Catalog

SAYFA CUMHURİYET 18 AĞUSTOS 2000 CUMA 8 DEPREM DOSYASI BelediyeBaşkamAkalın, kamu malları açısından en büyükhasarı kendileriningördüğünü söyledi 'Değjrtnendere dışlandı'• Değirmendere Belediye Başkam Ertuğrul Akalın, afet zamanlannda belediyelerin İller " Bankası'ndan aldıklan paym nüflısla orantılı olarak arttırılması nedeniyle ekonomik bir sıkıntıya düştüklerini anlatıyor. • Gelen 60 milyar liradan sigorta ve vergiler çıktıktan sonra 29 milyar lira para kaldığını belirten Akalın, sadece maaşlann 45 milyar lira ruttuğunu söylüyor. Kendilerine yurtdışından da çok destek geldiğini vurgulayan Akalın, "Ilk şişe suyu Yunanistan'dan geldi. Bir şişeyi saklıyorum" dedi. HATİCE TUNCER Fındığryla, sanat ve kültür festival- leriyle, kılometrelerce uzanan kıyısıy- la ünlü belde: Değirmendere... 17 Ağustos gecesi yaşanan deprem- le Marmara Bölgesindekı pek çok yerleşim bınmı yerle bır olurken De- ğırmendere'de de koca dalgalar kıyı- dakı bınalan ıçındekilerle birlıkte al- dı görürdü, bırçok aile tamamen yok oldu... Altı yıldır Değirmendere'de düzen- lenen "Zühdü Müridoglu Ahşap Hey- kel Sempoz>urmTnun ürünü beldeyi süsleyen 46 ahşap heykel de kaybolan- lar arasındaydı. Temmuz ayında sa- natçılar Değirmendere ye gıdip sahi- li yenıden heykellenyle anlamlandır- Depremzedeler, prefabrike evlerde yaşama ahşmaya çahşıyor. Kalicı konut isteyen depremzedeler için Yalova'da 3 ayn yerleşim yerinde tanm arazileri kamulaşhnldı. Yaklaşık 61 trilyon liraya mal olması beklenen kalicı konutlann \ıl sonuna kadar tamamlanması öngörülü\or. Kalıcı konutlann inşaatını 12 ayn firma gerçekİeştiriyor. Marnıara Bölgesi'ni vuran depremde, sadece insanlar değil tabiat da etkilendi. Depremzedeler, şimdi yanüannı sarmaya çahşıyor. dılar. Değirmendere'deki büyük yıkı- mın ardından Belediye Başkam Er- tuğrul Akahn'la bırlikte uzmanlardan oluşan bir danışma kurulu olusturul- muş. Panışma Kurulu Prof. Dr.tlhan Teketi, Murat Kara- yalçın. şehir planlayıcısı BülentTanık, Dünya Yerel Yönetün Demokrasi Aka- demisi'nden NihaJ Ekin, ÇEKÜL adı- na Başkan Yardımcısı Mfthat Kırayoğ- lu, Ipek Kâğıt Genel Müdürû ve bili- şim sektörü temsilcilennden oluşan Danışma Kurulu ayda bir kez bir ara- ya gelip Değirmendere'de yapılan ça- hşmalan değerlendiriyor, gelecek plan- lanıyor. Cumhuriyet'e 17 Ağustos sonrasım değerlendiren Değirmendere Beledi- ye Başkam Ertuğrul Akalın, söze ma- li sıkıntılardan başlayarak afet zaman- lannda belediyelerin tller Bankası'ndan aldıklan payın nüfusla orantılı olarak arttınlması nedeniyle ekonomik bir sı- kıntıya düştüklerini anlatıyor. Gelen 60 milyar liradan sigorta ve vergiler çıktıktan sonra 29 milyar lira para kal- dığını belirten Akalın, sadece maaşla- nn 45 milyar ruttuğunu söylüyor. Kamu mallan açısından Değirmen- dere'nin en büyük hasan gördüğünü ve belediyenin bütün mülklerinin yıkıldı- ğını ifade eden Akalın, "Değirnıende- re'den başka 500 metre uzunluğunda 150 metretoprakparçası kopan hiçbir bekdryeyok. Şu an orası deniz. Oralar- da belediyenin 4 katlı otdi, restoranla- n, dükkânlan, çaybahçeleri, kendi bi- nası vardL Hepsi girfi. Depremin mer- kez üssü Oonanma komutaniığı'dır. Gölcük-Değirmendere suundır" dedi. Akalın, hükümetın de iyı işler yaptı- ğını düşündüğünü ifade ederek İller Bankası'nın çalışmalannı hızlandır- dığını söyledi. Uluslararası dayanışma Türk halkmın gösterdiği çok ciddi dayanışmanın yam sıra uluslararası da- yanışmaya da dikkat çeken Akalın, "tlk şişe suyu Yunanistan'dan geldi Bir şişeyi saklıyorum" dedi. Deprem sırasında çöken binalann kaldınldığını, ancak yıkılması gere- kenlerle ilgili ciddi sorunlar bulundu- ğunu anlatan Akalın, şöyle devam et- ti "Bir bina yıkılmış. hak sahiplerin- den biri mahkemeye başvuruyor. Ağır hasarlı raporu verilmiş. Hayır bu bı- na orta hasarlı' diyeyıkımı engellemek için başvuruyor. Mecburen mahkeme karannı bekliyorsunuz. Yıkım için bir dış kaynak söz konusuydu ancak ger- çekleşmedL Kaynak gerçekkşmeyin- ce hem (aşeronlar hem hükümet zor- da kakh. Deprem sırasında en çok üze- rindedurulan Değirmendere bira/ dış- landı. Yerel yönetimlere danışılnıaln- dLÇunkü biz bu kentin sahipleriyiz. He- le hele Değirmendere gibi belde bele- diyelerinin durumu çok farklı. Belde- lerde devleti belediye başkam femsil eder. Devktin bunu göz önüne alması gerekirdi." Dünya Bankasf nca kre- dilendirilen ana kolektö- rün, Körfezi temizlemeye yönelik sistemin kbpup git- tiğini anlafan Akalın. ''De- ğirmendere sahili 3 bin 700 metredir. 3.5 metre kod far- la vardır. Kopan kısun ye- nileniyor. Binde bir eğimle gidiyor. Sahilde 35-70 san- tim kopmalar var" dedi. Akalın. bölgede 3 5 met- re fay atımının parsellerin kaymasına neden olduğunu belirterek "Daha önceaske- riyenin içinde olan bir ağaç şu an Değirmendere'nin içinde. Bütün parseller bo- zııkhı. Mülkivet haklan gh- tL Kopup denize giden alan içindevatandaşm tapulu ar- sası var. Yani çözülmesi ge- rekli jüzlerce yasal sorun bulunuyor" dedi. Yalova'da ağaç kıyımıKontarcıf arazi sahiplerine kamulaştırma bedeli olarak 10 trilyon lira ödendiğini belirtti FARUK KIRTAY YALOVA - Bayındırlık ve ts- kân Bakanlığı'nca Yalova'da 3 ayn yerleşim yerinde. toplam 215 hektarlık tanm arazısı üze- rine 5 bin 58 kalicı konutun ya- pımı için bugüne kadar yakla- şık 700 bin ağaç kesildi. Kent merkezine 30 kilometre uzaklık- ta bulunan köy arazilerine ya- pılan kalicı konutlar için arazi sahiplerine kamulaştırma bede- li olarak 10 trilyon lira ödendi. 60 trilyon 696 milyar liraya mal olan konutlann yıl sonuna ka- dar tamamlanacağı açıklandı. Yalova'ya bağlı Soğucak, Çı- narcık ilçesinin Çalıca. Altmova ilçesine bağlı Çavuşçiftliği ve Ge- yikdere köylerinde 215 hektarlık alanda toplam 5 bin 58 kalicı ko- nut inşaatı devam ediyor. Bayın- dırlık ve Iskân tl Müdürü Bülent Kontarcı. Yalova'da yapılan ka- licı konutlar için arazi sahipleri- ne kamulaştırma bedeli olarak 10 trilyon lira ödendiğini belirt- ti. Kontarcı, 60 trilyon 696 mil- yar liraya mal olacak kalicı ko- nutlann ihalesıne katılan 12 in- şaat firmasıyla yapılan anlaşma gereği. konutlann yıl sonunda bi- tirileceğini açıkladı. Konutlann 90 metrekare ve üç kattan oluşaca- ğını ifade eden Kontarcı, dep- remzedelerin kura sonucu konut- lannın belirleneceğini söyledi. Kontarcı, "Kabcı konut yerine, hazır konut almak için 6 milyar Kra para vardımına 1303 kişjbaş- vurdu. 1075 kişinin tşlemleri ta- mamlandL Başvurular içindeYa- lova ilinde konut almak isteyenle- rin sayısı 53 kişidir" dedi. Kalicı konutlann ekili dikili tanm arazilerine yapılması ise tepkilere neden oluyor. 5 bin 58 konutun yapıldığı alanda 700 bin ağaç kesildi. 130 hektarlık alanın kamulaştınlarak 2 bin 952 konutun yapıldığı Geyikde- re köyünde, köy halkının tepki- lerini dile getiren İsmail Erdem, "Köyümüz ziraat ve bağcıhkla geçimini sağbyor. Kamulaşün- lan arazikr birinci derecetanm alanlarL Ekjli arazilerimiz,ağaç- lanmız sökülüp kaiıcı konutla- nn temeh" aüldı. Köyün özelüği şimdiden kayboldu" diye ko- nuştu. Erdem, köy halkının tep- kilerine karşın tanm arazılerinin betonlaştmldığmı ve yok paha- sına kamulaştınldığmı söyledi. Geyikdereliler ise Yalova'nın il olmasından sonra resmi ola- rak ne Yalova'ya ne de Koca- eli'ye bağlı olmadıkianna dik- kat çekerek şunlan söylediler: " 1995jılma kadar bizler Ko- caeli iline bağhydık. Yalova il ol- duktan sonra Kocaeli il sımrla- nndan çıkartıldık ama Yalo- va'ya da Bakannkbizleri bağla- mayı unuttu. Bizi haritada unu- tanlar şimdi. ekili tanm alanla- ruun olduğu köyümüzü kalicı konut vapmak için hatıriadı." Yalovalıların tepkisi sonuc verdi Okuyan Parkı'nın adı değiştirildi17 Ağustos depreminin ardından yak- laşık bin binanın enkazı dökülerek yapı- lan 70 bin metrekarelik dolgu alanına Ça- hşma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, Yalo- va Milletvekili YaşarOkuyan'ın adınm ve- rilmesine gösterilen tepkıler sonuç verdi ve parkın adı '17 Ağustos Gazipaşa Par- kı' olarak değiştirildi. Parkın açılışı Baş- bakan Yardımcısı Mesut Yümazın katı- lımıyla dün yapıldı. Yalova'da yıkılan binalann enkazlann- dan oluşturulan dolgu alan üzerine kuru- lan parka Yalova Belediye Meclisi'nde oyçokluğu ile alınan bir kararla çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Yaşar Oku- yan'ın ismi verilmişti. Ancak Yalova hal- kı depremde ölenlerin anılannın bulundu- gu bir parka yaşayan birinin adınm veril- mesine tepki gösterdi. 17 Ağustos'un unu- tulmaması için parkın adının '17Ağustos Parkı' olarak kalması gerektiğini belir- ten Yalovalılar, deprem enkazlan üzerin- de siyaset yapılmasım kabullenmeyecek- lerini söylediler. Parkın adı üzerinde yo- gunlaşan bu tepkiler, parkın açılmasına sa- atler kala sonuç verdi. Bir açıklama ya- pan Yaşar Okuyan, Yalova'nın Atatürk'le özdeşleşmiş bir şehir olduğu belirterek parkın adının '17 Ağustos Gazipaşa Par- kı' olarak değiştinlmesıni önerdi ve par- kın açılışı değişen ismi ile yapıldı. 17 Ağustos Gazipaşa Parkı'nın açılışı Baş- bakan Yardımcısı Mesut Yümaz'ın katıl- dığı bır törenle yapıldı. Tanm Işletmeleri Genel Müdürlüğü ara- zisinin yanından başlayıp kent merkezi- ne doğru 1.5 kilometrelik alanı kaplayan parkta 3 binden fazla kişinin adlannın ya- zılı olduğu deprem anıtı, spor ve dinlen- me tesisleri, gezi alanlan ve çay bahçele- ri yeralıyor. Dünyanın en pahalı dolguala- nı olarak tanımlanan bölgenin içinde çe- şitli ev eşyalan, para, döviz, ziynet eşya- lannın yam sıra ceset parçalan da bulu- nuyor. Deprem sonrası Deprem sonrası ODTÜ ile harita çalışması yaptık- lannı belirten Akalın, kıyı heyelanı sonucu eskiden kara olan yerde su derinli- ğinin 18 metreyı bulduğu- nu söyledi. Değırmendere'de yapıl- ması planlanan 450 konu- tun bir an önce tamamlan- ması gerektiğini vurgulayan Akalın, şöyle konuştu: "Hak sahiplerine göre ya- pıhyor. Değırmendere'de3 bin 50 konut yıkıldı aslın- da.Çiftdairesiolanlarayık- landı. Konutyerine para is- teyenvar.Arsa aynkü.660'a çıkacak. İstimlak bedelleri ödendi. Fındık bahçeleriy- di. Ama burada çöl bula- mazsımz zaten." Normal bir yaşam Danışma kurulunun ken- tin geleceğıne ılişkin he- defler koyduğunu ifade eden Akalın. "Yaşamınor- malleştirmek için çahşma- lar yapdıyor. Sahil dolgusu yapmanın yanhşolduğu bu kuruldan çıkmıştır. Kentin jeolojik etütlerinin hangi kurumlar taranndan han- gi standartla yapılması ge- rekngi bu kuruldançıknuş- nr" dedi. Akalın sözlerine şöyle son verdi: "Makro hedefî- miz şu: Olan olımıştur ar- tık... Yanhş yapdmış olup yıkılanJann yerineeskiyan- uşlan tekrar etmemek, bu kenti adam gibi yeniden kurmanın yollannı an- BIRBAKIMA SERVER TANtLLİ Bir Gelecek Ahlakı Kurmak... Dün gece saat 03.02'de uyanık olduğunuzu bil- mez değilim. Tam o anda siz de deprem düdük- lerini ya da elinızdeki benzeri uyarı araçlannı çal- dınız. Bunun simgesel bir değeri vardı; acı bir yıl- dönümü vesilesiyle uyumadığınızı gösterirken, ne olursa olsun uykuya dalmış olanlan da uyandırmak istediniz. Iyi de ettiniz! • Uyanık olmak, bilinçli yurttaşlığın şanındansa da, öyle önemli anlar vardır ki mutlaka ayakta ol- mak gerekir. Bütün insanların mutluluğu adına bir şeylere başlamak; topluca bir şeylerin temelini at- mak için yola çıkmaya hazır olmalısınız. Herkesin de sizinle beraber olmasını istiyorsunuzdur haklı olarak. Dün geceki duyarlığınız işte bundan! Çabuk unutan bir ülkenin insanlarıyız. Daha dog- rusu o hale getirildik. Şaırin o ünlü şiirindeki "bü- yük insanlık" için değıl, herkesin kendi küçük he- sapları adına yürüyüp gitmesi, "köşeyi dönme"s\ beyinlere işlendı. Çok da yol katedilmiştir bu ko- nuda. Gazetelerde günlerdir yazılar çıkıyor. He- men hepsinde tema aynı: "Ders almadık!." 17 Ağustos depreminin üstünden bir yıl geçmiştir; ne yaralartam anlamıylasanlmış, nedegeleceğedö- nük yeni yönler saptanmıştır. Eski, eskiliğiyle sürüyor. ~ İşte dün geceki eyleminiz, ölüp giden binlerce insanımızın anısına bır saygının yanı sıra, bu eski- yi noktalamanın, yeni şeylere başlamanın da adı- naydı; onu hatırlatmak istiyordunuz. Yeni bir süreci başlatmak. Yeni bir dünya görüşu, yeni bir yol-yöntem. Gelecegin Türkıye'sı, bu aranışın sonunda do- ğacak. Dün geceki eyleminiz boşa gitmiş değildir, bile- siniz! • Yeni Cumhurbaşkanı seçildiğinde, sizi en baş- ta sevindiren şu olmuştu sanırım: Hukuka, mesle- ği gereği de inanan bir kişinin devletin temsilcili- ğini üstlenmesi! Böyle düşünmekte haklıydınız da; çünkü, özellikle 1980'lerle başlayan süreç, anaya- saya saygısızlığın, hak-hukuk tanımamanın da yol- larını döşemıştir. "Yükselen değerter" adı altında, bu toplumun tarihıne, geleneklerıne, kurumlarına ters düşen ne varsa, onlar örnek olarak konmuş- tur toplumun önüne. Onların yol açtığı yıkılışı ya- şadık: Ekonomide, politikada, ahlakta, eğitimde... Daha da yaşayacağız. Ne var ki, bu gidişin önüne dikilenler de var. Eskiyi bırakıp yeni bir yola yönelmek isteyenler! Yeni Cumhurbaşkanı bunun bir örneği değil mi sizce? Hatta KHK'ye direnişinin de ötesinde, davranış- lanyla farklı bir çığırın habercisi olduğunu siz de his- 'semiiyöfrhusurıuz? Yeniliği devletin tepesinden kalkarak düşünme- mi bir terslik olarak görmeyiniz. Doğulu toplum- larda bunun çok büyük önemi vardır: Osmanlı mo- dernleşmesinin yolunu açanlar, III. Selim'ler, II. Mahmut'lar, yani sultanlar olmuştur; Cumhuriyet'i Cumhurıyet yapan Mustafa Kemal'dir; 1950'de iktidara gelen kadro o değıl de, gerçekten demok- rasiye inanan bir başka kadro olsaydı, farklı bir ül- ke olurdu ülkemiz; 80'li yıllarla başlayan o korkunç çürüyüşü, Turgut Özal'ın, en başta onun kimliği- ni bir yana bırakarak açıklayabilir misiniz? "Balık baştan kokar" demiş atalarımız. Baş önemli! Birtoplumubatırmadada, düzeçıkarmadada... • Daha da genel bir sonuca bağlayalım mı konu- yu? Bütün dünyada, işaret noktaları kaybolmuş ve belirsizlikler yığışmıştır; dünya donuk bir renk al- mışa benzer ve tarih de bir çözümleme için ele- avuca gelir olmaktan uzaklaşmış gibidir. Vaktiyle, filozof Antonio Gramsci'nin "Eskiöldüğünde, ye- ni de doğmakta duraksadığında" derken; ya da Toc- queville'in "Geçmiş geleceğiaydınlatmaz olmuş, akıl da karanlıklarda yürüyor" derken kastettiği anlamda, bütün insanlık, bu arada elbet biz de bunalımın tam kucağındayız. İnsanlar, ister ıstemez, bir başka ütopya, dün- yayı yeniden aklileştirme ihtiyacını duyuyorlar; ge- lecekle ilgili durmuş oturmuş birtasan, üstünde uz- laşılmış bir roplum vaadi bekliyorlar. Birde, 1968 Mayıs'ında, Paris'teduvarlardaki afiş- lerden bırınde yazılmış olanlar geliyor aklıma; şöy- le deniyordu: "Kımselehn girmediğiyollara giryü- rü; kimselerın düşünmediği fikirlere aç kafanı!" Bir gelecek ahlakı kurmak istiyorsak, bugün içinde bulunduğumuzdurum, aynı cesurtavırtaraçağınyor bizi. Bilmiyorum, anlatabildim mi? '/- • ': • • Kocaeli 'Susma, sustukça sıra sana gelecek' BARIŞ DOSTER KOCAELİ- Depreme karşı önlem almayan dev - let, Kocaeli"deki deprem- zedelere karşı olağanüs- tü önlem aldı. 17 Ağus- tos'ta saat 03.02'de Cum- huriyet Parkı'nda topla- nan yurttaşlar, ellennde mumlarla, fenerlerle dü- dük çalarak alkışlarla ve "hükümetistifa'' slogan- lanyla tepkılennı. kay- gılannı, umutlannı, bek- lentilerini dillendirdiler. Binlerce yurttaşın ka- tıldığı anma toplantısına Istanbul'dan çevik ku\- vetin gelmesiyle olağa- nüstü gü\enlik önlemle- ri alan Kocaeli Emniyet Miidurlüğü yetkılileri. yurttaşlann yüriimek is- temelerine karşı çıkarak eylemlerini bır an önce noktalamalannı ve dağıl- malannı istediler. Pek çok yerel ve ulu- sal kanalın canlı yayın yaptığı anma toplantısı sırasuıda, güvenlik güç- leriyle halk arasmda sık sık sert tartışmalar ya- şandı. Anmada, hükümet isti- faya davet edilerekölüm- lerin nedeninin deprem değil; ihmal, vurdumduy- mazlık, yolsuzluk ve rant düzeni olduğunun altı çi- zilirken yurttaşlar da, "Susma,sustukçasırasa- na gefecek" sloganıyla tep- kilerini dile getırmeye çalıştı.