Catalog

SAYFA CUMHURİYET 6MAY1S2003SAU 10 DIŞ HABERLER dishab@cumhurryet.com.tr KAVŞAK OZGEN ACAR Borsa mı İşsizlik mi? Ekonominin günlük gidişi, borsa, al- tın, dolar, avru ile ölçülür. Iç-dış siya- sal, ekonomik olaylar bu dört ölçüt- le güne damgasını basar. Aylık nab- z\ ise bu verilerin yanı sıra, enflas- yon, dış ticaret, işsizlik, protestolu senetler gibi rakamlar tutar. ABD, Ja- ponya, Avrupa gibi ülkelerde işsizlik rakamlan her ay açıklanır, Türkiye'de açıklanmaz. Yıllık olarak, o datozut- madan yayımlanır. Çünkü işsizlik ra- kamlan o ülke iktidannın yüz karası- dır. Türkiye'ye yüzü ak bir iktidar gel- diğini söyleyebilir misiniz? Tstanbul Menkul Kıymetler Borsa- Uaatik Orantan <<*) I l l i i i i l l l i l sı'nda yapılmış bir araştırmaya göz atalım. Geçen yıl toplam 1 milyon 626 bin yatınmcı borsaya katılmış. Yatınmcılann 653 bininin hesabında hisse senedi bulunmuyor. Hisse se- nedi olan 973 bin yatınmcı ise 13.8 katrilyon liralık işleme sahip. Birtrilyon liranın üzerinde hisse se- nedine sahip yatınmcı sayısı topu to- pu 869 kişi. Oysa bu 869 kişi hisse se- netlerinin yüzde 63.4'üne egemen. Bunlann önemli bölümü de yabancı. Bir başka deyişle bu kişilerin her biri ortalama 7.9 trilyon lira ile söz sahibi. 10 milyar lira ile 1 trifyon arasındaki gd- gitçiler ise toplamın yüzde 22.5'i idi. Buna karşıiık 10 milyar liranın altın- daki birikimle borsada keklik rolü oy- nayan 887 bin kişi ise genel toplamın yüzde 9.1 'ini oluşturuyor. Borsayı "te- petaklak" edebilen 869 kişi her an pa- ralannı dolara, avruya çevirip yurtdı- şına çıkarma güvencesine sahip. Umutlannı yitirenler ya da argo deyi- miyle "tokatlananlar" ise 887 bin ki- şilik dar gelirli çoğunluk. Borsa "ta- van" yaptığında parsayı toplayanlar yine aynı 869 kişi. Ekonominin gidi- şi konusunda borsayı bir gösterge olarak kullanan bu mutlu azınlığın yaygarası hâlâ yutuluyor. Bir de değil borsada "kek- lik rolü oynayabilen", akşam eve "ekmek" götürecek pa- rayı bulamayanlar için de is- tatistiklervar. Birülkenin eko- nomisi sorgulanırken bu kişi- lerin istatistikleri de temel göstergeler arasında yer alır. Türkiye'de bu mutsuz çoğun- luğun istatistiklerini her ne- dense unutuyoruz. ABD, Ja- ponya, Avrupa ülkeleri arasında en yüksek işsizlik oranı Türkiye'de. Ge- çen yıl Türkiye'de işsizler ordusu yüz- de 16.1 idi. Son 15 yılda işsizliğin hiçbir zaman yüzde 12'nin altına düş- mediğinigörüyoruz. Birülkenineko- nomisini, borsası mı yoksa işsizler ordusu mu tavan yaparsa daha ger- çekçi anlatır? Basınımız, hükümeti her ay işsiz- lik rakamlannı açıklamaya zoriama- lıdır. "Sendikalar ne güne duruyor?" diyenlere de sormadan edemeyece- ğim. Türkiye'de son 15 yılda siz hiç grev haberi duydunuz mu? ÇalıntJ yaprta ödenen garip tazminat Christie's Müzayede Evi, Londra'da 29 Nisan'da pek çok Anadolu yapıtını da açık arttırmaya çıkarttı. Bir Iznik vazosu taşınmaz bir yaprt değildir. Bir Iznik vazo Osmanlı Imparatorluğu topraklanndan müzayede evine ulaşmış olabilir. Çalıntı olmadıkça bu tür nesne üzerinde hak arama peşinde koşulamaz. Buna karşıiık Yeni Cami duvan için 1650 yılında yapılmış üç çini taşınmazdır. Yeni Cami soyulurken değil de üç pano 2 bin sterlin (yaklaşık 5 milyar) açılış değeri ile müzayedeye çıkınca kıyamet koptu. Üç çini için Türk Interpol'ü Lyon'daki uluslararası polis örgütünü, onlar da Ingiliz Scotland Yard Sanat Hırsızlığı bölümünü harekete geçirdiler. Christie's üç parçayı müzayededen çekti. Camilerdeki Iznik çinileri ile değerti sanat yapılannı korumaktan aciz Vakıflar Genel Müdürlüğü nedeniyle Deviet, sonra Kültür, Dışişleri bakanlıklan ile Londra Büyükelçiliği devreye girdi. Sonuçta, 1842 sterlin ödenerek üç çini parçası satın alınarak Türkiye'ye dönüşü sağlandı. Parçalan Kültür Bakanlığf nın satın aldığı söylendi. Sonradan özel bir kişinin alarak Türkiye'ye hediye ettiği belirlendi. Alıcısı kim olursa olsun, olağanüstü bir hata yapılmıştı. Insan, bir hırsızın çaldığı kendi malını, satın alır mı? Nerede görülmüş bu uygulama? Bursa Osmanlı Evi'nden çalınan iki tombak kandili, ödemiş Birgi Ulu Cami'nin ahşap minber kapısını, Sıvas Divriği Camisi'nin ahşap panolannı, hafta sonunda Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün Rodos'ta ziyaret ettiği Türk Vakfı'nın el yazması iki Kuran'ını Londra'dan geri getirttiğimizde para mı ödedik? Dört yıl BM şemsiyesi attında Roma'da düzenlenen "Unidroit" toplantısında öncülüğünü Türkiye'nin yaptığı "kurban' ülkelerin tezine karşıiık ABD, Ingittere, Isviçre, Almanya gibi "pazar" ülkelerinin tezi şöyle değil miydi: "Biryapıtın çalıntı yada kaçak olduğu anlaşıldığında, bu yapıtın gerçek sahibi, yapıtı elinde bulunduran kişinin satın alırken ödediği değeri tazmin ettikten sonra geri alabilir." Türkiye, 1995'te imzaya açılan bu sözleşmeyi bundan dolayı imzalamadı mı? Kültür, Deviet, Dışişleri bakanlıklannda Unidroit görüşmelerini bilen tek Ailahın kulunun kalmadığı anlaşılıyor. Ne yazık ki Türkiye'nin kurban ülkelerte birlikte izlediği bu siyasanın dışına çıkıp tükürdüğünü ilk kez yalayan Istemihan Talay adındaki bir Kültür Bakanı olmadı mı? Bmalı'dan kaçınlan "yüzyılın definesi" kazanılma aşamasında iken koleksiyonu elinde bulunduran Amerikalıya yüzü kızarmadan 300 bin dolan tazminat olarak ödeme basiretsizliğini göstenmedi mi? Kendim ettim kendim buldum! "Manchette" Fransızca "başlık" anlamında bir söz- cük. "Surmanchette" ise "başlıküstü " anlamındadır. Gazetecilikte "başlıküstü" örneğin, deprem, savaş, çok ölümlü büyük ka- zalar gibi olağanüs- tü haberleri bildir- mek için kullanılır. 27 Nisan'da Hürriyet gaze- tesinin üst başlığındaki "Ken- dim ettim kendim buldum" ha- berinde bir bayanın fotoğrafı var- dı. Bu bayan, başlıküstüne çıka- cak boyutta ne gibi bir başan sağlamıştı? No- bel mi, Oscar mı, Olim- piyattar'da attın madalya mı kazanmıştı? Bol de- kolteli bu bayan bir man- kendi. Acaba uluslarara- sı mankenlik yarışma- sında ödül aldığı için mi başsayfanın doruğuna oturmuştu? Yoo! Stelyo Pi- pis adında birisi ile yapaca- ğı evliliğinin eşiğinden dön- müştü. Pipis'in bir Yunan ar- matörü olup olmadığını sor- duğum bir arkadaş, beni "fe- lemagazinleri" izlememekle suçladı. Meğerse soyadı iie özdeş bazı işlerden dolayı ün- lüymüş! Asuman Krause kı- zımız da önce "çocuk şarkı- cı" Emrah'ın, daha önce de bilmem artık başköşeye ta- şınmıştı! Aynı gün Akşam gazetesinin aynı kö- şesinde bir başka Türk bayanının fo- toğraflı haberi vardı. Nurcan Taylan dün- ya rekorları kırarak üç attın madalya ka- zanmıştı. Taylan, Pi- pis'in eskiyatakar- kadaşının da aynı köşeyeoturacağın- ı^roncA d a n habersiz, Asuman Krause *Mankenlenn bjnde biri kadar kazanmıyoruz" di- yeyakınıyordu. Hürriyet'in mutfağından yetişen bir bayan Genel Yayın Yö- netmen, bu yaklaşımı ile hem gazeteciliğin rtem de kadınlann onurunu koru- yordu. Birgün sonra Time der- gisi Avrupa'nın 36 kahra- manı arasında bir Türk kadı- nına da yer verdi. Nebahat Akkoç "a//e içindeki şiddet- le mücadelede" gösterdiği başarıdan dolayı 36 kişi ara- sına girmişti. Akkoç, Ti- me'dan ne önce ne de son- ra başköşeye oturtulmuş, ancak Time dergisinden ya- pılan alıntıyla iç sayfalarda Ooktüğüm her ter daroias mutluluk •taraft mnikfot Nebahat Akkoç kimlerin sevgilisiymiş! Kimin kuşunun kimin kafesinde olduğu belli olmayan bazı kişiler, Türkiye'nin en çok satan gazetesinde başköşeye oturtulabili- yordu. Anlaşılan arka sayfa güzelleri kaybolup gitmişti. 3 Kasım seçim so- nuçlarında "telemagazin " haberlerine tepkinin etkisi unutulmuştu. Basınımız Asuman'ın Pipis'inden kurtulabilirse işsizlik istatistiklerine de yer vermeyi akıl edecektir. Elmek: oacar@superonline.com Faks:0312-442 79 90 Bir ABD şirketi, Güney Amerikalılara ait tüm kişisel kayıtlan yönetim için satın aldı Bush sınırötesi fîşliyorDış Haberler Servisi - ABD'de 2000 yılındaki tartışmalı başkanlık seçim- lerinde de gündeme gelen bir şirketin, Güney Amerika ülkeleri vatandaşlan- na ait tüm kişisel bilgileri Bush yöne- timine sattığı ortaya çıktı. Ingiliz Guardian gazetesinin haberine göre, merkezi Atlanta yakınlannda bu- lunan ChoicePoint şirketi, Meksika'da- ki tüm seçmenlere ait doğum tarihlerin- den vergi kayıtlanna ve hatta kan grup- lanna kadar geçen senenin tüm kayıtla- n karşıhğında en az 11 milyon dolar al- dı. Haberde, şirketin ABD Savunma Ba- kanlığı'na yönelik Kolombiya'yla ilgili tanıtım broşüründe, "nımyetişkinKolom- bryahlarm, doğum yeri ve tarihi, cinsiye- ti, fiziksd özellikleri, soy kütüğü, medeni haü, pasaport numarası ve mesleği deda- Adı Florida'daki seçim fiyaskosuyla gündeme gelen ChoicePoint şirketinin Güney Amerika ülkelerinde milyonlarca kişi hakkında kapsamlı kişisel verileri elde edip Bush yönetimine sattığı iddialan ortalığı kanştırdı. Hukukçular, ABD'nin dava edilebileceğini söylüyor. hiL, dosyalanndaki bütün bügfleri elde eC- me sözü verildiği'' kaydediliyor. Gazete, Kolombiya yasalanna göre hükümete bağlı kuruluşlann, belirli bir ldşiye özel istek olmaksızın adı geçen bil- gileri açıklamasının yasak oldugunu kay- detti. Nikaragua polisinin, verileri sağ- ladığına inanılan 2 kuruluşa baskm dü- zenlediği, Kosta Rika hükümetinin ya- nı sıra Brezilya, Guatemala, Honduras, El Salvador, Arjantin ve Venezüella'nın da soruşturma başlattığı belirtildi. Meksika Federal Seçim Enstitüsü Başkam Jose VVomdenberg, soruştur- ma çerçevesinde Meksikalı bir şirketin üçüncü bir kişiye, büyük bir kısmı se- çim dosyalanndan elde edilen, kişisel bilgilerle dolu bir hard diske karşıiık ola- rak yaklaşık 40 bin dolar ödediğini iti- raf ettiğini kaydetti. Şirketin daha son- ra bu verileri, yalnızca 250 bin dolara ChoicePoint'a sathğını vurgulayan Wol- denberg, 5 yıllık anlaşması gereğince 67 milyon dolar kazanan ChoicePo- ıft-V^r rraaogu aa Kan oınmıyor istifaedeB tsrai] ^ PartisiMeri A m r a m IVIİtzna tsrairin Israil güçlerinin, Nabhıs yakuılanndaki Balata mülted Gazze ve Ban Şeria'da yerleşim yeıieri kurmaya son vennesi kampmda Fibstinli bir genci öktünnesiyle kampta yaşayanlar gerektiğüu beurtmişti. (Fotoğraf: REUTERS) int'ın elde ettiği kâra da dikkat çekti. Meksika'daki Tec de Montrerrey Üni- versitesi'nde uluslararası hukuk uzma- nı JuBo Teflez, "Şirketler, seçmen bügi- lerinin, seçim dışûıda başka amaçla kul- larulamayacağını bilmekte yükümlüler. Bu bflgfleri başka amaçlakuDanmaksuç- tur" diyor. Tellez, bu yüzden söz ko- nusu şirketler ve ABD hakkmda dava açılabileceğini söylüyor. ChiocePoint'ın anlaşmalannın gizli oldugunu kaydettiğini belirten gazete, bu nedenle şirkete veri sağlayan firmalann isimlerinin bilinemediğini vurguladı. Guardian, Bush yönetiminin bilgileri nasıl kullanacağının hâlâ tam olarak bi- linmediğine dikkat çekerken özellikle Latin Amerika'ya yoğunlaşmakla yasa- dışı göçmenlerin hedef alınabileceği kaydedildi. Haberde, Güney Ameri- ka'da bulunan uyuşturucuyla müca- dele birimlerinin de bilgilerden yarar- lanabileceği belirtildi. Seçimlere bulaşmışü ChoicePoint'ın ait kuruluşu Data- base Technologies, ABD'de 2000'de- ki başkanlık seçimlerinin sonuçlannı belirleyen Florida'da seçmen kayıt lis- telerinin yeniden düzenlenmesiyle gö- revlendirilmişti. Kuruluş, çoğunluğu- nu siyahlann oluşturduğu binlerce seç- meni, "ağff suç işledikleri gerekçesiy- le* listelerden çıkartmıştı. \apılan araş- tırmalar sonucunda en azından bir ağır suçun "parktaki bir bankta uyumak- tan" ibaret olduğu görülmüştü. Şirket daha sonra 57 bin kişilik bir "oiaa suç- lular" listesi çıkartmış, ancak bu uy- gulama da gerçek suçlularla seçmen- ler arasındaki isim benzerlikleri yüzün- den fiyaskoyla sonuçlanmışh. George Bush, Florida'da yalnızca 537 oyluk bir çoğunluk yakalamıştı. ChoicePoint, gazeteye gönderdiği açıklamada, bilgileri elde ettiğini yalanlamazken, şirketin hiçbir şekil- de yasalara aykın davranmadığını, aksine Meksikalı yetkililerle işbirliği ıçinde oldugunu bıldırdı. Açıklamada "saün ahnan bilgikrin seçmen kayıt- lanndan ekleedilmediği'' savunuldu. Ancak gazeteye göre ChoicePoint, Eylül 2001'deki belgelerinde, "2000'deki genel seçimlere kaydülan Meksikahlarm tüm kteani" öneriyor. gronfMrrAllşfnıtinc Rum yönetimi zorlandı ANKARA (AA) - Al- manya'da yayımlanan Frankfurter Allgemeine Zeitung'da yer alan yo- rumda, Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti'nin Rumlara sınrrlannı aç- ması karşısında Rum yö- netiminin hazırlıksız ya- kalandığı kaydedildi. "Bekleme kuynığun- da iyi hava" başlığıyla yayunlanan imzalı yo- rumda, tamamen hazır- lıksız bir şekilde yaka- lanan güneydeki siyasi sınıfin sınmn açıhnasmı kabullenmekte zorlandı- ğı kaydedildi. Yorumda, Rum yönetiminin yeni lideri Tasos Papadopu- los'un önce destek aranır- casına adadaki Rumla- • Yorumda Papadopulos'un Rumlann Kuzey'e seyahat etmelerinin önüne geçmeye çahştığı belirtildi. nn vatanseverlik duygu- lannı etkilemeye çalışa- rak Kuzey'e seyahat et- melerinin önüne geçme- ye çahştığı hatırlatıldı. Yorumda, şu görüşle- re yer verildi: "Türktarafi, pasaport- tan kontrol etmekistiyor- du ve bu, Rum hüküme- tince meşru değildi An- cak, bu siyasi şaşırtmaca oyununa uymak zorun- da kakfave göçlü sunrtra- fiğine en azmdan organi- zasyon açısmdan hızla ayak uydurdu. Vunanis- tan Dışişleri Bakanı Yor- go Papandreu'nun suu- nn açılmasmdan övgüy- lesözetmesmin ardmdan, ses tonu da biraz daha onaylayıcı bir hal akh.w SEZER ^EÇMİŞ OLSUN^ DÎLEKLERİNÎ tLETTÎ Aliyevyoğun bakımda AYHAN ŞtMŞEK ANKARA-Azerbay- can Cumhurbaşkanı Hay- dar AKyev, Gülhane Aske- ri Tıp Akademisi'nde (GATA) yoğun bakıma ahndı. Aliyev'in vücudun- da kemik erimesine bağlı birden fazla kınk olduğu saptanırken, daha önce dü- şünülen kalp kapakçığı ameliyatından vazgeçüdi- ği bildirildi. Azerbaycan Cumhur- başkanı'nın yaşamsal teh- likesi olmadığı öğrenildi. Edinilen bilgilere göre Haydar Aliyev'in tedavi- si GATA'da en gelişmiş tıbbi donanımlann bulun- duğu Kalp- Damar Cer- rahisi Yoğun Bakım Üni- • Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın birden fazla kemiğinin kınk olduğu saptandı tesi'ndesürüyor. Aliyev'in durumunda iyileşme de sağlandığı kaydediliyor. Azerbaycan Cumhurbaş- kanı'nın kontrol ve teda- vilerinde kemik erimesine bağh olarak birden fazla kaburga kınğı tespit edil- di. Aliyev, Kınklar ve te- davi nedeniyle günün bü- yük bölümünü yatarak ge- çiriyor. Cumhurbaşkanı Ahmet NecdetSezer, dün Aliyev'i telefonla arayarak geçmiş olsun dileklerini ilerti. Se- zer'in, doktorlannın izin vermemesi nedeniyle Ali- yev'i ziyaret edemediği kaydedildi. 9. Cumhur- başkanı Sükyman Demi- rel de Haydar Aliyev' i te- lefonla arayarak acil şifa- lar diledi. VEFAT ve TEŞEKKÜR Istanbul Barosu avukatlarından, eşim, kardeşim ve ağabeyim AVUKAT ÇACLAR ÇORUMLU nun 01.05.2003 tarihindeki vefatını dostlarına duyurur, 02.05.2003'teki cenaze törenine bizzat katılan ve bizleri telefonla arayarak üzüntülerini dile getiren dostlarımıza teşekkür ederiz. Eşi: Müşerref Çorumlu Ablası: Ayten Kocadağ Kardeşi: Bekir Çorumlu VEFAT Sabriye Yeğenoğlu'nun eşi, Yeşim-Ahmet Aysan, Yudum-Mehmet Coşkun'un babalan, Saniye, Ahmet, Zafer ve Halil Yeğenoğlu, Nuran Kaya ve Fatma Karaoğlu'nun ağabeyleri, Cumhuriyet Gazetesi Temsilcisi Çetin Yiğenoğlu ve Halil Yiğenoğlu'nun amca çocuklan, değerli insan ABDULLAH YEĞENOĞLU vefat etmiştir. Merhumun cenazesi 5 Mayıs günü (dün) Adana Kabasakal Mezarlığı'nda toprağa verilmiştir. Ailesi ve yakınlanna başsağlığı dileriz. CUMHURİYET ÇALIŞANLARI ADANA ALTEVa ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ HAKİMLİĞİ'IVDEN EsasNo: 2003/413 Davacı Enerji ve Tabıı Kaynaklar Bakanlığı vekılı Av. Gülser Telkıran tarafından davalı Kadnye Köy- men Aytaç Durak aleyhine açılan trtıfak hakkı karşılı- ğının bilinmesı davasında: Davaya konu Adana ili Seyhan ılçesi Karahan köyü ada 192 parsel sayılı ta- şınmazın 4751.00 m2 üzerine irtifak hakkı tesisi alın- mış olduğu ve bu konuda Eneıji ve Tabiı Kaynaklar Bakanlığı vekıli Av. Gülser Telkıran tarafından yuka- nda ismi yazılı bulunan davalılar aleyhine dava açıl- mış olduğu ilan olunur. Basın: 21016 ELAZIĞ 3. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN EsasNo: 2002722 Davacı Mehmet Ali Yağdıran tarafından davalı As- lıhan Yağdıran aleyhine mahkememıze açılan boşan- ma davasının yapılan açık yargılaması sonunda, Elazığ Merkez Yukandemirtaş Köyü, Cılt: 176, Ha- ne: 43'te nüfusa kayıtlı Zekenya ve Nazıfe'den olma 1930 d.lu Mehmet Alı Yağdıran ile aynı yerde nüfusa kayıtlı Hasan ve Fıknye'den olma 05.06.1960 d.lu As- lıhan Yağdıran'ın şiddetlı geçımsızlık sebebiyle boşan- malanna karar verilmiş olup, davalı Aslıhan Yağdı- ran'ın adresi meçhul olduğundan ışbu ilanın yayınlan- dığı tarihten itibaren 15 günlük süre zarfinda temyız edihnediği takdirde karann kesinleşeceği hususu kairar teblıği yerine kaim olmak üzere ilan olunur. Basın: 21335 ACI KAYBIMIZ Cemiyetimiz üyesi, 1997 Burhan Felek Basın Hizmet ödülü sahibi, değerli arkadaşımız ORHAN SEVKET YÜKSEL 5 Mayıs 2003 Pazartesi günü vefat etmiştir. Vefatı topluluğumuzda üzüntü yaratan Yüksel'in cenazesi 6 Mayıs 2003 Salı günü (bugün) ikindi namazının ardmdan Etiler Tepecik Camii'nden alınarak Ortaköy Mezarlığı'nda toprağa verilecektir. Orhan Şevket Yüksel'e Tanrı'dan mağfiret, üyelerimize ve ailesine başsağlığı dileriz. TÜRKİYE CAZETECİLER CEMİYETİ Nüfus cüzdanımı ve Açık Öğretim Üniversitesi kimlik kartımı kaybettim. Hükümsüzdür. GÖKÇESAĞLAM ODTÜ sağlık karnemi yitirdim. Hükümsüzdür. BARIŞ TOKLUCU