Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
1 8 NİSAN 2000 SALİ • * • • CUMHURİYET SAYFA
HABERLERIN DEVAMI 19
GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK
• Baştarafi 1. Sayfada
sütunlan dolduruyor. •
Bu ara son gelişmelerin de-
mokratik rejime olumlu katkılan-
na deginen yok. Ömeğin; Demi-
relistter, TBMM'nin iki kez gös-
terdiği kararlılığı boşaçıkarmaya
uğraşıyorlar. Ne yapsak ne etsek
de TBMM'nin özgür oylarıyla or-
taya çıkan sonucu ortadan kal-
dıracak birformül bularak Demi-
rel'i Çankaya'da tutsak telaşı
içindeler. Kulislerde -tabii Demi-
rel'e bağlılığı tartışılmaz olan ki-
mi basın organlannda da- Cum-
hurbaşkanı'nın daha işin başın-
da onurlu bulmadığı bir formüle
yeniden dönülmesini kışkırtan
söylemlerle yayınlara rastlanıyor.
Demirel'in sırtında taşıyacağı
TBMM'nin lütfuyla kazanılmış
"uzatmalı cumhurbaşkanı" sıfa-
tıyla üç yıl daha Çankaya'da kal-
masını sağlayacak, ama üç yıl
sonra ne olacağını hesaplama-
yan tutarsız girişimler.
Bir beklenti ise; 10. cumhur-
başkanı seçilemezse TBMM'nin
kendıliğınden fesholacağını ve
seçımlere gidıleceğını emreden
anayasa maddesınden kaynak-
lanıyor.
Seçim yapılacağı ve sonuçla-
n alınıp yeni Meclis'in cumhur-
başkanını seçeceğı güne kadar
Dernirel'in görevini sürdüreceği,
TBMM kararını içlerine sindire-
meyenlerden sağa sola yanayor.
Demirel adı geçince rejimin ya-
zılı olan olmayan kurallannı bir
nefeste harcayan Demirelistler;
gizli oy kuralının açık seçik çiğ-
nenerek anayasanın delindiği
son turda da TBMM'nin süre
uzatmayı ikinci kez reddetmesi-
ni demokrasimız açısından yeni
bir ivme, yeni bir aşama olarak
görmeyecek kadar kör gözlü yo-
rumlar yaptılar, yapmayı sürdü-
rüyoriar.
Anayasal tanımıyla, "demok-
ratik yaşamın vazgeçilmez un-
surtan" olan partiler ise bir süre-
dir kimliğini sorgulamadıklan ki-
şiler üzerinde bir Çankaya kurma
hevesiyle hareket ettiler.
Son bir-iki gündür yeni cum-
hurbaşkanında bulunması ge-
rekli ilkeler üzerinde durmaya
başladılar.
10. cumhurbaşkanında arana-
cak özellikleri askerler anımsattı
da, manşetlerde, yorumlarda ve
haberlercle bu nitelikleryer alma-
ya başladı.
Ne demekse?
Sonra akşamüstlerine özgü
alacakaranlıkja Ec^vit'in açıkla-
"maTarı geldi: '
Gazete temsilcileriyle yaptığı
söyleşideki açıklamalar; Bülent
Ecevit'in gelecek günlerde orta-
ya çıkaracağı kriz kokusu veren
"kimiyenigörüşlerin" üzerini ört-
müyorsa gerçekten önemsene-
cek içerik taşiyor.
Başbakan, 10. cumhurbaşka-
nının öncelikle iki önemli niteliği-
nı ön plana çıkardı.
(1) - "Tam olarak tarafsızlığı
şarttır" diyor.
(2) - "Partiler bazında ya da
particiliği bağlayıcı bir kişilik ol-
mamasım" istiyor.
Bu iki öğeye doğrusu katılma-
mak olanaksız. Açıklamalarda
başka bir ilginç not dikkat çeki-
yor Demirel'in görevini sürdür-
mesini tutkuya dönüştüren Ece-
vit'in kulislerde konuşulan "7+3
uzatma formülünün" söz konu-
su olmadtğını söytemesi.
Ecevit bir iki güne kadar "ka-
fasındakicumhurbaşkanı adayı-
nı veya adaylannı" açıklayabile-
ceğini duyurdu. Isim venmekten
dikkatle kaçınıyor.
Ama; söylemlerinden DSP
içinden -örneğin adı çokça ge-
çen Ismail Cem gibi- bir aday çı-
karmayacağını işaret eden izle-
nimler alınıyor. Işte bu noktadan
sonraki irdelemelen çeşıtti çağ-
nşımlar yapmaya elverişli.
Öteki partilerin adaylanna
"tam tarafsızlığariayetetmeye-
cek, partici bir kişilik" gözüyle
bakması beklenen Ecevit'in
cumhurbaşkanı adayını Meclis
dışından araması güçlü bir ola-
sılık. Ne varki; Başbakan'ın, TB-
MM dışından aday araması, TB-
MM içinde cumhurbaşkanlığına
tanımladığı ölçülerde bir adam
bulunmadığına inandığını kanıt-
layacak.
Ecevit, bu tutumda ısrar eder,
öteki partilerin adaylannı dışla-
yacak bir tutum sergilerse, bu
kez anayasal kurallar doğrultu-
sunda çalışmaya başlayan se-
çim mekanizmasını da -tıpkı 5+5
formülünde olduğu gibi- isten-
meyen ve beklenmeyen yeni bir
knze rtecek, demektir.
Ya da bir kriz yoluyla şimdilik
kafasında saklı tuttuğu bir for-
mülü yaşama geçirmeye hazırla-
nıyor, demektir. Açıklamalara bir
başka açıdan bakalım:
Başbakan'ın dışandan bir
adayda ısrarcı olması TBMM'yi
dışladığını, dışandan birini mil-
letvekiilerinin tümüne yeğlediği-
ni ortaya koyacak. Bu olasılıklar
bile Ecevrt'i yeni bir krizin kapı-
sını çalmaya hevesli gösteriyor.
"Bülent Ecevit'le siyasal sorun-
lann çözümünde renkli günler
bitmez. Krizsiz günler eksik ol-
''" HfSf dfyenfere naKVerttieKfçirr.V.
Vakit henüz erken.
Bekleyelim ve görelim.
Dört koıısorsiyımı da çekfldî
ANKARA (Cumhuriyet
Bûrosu) - Iş Bankası-Tele-
kom Italia'mn verdiği 2
milyar 525 milyon dolarlık
bedelin açık arttırmasında
baz alınacağı ikinci GSM,
kalan 4 grubun çekilmesiy-
le satılamadı. Yeniden
GSM şebekesi için ihale
açılmazsa cep telefonu pa-
zannda Turkcell, Telsim, îş
Bankası-Telekom Italia ve
Türk Telekom'dan oluşan 4
fırma faaliyet gösterecek.
Ulaştırma Bakanı Enis Ök-
süz, beşinci şebeke için ye-
niden ihale açılıp açılmaya-
cağına piyasa koşullanna
göre karar verileceğini, o
zaman da taban fıyatın 2
milyar 525 milyon dolann
altında ya da üstönde olabi-
leceğini söyledi. Ancak Ök-
süz, 15 gün gibi kısa bir sü-
re içinde yeni bir ihale açı-
lırsa taban fiyaün 2 milyar
525 milyon dolann altında
olamayacağını kaydetti.
Beşinci GSM lisansı için
öngörülen açık arttırma, ka-
tılımcı gruplann çekilme-
siyle yapılamadı. Genpa
grubunun sözcüsü tsmail
Tuncay Oktay, şartnameye
uygun ohnamasma karşın
"Yabancı ortağunız ihale-
nin artan fryaü karşısında
değeriendirmevi henüz ta-
mamlayamamıs, gereken
karan alamamışbr. Fakat
bizTürkgirişimdierioiarak
katilmayı arzu ediyonız.
Takdirkomisyonundur.Ya-
bancı ortaksız kaühmı ka-
bulünüzsözkonusuolursa"
diye konuştu. Ancak İhale
Komisyonu Sözcûsü Metin
Yıtanaz'ın bunun şartname-
ye aykın olduğunu bildir-
mesi üzerine Oktay, çekil-
diklerini söyledi. Şartname-
ye göre 3 şebekenin birlik-
te devreye girmesi koşulu-
na göre beşinci GSM'in sa-
tılamaması nedeniyle ilk
ihalenin iptalinin söz konu-
su olacağı iddialanna iliş-
kin soru üzerine Yılmaz,
"Hayır. Böylebir şeyohnaz''
dedi. Bakan öksüz, katı-
Konsorsiyum temsilcileri
'Rüyakurmzgerçekleşmedi'
All KOÇ: îlk ihalede 1 milyar 207 mil-
yon dolar teklif veren Koçtel Telekomü-
nikasyon Hizmetleri AŞ (Koç Holding-
Medya Holding) - SBC Communicati-
ons International Grubu'nun temsilcisi
AB Koç, Iş Bankası'nın "agresiF' bir stra-
teji uyguladığını söyledi. Koç, yabancı
ortaksız ihaleye girilmesimn bir macera
olacağını belirtirken "Bıraksaruz bepi-
miz bu rakamlara çıkacağız. Hepimizm
probkmi aynıydj. Ortaldanmız etimizi
kotumuzu bağbyordu. Bdkide büyfik bir
iyffikyapölar, bflmiyoruz" dedi. Koç, şöy-
le konuştu:
u
tşBankaastratejisininme>-
vesinitoplayacak. Türkiyeaçısmdan bek-
leoeninüstûndebirlisansbedetigeklLBir
rüyaydı. Şu an için gerçekleşmedi''
Esat Cellit h Bankası-Telekom Ita-
lia'nın kazandığı GSM ihalesinde kapa-
h zarf aşamasında 1 milyar 17 milyon do-
larla en düşük teklifî veren Fiba Holding-
Süzer Holding-Finansbank-Nurol Hol-
ding-France Telecom-Kentbank grubu-
nun temsilcisi Bülent Esat Çefik, makul
bir süre sonra yeniden ihaleye çıkılaca-
ğını söyledi. Çelik. "tş Bankaa'nın ver-
miş olduğu teklif, beffi şartlardan sonra
ekonomik rantabfliteyi ortadan kakün-
yor. Bu tekliftekoperatörolduğu durum-
iarda rantabkhr" dedi.
TUfan DarbaZ: Hacı Ömer Saban-
cı Holding-Doğan Holding-Doğuş Hol-
ding ve Ispanyol Telefonica ortaklığı ola-
rak Iş Bankası-Telekom Italia'dan sonra
1 milyar 350 milyon dolarla en yüksek
teklifî veren grubun temsilcisi Ttıfan
Darbaz, "Ekonomik olan her şeye flgüniz
devam eder" diyerek, bundân sonraki
GSM ve Telekom'un hizmet ihaleleriyle
ilgilenecekleri mesajını verdi.
Zeynel Abldln Erdem: fik ihale-
de I milyar 224 milyon dolarlık teklif ve-
ren Genpa-Atlas Yapı-Atlas Finans-Nor-
veç Telenor Mobile Communications-
Demirbank Grubu'ndan Zeynel AbidJn
Erdem, bir ay içinde satılmayan GSM
şebekesi için yeni ihale açılabileceğini
söyledi.
lımcı firmalara sürenin yet-
mediğini, ancak Devlet İha-
le Kanunu'na uymak zo-
runda olduklannı, tersinin
kanunsuzluk olacağını ve
ilk ihalenin de iptaline ne-
den olacağını anlattı. Kanu-
nun değiştirilmesi için giri-
şimde bulunacaklannı be-
lirten Öksüz, "Dimyat'a pi-
rince giderken bulgurdan
mı olaunı? O yanhşı yapma-
chk. Çok zorladılar da yut-
madtk" dedi. Türk,Tele-
kom'un dördüncü cep tele-
fonu şebekesi için kesin
olarak 2 milyar 525 milyon
dolarlık bedeli ödeyecegini
söyleyen Öksüz, "Hazine
fle bu konulardaki çahşma-
lanmız sürüyor" dedi. Ök-
süz, Hazine'nin Tele-
kom'un ödemesiyle ilgili
dış borçlanmaya gıdip git-
meyeceği sorusu üzerine de
"Para eksikse borçlanmaya
gkfilir" diye konuştu.
Dünyada nüfusu kalaba-
lık ülkelerde cep telefonu
pazannda 3 ile 5 şirketin y-
er aldığını, Türkiye'de de 4
şırketin faaliyet gösterece-
ğini kaydeden Öksüz, şöy-
le konuştu: "Ihak açıp aç-
mayacağımıza karar vere-
ceğiz. ihale açmaya mecbur
değiliz. Ama ihale açma-
mak gibi bir düşüncemiz de
yok. Dev letin toplu iğnesini,
tozunu bile satmadan Hazi-
ne'nin kasasına KDV'si ile
birükte 3 milyar dolar para
koyuyoruz. ÖzeDeştirme ile
kanşnrarak bu işten prim
toplamak isteyenleri ibretle
ve bayretle seyrediyorum.''
Iş Bankası-Telekom Ita-
lia Grubu ile Türk Tele-
kom'un aynı zamanda cep
telefonu işletmeye başlaya-
caklannı kaydeden Öksüz,
beşinci GSM ihalesinden
çekilen firmalann fîrsatı
kaçırdıklannı söyledi.
FP'nin taktiğine MHP'den sert tepki
ANKARA (Cum-
huriyet Bürosu) - FP
Genel Başkanı Recai
-. -Kutan'm Devlet Ba-
kanı Sadi Somuncu-
oğlu'na destek vere-
ceklennı açıklaması
MHP'de tepkilere ne-
den oldu. MHP Ge-
nel Başkan Yardımcı-
sıŞevketBûleotYah-
nici, "Herkes kendi
işine baksın. Ozaman
Kutan kendisi cum-
hurbaşkanı adayı ol-
sun, Abdullah Gül de
genel başkan" dedi.
Aday adaylan bu haf-
ta sonuna dek yürütü-
lecek pazarlıklar ve
hükümetin tavnnı
PANATHINAIKOS
EFES PİLSEN
beklerken; TBMM
Başkanı Yüdırun Ak-
bulutda"Ayui25'me
kadar bekleyeceğiz. Hı
Hep beraber aday lan
göreceğiz'' açıklama-
sını yaptı. ANAP'lı
Anayasa Komisyonu
Başkanı Ertuğrul
Yalçmbayır ise
ANAP lideri Mesut
Yümaz'ın adaylığına
karşı oldugunu söyle-
di.
Yeni pazarhklara
hazırlanan FP hükü-
mette çatlak yaratma-
ya yöneük girişimle-
rini sürdürüyor. FP
Genel Başkanı Recai
Kutan, gazetecilerin
sorulan üzerine,
adaylar arasında ismi
^eçen MHP'li Sadi
Somuncuoğlu'na
destek verebilecekle-
rini söyledi.
MHP lideri Devlet
Bançeli, partisinin
Başkanlık Divanı'nı
toplayarak son geliş-
meleri aktardı. Top-
lantı sonrasuıda açık-
lama yapan MHP
Genel Başkan Yar-
dımcısı Şevket Bü-
lent Yahnici, hiçbir
isim ve isimlendirme
üzerinde duruknadı-
ğını belirtti.
GUNDEM MUSTAFA BALBAY
B Baştarafi 1. Sayfada
2- Çin'in dünyadaki yeri.
3- Türkiye-Çin ilişkileri.
Tarafsız gözlemcilerin
üzerinde birleştiği konu şu:
2020 yılında dünyanın bi-
rinci ekonomik gücü Çin
olacak.
Ancak 20 yıllık sürecin
hep böyle gideceğini de
kimse garanti edemez. Çin
dünyadaki genel gidişi hem
yakından izliyor hem herde-
ğişikliöi anında içine almı-
yor. Örneğin uluslararası
tahkim konusu gündeme
geldi. "Hayır" dediler, "biz
böyle bir tahkim istemiyo-
ruz. Çin'de yatınm yapa-
caksanız, bizim koşullanmı-
za uymanız gerekiri"
Çin 1978'den beri, Ko-
münist Partisi yönetiminde
liberal ekonomiyle tanışıyor.
Yeni patronlaroluşuyor. Ka-
pitalizmin, "Bırakın yapsın-
lar, bırakın geçsinler^ sloga-
nının Çin'e şöyle uyarlandı-
ğını söyleyebiliriz:
"Biraz yapsınlar, biraz
geçsinler..."
Çin'de son yıllarda sel 1e-
laketlerinde artış var. Bunun
nedeni orman alanlarının
hammadde uğruna yer yer
ortadan kaldınlması. Çin de
küreselleşmeyle kürede sel-
leşerek tanışıyor.
Çin'in içindeki bu hızlı
ekonomik kalkınma doğal
olarak çevresiyle ve dün-
yayla ilişkilerine de yansıyor.
Sovyetler'in dağılmasından
sonra oluşan yeni coğrafya-
da Çin de kendisine yer
edindi. Rusya, Çin, Kaza-
kistan, Kırgızistan ve Taci-
kistan'ın oluşturduğu
"Şanghay Beşlisi'nin önü-
müzdeki ay bir zirvesi daha
var. Çin ve Rusya'nın iddiası
dünyanın tek kutuplu ola-
mayacağı, sağlıklı dengenin
birden çok kutupla kurula-
cağı yönünde. Çin ve Rus-
ya'ya Hindistan'ın da eklen-
mesiyle ortaya geniş bir üç-
gen çıkıyor.
Son anda bir degişiklik ol-
mazsa haziran ayı başında
Kuzey ve Güney Kore dev-
let başkanlan Çin'in arabu-
luculuğunda bir araya gele-
cekler. Bu zirveden anlaş-
ma çıkarsa, ardından da Ta-
ivvan'la Çin arasındaki pü-
rüzler giderilirse, ABD'nin
bu coğrafyadaki variık ne-
deni tehlikeye girebilir.
Buna karşılık ABD'nin se-
naryosu şu:
2004-2008 arasında Ta-
iwan Bogazı'nda bir çatış-
ma çıkacak ve Çin'in yük-
selme eğrisi düşecek!
Gene geldi
Çin-gene!
Zemin'in bugün başlaya-
cak Türi^iye gezisi Çin'in Or-
tadoğu ve Akdeniz'le bağla-
nnı güçlendirmearayışı ola-
rak da nitelendirilebilir. Son
olarak 14 yıl önce dönemin
Çin Devlet Başkanı Lütian
Nian Türkiye'ye gelmişti,
Türkiye'den cumhurtjaşka-
nı düzeyinde son ziyaret de
1995 yılında Süleyman De-
mirel tarafından gerçekleş-
tirilmişti.
Çin de ABD gibi Türki-
ye'yi, dünyanın gelişen ilk
on pazan arasında görüyor.
Son anda degişiklik olmaz-
sa Çın'le Türkiye arasında,
biri siyasi, biri ekonomi, biri
de enerji alanında olmak
üzere üç anlaşma imzalana-
cak.
Bu anlaşmalann ardından
iki ülke ilişkileri demir ağlar-
la örülebilir. Kars-Tiflis de-
miryolu bağlantısını Çin'in
kurması gündemde. Bu
yönde olumlu adım atılırsa,
Ankara-lstanbul hızlı tren
projesi de sıraya girebilir.
Böylece ipek yolu demirie
canlandınlabilir.
Türkiye ile Çin arasında
askeri ilişkiler de iyi. Yılda
birkaç kez iki ülkenin kuvvet
komutanları karşılıklı ziya-
retlerde bulunuyoriar. Kimi
pürüzier giderilirse iki ülke
ilişkileri "füze" hızıyla geli-
şebilir!
Çin'in Orta Asya ülkele-
riyle kurduğu bağlar doğal
olarak Türkiye'yi de etkili-
yor. Orta Asya cumhuriyet-
lerinin yönetimleri yeni olu-
şumda kendilerini daha çok
Çin'e yakın görme eğilimin-
de, dersek abartmış olma-
yız.
Çin'in Sincan-Uygur ö-
zerk bölgesinde yaşananlar
iki ülke ilişkilerinı zaman za-
man etkiliyor. UygurTürkle-
rinin yaşadığı bu özerk
cumhuriyetin yüzölçümü bir
milyon 600 bin kilometreka-
re. 15 milyonluk nüfusun 7
milyonu Uygur, 5 milyonu
Çinli, bir milyonu Kazak, ka-
lan nüfus 40 dolayında azın-
lığa ait. Sincan-Uygur ö-
zeri< Cumhuriyeti'nin iki bü-
yük kenti Urumçi ve Tur-
fan'da zaman zaman zorla-
nılsa da Anadolu Türkçesi
konuşarak anlaşmak olası.
Anadolu Türkçesindeki
"turfanda" sözcüğü Turfan
kentinden geliyor.
Türkiye ile Çin bu bölge-
de yaşanan sorunlan "birin-
ci sıraya " çıkarmama konu-
sunda anlaşmış görünüyor.
Çin'le kuracağımız eko-
nomik-siyasi ilişkilerin, tek
kutba bağlı kalmama zen-
ginliği bakımından da ayrı
bir önemi var. Çin, Avrasya
coğrafyasının önemli bir
parçası. Başta ABD olmak
üzere, Batı bu duruma pek
hoş bakmayacaktır. Ze-
min'in ziyaret programına
bakıp söylenmişlerdir:
- Gene geldi Çin-gene!
4. NESIL
CAN DUNDAR
BU EV BİZİM Mİ?
YAŞADIÖIMIZ
MEKANİN
150YILUKÖYKÜSÜ
SON GUN
Hemen iiye olun,
yenilemenizi
son ana bırakmayın!
(0212)355 55 55
www.cine5.com.tr
18NisanSalı
21:00de
sadece www.ntv.com.tr
BU AKŞAM
22:05