkınliklerinin oranın kültür tarihini göz önünde bulundurma gereğini duymayan bir an- layışla yönlendirilmesi, ancak ortaya o coğrafya ile iletişım kuramayan bir tiyatronun yapılması sonucunu doğurabılir. Tiyatro ıle edebiyat arasındaki ilişkiyi bu bağ- lamda ele almayı haftaya sürdüreceğim. e-posta: ahmetcemal " superonline.com acem20 - hotmail.com Terence Blanctıard'dan ^5. Saaf • Kültür Servisi - Terence Blanchard yaşayan en ıyı caz trompetçılennin başında geltyor. Genış ılgı alanlan ve entelektüel kişıliğıyle tanınan bu müzisyen, son aylann popüler filmi '25. Saat'ın müziklenni yaptı. Spıke Lee'nın son projesı olan fılm ıçin yazılan müzıklerde Blanchard, oldukça geniş bir yelpaze kullanmış; süreklı birlikte çahştığı üçlüsünün (Edvvard Simon, Brendan Owens ve Carl Allen) dışında, büyük bır senfonı orkestrası da eşlik etmış sanatçıya. Blanchard bütün bu kalabalık müzısyenler topluluğunu oldukça iyı çekıp çevinyor Yumuşak ve baştan çıkancı pasajlardan örülmüş olan müzıklenn tek eksık tarafı, Blanchard'ın trompetının çok nadır duyuhnası. BUGLN • NARDİS JAZZ CLUB'ta 21.30'da Fatih Erkoç Quartet konseri. (0 212 244 63 27) • İFSAK'ta 19.30"da Özgür Nizam'ın konuk olarak katıldığı 'Modern Tıp Faşizm' konulu saydam göstensi. (0 212 292 42 01) • BEYOĞLU SİNEMASI nda 'Alim Şerif Onaran' anısına 12.15, 14.30, 16.45, 19.00 ve 21.15 'te 'Annem Hakkında Herşey' fılminin göstenmı. (0 212 251 32 40) • ENKA AÇIKHAVA TİYATROSU'nda 21.15'te Gönül Clkü-Gazanfer Özcan Tiyatrosu'nun 'Deli' adlı oyunu. (0 212 27622 14-15) • ıNARMAıNLI HAN AVLUSl nda ' Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Sokakta' kapsamında 17.30-20.30 arası 'Sokakta Beden ve Hareket Atölyesi' (0 212 252 47 00)