Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
2 TEMMUZ 2002 SALI CUMHURİYET SAYFA
EKONOMÎ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13
Ihracata kiraz
yetişmiyor
• KO-M'A (AA) -
Konya'nınEreğli
ilçesinden, başta Fransa
ve Italya olmak üzere 5
ülkeye ihraç edilen ve
özellikle kozmetik
sanayisinde kullanılan
beyaz kirazın üretimi,
bu yıl çiçek döneminde
yağan yağmurlar
nedeniyle azalınca,
üreticiler ihracatçı
firmalann talebini
karşılayamadı. Eregli
Tanm Müdürü Ali
Çavdar, ilçenin yılda 12
bin ton olan kiraz
üretiminin, çiçek
döneminde yağan
yağmurlar nedeniyle bu
yıl 8 bin tona
düştüğünü; geçen yıl
Idlosu 450 bin lira olan
beyaz kirazın fiyatının
800 bin liraya çıktığını
kaydetti.
Savunma fonuna
kaynak
• ANKARA (AA) -
Savunma amaçlı yatınm
ve modernizasyon
projelerinin yapımına
fınansman destegi
sağlayan Savunma
Sanayii Geliştirme ve
Destekleme Fonu'na bu
yıl, 700 milyon dolar
tutannda kaynak
aktanlması planlandı.
1985 yılında oluşturulan
fona 2000 yılına kadar
11.7 milyar dolar
kaynak aktanmı
yapılırken bu
fınansmanın yüzde
70'lik böliimü, savunma
sanayii amaçlı projelerin
modernizasyonu için
kullanıldı.
Darphane'den
Kupa hatırası
• ANKARA (ANKA)
- Milli Futbol
Takımı 'nın Dünya
Kupası coşkusuna,
Darphane ve Damga
Matbaası da katıldı.
Darphane ve Damga
Matbaası, kırmızı-
beyaz "Dünya
Üçüncülüğü Hatıra
Parası" çıkardı.
Hazine'nin
açıklamasına göre
hanra parasında. 925
ayar gümüş üzerine ilk
defa yapılan bir
uygulama ile Türk
bayrağının kırmızı-
beyaz mineli olarak
işlendiği bildirildi.
Ferrari'nin
yüzde 34'ü
satıldı
• ROMA (AA) -
Itayanlann dünyaca
ûnii araba markası
Feırari'nin hisselerinin
yiL'de 34'ünü, ftalyan
yatnm bankası
"rVediobanca" aldı.
Ferari'nin yüzde 90'ını
eliıde bulunduran Fiat
Grtbu'nun. hisse
satşından 775.2 milyon
Euo gelir elde ettiği
belrtildi.
Zonınluda 8.7
katrilyon kaMı
• vNKARA (ANK4) -
Kanuoyunda "'zorunlu
tasarruf" olarak bilinen
Çalşanlann
Tasrruflannı Teşvik
Heabı'nda bugüne kadar
12. katrilyon lira birikti.
Heabın çeşitli
ödenelerden sonraki
baltyesinin ise 8.7
katrlyon lira olduğu
bilcnldı. Hazine'ye
gör. uygulamanın
ba.şadığı Nisan
l^'den, sonaerdigi
Hanan 2000'e kadar
olatdönemde hesaba 1
katıNon 689.2 trilyon
lırsak anapara girişi
oldı
Ekonomileri benziyor. Brezilya kaderine terk edilirken Türkiye için seferberlik var
Savaş sağ olsun!Ekonomi Servisi - Fınancial Times
gazetesi, adım adım krıze sürüklenen
Brezilya ekonomısiıün Türkiye ile ben-
zer verilere sahip olduğu halde, ABD
üslerini banndırmadığı için "kurtan-
lamayacak kadar büyük ülkeler" kate-
gorisinde değerlendirildiğini yazdı.
Türkiye'nin 11 Eylül sonrasında ka-
zandığı stratejik önem nedeniyle
"VVashington'dan destek gördüğûne"
dikkat çeken gazete, "ekonomisi Tür-
krye'den daha dengeii olan Brezilya, dü-
ze çıkmak için daha fazla mücadete et-
mekzorunda kalacak" yorumunu yap-
tı.
Financıal Tımes, Türkiye'nin büyü-
yen risk oranının yahnmcılan tedirgin
ettiğini belirterek IMF'nin yenı kredi
dilimini "ekonomide topaıianmanın
sfirdüğüne ilişkin bir ha&riatma" ola-
• Financial Times, krize sürükJenen Brezilya
ekonomisinin Türkiye ile benzer verilere sahip
olduğu halde, ABD üslerini banndırmadığı
için 'kurtanlamayacak kadar büyük ülkeler'
kategorisinde olduğunu yazdı.
rak değerlendirdi. Türkiye'de bono fa-
izlerinin Arjantin'den bile fazla yük-
seldiğine dikkat çeken gazete, ancak
"Brezilya'da nisan a>mdan bu yana fa-
izler Türldye'ye oranla yüzde 6 daha
fazla artti" dedi. Faizlerdekı yüzde
6'lık farkı, Türkiye'nin 11 Eylül son-
rası jeopolitik önemınin artmasıyla
gördüğü "Washington deste$ne" bağ-
layan Financıal Tımes, "ABD üslerini
banndırmayan Brezilya,iki kat büyük-
lükteldekonomisiyieneyazıkki'kurta-
nlmak için çok büyük' ülkeler katego-
risine aunıyor" dedi.
Polltlka kurbanları
Haberde, her iki ülkenin benzer borç
oranlanna sahip olduğu, Türkiye'deki
politik belirsizlığin de "en az Brezilya
kadarbüyük" olduğu belirtildi. Her iki
ülkenin de borçlannı ödemek için tica-
retten çok sermayeye bağlı olduğu bil-
dirilen haberde, borçların milli gelire
oranının Brezilya'da yüzde 55, Türki-
ye'de yüzde 90 olmasına da dikkat çe-
kildi.
Financial Times, her iki ülkede de
seçımler konusundaki belirsizliklerin
faiz oranlannı zıplattığını ifade ettiği
haberde, "Bu borcun mifli gelireoranın-
da yüksetaıe yaşanması tehdidini dege-
tiriyor. tld ekonominin de dış borcunun
ödeyip odeyemeyeceği tarüşma konu-
su" dedi. Haberde, seçimlerin başan-
sız olması halinde Brezilya'nın borç
ertelemesine gidebileceğine dikkat çe-
kilerek "Sorun şu Id, ekonomik denge
açısından şu anda Türklerden daha iyi
durumda olan Brezilya. ekonomisini
dü/eçıkarmak için daha fazla mücade-
le etnıek zorunda kalacak" denildi.
ASYA KRİZİNİN 5. YILI
Hayalet hâlâ
işbaşında
Ekonomi Servisi - Beş yıl önce bugün
Asya'nın yükselen ekonomılerinde orta-
yaçıkan ve biranda tüm dünyayı etkisi al-
tına alan mali knzın hayaleti hâlâ dünya
uzerinde dolanıyor. Uzrnanlar. 1997 As-
ya knzinden Doğu ülkelerinin derslerala-
rak çıktığını. ancak dünyanın gen kalan
kısmının bedel ödemeye devam ettiğini
belrtiyor.
Aşın borç, parasal tedbırsizlik, şeffaf-
lıkyoksunluğû, 'yaraöa'muhasebe, kro-
nikleşmiş sorunlar ve tüm bunların üstün-
deki kibır olgusu tarafindan oluşturulan
"birfeşikcephe'', 1997 yılı 2 Temmuzun-
da Tayland'uı ılan etoği devalüasyonun da
desteğiyle "Asya nnıcizesTni dıze getır-
mişti. Asya'dan çıkıp Rusya, Brezilya,
Türkiye ve Arjantin'de onanlması zor iz-
ler bırakarak yol alan mali kriz dalgası
son haftalarda yeniden Brezilya'yı tehdit
etmeye başlarken gözlemciler mali kriz-
leri yaratan "birleşikcephenin". "kapita-
list ekonomilerin yüzeysel sorunu olraadı-
ğmı. bizzat onlann kaİbi VVaD Street'te de
hâkim olduğunu* belırtıyor. Tokyo'dakı
Indosuez WI. Carr pıyasalan başekono-
mistı Mkhael Taytor, "Kriz Asya'nın bü-
yüme oranlannı finanse etme yöntemle-
rindeki sorunlanaçığa çıkarmışor. Beşyıl
sonrabupn>blemlerhâlâkarşunızda
n
dı-
yor. Ekonomıstlergelısmekte olan ekono-
milerde yeni mali krizlerle ortaya çıkan
ekonomik kilitlenmenin gelişmiş ülkeler-
de ise bilişım sektöründeki "balonunpat-
lamasr ve "yeni ekonominin" serap ha-
line gelmesiylekendısını gösterdiğini bil-
dıriyor. Bunun ABD'de görülebildiğini
dile getiren Taylor, "Asya şanshydı, çün-
kü krizkri ABD ve Japonyada yaşanabi-
lecekkrizle ayıu büyüklükte değjkti" uya-
nsında bulunuyor.
rizsalgınıgerimi dönüyoriEkonomi Servisi - Arjantın'in düştüğü duruma düşmemek
için bütün bir Latin Amerika dua ediyor. Ekonomik göstergeler
Güney Amerika'da yeniden bir kısmlöngünün oluşmaya başla-
dığuıı ortaya koyuyor. Piyasalar, ülkelerin dış borçlarmı nasıl
ödeyebildiklerinı ve bunu daha ne kadar sürdürebıleceklerini
dıkkatle ızliyor.
Uruguay, Paraguay ve diğer ülkeler tetikte. Ilk olumsuz sin-
yalleri veren ülke ise Brezilya. Geçen hafta sonunda Latin Ame-
rika'nın bu en büyük ekonomisinde mali piyasalar panik yaşa-
mış, para birimi real hızla değer kaybetmiş, bono faizleri firla-
rruştı. İlk kez "Ybksa BrezOva ikinci bir Arjantin ohna yohında
mı" kaygılan ön plana çıkmaya başlamıştı. Gelişmekte olan ül-
kelerin siyasetine bulaşmaktan, hatta politikalannı yönlendiren
açıklamalar yapmaktan asla vazgeçmeyen yannmcılann, ekim
ayinda yapılacak başkanlık seçimlerinde sosyalist aday Lıriz
Inacio Lub da Silva aleyhindeki söylemleri de sorunu körükle-
yen diğer bir faktör. Yannmcılann hesaplanna göre Silva'nın se-
çimlerden zaferle çıkması halinde Brezilya'nın dış borç ödeme-
sindekı gecıkme nski artabilir.
Ya dlfler ülkeler?
Bu aybaşında döviz rezervlerindeki hızlı düşüş Uruguay'ı dal-
galı kura geçişe zorladı. Durgunluğun sürmesi halinde me\
r
du-
at sahiplerinin Arjantin tipi bir "mevduadarm bJokeedflıne" sü-
reci yaşanacağından korkarak bankalara hücum etmesi kaygısı
sürüyor. IMF'yı defalarca yardıma çağıran Uruguay hükümeti,
sonunda 2.3 milyar dolarlık bir kredi yardımı abıayı başarmış-
tı. Paraguay da komşusu Uruguay'dan daha ıyı bir durumda de-
ğil. Bankacılık krizi, ekonomik durgunluk, Devlet Başkanı Lıı-
is Gonzalez Macchi'ye suikast yapılacağı söylentileri ve yolsuz-
luklar Paraguay'a bugün damgasını vuran en önemli özellikler.
Haziran ayından beri IMF, Dünya Bankası ve Amerika Kalkın-
ma Bankası Paraguay'ı kurtarma paketi uzerinde çalışıyor. An-
cak ülkede henüz bir mali reform programı uygulanmaya baş-
lanabilmiş değil.
adam
trajedisi
LONDRA (ANKA) - Başbakan Bulent
Ecevit'in durumunun Türk ekonomisi
açısuıdan yarattığı kaygılar, dünya
basırunda yankı bulmayı sürdürüyor.
Financial Times gazetesi, Ecevit'in
sağlık sorununun Türk ekonomisinin
son bir yıldaki kazanımlannı yok
etmesi halinde bir trajedi olacağuıı öne
sürdü. Ingiliz gazetesi, "Türidye'nin
Hastahgı" başlıklı haber yorumunda
Dünya Kupası'nda birinci olan
Brezirya'nın ekonomik istikrar sorunu
olup iyi bir performans gösteren tek
ülke olmadığını, üçüncü olan
Türkiye'nin de sorimlarının
bulunduğuna dikkat çekti. Kınlgan
kamu maliyeti, global finansman
sorunlan ve Başbakan Bulent Ecevit'in
sağlığından kaynaklanan belirsizlik
gibi faktörierin kuşkuya yol açhğını
öne süren gazete, enflasyon, faiz
oranlan ve ekononik canlanma
konulannda sağlanan ilerlemelerin
tehlikeye girmesi riskinin bulunduğunu
kaydetti. Pamukbank'a el
konulmasımn siyasi liderliğinin
önemini gösterdiğini kaydeden gazete,
halen Türkiye ile ilgili en büyük
kaygıyı Başbakan uı sağlığının
oluşturduğunu, koaüsyonun geleceği
konusunda kuşkulann ortaya çıktığını,
AB refonnlanna ilişkin görüş
aynlıklannın bu kuşkulan iyice
arttırdığını öne sürdü. Gazete şu
değerlendirmeye yerverdi: "Eniyi
çözüm Sayın Ecevit'in, seçimlerin
yapıhnası gerektiği Nisan 2004'e kadar
iktidarda kalması olurdu. Ancak bu
arük gerçekleşebiBr bir opshx>n
değfldir." Dışişleri Bakanı kmail
Cem'in belki en popüler aday olduğu
ifade edilen gazetede Hüsamettin
Özkan'ın iş dünyası ve askerlerin
desteği olmasına karşın halk tarafindan
pek tanuınıadıgı savunuldu. Gazete,
bazılannın Kemal Derv^'in DSP'ye
kanlarak Cemlden sonra ikinci adam
olabıleceğıru umdukianna da ışaret etti.
îhracat rakamlan
sevindirdi
SEKTÖREL BAZDA İHRACAT (1000$)
Ekonomi Servisi - Ihracattaki artış hazi-
ran aymda da devam etti ve haziran ihraca-
tının 2.8 milyar dolara yükselmesiyle bir-
likte Türkiye'de ilk kez yılm ilk yansmda
16 milyar dolarlık ihracat barajını aştı.
Haziran sonu itibanyla son bir yıllık ih-
racat ise 32 milyar dolara ulaştı. TÎM Baş-
kanı Oğuz Saücı. Euro'nun hızlı değer ar-
tışının yarattığı olumlu etkinin gelecek ay-
larda ihracat rakamlanna yansımasım bek-
Dış borç stoku arttı
ANKARA (Cumhuriyet Bn-
rosu) - Türkiye'nin dış borç sto-
ku, 2001 yıh sonuna göre 2.5
milyar dolar artarak 11 ^^mil^
yar dolara yükseldi.
Hazine Müsteşarlığı, 1996-
2002 birinci üç aylık dönemine
ait resmi dış borç istatistikleri
geçici verilerini açıkladı. Buna
göre, kısa vadeli dış borçlar 1.8
milyar dolar tutannda azalırken
orta-uzun vadeli dış borçlar 4.2
milyar dolar tutannda arttı.
Açıklamaya göre, 2001 yılı so-
_nu itibanyla toplam dı§ borç sto-
kunun içerisinde kısa vadeli dış
borçlann payı yüzde 14.1, orta-
uzun vadeli dış borçlann payı
ise yüzde 85.9 iken 2002 yılı ilk
çeyreği itibanyla söz konusu
oranlar sırasıyla yüzde 12.3 ve
yüzde 87.7 olarak gerçekleşti.
IedikJerini bildirdi. Türkiye Ihracatçılar
Meclisi (TÎM) 2002 Haziran ayı ihracat ka-
yıtlanru açıkladı. Buna göre haziran ihra-
catı bir önceki yıla göre yüzde 5.1 artarak
2 milyar 751 milyon dolar olarak gerçek-
leşti. Yılın ilk yansındaki ihracat ise geçen
yılın ilk yansına göre yüzde 5.9 artarak 16
milyar 129.1 milyon dolara ulaştı. Ilk kez
Türkiye altı aylık bir dönemde 16 milyar
dolann uzerinde ihracat gerçekleştirdi.
TÎM Başkanı Oğuz
Saûcı. ihracatta yılın ba-
şından beri kaydedilen
artışlann sevindirici ol-
duğunu belirtti. Satıcı,
özellikle haziran ayında
iç borç faizlerinin bekle-
nilenin aksine yukan
doğru tırmanmasının.
uygulanan istikrar prog-
ramının geleceği hak-
kmda endişeler yarattı-
ğuıı savunarak faizlerin
tırmanışının olumlu ge-
lişmelerin kalıcı olmadı-
ğı izlenimini verdiğini
ileri sürdü.
SEKTÖRLER j H İ ^ ^ M n
1. TARIM
A. BtTKİSEL ÜRÜNLER
Hububat, Baklfyat, Yağ/ı Tohumlar ve Mamulteri
Yaş Meyve ve Sebze » t'-ffisS?^»
Meyve Sebze Mamullen ^ ^ i i 1 ^ ^ ^ ^
Kuru Meyve Mamullen V > 3 ^ \ y V
Fındık ve Mamulleri / c ^ ^ ^ ^ ^ v **
ZeyönveZeytinyağı r > \ *ı
Tutün , y r - j j |
Kesme Çiçek * '
B. HAYVANSAL ÜRÜNLER
C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ
II. SANAYİ
A. TARIMA DAYALIİŞLENMİŞ ÜRÜNLER
Tekstıl ve Hammaddeleri
Halı
B. İŞLENMİŞ PETROL ÜRÜNLERİ
C. SANAYİ MAMULLERİ
Hazırgıyım ve Konfeksiyon ^ f 4 y
Taşıt Araçlan ve Yan Sanayı ^ ^ ^ ™ ^ S •+
Elektnk-Elektronik ve Makina* ( L, J *-
Çinnento ve Toprak Ürünlen J / *\f ^
Dtğer Sanayi Ürunler? Y ^ * f \ ^
IR. MADENCİÜK ^ ^
r2001
375.191
311.309
116.318
54.940j
,^ 28.714
20.987
47.347
10.809
31.081
1.114
16.557J
47.325
2.191.002
319.500
244.989
21.392
172.366
Î^M.136
687.635
w 331.493
- 259.907
83.415
5.417
52.110
HAZİRAN -
2002
284477
211.346
58.290
49.017
26.302
18.738
31.838
3.901
21.986
1.275
16.73S
56.296
£407.508
319.351
241.902
23.557
197.890
1.890.267
756.966
401.306
294.534
97.047
5.883
59.518
i
Değışim
(01/02)
-24.2
-32.1
-49.9
-10.8
-8.4
-10.7
-32.8
-63.9
-29.3
14.5
1.1
19.0
9.9
0.0
-1.3
10.1
14.8
VLZ
10.1
21.1
13.3
16.3
8.6
14.2
IŞÇtNİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Ayrıntıda Saklı
Kendi üzerinizde ya da çevrenizde gözlemlemişsi-
nizdir. Canınızın çok fazla yandığı noktalarda ayrıntı-
ya takılmak acıyı hafifletir gibı olur. Çok sevdiğiniz bir
ınsanı yitirmişsinizdir. Ölüm ilanına yazacağınız cüm-
lecikler birdenbire çok önemli olur. Hiç önemsemedi-
ğiniz gelenekler, aynntıları ile çok önem kazanıverir.
Geçen hafta sonu Cevizli Tekel işçilerinden bir te-
lefon aldım. Hani şu kamuoyunda zorunlu emeklilik,
kamunun küçültülmesi olarak gündeme gelen uygu-
lama kapsamında, iş akitleri feshedilmişti. Sadece o
iş yerinden öğrenebildikleri kadarı ile 200'e yakın işçi
birden işten ç/kanlmıştı. 50 yaşına kadar Tekel'de ça-
lışmış bir işçinin, bir daha bırakınız sendikalı, sıgoıîa-
lı bir iş yerinde, hatta kayıt dışında iş bulma şansı ne-
dirdersiniz? Türkiye ölçülerinde güvenceli bir iş, iyi bir
ücretin birden sıfırlanması, zorunlu emekli olunarak
emeklı maaşı ile yaşamaya mahkûm edilmesi, o geli-
re göre kurulmuş bir aile düzeninde, bakılan yaşlılar,
okuyan çocuklar ile birlikte bir aile reisi için ne anla-
ma gelir tahmin eder misiniz?
Telefondaki işten atılmış Tekel işçisinin sesinde şo-
kun etkisinde acı bile yok. Durumunu sorgulamıyor,
tartışmıyor. Kafasını biraynntıyatakmış. Onun için her
şeyden önemli, her şeyden daha yıkıcı ve onur kıncı.
İş akitleri ayın başından iki gün önce geçerli olmak
üzere feshediliyor. Yani kamuda gelecek temmuz
zammı ücretlerine bindirilmeden işten çıkanlmalan ile,
kıdem tazminatlarında kayıplaroluyor. Kamu işçisi bi-
le işten atılırken böylesıne küçük hesaplarla, işçiye ka-
zık atılıyor. Devlet baba böylesine küçük oyunlar, he-
saplar içine girerse?
Ay başına iki gün kala işten atılan, böylece kıdem
tazminatı hesaplarında kazıklanmalan hesaplanan Ce-
vizli Tekel Fabrikası ışçileri bu küçük oyuna karşı hu-
kuk yollarını kullanmak istemişler. İki günü, tazminat-
lannı kurtarmak üzere, tebligatlan almamakta diret-
mişler. Vizıte kâğıdı isteyenlere vizite kâğıdı verilme-
miş. llginç bir rastlantı ya, hukuk yollan, ne yapacak-
lanna ilişkin danışmak istedikleri sendika yönetimle-
rinden, sendika hukukçularından kimseleri bulama-
mışiar.
Ayrıntıya takılmak var ya.. Bu noktada işini kaybet-
miş olmak. Bunca yıllık çalışmanın, kazanılmış hakla-
nn, kıdemli işçinin bir kalemde işsiz kalmasının hem
de Türkiye'nin koşullanndasokağaatılmasının sorgu-
lanması yapılmıyor. Cevizli Tekel işçilerinin kanına do-
kunan, o iki günlük küçük hesap, küçücük ama çok
büyük oyun. Ona takılmışlar, kafaya koymuşlar, işten
atılmalarının tarihıni temmuz zammından sonraya ge-
çerli kılmak üzere savaşım veriyorlar.
Haftalardır Milli Takımımızın başanları ile yatıp kal-
kıp, canımızı yakan sorunlardan, gündemimizdeki acı-
lardan uzakta kalmaya çalıştık ya. Herkesin yaşam, il-
gi alanı ile bağlantılı can yakıcı birçok gelişme daha
yaşandı...
15-16 Mayıs tarihlerinde Türk-lş'e bağlı sendikala-
nn taban yöneticileri Güvenpark'ta gecelemeli otur-
ma eylemi yaparlarken kamu iş yerlerindeki zorunlu
emeklilik sorunu çözümlenmiş gibiydi. Hükümet ile
Türk-lş arasında aylarca sürdürülen görüşmeler, pa-
zarlıklar sonunda, bir tür zorunlu gönüllü emeklilerle
bu iş noktalanmış gibiydi. Türk-lş Başkanlar Kuru-
lu'na ulaşan, Türk-lş başkanlan tarafindan kamuoyu-
na da açıklanan bilgilere göre, kamuda istenen küçül-
me\er zaten gerçekleştirilmışti. Kademelı bir grup uy-
gulamayla daha bu iş uzlaşmaya tamamlanıyordu.
Peki bu yeni haberler, uygulamalar, IMF niyet mek-
tubuna bağlı açıklamalar, rakamlar neyin nesi? Sen-
dikacılara sorarsanız hükümet verilen sözlerden geri
dönüyor. Hafta sonu haberlerine göre, sadece me-
murlardan en az bir 40 bin daha zorunlu emekli geli-
yor. Kamu ışçileri için zaten bunun hukuki adı ve uy-
gulanma biçimi biraz önceki örnekte yaşandığı gibi,
doğrudan 13. maddeye göre işten çıkarma. Bana ak-
taran işin içindekilerin yalancısıyım. Şurada, şu kadar
işçi işten atılmakla kurtanlıranlaşmalanndan çark edil-
miş, işçisi memuru ile kamuda işini kaybedecek yüz-
binlerce insandan söz ediliyor.
El insaf. Şunun şurasında kamuda çalışan kaç yüz
bin işçi kalmıştı ki? Geçen hafta birsohbette, ışveren
sendikalarından uzman kişilerie birlikteydi. Dürüstçe
hesap yaptık. Son kriz sonrası, kamusu, özeli, sendi-
kalı kalmış işçi toplamının 600 bine varamayacağı ger-
çeğine ulaştık. Türkiye nereye gidiyor?
Hani birkaç hafta öncesine kadar IMF, Dünya Ban-
kası destekli krizden kurtuluş reçetesinde her şey çok
güzel işliyordu? Ekonomi krizden çık/yor, göstergeler
olumlu rota çiziyordu? Şimdi bakıyorum da reçeteye
övgüler dizen bütün yıldız yorumcular, ekonomistler,
Derviş ve IMF, Dünya Bankası, dış kaynaklı sözcüler,
yakın söylemlerle, her şeyin tepe taklak olabileceği
uyanlanna başladılar. Bir yandan da Ecevit'in hasta-
lığı tek geçerli gerekçe, hükümetin gitmesini, seçimi
ister oldular.
Bu hükümet onların istediklerini noktası virgülü ile
yerine getirmiyor mu? Onlar gaz demeden, guk kara-
rı çıkıyor. Bu acele neyin nesi? En son satılacak ban-
kalar, fabrikalar başta, her şeyin ucuza gitmesini sağ-
layacak, söylemde ihracatı kolayiaştıracak, dovizi yük-
seltme çabaları da sonuç verdi. Yoksa bu hükümetin
yapabilecekleri bitti mi? işlerine yarar alınacak başka
karar kalmadı da reçetenin olumsuz sonuçlannı seçi-
me yıkma telaşına mı düştüler?..
soner@cumhuriyet.com.tr
İTO haziran ayı sonuçları açıklandı
Zam şampiyonu
cam mutfakeşyası
Ekonomi Servisi - Haziran ayında bir önceki aya
göre fıyatı en fazla artış gösteren ürün cam mutfak
eşyası oldu. ITO, Istanbul'da perakende fiyatlan en
fazla artan maddeleri açıkladı. Yüzde 18.2
oranında artış gösteren cam mutfak eşyasını, yüzde
16.3'le kemiksiz dana eti, 12.2'yle halı, 11.3'le çay
izledi. Koyun eti yüzde 10.5, süt 9.6, şehirlerarası
otobüs 9.5 oranında arttı. Avukatlık ve mahkeme
ücretleri yüzde 250.9 ile son bir yılın zam
şampiyonu oldu. Geçen yılın aynı ayına göre fiyatı
en fazla artan diğer mal ve hizmetler ise şöyle:
"Maç giriş iicreti (yüzde 2333), hastane ><
atak ücreti
(jiizde 191.7), kadın teriiği (\iizde 148.1X cam
mutfak eş>^sı (yüzde 140.7), erkek tertiği (jiizde
136.9X perde (vüzde 123.6), salça (yüzde 1185),
çoeuk tertiği (jiizde 1183), ceviz (yüzde 1183)."