Catalog

SAYFA CUMHURİYET 15 NİSAN 2000 CUMARTES .14 J \ . U L J I U.K. kultur@cumhuriyet.com.tr Tuluyhan Uğuıiu deprani bestekdL Düzce'yi unutmadı Peş peşe iki büyük deprem felake- tiyle sarsılan ülkemızın sanatçılan bu acı olaylardan nasıl esinlendiklerini çeşıtlı etkinliklerle, yapıtlarla ortaya koymaya devam ediyorlar. Ancak müzik camiasına bakıldı- ğında, özgün üretim açısından en kı- sır sanatlardan biri olduğunu söyle- mek olası, fazla yapıt konulamadı or- taya. Sonunda, etrafındaki olaylara, olan bıtene en direkt tepki verebilen, sayısı son derece sınırlı isimler ara- sında yer alan Tuhryhan Uğurtu'dan etkileyici bir aJbüm geldi: Şefarin Göz- yaşlan - Dûzce'nin Kısa Tarihi. "Başlamarruş veBrtmemiş.Sözter", "Mahşerin Çocuklan" ve "Saçjarmıı Bıraknğun KenteAğıt" başhklarında topladığı 17 bölümden oluşuyor ya- pıt. Besteleri ve düzenlemelerini yaz- dığı parçalarda Uğurlu, daha önce rastlamadığımız kadar bol elektronık sounda da yer venyor. Piyanonun yanında, elektrikli klav- yeler, kompozisyonlann ruhuna gö- re atmosfen sertleştirmede ve dra- matize etmede önemli bir işlev yük- lenmiş... Ülkemızde gündem ne de ça- buk değişiyor. ölmenin, insanlan, ya- şamlan, değerleri yitirmenin bu de- rece aşın kanıksandığı bu coğrafya- da birilerinin "eğüiınler''in dışında kalmaya cesaret edebilmesi bile ümit verici. Uğurlu'nun albûmü 12 Ka- sıın'ı belgeleyen önemli bir deneme. ?. Aqua büyüyor ; Avrupa pop piyasası sürekli arayış fçinde; Ingiliz ve Amerikan popu da- ha marjinal kollara yönelince popu da Klizeyliler ya da tngilizce isimli İtal- yan gruplan taşımaya başladı. Aqua da Danimarka'dan çıkıp iki yılda tam 28 milyon adet single ve al- büm satmayı başaran; popu sırtlayan ilgınç birgrup. Üyelerden erkeklerR&- neDif (31), Soren Rasted (31), Cia- usNorreen (30) ıle Norveçli bayan ele- man Lene Nystrom (26) 1997 tarihli ve bol ödûllü ilk albüm Aquarium'un beklenmedik başansından sonra ye- ni albümleri Aquarhıs'la (ilk albü- mün adındaki son harfi değiştırerek akvaryumdan burçlara astrolojiye geç- mişler) bizce tam anlamıyla sınıf at- lamışlar. Cartoon Heroes adlı ilk sing- le ile tanıtılan albûmde grubun ufku hayli genişlemiş. Senfonık düzenle- melerden (lsveç ve Ingiltere'de 28 ki- şilik senfoni orkestrası kayıtlarda yer almış) 'country'ye, kabare ve müzi- kal soundundan lolipop işlere kadar zengin bir yelpaze var albûmde. Bebeklere müzikGeçen ytlın haziran ayında "CDTer kundağa ginfi" başlığıyla bir haber yapmış ve ninnilere kadar inilerek bebek-çocuk tüketicinin beklentileri- ne cevap venldiğini anlatmıştık. Söz konusu ürün Mother & Baby- Canciones De Cuna adlı bir albüm- dü ve Steven Halpern isimli bir giri- şımci, bebeler ve anneler-babalar için Brahmsgıbı bestecilerinyapıtlannı bir araya getirerek huzurlu bir ortam ya- ratmayı hedeflemişti. Yine o haber- de plakçılann son dönemde hamile- lik sırasında bebeğe dinletilecek al- bümler yayımladıklannı belirtmiştik. Bizim gibi çocuğu bol bir toplumda- ki bu tür gereksinim, düzeyi son de- rece düşük, baştan savma, hayli tica- ri yerli yapıtlarla giderilmeye çalışıl- dı bir dönem.. ama sonuç alınamadı. Buaradaçokulusluşirketler, hareke- te geçip ellerindeki yapıtlan burada piyasaya sûrmeye başladılar. Geçen hafta da Sony Müzik Türki- ye, bebeklere yönelik bir seri çıkardı piyasaya. "BebekJerarük klasik mü- zikle büyüyecekler'' sloganıyla tanı- tılan serinin adı "BuiM Your Baby's Brain". tçeriği bebeklerin ve büyü- me çağındaki çocuklann duyma, ko- nuşma, algılama, anımsama yetenek- lerinı geliştirmeye yardımcı olacak klasik müzik yapıtlanndan oluşuyor. Aynı zamanda klasik müzik rut- kunlan için de bir "bestoP esprisi ta- şıyabilecek albümler bunlar. Ünlü or- kestralann yorumlanndan oluşan üç albüm Mozart, Beethoven, Bach'ın en bilinen yapıtlanna aynlmış. Diğer ikisı ise barok müziğin nite- likli örnekleriyle klasik Batı müziği- nin kulaklarda yer etmiş kompozis- yonlannı içeriyor... 5-15 Temmuz'da düzenlenecek festivalin programı son şeklini alıyor IstanbııFda müzik zirvesi MÜZÎK Bu yıl 5-15 Temmuz tarihle- ri arasında düzenlenecek 7. Uluslararası lstanbul Caz Fes- tivalı'ne konuk olacak sanatçı- lann bir bölümünü 1 Mart'ta yayımlanan bir haberle tanıt- nuştık. O günden bugüne liste genişlemeye başladı ve birkaç eklenecek isim dışında progra- mın iskeletı belli oldu. HarbryeAçıkhava Tryatrosu, Lötffi Kırdar Kongre Sarayı, Roxy ve Babylon'da gerçekle- şecek programın ağırhğı bu yıl cazla beraber etnik ve alterna- üf müziğe de kayıyor ve de özel projelerin sayısında artış var. Festival, Buena VuU Social Chıb adını almış Kübalı mü- zisyenlerin konseriyle açüacak. Aslında bu proje RayCooder'ın önderliğinde toplanan 'yaşh m&nsyenler'in bir arada çal- dıklan müziklerin albüm ve film halinde değerlendirilme- sinden oluşuyor. Ray Cooder'ın isteği üzerine grubun bir araya gelişını belgeleyen Alman yö- netmen Wim Wendm bu gö- rüntüleri konulu bir fıkn şek- linde yorumluyor ve Kübalı yıl- dızlan iki yoldan tanımaya baş- lıyordünya. Filmın 19. Ulusla- rarası lstanbul Film Festiva- li'nin programında olduğunu da ekleyelım. Açıhş gecesi bu geniş ekip- ten Ibrahim Ferrer ve Oman Fortuonda sahneye çıkacak. Projenın dığer önemli isimlerin- den 92 yaşındaki Compay Se- gundo'nun daha önce lstan- bul'a gelmeyeceğı açıklanmış- tı ama, uzun süren görüşmeler sonucu Segundo da festivalin programında yer almayı kabul etti; 15 Temmuz gecesi festiva- li Kübalı usta kapatacak. Gelelım diğer konseriere; 6 Temmuz gecesi Açıkhava'da bir 'Mingus Gecesi' yaşayacak müzıkseverler. Bu yılın ağır to- pu ise her seferinde geldi gele- cek denmesine karşın bir türlü Istanbul'da sahneye çıkartıla- • 7. Uluslararası îstanbul Caz Festivali'nin konuklan ve konser günleri belli oldu. Program, adlan sonradan eklenen A. Vollenweider, Compay Segundo, Ryiuchi Sakamoto, Lou Reed'le dahada renklendi. 1) önder Focan, 2) TransgJoubal Underground, 3) Yıkfaz tbrahimova, 4) Lon Reed, 5) Compay Segundo. mayan LouReed. Yetmişlerden bu yana rock serüveninin en özgün ısimlen arasında kalma- yı başaran Lou Reed'in gecesi 7 Temmuz. Birgün sonra bu kez BryanFerry'i dinleyecegiz. As Time Goes By adlı yeni albü- müyle 40'h, 50'li yıllaruı hit parçalannı yorumlayan Bryan Ferry, aynca uzun süre liderli- ğini yaptığı Roxy Musk döne- minden de örnekler sunacak. Ugtalann gecesi 10 Temmuz'da ise çok ilgınç birproje var programda; sahne- de yer alacak isimler birbırin- den önemli; arp ustası Andre- as Vollenweider, Djivan Gas- paryan,CariosNunezve bizden Buriun ÖçaL Bu dört ustanın birlikte neler yapabileceğini kestirmek doğrusu zor. Dörtlü- ye Yunanistan'dan güçlü vokal Elefteris Arvanttmki'nin eklen- me olasılığı bulunduğunu da belirtelim. 12 Temmuzgecesi L.Armst- rong anısına genç trompet yıl- dızı Nicholas Pıyton'ın 'Big Buıdi'yle vereceği konser var. 13'ünde ise tam anlamıyla et- nik bir program bekliyor mü- zikseverleri. Önce NatachaAt- las sahneye çıkacak. Transgk)- ubal Underground grubunun Mısır asılh Fılistin Yahudisi so- listi ve dansözü olan Atlas, et- no-dub dalının en önemli tem- silcıleri arasında yer alıyor. Üçüncü solo albümü Gedi- da'dan sonra Jean MkhekJar- re'ın yeni çalışması Metamorp- hoses'e vokaliyle katılan Nat- hacha Atlas'ın ardından Ceza- yirli Cheb Mami sahne alacak. Rai müziğinin en önemli tem- silcilerinden olan ve birçok bes- tesi bizim popçular tarafından yorumlanan Cheb Mami, Sting'le birlikte söylediği De- sert Rose parçasıyla artık çok ünlü. Say'la Erguner bir arada Bizim cazcılara gelince; Ön- der Focan, New York Jazz Gi- ants'la çalacak. Yickztbrahmo- va ise Okay Temizve Ivo Papa- zov'la bırprojeye hazırlanırken Burhan Öçal yaylılar ve DJ'ler- le 'orientaitecfano' gecesi yaşa- tacak. tlhan Erşahin de grubu VVaı Poetk'le programda. Festivalin birdiğer sürpnzı ise 11 Temmuz'da Lütfü Kırdar Kongre Sarayı'nda; konuk ise Ryiuchi Sakamoto. Sinemase- verlerin Furyo fllmindeki oyu- nundan, müzikseverlerin de Son Imparator, KücukBuda'ya yaz- dığı kompozısyonlarla anım- sayacağı Sakamoto'nun kon- seri 'kaçmamau.' Aynı salonda 12 Temmuz'da FaaiSayCazQııartet,Kud9Er- guner'le çalarken, 14 Tem- muz'da KeremGorsev, kısa sü- re önce çıkardığı albümünde birlikte çaldığı St Pttersburg FV larmonj Orkestrası'nı bu kez Istanbullulara canlı dinletecek. Lütfü Kırdar'ın dığer konuk- lanndan biri de Ute Lemper. 7. Uluslararası lstanbul Caz Festivali'nin diğer isimleri ara- sında üçlüsüyle MkbelCamil- to, The Tnımpet Summit (Jon Faddıs, Lew Soloff, Randy Brecker, Tertlr Stafford), P»r- ricia Barber (vokal, pıyano) yer alıyor. Festivalin kabaca programı böyle; bilet fiyatlan ise daha saptanmamış durumda. Belir- lendığı anda sizlere ileteceğiz. İJçkafadaryinebirlikte PatMetbeny yeni albümünde kadündosüan Grenadierve Stevvard'la çabnış. Son çalışmalan Beyood The Missouri ve film müziği The Map Of The ^rld'la Pat Metheny sıradışı gitar tekni- ğini ne derece ilerlettiğini dinleyicilere gös- termişti. Tabii yirmi yıldır sürekli deney- ler ve araştırmalar içındeki bir ınsanın bu noktaya gelmesi pek de sürpriz olmadı. Son beş yıldır yılın yansını konserlerde ge- çirince performans ve teknik açısından çok yol aldı Metheny... Balet Plak etiketiyle yayımlanan yeni ça- lışması Trio 99-00 albümü onun sınırlan- nın daha sofistıke bir modern caza ulaşü- ğını gösteriyor. Altmışlı ydlann en büyük- lerinden JohnCoftrane'Ie VViyneShorter'ın Giant Step ile Capricorn'un yorumundakı ustalığı etkileyici. Her zamanki gibi uzun yıllar aynı sahne- yi paylaştığı dostlan basçı Larry Grenadi- er ile davulcu BiD Steward'la stüdyoya gi- ren Metheny bu albûmde özellikle doğaç- lama yanıyla ritun yeteneğınin çok iyi bir bileşimini sunuyor. Cok uzun turnelere çı- kıp, takvimdeki aralan değerlendirerek New York'ta bu albümü kaydetmesi de son derece sağlam müzik disiplininin ürünü. Albümdeki her parça üst düzeyde bizce; iyinin de iyisi istenirse Travek, Just Iike The Day ve We Had A Sister adlı kompo- zısyonlara dikkat edihneli. Pat Meth.eny'nin kısa süre önce Türki- ye de satışa çıkmış The Map OfTbe VVorkJ albümü tam bır meditasyon çalışması; bu albüm ise geçmişın ünlü melodileriyle Met- heny'nin taze ürünlerini veren daha dünye- vi bir yapıt. Yaprtlar, yaşamlar, fotoöraflar, notalar Kadın bestecfler Iritabı... Turkiye'de, her dalda oldu- ğu gibi sanatta ve kültürde de insanlar hakkında geniş bilgı edinebilmek çok zor. Son yıl- larda biraz kıpırdama yok de- ğil; sinemada kaynak kitapla- nn sayısı artarken müzikle il- gili yapıtlar yavaş yavaş raf- larda kendilenni belli etmeye başladı. Ancak yine de kütüp- hanemiz çok zayıf. Bu konu- da ilginç işlere imza atan Pan Yayıncılık geçen hafta, beste- leriyle tanıdığımız Turhan Ta- şan imzalı Kadm Besteciler adlı bir kitap sundu müzikse- verlere. Taşan, Türk sanat musikısi alanında besteler üretmiş bayan sanatçılann yaşamöykülerini, yapıtlannı, notalannı, fotoğ- raflarını bir araya getirerek bi- yografik yanı ağır basan, faz- la yoruma kacmayan 504 say- falık zengin bir sözlük-kitap yazmış.17. yüzyılda yaşamış Dühayat Katfa'dan 1982 do- Kitapte Safiye Ayia'nm beste- cflik yam da tanıöhyor. ğumlu Segah Özüfler'e 184 bestecinin (Soyadlan yerine isimlerine göre sualanmışlar) değerlendirildiği kitabın önsö- zünde Taşan, eldeki kaynakla- n azami ölçüde kullanarak mü- zikseverlere bir başvuru kita- bı, sonradan gelecek araştır- macılara bir kapı açtığını, Hs- tede eksikler bulunabılecegiru, müzikseverlerin bilgi yardımı yapabileceklerini belırtıyor. L Büyük orkestra ve Mitchell Yetmiş kişilik bir orkestra, Amerikan romantik müziği- nin 20'li, 30'lu, 40'h yülan- na ait on standart parça ve Jo- ni Mitchell'ın kariyerindeki ilk hıtlennden iki tanesı. Mitc- hell'in, Both SüesNow adlı ye- ni albümünün bır iki kelimey- le özeti böyle. Otuz yıl sonra kalemi, kâğıdı bir tarafa bıra- kıp büyük orkestra eşliğınde başkalannın şarkılannı biral- bümde toplayan Mitchell'uı üçlemesinin ilk ayağı oluyor bu çalışma. Daha sonra yine büyük orkestrayla kendi hitle- rini ve Noel şarİalannı yorum- layacak Kanadalı ozan. Albüm, You'reMyThriD'le açılıyor. At Last ise parçayı ünlendiren blues ustası Etta James'in yonımuna yaklaşa- mamış. ComesLove'la swing ile blues sahasına giriyor Mitc- hell. Isham, Sborter, Han- cock ve Erskine'nin çalması yapıtı albümün 'en teknik' yo- rumu haline dönüştürmüş. You've Changed'i Mitchell, Klein'ın rafine düzenlemesiy- le BiUe HoKday stili yorumla- maya çalışmış, ortaya fazla melankolik bir sonuç çıkmış. Güçlümelodisiyle, Nat King Cole hiti Answer Me, W«yne Shorter'ın soprano Sax'ıyla Joni MitebeO senfoni orkestrasryla bir 'üçfeme' yapacak. anlam kazanıyor. Mitchell'uı BJue albümünden alınan A Ca- se Of You, ince düzenlemesiy- le adeta bir başka şarkıya dö- nüşmüş. Don't Go To Strangers ile ardından gelen Sometimes I'mHappy bigband'in elin- de tatlı iki parçaya dönüş- müş..Sinatra stilinde Don't VVorry' Bout, swing I Wîsh I WereInLowAg»inveaJbümün isim parçasındaMitchell düze- yi üstte tutmayı başarmış. Neden cover parçalar seçti- ğinin öyküsü de şöyle; 1998'de Los Angeles'ta bir yardım ge- cesinde büyük orkestra eşliğin- de klasiklerden Stormy We- ather ile Trouble Man'i yo- rumlayan sanatçı daha sonra Hancock'un projesi Gershwin W»rld'de de Summertime ve The Man I Love'ı seslendir- miş. Bugüne dek ağzından düşmeyen binlerce sigaranın etkisiyle sesinin eski parlak- lağını yitirmesine karşın, etra- findakıler böyle biralbüm üret- mesi için ısrar edince işe ko- yulmuş... CÖRÜS SELMİ ANDAK RJrn Festivalhıde BukışmaN r 'Bonısan lstanbul Filarmoni Orkest- rası' önemli bir sanat etkinliğinin ger- çekleşmesine katkıda bulunuyor. '79. Uluslararası lstanbul Film Festivali' kapsamında gösterilecek olan, dün- yaca eşsiz, yaratıcı deha Chariie Chap- lin'in (Şarlo) klasik başyapıtı 'Şehirlşık- lan (City Lights)' filminin özel gösteri- minde, bu fîlmin müziğini seslendire- rek eşlik edecek. 'Borusan lstanbulFi- larmoni Orkestrası'nı, bu filmin müzi- ğini yorumlayışta Amerika'nın tanın- mış besteci ve orkestra şefı Caıi D»- vis yönetecek. Bu ilginç ve özel sanat etkinliği, 18 Nisan Salı ve 19 Nisan Çar- şamba tarihlerinde Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda tekrarlanacak. Böylece, biryandan 'lstanbulKüttûr ve Sanat Vakfı' düzenlediği '79. Ulus- lararası lstanbul Film Festivali' 'özel Gösteri' bölümünde sinema sanatının erişilmez ustası Chariie Chaplin'in (Şar- lo) 'Şehir Işıklan (City Lights)' filmini büyük orkestra eşliğinde programına almakia, öteyandan 'Borusan lstanbul Filarmoni Orkestrası'run şef Cari Da- vis yönetiminde bu film festivalinde 'sessiz sinema'nın büyük ustası Chap- lin'in 'Şehir Işıklan' filminin müziğini seslendirmesini sağlamakla ömek bir etkinlik gerçekleştiriyor. Böylece 'Si- nema tarihinin ölümsûz sessiz filmle- rinin, büyük orkestra eşliğinde müzik- leriyle seslendirilerekgösterimleri ola- nak kazanıyor.' Bu önemli olay, 'Sine- ma ile müzik sanatının birbiıierini ta- mamlayarak buluşması'ötr. Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda 18 ve 19 Nisan tarihlerinde izteyeceği- rrüz 'ŞehirIşıklan' filminin bu yeni kop- yası, özellikle Chaplin'in bufilmiiçin bes- telediği özgün müzik eşliğinde, şef Cari Oavis yönetiminde Borusan lstanbul Filarmoni Orkestrası'nın seslendirişiy- le gösterilecek. Chariie Chaplin'in yaratuğı ve yonet- tiği 'City Lights' (Şehir Işıklan) filminin ilk gosterimi 1931 tarihini ve B. Ame- rika'yı taşır. 35 mm. ve siyah-beyaz olan 87 dakikalık bu sessizfilmderoi- leri Chariie Chaplin, Virginia Cherrüi ve Ftorence Lee oynuyorlar.. Şario'nun kişiltgi ve yarabcı dehası, sözcükteresıg- masa da, izieyenler için en popülerha- le gelen komedyen görüntüsü (aslında dramla güldürüyü derin düşünce için- de yoğuran) sanatçı olarak şöyle özet- lenebilir: "Yaşadığı dönemi ve ters ge- len toplumu, yarattığı güldürüterto en kahramanca eleştirerek, yaşamı bo- yunca da engellemelere ve hatta dûş- manlıklara hedefolan toplumsalbirlff- san..." 'Şehir Işıklan' filmini Chaplin'in oriji- nal (özgün) müziğryte Borusan lstanbul Filarmoni Orkestrası'nı yöneterek ses- lendirecek olan Amerikalı şef Cari Da- vis aynı zamanda besteci. Çalışmala- n film müziklerinden dans müzikterine ve radyo-TV yapımlanna uzanıyor. B«- ethoven'dan Beatles'a uzanan degi- şik, aynca Paul McCartney ile birlik- te çalışmalan var... f •**• \ Geçen hafta yerli popta Candan Erçetin, üçüncü albümü Elbette ile üderliğini sürdürdü. Erçetin'i, bir sıra yükselen Yeşim Saikım yeni albümü Hep Böyle Kal ile ızlerken Dön Ne Ohır'la Ebru Gûndeş üçüncü oldu. Sanat müzığınde sıralama değişmedi: Bülent Ersoy, Alarurka 2000'le üderliğini sürdürüyor. Muazzez Ersoy, Nostalji sensınin 7-8-9 adlı albümüyle ıkıncı, Hüner Coşkuner, Klasikler 2 ile üçüncü. Halk müzığınde Yavuz Bmgöl Sitemdir'le lıder; Ismafl Türüt, Sosyete Kıa Suzan'la ikincı, Ceyfam, Zeyno'yla üçüncü. Yabancı müzikte Santana, SupernatureTle birinci sıradaki yerini korudu. Brand New Day ile Sting tekrar ikinci sıraya yükselirken Shakira, Donde Estan Los Ladrones'le üçüncü sırada kaldı. yeniler- Aquarius - Aqua - Bloodflowers - The Cure -Muacsokna-PiUs - The Utömate CoDection - Barry White - The Inâder - Soundtrack - The Tafcnted Mr. RipJey - Soundtrack - The Mfiüon DoDar Hotel - Soundtrack - Vertigo - Groove Armada - Iive-Sacred and Profane - Berlın - The Nrat Best Thing - Soundtrack - The Beach - Soundtrack - The Green MOe - Soundtrack - BkxKİflowers - The Cure - MTV Unphıgged - Shakira - Engines Of Creation - Joe Satriani - TeOing Stories - Tracy Chapman - Canm Ohırum - Banş & Damlalar • YoDar Hasta Ben Yorgunum - Cansever -Başak-UfukYıldınm - Şehrin Gözyaşlan-Dûzcenin KJM Tarihi - Tuluyhan Uğurlu