Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 21 MART 2003 CUMA
IRAK'A SALDIRI
DIMYADA BUGUN
ALtSİRMEN
Ahlaksız Savaş
Savunma ve ulusal kurtuluş dışında, savaşın
ahlaklısı olmaz. Ama her savaşın ahlaksızlıkde-
recesi aynı da değildir.
ABD'nin, Afganistan'da ilk adımlannı attığı, dün
Irak'taki asıl aşamanın öncü hareketine başla-
dığı emperyalist üçüncü dünya paylaşım sava-
şı, ahlaksızlık hiyerarşisinde, kendisinden önce-
kilerden daha yüksek bir yerde duruyor.
Geçenlerde, bu savaşın modern çağın en ah-
laksızıolduğunu söylediğimde, birdostum Hit-
ler'in canilikte kendisinden öncekileri geride bı-
rakan savaşını anımsatt» ve itiraz etti:
- Sanırım bunun Hitler'inkinden daha ahlak-
sız olduğunu söyleyecek değilsin.
Haksızdı.
Hitler'in 2. Dünya Savaşı'nı başlatmakta,
Bush'tan daha haklı bir nedeni vardı. Çünkü Iti-
laf TDevletleri Versaille Antlaşması ile Alman-
ya'nın yaşama hakkını elinden alacak biçimde
köşeye sıkıştırmışlardı Berlin'i.
Burada, barış savaş diyalektiği kendisini gös-
termişti. Her haksız ve sürekli olması imkânsız
barış, eninde sonunda kendi savaşını doğuru-
yordu.
Nitekim Fransa 20. yüzyılın ikinci yansından
itibaren Almanya ile yakınlaşabildi ve iki kom-
şu arasında, sonradan sıkı işbirliğine dönüşen
bir düzelmeyi sağlayabildiyse eğer, bu gerçeği
görüp, bu kez Berlin'i köşeye sıkıştırmaktan ka-
çındığı ve galibiyetin kendisine tanıdığı birtakım
ayrıcalıklardan vazgeçtiği içindir.
•••
Bu kez Bush'un, Hitler'in, vahşetini değil, ama
eski Itilaf Devletleri ilesavaşatutuşmasını biröl-
çiide haklı gösteren nedenleri de yok.
Saddam'ın diktatörlüğü bu savaşı haklı gös-
terecek neden değil.
Üstelik savaşan taraflararasındaki dengesiz-
lik, modern çağda görülmemiş boyutlarda.
Savaşan taraflar arasındaki korkunç denge-
sizliği bir ölçüde hafifletecek bir destek de söz
konusu değil zayrf taraf için.
Savaşın ahlaksızlığının ve taraflar arasındaki
dengesizliğin doruğa vurmuş olması, ABD'nin
hiç düşünmediği veya düşünse bile gereği ka-
dar iyi değerlendirmediği, yeterince önemsedi-
ği tepkilere yol açacaktır.
Nitekim, Sam Amca'nın geleneksel müttefiki
Ingiltere'de kamuoyu ayaklanmış, iktidardaki
Işçi Partisi parçalanmanın, Tony Blair ise so-
nun başlangıcının eşiğine gelmiş durumdadır.
• • •
Kimse çıkıp da, "Her türlü planı en ince ay-
nntısına kadar düşünüp hazırlayan ABD bu
gerçekleri göremez olur mu?" demesin!
Böyle düşünenler, hâlâ pek uzakta kalmamış
olan Vietnam Savaşı'nı ve orada Amerikan he-
saplarının nasıl allak bullak olduğunu, dünya-
nın en büyük savaş aygıtının Güneydoğu As-
ya'da nasıl aciz kaldığını anımsamalıdırlar.
Bu durumda, aslında modern çağların üçün-
cü ama küreselleşme döneminin ilk paylaşım sa-
vaşının yeryüzünde, gelecekte alacağı boyut-
ların şimdiden kestirilmesi güç bir küresel tep-
kiyi tetiklediğini görüyoruz.
Küreselleşmenin, diyalektik gelişim içinde,
kendi karşıtının en büyük kıvılcımını Irak Sava-
şı ile çaktımnış olduğu bir gerçek ise de, bu, tep-
kinin bugünden yarına bu vahşi gelişme karşı-
sında ona yakın değerde bir gücü kendiliğinden
doruğa çıkaracağı anlamına gelmiyor.
Çok daha karmaşık bir sürecin daha henüz
başlangıcında olduğumuzu kabul etmemiz ge-
rekmektedir.
Türkiye'nin ise kendisine istemese de çok
pahalıya mal olacak olan bir savaşa, ne yapa-
cağını bilemez, şaşkın, kararsız, gerçek deste-
ği ile oy tabanı arasında beynamaz kalmış bir
iktidarla yakalanmış olması büyük şanssızlıktır.
Bizim için savaşın kendisinden de daha teh-
likeli olan durum budur.
Basbakan Erdoğan:
BeMra karı
boşamakkolay
BÜLENTSARIOĞLU
ANKARA-Başbakan
Recep Tayyip Erdoğan,
tezkere oylamasından
önce kapah grup toplan-
tısında "Sonuç güveno-
yu gibi algrianacak" dı-
yerek destek istedi. Ço-
rum gezisini anlatarak
"Mületiııgündemi tezke-
re değa, miDetgeçim der-
dmde" diyen Erdoğan,
vekillere "Bölünmüşbir
hava verip başkalannı
sevindirmeyin. Bekâra
kan boşamak kolaj'" di-
ye seslendi.
Tezkere Meclis gün-
demine gelmeden önce
rahatsız mületvekilleri-
ni genel merkezde "ik-
na odalarına" aldıran
Tayyip Erdoğan, genel
kuruldaki oylamadan
önce de son bir ikna top-
lantısı gerçekleşlirdi. Ba-
sına kapah yapılan AKP
grubunda önce Başba-
kan Yardımcısı ve Dı-
şişleri Bakanı AbduDah
Gül milletvekillerine
ABD ile vanlan uzlaş-
mayı anlattı.
Gül, ABD Dışışleri
Bakanı Cotin PoweD ile
görüşmesini gTuba ak-
tardı. Edinilen bilgiye
göre bu telefon görüş-
mesinde Powell'ın "ba-
n üslerin de kuDanımı-
na izin verihnesini'' iste-
mesine karşı Gül "Bu
askerierinizin konuşlan-
ması denıek, yani eski
tezkereye dönüş anlamı-
na geür. Ozaman ekono-
mik paketteki mutaba-
katuı da sürmesi gere-
kjr" dedi. Powell eski
pakete dönüşü kabul et-
medi ancak, üsler karşı-
lığında "1 milyar dolar"
önerdi. Gülün bunu red-
detmesi üzerine Powell
yalnızca hava koridoru
önerisine döndü ve pa-
zarhk noktalandı
Gül, uzlaşmada "siya-
si ve askeri konulann"
bulunduğuna, ancak
ABD'den maddi kay-
nağm yer almadığma
dikkatçekerek"Hiçbir
kaynakbeklentimizyok.
Tezkerenin içeriği de za-
ten optimum noktada-
dn-" dedı.
Irak'ı bombalayacak yabancı uçaklara hava sahasını açan tezkere 202 ret oyuna karşılık 332 oyla kabul edildi
AKP'lilersavaşa 'iknaoldu'• ABD'nin Türkiye'de
asker bulundurmasını da
içeren ilk tezkerenin
oylamasında lOOdolayında
fire veren AKP'nin firesi bu
kez 35'e indi. Tezkerenin
sadece ABD ile
sınırlandınlmaması hava
sahası için talepte bulunan
Ingiltere'yi de umutlandırdı.
A.NKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
TBMM Genel Kurulu'nda, Irak ope-
rasyonunda görev alacak yabancı ül-
ke uçaklanna "Türk hava sahasm-
dan transit geçiş" izni ve Türk aske-
rinin Kuzey Irak'a gönderilmesi ola-
nağı sağlayan tezkere 202 ret oyuna
karşılık 332 oyla kabul edildi.
ABD'nin Türkiye'de asker bulun-
durmasını da içeren ilk tezkerenin
oylamasında 100 dolayında fire ve-
ren AKP'nin firesi bu kez 35'e indi.
Tezkerenin kabulü, Türkiye'den "aci-
len" transit geçiş isteyen ABD'yı ra-
hatlatırken "hava sahası açılacak" ül-
TBMM'de dün kabul edilen Baş-
bakanlık tezkeresinde, yurtdışına
asker gönderilmesi ve Türk hava sahasının yabancı silah-
h kuvvetlerin hava unsurlanna acılması konusunda hü-
kümete 6 ay süreyle yetki verilmesi öngörülüyor. Tezke-
rede şu istem dile getiriidi: "Kapsamı, sının ve zamam,
anayasanın 117. maddesine göre. nüllj güvenliğin saglan-
masında ve sflahlı kuvvetlerin yurt $a\ıınmasına haznian-
masuida yüce Meclisimize karşı sorumlu bulunan hükü-
met tarafindan benrienecek şekilde Türk Silahlı Kuvvet-
Tezkere ne getiriyor
kenin ABD'yle sınırlandınlmaması
nedeniyle benzer talepte bulunan İn-
giltere'yi de umutlandırdı.
TBMM Genel Kurulu'nda dün
ABD uçaklannın Türk hava sahası-
nı kullanması ve Türk askerlerinin
yurtdışına gönderilmesine ilişkin tez-
kere görüşüldü. Tezkerenin görüşül-
mesinden önce TBMM Başkanı Bii-
lent Annç. Dünya Şiir Günü nede-
niyle milletvekillerine gündem dışı söz
verdi. AKP'li Recep Garip, Nâzını
Hikmet'ın "Yaşamak bir ağaç gibi
tekvehür" dızelennı okurkenCHP'li-
lerden. Sezai Karakoçun "yağmur-
larda büyürmüş başak" dızelen de
AKP'lılerden alkış aldı. AKP'li Re-
cep Garip' in konuşması sırasında ba-
zı CHP millervekillerinin "savaşa gel
savaşa" biçiminde laf armalan üzeri-
ne TBMM Başkanı Annç, "Keşke
bütün insanlar hep şiir okusa da sa-
vaşa hiç zaman kalmasa" dedi.
Bazı CHP'li üyelerin üzerinde Ata-
türk'ün "Yurtta sulh cihanda sulh" sö-
zü ile "Savaşa hayır" yazılı dövizle-
ri masalann üzerine açtıklan gözlen-
di. Bazı CHP'liler de ellerindeki kâ-
ğıtlara "Go home yankee" yazarak
basın mensuplanna gösterdiler. Bu-
leri'nin Kuzey Irak'a gönderilme-
sine: etküi bir caydıncıhgın sürdü-
rülebümesi amacı> la Kuzey Irak'ta bulünacakbu kuvvet-
leringerektiğinde belirlenecek esaslar dairesinde kullanıl-
masına ve muhtemel bir askeri harekât çerçeveande ya-
bancı silahh kuvvetiere mensup hava unsurlannın Türk
havasahasmıTürkmakamlarıtarafindan belirknecekesas-
lar ve kurallara görev kuOanmalan için gerekii düzenle-
melerin hükümet tarafindan yapılmasına, anayasanın 92.
maddesi u>'annca 6 ay &ürevle izin verilmesL"
,. j
nun üzenne TBMM Başkanı Annç,
"Böyle bir şey dogru degüdir" diye-
rek CHP'lileri uyardı.
Milli Savoınma Bakanı Vecdi Gö-
nülün tezkerenin görüşmelerinin
kapah yapılması yönündeki önerge-
suıın ardından kapah oturuma ge-
çildi. Kapah oturumda CHP'den
Onur Öjmen ve Oğuz Oyan,
AKPden Dengir Mir Mehmet Fırat
ve hükümet adma Dışişleri Bakanı
Abdullah Gül konuştu.
TBMM Başkanı Annç, görüşme-
nin ardından yaptığı açıklamada, oy-
lamava 535 milletvekilinin katıldı-
ANLAŞMA SAGLANAMADI
ABD ile hava
r
AVHAN ŞfcVIŞEK
ANKARA - Türkiye, ABD'nin Irak operasyonu için
Türk hava sahasını kullanmasına sınırlamaİar getirin-
ce, iki ülke arasında ipler yeniden gerildi. TBMM'de
tezkerenin kabul edilmesinin ardından, burıun uygu-
lama esas ve ilkelerini belirlemek için bir araya gelen
Türk ve ABD'li yetkililerin anlaşma sağlayamadığı
öğrenildi. Bunun üzerine, tezkerenin yürürlüğe gir-
mesıyle gece saat 24.00'ten sonra Türk hava sahasın-
dan geçmesi beklenen savaş uçaklannın Türkiye'ye
yöneltilmesınden vazgeçildi. ABD ile anlaşmazhğa,
Türk tarafının hava sahasını kullanacak uçaklar ve
bunlann geçiş saatleri konusunda aynntılı bildirim ta-
lep etmesi ve bu uçaklann havada yapılacak yakıt ik-
malinin Incirlik'ten kalkan uçaklarca karşılanmasını
kabul etmemesinin neden olduğu öğrenildi. ABD yö-
netiminin, Türkiye'nin Kuzey Irak'ta güvenlik ope-
rasyonuna karşı çıkmasının da anlaşmanın sağlanma-
suıı güçleştirdiği kaydedil-
di.ABD, günlerdır bekledigi
tezkere Meclis'ten çıktıktan
sonra da Türkiye ile işbirliğin-
de umduğunu bulamadı. Dı-
şişleri Bakanhğı'nda yapılan
ve Türk heyetıne Büyükelçi
Deniz Bölükbaşı, ABD heyetı-
ne General Colb>' Broadw^-
ter'm başkanlık yaptığı görüş-
melerde, tezkerenin uygula-
masının ilke ve esaslannda an-
laşma sağlanamadı. Görüşme-
lerin bugün de sürdürülmesı
kararlaştınldı. Cumhuriyefin
sorulannı yanıtlayan .ABD
ka\Tiaklan. "Türkhe, hava sa-
hasuun kullanunı konusunda
bir dia sınıriamalarda ısrar
edi>Br. Bunu anlamakta güçlük çekiyoruz" görüşünü
dile getirdiler. Edinilen bilgilere göre, tezkerenin
esaslan konusunda yapılan görüşmelerde nihai uzlaş-
ma sağlanamasa da hava koridorlan konusunda des-
teğin boyutlan büyük ölçüde netleşti. Buna göre Av-
rupa'daki üslerden gelecek koalisyona ait savaş uçak-
lannın 2 ana güzergâhı kullanarak Irak'a geçmesi
planlanıyor. Bu 2 ana güzergâhtan biri, Karadeniz yo-
luyla Trabzon ve buradan da Hakkâri üzerinden
Irak'a ulaşan güzergâh olacak. tkinci yol ise İsken-
derun üzerinden Hakkâri ve buradan Irak güzergâhı
olacak. ABD ve diğer koalisyon ülkelerinin savaş
uçaklan, yakıt ikmalini ise Hakkâri-Van bölgesinde
tanker uçaklarla gerçekleştirecek. Koalisyon uçaklan
için toplam 9 ha^-a koridoru aynlacak. Savaş uçaklan
acil durumlar dışmda. yakıt ikmali ya da başka
amaçlar için askeri üsleri kullanamayacak.
ğını, tezkerenin 202 ret oyuna karşı-
hk 332 oyla kabul edildiğini açıkla-
dı. AKP, 21'i ret, l"ı çekimser ve
13'ü de katılmayan olmak üzere 35
fire verdi.
Katılmayan AKP'li milletveldllerin-
den 5'inin yurtdışında, 5'inin de ra-
porlu olduğu öğrenildi. ilk iki tezke-
reye "hayır" diyen AKP tstanbul Mil-
let\ ekili Gökşal Küçükall dün fikri-
ni değiştirdi. İkinci tezkerenin kabul
edilmesi durumunda partısınden is-
rifa edeceğini açıklayan Küçükali'nin,
dün tezkere lehine tavır koyması dik-
kati çekti. CHP'den yamızca yurtdı-
şında bulunan Yaşar Nuri Oztürk oy-
lamaya katılmazken DYP Genel Baş-
kanı Mehmet Ağar, 2 millerv ekili ar-
kadaşıyla bırlıkte tezkereye olumlu oy
verdüderinı açıkladı.
AKP Grup Başkanvekıli SaMh Ka-
pusuz, "Ret verenler açısından bir SJ-
kıntı olur mu" sorusu üzenne, "Hiç-
bir sıkınü olmaz, Biz demokrat bir par-
tiviz. Biz böyle bir endişe taşısak bu yo-
la çıkmazdık. Biz arkadaşlanmızın
şöyle ya da böyle oy kuilanmasından
rahatsız değiliz. Bize dışa-
rıdan biçilenlerin hiçbir
anlamı obnadığı ortaya çık-
ü" dedi.
Önceki tezkereler
• TBMM'de
tezkerenin kabul
edilmesinin
ardından bir araya
gelen Türk ve
ABD'li yetkililerin
anlaşma
sağlayamaması
üzerine gece
24.00'ten sonra
Türk hava
sahasından
geçmesi beklenen
savaş uçaklannm
Türkiye'ye
yöneltilmesinden
vazgeçildi.
MecKs'te kapah oturumda gerçekleştirilen tezkere görüşmelerine hükümet tam kadro katıldı. (Fotoğraf: AA)
îskenderpaşa Dergâhı, ABD 'ye destek verilmemesi için bildiriyayımladı
Tarîkat yine devredeydi
.\NKAR.\(Cumhurivet Bürosu)
- Siyasal tslamda ağırlıklı yer tu-
tan Îskenderpaşa Dergâhı, iktidar
partisınde bunalıma neden olan
savaş tezkeresine karşı yine dev-
reye girdi. Basbakan Recep Tayyip
Erdoğan ile bazı bakanlann da
bünyesinden çıktığı belirtılen der-
gâhm şeyhi Nurettin
Coşan, iktidar millet-
vekillerine seslendiği
bildirisinde, "Spekülas-
yon ve manipülasyon-
lar gözünüzü boya>ıp
sizi doğnı hareket et-
mekten ahkovmasuı"
dedı.
nı sıra kabmenın güçlü isimleri
Içişleri Bakanı Abdülkadir Aksu,
Maliye Bakanı Kemal Unalatan,
Sağlık Bakanı Recep Akdağ. Ba-
yındırlık Bakanı Zeki Ergezen ve
Eneıji Bakanı Hflmi Güler'in ad-
lan, tskenderpaşa Dergâhı'ndan
etkilenen ısimler arasında sayıhyor.
• Erdoğan ve bazı bakanlann da içinden
çıktığı belirtüen Îskenderpaşa Dergâhı,
ABD'ye destek verilmemesi için bildiri
yayımladı. Dergâhın tavnnda, tarikatın
şeyhi Coşan ile Erdoğan arasındaki
soğukluğun da etkili olduğu belirtiliyor.
Erdoğan'ın gruptan darbe yedi-
ği 1 Mart oylamasında, kendıleri-
ni bu dergâha bağh gören bazı mil-
lerv ekillerinin yanı sıra "Nurcu-
hık" tarikahndan bazı AKP"lilerin
de tezkerenin kabul edilmemesi
yönünde ta\ır aldığı belirtiliyor.
Siyasal Islamı ırdeleyen araştır-
malarda, Basbakan Erdoğan'ın ya-
Nakşibendi tarikatmın en önemli
kolu olan îskenderpaşa Dergâ-
hı'nın şeyhi EsatCoşan'dı. Unakı-
tan ile Erdoğan" ın Esat Coşan'la
aynı masadaki fotograflan basın-
da yer aldı. Erdoğan da seçimden
sonraki ilk cuma namazını Esat
Coşan'm adını taşıyan camide kıl-
mıştı. Esat Coşan'm ölümünden
sonrayerine geçen oğlu Muharrem
Nurettin Coşan. kurduğu Sağdu-
yu Partisi aracılığıyla 3 Kasım se-
çiminde AKP'yi destekledi. Ancak
Nurettin Coşan ile Tayyip Erdo-
ğan'ın son dönemde anlaşmazhğa
düştüğü siyasi kulislerde dile ge-
tiriliyor.
Nurettin Coşan, Mec-
lis"te kabul edilmeyen tez-
kerenin ardından dün ikin-
ci tezkere görüşmesinden
önce yine yazılı açıklamay-
la iktidar milletvekillerini
uyardı. Coşan, "EyAHabjm
biziateşten koru" diye baş-
ladığı bildirisinde AKP'li-
lere şöyle seslendi:
"Gerekçeleri hukuki kavTamlar
içerisinde açıkça beluienmemiş,
çürük belge ve bilgilerle destekle-
nen, sadece kana susamış canavar-
larcatek tarafhflanedflmiş bu"Ar-
magedon Savaşı'nda kesinlikle
gerekçesi ne olursa olsun yanhş
tarafta yer ahnamabyız.''
AKP. ilk iki tezkereye
göre fire sayısını azalttı.
Us ve limanlann onanmı-
na ilişkin tezkereye 308
fc
kabuTvel93"reroyu
kullanılırken AKP grubu
50 kadar fire vermişti.
AKP'li 20 dolayında mil-
lerv ekili, hükümet tezkere-
sınin aleyhınde oy kullanır-
ken büyük bölümü hacda
olan 30 dolayında millet-
vekili de oylamaya katıl-
mamıştı.
Asker bulundurma ve
göndermeye ilişkin ikinci
tezkere için ise 264 kabul
oyuna karşılık 250 ret, 19
çekimser oy kullanılmış,
ancak kabul için gerekii
olan katılanlann salt ço-
ğunluğuna (268) ulaşıla-
mamıştı. Bu tezkerenin oy-
lamasında AKP 100 dola-
yında fire verdi. 70 dola-
yında AKP'li, CHP'li mil-
letvekıllenyle birlıkte "ret"
oyukullandı. 19mıllerve-
kili çekimser oy kullanır-
kenlO'a yakın AKP'lıde
oylamaya katılmadı.
İngiltere umuHandı
Tezkerede, Türk hava
sahasını kullanacak uçak-
lann ABD hava unsurlany-
la sınırlandınlmaması, ben-
zer istemde bulunan tngil-
tere'yi de umutlandırdı.
Dışişleri Bakanı Gül'ün
îngiliz uçaklannın hava sa-
hasını kullanımı konusun-
da "teknik olarak müm-
kün" mesajının ardından
operasyonun ileriki aşa-
malannda ABD ile birlik-
te tngiltere savaş uçaklan-
nın da Türk hava sahasını
kullanabileceği yorumla-
n yapılıyor.
îngilterede,\BDilebir-
lıkte Türk topraklannı ve
askeri olanaklannı kullan-
mak istedığini ısrarla iste-
miş ancak "tarihi gerek-
çeler" nedeniyle "ret" ya-
nıtı almışt. ingiltere, Irak'a
operasyonda ABD'nin en
yakın askeri müttefiki ola-
rak aktif şekilde yer alıyor.
IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@mynet.com oralcalislar@yahoo.corr
Bazı yazariar, emekli generallerve bü-
yükelçiler, Türkiye'nin Irak savaşına
katılmamasını ve ABDyanındasaf tut-
mamasını büyük bir hata olarak değer-
lendiriyorlar. Türkiye'nin elindeki fırsa-
tı teptiğini söytüyorlar. ABD'nin asker
konuşlandırmasıyla ilgili "Tezkere"n\n,
Meclis'te reddedilmesinin ise büyük
bir yanlış olduğunu öne sürüyorlar.
Son günlerde ABD ile yürütülen mü-
zakerelerde, ABD'nin Türkiye'ye "Geç
kaldın" dediğini, bu nedenle yardım
paketinin gündemden kalktığını belir-
tiyorlar. Bunun sonucu ise Türkiye'nin
büyük bir maddi olanağı elinden kaçır-
dığını öne sürüyorlar.
• ••
Bu iddiaların temel teorisi şu: Türki-
ye, üslerini, limanlarını ABD'ye açma-
lı, ABD askerieri Türkiye'de konuşlan-
dınlmalı. Hattagerekirse Bağdat'a bir-
likte girmeli ve masanın başında bu-
lunmalıyız. Çünkü nasıl olsa savaş çı-
kacak, hiç olmazsa biz de bu savaş-
tan payımıza düşen bazı şeyler alınz.
ABD'nin istediklerini yapmazsak, bü-
yük felaketlerle yüz yüze gelebiliriz.
Durum 'Üç Sıfır' mı?
Özellikle ekonomik olarak felaketlerden
kurtulamayız.
Son olarak hava sahasını açma dı-
şında ABD'ye başka olanaktanımayan
birtutum içinegirilmesini ise, bir "akıl-
sızlık"m\ş gibi yansıtıyoıiar. Hüküme-
te veryansın ediyoriar. Evet savaş baş-
ladı ve şu ana kadar Türkiye bu sava-
şın tarafı olmadı. Bütün dünyanın vic-
danını yaralayan ve hiçbir uluslararası
hukuka uymayan ABD'yle, onlann is-
tediği işbirliği yapılmadı.
Bunun neresi kötü anlamış değilim.
Geçen akşam CNN Intematıonal TVsi-
nin Q&A (Soru&Cevap) programında İn-
giltere eski savunma bakanlanndan
Malcom Rifkind, Türkiye'nin tutumu-
na ilişkin soruyu şöyle cevapladı: "Tür-
kiye hâlâ kararsız. Bu olağanüstü bir
şey. Türkiye'nin ABD'ye destek verme-
yerek takındığı tutum, bu ülkenin ger-
çek anlamda bir demokrasiolduğu nun
göstergesi." Konuştuğum Batılı dip-
lomatların tamamı, Türkiye'nin ABD is-
tekleri karşısında gösterdiği tutumu
saygıyla karşıladıklarını belirttiler.
Fransa, Avrupa'da savaşa karşı en
karaıiı davranan ülkelerden birisi oldu.
Fransa, Türkiye'nin direnişini en iyi an-
layan ülkelerden birisi olarak IMF ve
Dünya Bankası'nda Türkiye'ye destek
olmak için ellerinden geleni yapacağı-
nı açıkladı. ilginç bir vurgu daha yap-
tı: "Avrupa'nın Dünya Bankası ve IMF
içindekipayı, ABD'nin ikikatınayakın,
onlann hisselehyüzde 17, bizimkiyüz-
de 33. bu nedenle kredi karartannda
biz onlardan daha çok söz sahibiyiz"
dedi.
•••
ABD'nin peşinden savaşa girmek, id-
diaedildiği gibi Türkiye'nin krizden kur-
tuluş yolu değil. Çünkü sonuçta bu
kredilerin hemen hepsi sonradan öden-
mek üzere borç olarak veriliyor. Bunun
ekonominin içinde bulunduğu sorun-
lann çözümü olmadığı da bir gerçek.
Dünyanın tamamının karşı çıktığı bir
haksız ve yasadışı savaşın parçası ol-
mak, Türkiye'ye bir şey kazandıramaz.
Olsa olsaTürkiye'nin prestijini zedeler,
saygınlığını zaafa uğratır.
Şimdi ABD birlikleri, Türkiye üzerin-
den Kuzey Irak'a giriyorolsaydı, bütün
limanlarımızdan ve havaalanlarımız-
dan ABD uçaklan Irak'a bomba yağ-
dınyor olsaydı, Türkiye daha iyi bir yer-
de mi olacaktı? Böyle bir durumda
ABD askerlerinin istilaettiği Kuveyt'ten
ne farkımız kalacaktı?
Yönetimin "beceriksiz", "kararsız"
davrandığı iddialarının gerçeği yansıt-
madığını düşünüyorum. Dört aydır
ABD'nin tehdit, şantaj, rüşvet teklifle-
rine "evet" demeyerek ve onların iste-
diğini yapmayarak, Türkiye, şu ana ka-
dar başanlı bir çizgi izledi. Hükümet,
"bir an önce karar ver" diyenlere uy-
muş olsaydı, Türkiye savaşın bir par-
çası haline gelecekti.
ABD'nin yürüttüğü bu haksız saldı-
rı, dünyanın vicdanındatepkiyie karşı-
lanıyor. Türkiye, bu savaşta ABD'ye
yataklık etmeyerek onurlu bir tutum
gösterdi. Umanz, bu çizgi bundan son-
ra da sürer. Hava sahasının acılması o
kadar önemli bir şey değil. önemli olan
askerlerin buraya konuşlanmaması ve
Türkiye'nin topraklannı birsaldın üssü
olarak kullanmamalarıydı.
Dünya siyaset arenasında sürekli
demokratik olmayan uygulamalar, in-
san haklan ihlalletiyle dışlanan, haklı ola-
rak ağır eleştirilere uğrayan Türkiye,
dünyanın çoğunluğunun gözünde şu
andasaygınbiryerkazandı. Bunun si-
yasi kazançlan olduğu gibi ekonomik
kazançları da olacaktır. Savaşa katıl-
mamayı "üç s/f/r"lık bir yenilgi olarak
görmek haksız ve insafsız bir değer-
lendirme.
Dünya yeni bir sürece girdi. Zorbay-
la, bu zorbalığı kabul etmeyen güçler
arasındaki hesaplaşma yeni başladı.
Nerede, ne zaman ve nasıi biteceğini
göreceğiz. Haksızlık ve zorbalık kısa va-
dede kazanabilir. Bu kez zorbalann iş-
lerinin daha zor olduğu da bir gerçek.