Catalog

3M4YIS2OO3SALI + CUMHURİYET SAYFA J i i J v l J i ı U 1 V J J . ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Etes 126 milyon Iv^ebirasattı H ANKARA (ANKA) - Ajadolu Efes Biracılık'ın s a t ş hacmı, ilk üç ayda 1 2 » milyon litreye ulaştı. ŞLrcetin net satışlan 72.1 trU/on, brüt kân 32 tril/on, net kân 2.6 tril'on lira olarak geı^ekleşti Anadolu EFes'ten yapılan açıtlamada, şirketin ocak-mart döneminde ihrîcat dahil toplam satışlannın, geçen yıla görî yüzde 13 artarak 1 1 1 milyon litreden 126 milyon litreye ulaştığı belirtildi. Eti Gümüş'te nîlîai pazarlık • ANKARA (AA)-Eti Gümüş AS'nin nihai pazarlık görüşmelerinin yann yapılacağı bildirildi. Eti Gümüş'te bulunan yüzde 100 oranındaki kamu hissesinın blok satış yöntemiyle özelleştirilmesine ilişkin nihai pazarlık görüşmeleri bugün l6.00'da,Özelleştirme îdaresi binasında kamuoyuna açık olarak yapılacak. Söz konusu şirket için açılan ihalede 2 firmadan teklif alınmıştı. Aycell kupumsal | | ANKARA (ANKA) - Aycell. Içişieri Bakanlığı ile Yargıtay'ı kurumsal abonelik projesine dahil etti. Imzalanan sözleşmeyle Içişieri Bakanlığı'nın 100 bin, Yargıtay'ın 4 bin personeli ile ailelerinden birer yetişkin, Aycell 'in kurumsal abonelik hizmetinden yararlanacak. Aycell 'den yapılan açıklamada, Içişieri Bakanlığı ve Yargıtay ile yapılan sözleşmelerle lOObinin üzerinde yeni aboneye daha hizmet verecek olan Aycell'in, kurumsal abonelik çahşmalannı hızlandırmayı hedeflediği kaydedildi. Yeni Hazine müsteşan görevde • ANKARA (AA)- Hazine Müsteşan Ibrahim Çanakçı görevine başladı. Hazine Müsteşarlığı 'ndaki makamına gelen Çanakçı, müsteşar yardımcılan ve genel müdürlerle tanıştı. Çanakçı, istifa eden Faik Öztrak'ın yerine atanmıştı. BOPÇSUZ günler yakın değil • ANKARA (ANKA) - Kamu net iç-dış borç stokunun milli gelirine oranının, her şey yolunda giderseancak2007'de yüzde 60'a inmesi bekleniyor. 2003-2007 döneminde programda öngöriilenden daha yüksek büyüme ve enflasyonda daha hızlı düşüş yaşanırsa borçluluk düzeyi 2006'da yüzde 50'ye kadar inebilecek. Bu durumda çok borçluluk düzeyi kınlmış olacak. Ağır ekonomik kriz yaşanan 2001 yılında kamu net borç stokunun gayri safi milli hasılaya oranı yüzde 92'ye ulaşmıştı. Suni tohuma teşvik • KONYÂ(AA)- Bakanlar Kurulu karan kapsamında. 2003'te suni tohumlama ile doğan 1 milyon 200 bin buzağı için teşvik verileceği bildirildi. Teşviklerin, her bir buzağı için 40 ile 50 milyon lira arasında olacağı tahmin ediliyor. Primler yüzde 100 arttınlınca sanayici, üreticiden aldığı sütün fiyatmı düşürdü Destek yanlış adreseFATMAKOŞAR Hükümetin, litre başına verilen süt teşvik primlerini yüzde 100 oranında arttırması üretici ve tüketici yerine sanayiciye yanyor. Süt tüketiminin çok düşük olduğu Türkiye'de üretimi ve tüke- timi arttırma amacını da taşıyan teşvik uygulaması, süt üreticisinin aleyhine sonuçlar doğurdu. Lıtre başına verilen teşvik primlerinin arttınlmasını firsat bilen sanayici, üreticiden aldığı sütün fıyatını düşürürken perakende satış fıyatlannda herhangi bir ındirime gitme- diği gibi zamlar yaptı. "Çiftçiye destek paketi" kapsamında çift cidarlı kazana, pastörizatör veya UHT sistemine sahip, süt üriinleri üreten, • Primlerin arttınlmasını firsat bilen sanayiciler, üreticiden aldıklan sütün fiyatını düşürdü. Buna karşılık marketlerde satılan süt ve süt ürünlerinin fiyatlan düşmek bir yana arttı. süt işletme tesislerine süt satan üreti- cilere, her litre için 20 bin lira, bu üreti- ciler soy kütüğüne kayıtlı iseler 40 bin lira süt teşvik primi ödenmesi karan alındı. Sanayici gelen sütün miktannın arttınlmasını da amaçlayan bu uygulama sonucunda süt ve süt ürünlerinin fiyatının "makul düzeye gerilemesi'' ve ürerimle tüketimin artması beklenirken sanayici tersi bir uygulamaya gitti. Edinilen bil- giye göre, sanayici bunu firsat bilerek üreticiden aldığı sütün fiyatını hemen 40 bin lira civannda düşürdü. Buna karşılık süt ve süt ürünlerinin perakende satış fiyatlan azalmadı. Sütün bir litresi markaya göre değişmekle beraber, mar- ketlerde hâlâ 1 milyon 200 bin lira ile 1 milyon 600 bin lira arasında satılıyor. Özelleştlrmenln sonucu Teşvik primlerinin arttınlmasından sonra bazı süt ürünlerine zam da yapıldı. Satış yerine göre değişmekle beraber, kilogram fiyatı ortalama 5 milyon lira olan beyaz peynir 6 milyon lirayı aşkın fiyatlarla satılmaya başlandı. Taze kaşar peynirin de fiyatı da yükseldi. Türkiye Ziraat Derneği (TZD) Başkanı îbrahim Yetkin, bugünlerde yaşanan gelişmelerin piyasayı regüle eden tanmsal KİT'lerin özel sektörün eline geçmesinin sonucu olduğunu kaydetti. "SEK hâlâ piyasayı düzenleyen rolünde olsaydı, teşvikamacına ulaşırdı, üretici de tüketicidegüç durumda kalmazdT diyen Yetkin, sektörde sayısı 10'u bulmayan sanayi grubunun belirleyici olduğunu dile getirdi. Türkiye'de en fazla süt pazarlayan üretici kuruluşlanndan Köy- Koop Kırklareli Birliği Başkanı Erdoğan Kantüre sanayicinin fiyatlan düşürürken marketlerin Irak Savaşı nedeniyle ödeme yapmamasını bahane ertiğini belirtti. Chevron Texaco, Royal Dutch Shell ve Exxon Mobil gibi petrol devleri yüksek kârianm, savaş tedirgjniiği yüzünden artan ham petrol fıyatlanna borçlu. Söz konusu şirkeder, bu yınn ilk üç ayında kârianm yüzde 100 artürdıkiannı açıkladılar. Petrolcüler savaş zengiııiEkonomi Servisi- Irak'taki savaş, pet- rol devlerine yaradı. 1991 Körfez Sava- şı sırasında da artan petrol fiyatlan sa- yesinde kârianm arturdıklan bilinen pet- rol şirketleri, 2003 yılının ilk üç ayında kârianm ikiye katladıklanm açıkladılar. ABD'nin Irak'a saldınsının kaymağı- m yine petrol sahnesinin büyük oyuncu- lan topladı. Saldın planlannın kamu- oyuna yansımasımn ardından uluslarara- sı piyasalarda ham petrol fıyatlannda yaşanan artış, Çhevron Texaco, Royal Dutch Shell ve Exxon Mobil firmalan- na yılın ilk çeyreğinde "dubfeain üstün- de kâr" olarak geri döndü. Satışlannın yüzde 53 arttıgı belirtilen Ingiliz petrol şirketi Royal Dutch Shell, yıün ilk üç ayı için 5.33 milyar dolar net gelir açıkladı. Şirketin geçen senenin ilk çeyreğindeki net geliri 2.26 milyar do- lar olmuştu. Yükselen petrol ve gaz fiyatlan saye- sinde "ihya 0tan" şirketlerden biri olan Amerikan petrol şirketi Çhevron Texa- co da geçen yılın aynı döneminde 725 milyon dolar olarak gerçekleşen kânm 2003'ün ilk çeyreğinde 1.92 milyar do- lara yukseltti. Şirketin satışlannda ise yüzde 46'lık bir artış kaydedildi. Yüzde 56'lıK aıtış 2003'ün ilk üç ayında ortalama 33.80 dolardan işlem gören ham petrolün va- ril fiyatı, bir önceki yıla oranla yüzde 56 arttı. Öte yandan, Irak'ta ABD askerle- rinin kontrolü ele geçinnesi ve Venezü- ella'da petrol ticaretinin yeniden başla- masının ardından fiyatlann 26 dolar se- viyesine kadar gerilemesi, şirketlerin 2. çeyrekteki kârlannın düşük çıkacağı şeklınde yorumlanıyor. DlE DÜŞÜK, ITO YÜKSEK Yöntem farkı enflasyonu düşurau MURATKIŞLAU ANKARA - Devlet Istatistik Ensti- tüsü'nün (DÎE) nisan enflasyon rakam- lannm fstanbul Ticaret Odası (ÎTO) endeksine göre düşük çıkmasının ne- denuıin yöntem farklılığından kaynak- landığı açıklandı. DlE'nin her yıl nisan - mart arası fiyat artışını hesaplarken nisan ayında fiyatlar yeni sezon dola- yısıyla arttığı için ındirimli mart ayı fi- yatlan yerine kış sezonunun başladığı ekim fiyatlannı kullandıgı bildirildi. Böylece DlE, indirimli mart fiyatı yerine indirim öncesi ekim fiyatını kullandıgı için gıyim fiyatlanndaki ni- san artışı yüzde 11 civannda gerçekleş- ti.Buna karşın nisan fiyat artışlannda mart rakamlannı baz alan ıTO'nun en- deksinde, giyim fiyat artışlan yüzde 76'lara vardı. Cumhuriyet'in konuya ilişkin sorulannı yanıtlayan DlE Baş- kanı Doç. Dr. Ömer Demır "İTO üe DıE'nin rakamlannın çok farkh oldu- ğu doğru. Ancak bizhn rakamlann kapsamı,sayısı,ölçtüğüşe>;amacı fark- h" dedi. DtE nisanda TÜFE'nın Istanbulda yüzde 1.6, Türkiye genelinde yüzde 2.1 arttığını açıkladı. Buna karşın Is- tanbul tTO'nun tüketici fiyatlanndaki yüzde 5.5 olarak hesapladı. Demir, bu durumun metodoloji farklılığından kaynaklandığuıı ifade etti. DlE'nin metodolojisi ile ilgili bilgi veren Fiyat îstatistikleri ve Endeks Şubesi Müdü- rü tsmet Temel "Bizim metodolojimiz uhıslararası standarüara uygun. ÎTO ile endekslerdeki fark bu metodoloji faridıhğmdan kaynaklanryor'" dedi. Çiçek satışlan yüzde 75 oranında azalırken vitrinlerde renkli görüntüler hâkim Annelere çiçek yok kampanya çok LEYLAÇEVİK Yaklaşan Anneler Günü'nde her yıl olduğu gibi yine kampanya enflasyo- nu yaşanırken çiçekçilerin bu özel günden ümitli olduklannı söylemek mümkün değil. Art arda yaşanan eko- nomik krizlerin alun gücünü iyice dü- şürmesiyle Anneler Günü'nde çiçek satışlannın önceki yıllara göre yüzde 75 oranında azaldığını kaydeden Çi- çekçiler Esnaf Odası Başkanı Ahmet Nadir YükseL, "Ekstra bir artış bekle- miyoruz. SaOşlarda patlama filan ol- mayacak" dedi. Çiçekçilik sektörünün 600 bin kişiye ekmek kapısı ol- duğunun altinı çizen Yük- sel, gerekli önem verildi- ği takdirde Türkiye'nin çiçek ihracatından 2-3 milyar dolar gelir elde edebilecek kapasitesi ol- duğunu vurguladı. Yük- sel, AB'de kişi başına yıl- lık 35 dolar seviyesinde olan çiçek harcamasının Türkiye'de sadece 50 sent olduğunu ifade etti. Beyaz eşya, kozmetik ve giyim gi- bi kadınlann her zaman ilgi odağım oluşruran ürünlerde ise adeta bir kampanya yanşı yaşamyor. Koton Advan- tage Çard' a 6 taksit imkâ- m sunarken tek ödemeler- de yüzde 20 indirim ya- pılıyor. YKM de iki ürün alanlara ikinci ürün için yüzde 30 indirim uygu- luyor ve 6 taksit yapıyor. Çarşı Mağazalan ise müşterilerine an- lamlı bir hediye vermek isteyenlere Diyarbakırlı alfa girişimci kadm tara- fından kurulan "Dekoraof Kutu veEv Tekstiü Atölvesi''nde üretilen kurulan öneriyor. Çeşitli kumaşlann yanı sıra yerel dokumalann da kullanıldığı ku- tulann fiyatlan 9 ile 40 milyon arasın- da değişiyor. Bosch da annesini küçük ev aletle- ri ile mutlu etmek isteyenlere mayıs ayı boyunca 6 taksit irrikânı sunuyor. Eczacıbaşı Sağlık Hizmetleri ise sağ- lık hizrnetlerini bir yıl boyunca evin- den alma kolaylığı sağlayan Çınar Kart'ı öneriyor. The Marmara ve Türkiye Hilton otelleri de sevgiyi lezzetle bütünleştir- mek isteyenlere değişik mönü alterna- tifleri sunuyor. lOOevdenüçünde internetvar ANKARA (Cumhurryet Bürosu) - TlSK'in araşOrması Türkiye'de internet kullanınunın hâlâ çok düşük düzeylerde bulunduğunu ortaya koydu. Araştırmaya göre, OECD ülkeleri içinde internet kullanımı yüzde 50'ler düzeyini aştı. tnternete bağh hanelerin tüm hanelere oranı Danimarka'da yüzde 59'a çıkarken, ABD'de de bu oran yüzde 50.5 düzeyine ulaşö. îngiltere'de de internetli evlerin oranımn yüzde 40'a ulaştığı kaydedilen araştırmada, Türkiye'de bu oranın yüzde 3 düzeyinde bulunduğuna dikkat çekildi. Araştırmada, internetin yaygmlaşması için internet erişim fıyatlannın ucuzlaması gerektiği kaydedildi. SABANCI DA BAKANLIK İLE TEMAS İÇİNDE Özelsektör uçacak Ekonomi Servisi - Eski THY Genel Müdürü Yusuf Bolayırhyı transfer eden Türkiye'nin önde gelen karayolu şirketlerinden Varan'ın ardından Sabancı ailesine ait Esas Holding, yurtiçi hava taşunacılığı yapmak üzere Ulaşrırma Bakanlığı'nda görüşmeler yürütüyor. Esas Holding Yatınm Danışmanı Sdçuk Ataman, sektöre yatınm yapma konusunda henüz karar vermediklerini belirtti. Ataman, şirket adına Ulaştuma Bakanlığı'yla görüşmeleri eski FP Adana Milletvekili ve eski Ulaştırma Bakanlığı Müsteşan Ertan Yükk'in yürüttüğünü ifade etti. Öte yandan, THY'nin özelleştirilmesine karşı daha önce de eylemleriyle gündeme gelen Hava-Iş Sendikası Başkanı Arilay Ayçin, özel sektördeki hazu"lığm özelleştirmeye paralel olarak sürdüğünü kaydetti. Bu arada Ulaştırma Bakanlığı'mn, havacılık sektörünün taleplerini Başbakanhk'a aktarmak üzere hazu-lık yaptığı belirtildi. Bu kapsamda sektörden gelen 30 milyon dolarlık kredi teşviki, Devlet Hava Meydanlan Işletmesi (DHMt) Genel Müdürlüğü'nün sunduğu yer hizmetleri tarifelerinde indirim ve bilet ücretleri üsründeki vergi dahil bazı yüklerin hafifletilmesinin gündemde bulunduğu öğrenildi. ParkHolding'den enerji şiıketi ANKARA (ANKA) - Park Holding, Çukurova Elektrik'in de faaliyet gösterdiği Adana'da elektrik üretimine yönelik yeni bir şirket kurdu. Adana'nın Ceyhan ilçesinde kurulan Tufanbeyli Elektrik Üretim Sanayi ve Ticaret AŞ'nin sermayesi 1 trih/on lira olarak belirlendi. Şirkette, Park Holding AŞ 969 milyar 950 milyon liralık paya sahip oldu. Şirkete, Osman Yumru 30 milyon, Erhan Aygün, AH Coşkun Duyak, Nedim Şener ve Ayhan Sami Çağatay da 10'ar mih/on liralık hisseyle ortak oldu. Şirketin ilk yönetim kurulunda Erhan Aygün başkanlığa, Nedim Şener ve Ali Goşkun Duyak da üyeliğe getirildi. İŞÇİNİNEVltEMNDEN ŞÜKRAN SONER Tarih Bilincî Tarih bilinci, yani geçmişin yorumu -günün algı- lanması- geleceğin beklentileri arasında bütünlük kurulması. Türkiye'de tarih bilincinin geliştirilip yaygınlaştı- nlmasını, ülkemiz insanlarının tarihe bakışına yeni bir içerik, zenginlik kazandırmayı amaçlayan, Tür- kiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı'nın hafta sonu yapılan 5. Genel Kurulu'ndan bu köşeye sı- ğabilecek kimi alıntılan, yakıcı gündemimiz ve so- runlanmızla tarih bilincimiz arasındaki ilişkileri ku- rabilme anlamında sizlerie paylaşmak istiyorum. Tarihselliğin bireysel ve toplumsal bilincin en önemli öğelerinden biri olduğu gerçeği ne yazık ki bizi kendi tarihimizle doğrudan, geniş kapsamlı, yaşamımıza anlam katan bir ilişki kurmamıza gö- türmüyor. Kabul edersiniz ki sivil toplum tarihi, bi- linci yaratma ilkesi ile yola çıkılmış çalışmalardan, sadece son üç yılın 2'si kongre, 11 sempozyum, 19 atölye, 81 bilimsel toplantı, 107 kitap, 4 süreli ya- yın, 12 sergi, 24 kültür gezisi, 18 Osmanlıca sergi, 23 proje, Darphane etkinliklerinden konu başlıkla- n olarak da söz etmeye olanak yok. Sadece genel kurul sunuş çalışmasında altı çi- zilmiş bir saptamayı aktanyorum: "Türkiye'nin bir toplum olarak önemli bir kimlik bunalımı, daha doğru bir deyişle çeşitli kimlikler arasındaki uyum ve denge bunalımı yaşadığı ko- şullarda, tarihe nasıl baktığımız her zamankinden de büyük bir ağıhığa sahiptir." Tam da bu anlamda örnek oluşturmak üzere eko- nomi tarihçisi Prof. Şevket Pamuk'un genel kuru- la Osmanlı'nın duraklama ve gerileme dönemine ilişkin bir sunuşu oldu. Sizin de benim gibi bu tarih bilginizi belleğinizin bir yerine kaydedip geçtiğinizi tahmin ediyorum. Şevket Pamuk, elbette yıllar sü- ren ve birekibin yaptığı bilimsel çalışmaların sonu- cu üzerine "300 yıl sûren bir duraksama ve gerile- me devri nasıl olabilir" diye bir soru açıyor. Sonra da bu kadar uzun süreli bir ayakta duru- şun, kendi içinde iniş çıkışlan olduğunu, bir ekono- mi tarihçisi olarak imparatorluğun bu kadar uzun süre yaşayabilmesinin nedenini, bilimsel verilere dayanarak "esnek ve pragmatik" yönetim olarak açıklayabileceğini söylüyor. Araştırmalar imparatoriuğun yaşamın her alanı- na yönelik çok esnek bir yönetim anlayışını ortaya çıkanyor. Islam inancı şeriat, faizi haram kabul eder- ken Osmanlı belgeleri başta yargı olmak üzere pa- ranın kullanıldığı pek çok alanda faiz uygulaması* nın geçerii olduğunu gösteriyor. Yargı kararlannda gecikmiş alacaklar için faiz uygulanıyor. Rumeli, Anadolu bölgelerinde bütün yargı kararlannda borç ve alacaklar için faiz uygulaması geçerliyken yine Osmanlı toprağı olan, ancak din etkisinin ağır bas- tığı Mısır, Suriye mahkemelerinde uygulanmama- sı, yine Osmanlı'daki esnek yönetim anlayışının bir başka kanrtı. Araştırmalar faizin para vakıflarında da Rumeli, Anadolu vilayetlerinde yaygın uygulandığını, Mısır, Suriye gibi vilayetlerde ise kaçınldığını ortaya çıka- nyor. Uygulamanın Islama yönelik yorumu ise "top- lum için yararlı araç" kapsamında yapılıyor. Os- manlı'nın yönetimdeki esneklik anlayışı eyaletlerde yönetime çok sınıriı, seçici müdahalelerin yapılma- sı. Hele Osmanlı topraklanna yeni katılan eyaletler- de, daha önceki toplumsal yapının devamında çok esnek davranılıvor. Zaman içinde uyum stratejisi geçerii oluyor. örnekler, eyaletlerde kullanılan pa- ra birimleri örneğinde çok çarpıcı. Uzun dönemler yeni katılan eyaletin eski parası ile Osmanlı parası birlikte kullanılıyor. llginç bir araştırma sonucu ise ücretlerle fiyatlar ilişkisi üzerine. Osmanlı'nın duraklama ve gerileme sürecinde çalışanlann ücretleri ile fiyat ilişkilerinden çıkanlan grafik eğrileri, aynı dönemlerde Avrupa ül- kelerinde yapılmış araştırmalaria karşılaştınlıp gra- fikler üst üste getirildiğinde, iki-üç en gelişmiş Av- rupa ülkesi dışında bir fark olmadığı ortaya çıkıyor. önyargının aksine Osmanlı'nın duraklama ve geri- leme dönemlerinde bile çalışanlann gelir düzeyle- ri çoğunluk Avrupa ülkesi ile aynı konumda. Yine bilinenlerin aksine askeri alanda da dura- ğanlık söz konusu değil. Askeri teknoloji de deği- şim içinde. Dahası Batı'nın en son savaş teknikle- ri askerlere öğretiliyor. Ne var ki bir sonraki savaş- ta bir başka yeni strateji gündeme geldiğinden ye- nilgiler kaçınılmaz oluyor. Daha fazla örneğe yer elverişli değil. Tarihten, hele de yaşamın her alanına inebilmiş, sivil toplum tarihinden, önyargısız tarih bilgisinden alınacak o kadar çok dersler var ki. Alınabilse günümüzde bu kadar çok sorun gündemde bile olmazdı, değil mi? soner(5 cmuhuriyet.com.tr 'Şirket Değerleme' piyasada Finnet'ten yeni kitap Ekonomi Servisi - Finnet ürünlerine kitap ekledi. "ŞirketDeğerle- me" adlı kitap şirket yö- neticilerine, analistlere, kurumsal finansmana ilgi duyanlara, öğrenci- lere ve yatınmcılara hi- tap ediyor. Sermaye piyasalan üzerine anahz program- lan geliştiren ve inter- net üzerinden www.fin- net.com.tr ile borsa ya- tınmcılanna, www.fon- bul.com ile fon yatınm- cılanna hizmet veren Finnet, analizcilere, şir- ket yöneticilerine ve ya- tınmcılara yönelik olan bu kitapla, detaylı ola- rak bir şirketin nasıl de- ğerleneceğini anlahyor. Analist Hünkar Iv- gen'in yazdığı kitap www.finnet.com.tr ad- resinden temin edile- bilir. BKONOHİ I) 1928: Sirked ile Haydarpaşa araanda feribot işletilmesini 1 öngören kanun kabul edildi. J 1944: Ingiltere, bazı Türk ihraç mallanna ambargo koy- duğunu açıkladı. 197& istanbul'da Kurumlar Vergisi'nin bir yılda yaMaşık 1 milyar lira arttığı açıklandı. Kurumlar Vergisi rekortmeni 58 milyon lira ile Akbank oldu. 1985; Tokat Sigara Fabrikası üretime açıldı. 199& IMF, Türkiye ile stand-by anlaşmasının süresini uzattı ve 160 milyon doJariıkyeni kredi limitini serbest bıraktı. 1996: Belediyelere EmlakVergisı'ni yüzde 50 arttjrmayetk- isinin verileceği bildirildi.