Catalog

SAYFA CUMHURİYET 16 ŞUBAT 2000 ÇARŞAMBA 12 EKONOMt / ekonomi@cumhuriyet.com.tr Cumhuriyet AJtını 8Şub 9Şut> 10Şub 11 Şub 14Şut> 15Şub D o l d r (serbest pıyasa satış) 565.500 8Şub 9Şub 10Şub 11 Şub UŞub 15Şub (serbest ptyasa satış) 28&300 8Şub 9Şub 10Şub 11 Şub UŞub 15Şub Gecelik faizler 42 i (%) 50 48 8Şub 9Şub 10Şub 11 Şub MŞutı 15Şub Borsa 8Şub 9Şub 10Şub 11 Şub UŞub 15Şub BORSA (1 • SEANS) 15 gm a» DsaSentA Isfca «3 21M 2229 22J9 117» KM 1179 29330 SSÇ, 2 ^ tt.744,357 21717 <2*M tiJB 243000 25.23 44İSSB W 17M 14L2J4 ımm nm 1*250 '8000 1 TO m 3i3oo 2İ0C 2.75D ZİOO 5.H» 4.9M 3.550 3,750 3.600 58.000 SOLOOÛ 59000 11D0C 2 Z 0 11500 1İJÛB üfl» 15 TO ao fffl 3*000 3 2 % 455000 1 5 0 15. 330JJ00 3.500 » | IM Dmraı 10500 Hodng 325JKC 3XIC 325000 11250 1 T 0 3500 »19 S » S.H 13SI 14251 14 M IM 1275 <M S.M İ M 7M ıa 5.40C x*0t „ Z - 43 37500 34000 3aûOD 1M 3351 3.351 6303 300 D30C " 15 M İi» — HîS II75İ l « İM İM 11000 '1500 13,500 {,400 6403 6400 1İÛ0C 2.303 12J50 u n Î:«OT 52000 SIJOB tl, 5. *7 4'« 1JT4J00 37682 USM IM « 65 SJOO ««311 ÜM 1U1İM ltS1 fsıua ıa 4J300 1409 53M600 12*0 Mffirot •(* • nJSTt 479 H15J5C 5\50C 41000 1İ 5 2.H 32* 1B &M «M «M 41H 4» İM 4CI 4JM 4JM 5IM H M H M i« İM SM İM İM SM VM s« a» 771 I1H I M USI 3,7* l » 2*1500 215ÜOC 2*5000 7« (m IM m i» ıs İS II 85aÛDO 5,3X3 1&2B **9ÛQ ç 5Q0 5J00 â 1 :2?S ÜS >i! .İM İM IM 2J95C 1 0 0 1350 HM ia ua 4850 <35C »650 : H M 4117 S.MM 41B n n an ;ıs3* sm;ıs3* s m 5K1M İ.22I İÎ5 r 3JB.M 3.H 210000 214İ95 ;£• $iriHM 515 4mM sre I7JBJI 17 * 1J47.0M 15,!*J D«m 5,196 10ZSOO a* 25İO0 5 1751 Ü2 '•^5 'UetoGoa IMta'tf 2.M fsBa 21.S 360snaıGs»»0 2375 'SBCfiraraFattmg ÎW3 ti! taa LM 6,700 6,700 5.JO0 6 50 5, x "25ı. XM 37İM iTi m 171 İM IIS I7M 46ÜO0 47000 IM 11M 7^00 "»OC 2ja zja 4203 «50 C 0 M.M «.« 24J0O 25500 H8 İS 1 41.» 10M HM 6w)H) ÎÎİOOO C/ffl 6.0O3 B4'000 S$V U» 2S4.M .._ 4300 1543000 4.2S8 0 0 0 KM Zİ8.M B,li 13Pna! IMHks Sr»B İİPIBOI aiMMD 11250 6M 54C 2653C 1400 24631 136 °J l a ı lnn 2iKM ai7? C, 00 1İ38JH) 5JS2 76Ü0O 7O.*tT uroOO 3J67 4JS21 14J41 uui "J*< 4 1 * 1 1171 .... İJKİ İM S1M.M 4» XJX S>tiss«X 26<9B I3H ÎSOCO 4«7 llSI 195C ı«s .._.. 4 M 54İBJ 1827 26JJ00 38JJCC 27J50 iZB m a «i5o 3500 839001) 3 4 « iL*a !;»»• n M Iti MS LS 1953 1797000 W 0 «,« uî i«*ji u 4O0 «CKU76 43' J.HU I^9'.İMU CM &#M BORSA (2. SEANS) 18 HMT me & 4 M*a£» «7MTU »M* 016*Tö»r£>t miMIHfel İ.M NteteCanerSaı TOOO C19 %aB'ae!a; 152İ00 S£llSSU[i[» ı» 9İ50 030 «natf Yjn- II750 CC- Arsaı Taoö 21000 04 toVıûnrr 2 ' î * U 8£ İ7R 5Î YÎÖl 5Ü0C inMMrH 1 FrareY*r" 2FİöU(kkl 1221 SM 4,400 | 1 f l 2,175 Z » 1725 «FMltal 1J9 107 Fm%myuı> 40500 106 FrmFraslK. 4,200 1 0 9 F M <50D MentoiYO W C feMl İ S 2?M 175» -.-< SSD Hokfcıg 41000 '25 GOmFfflfann 1929 126âınKuııı 2.SK mSmfaM nm 139 1SIM Mmt 164 KrstatKcta 6 ! T « 4M ı»1000 7 ISOfeffi^ 5,400 191 Uina 7M 192Na«GMiinUY.O445D tt3 0 k T & mpMfl ZZ.75İ İS5b|.TA 2J75 '96CkfciShsHrA.5S.30C WWf* 1400 aı ûda 229 TL ?50O 22ÜO0 1 1 » 1 2 * S * İM 1500 360C 11M 1131 nm STI USI 12D ZÛX 250C XM İ530 <1M 2iK 1t75i 2.50C İ7» n IM IM a» HM SM i» 1150 5 5 0 1400 8,600 12.M «751 11250 14ÜO0 1IJ II* îm 1900 31J00 32İO0 OiOO 1200C rJOO 2130C 6J00 00 9 S i 21.T0 9'1Z133 ~ 5 T 12M 1*M 1179 «M IN3M üiâ " TsBSK 3528 axc «19 S3C.M 1IJE rc*M a * 1t79 1M15}4M 12467 }** T H M fm 1179 17JC4Jİ 13 49 İM 41BM 541 B ^ & iısM aii« .. :.^::: 4153 H M 74JS1JI »M sOOO iSX0O" * t '*5 İM ium IM »,79 rc;r ttn İM 4774İM ) « 13000 acaoooo s ı » 1400 1932C0CE !İ5* 12 79 21146M 12 441 U*S ««30C '""" «M « 1 * İT0 3391500 . .. 32JDO0 S5Kİ323 32JB3 OjOO 12539000 105 4 2 3 » OU30C "000 56.B0C Ijeii33 56SB SM UJKM S2JS im ro,m 6S-5 3JT 3786 32 MMB »M MSMUBmuol 3 ^ C 050 BvovaVıp Enl 44JÛ0 İ*BajsvYann 25.750 BDM 157» 054BgtÇrm> 17'5O 355 âjsaC^Bife 31000 9CAS 59J100 c â K B M ^ 115K 2530 37at 1OİO0 ®34000 3J9 LM 1İ500 LM İS ^S Iİ ın IM i 000 2Sİ0C . ... 11M R29 14M î50C D . 1 ' " IMM İBM i i t î l oM 00 JOO 4M M9 i« 3LM 37M ijr lase 43.50C «oOO 44J0C im tı« " 25.003 26303 2S500 İS.» « M MM *İS 1800C " „ " 3 X 0 31J0Ö 3,000 İ.M 2.» 2 1 3İO0 1700 3 J S 5&000 60JJO 59ÜK i» »*şr ~ ^ dUB 7J00 6400 6J0 '6250 16750 331000 331000 11500 13 "50 25Ü0C 25.750 M * 14J5I 1Tİ 2,325 İ050 5,150 35,500 36J0C 10250 1 a?50 5 s S t «T0 IM 6İ0O 249JJUO0 6İ86 680 1435.000 (.490 '6500 2491300O 16465 325JU0 KBJOOO 32Î277 1500 11S 000 11613 25J0C 2O4D00 25.175 IU5J t l * 14,121 1275 99785.000 2295 SJ350 «J65JH 5Ü82 36İH) 21BH 361J4 11250 S82İD3 '031! IM 2 * 5İ0C 50712 ı3US2 İ84 :'S 1391 MJM n* 21-n 191 !M i« İM I2M 1329 34M 3LM S1M 2.M 11JS 11M 1300 4350 29.800 3 G M 3J5C 1750 11J0O "JOO 2.125 Z2> 15 1S IM 2*75 U2 15İ0C 507J122İ66 15İ84 l * 2 7 0 * !M İİM 5a.C7S41 1I7C ^.OÖO naot 5,532 •4..'5I S S * !)K 21» IU44* 2131 IM 212.171* 17B IM 211* IM 1121 154US4* 1279 1 * 7 1 7 1 * S » Sil stfiîO •• 84 S2* IOM 51411 I1M I M M 112* 4400 59732J1O3 4433 2S330 157JK0 29531 3İS0 JS4Î0O 3711 Itffl 4H270İ1! nzs 2150 '/«J3O0 2173 vı s ^'s 'Ü 1 3 XM» ffM 21» 474.37İ55I 8,44 3 0 0 4'50 "4J0C 14JS0 7 M 21234* 7217 V I «*,* 1.171 «JDO Wm «460 4150 16TH30 4156 430 190430000 4229 o * KM sus -*00 5-T00C 5 T C SjOO MIIOOC 3İT »M '7! 1711» 2UB 111 11ÛBJ12 U7İ ı~L ^»SOOO ' » 217* 4TM 21'm 12.251 7 1 7 1 * \UM 800 321300 "944 S» '71B4M SJB VM I Ü 1 * 27JZ5 1 50S t 4J00 "teı n*9 179 IM a» ÜM 2379 0 ü IH 3M 39O00 4 300 41B 4İ50 4150 4,300 »M ni 5600 JJCC IM I!» İÖS 1 C0 ^M\1 'aoo aıx VM HM 1 ffl 750 40000 İ3İ8<3X «T4 T92S0 VMM 19J5 2.550 4«İ)CC 'İ70 22» U95A 2171 5.TC 2 V J K eT! 315* 42MM 111 1251 I M 14M '&E7-5I <3SS3 4M IM 4 * İSM 4.HS 7» ÜM 11* littm VB 16J5C İÎ9İ100 6J25 ÜOC cyuBb İM IM ÜM 16250 "İ50 1100 6300 m V» 38JO0 395OC l » 1-51 6J5C ÜOC 1751 38İ00 15J300 14İ0C t'S 5.» 35.303 (M ÜS 2 l IHİM 319 6250 16*5C 930 S500 1İD0C 'siSO oOOC 6.500 1125u 3300 î.â ^ «S.JT 490GC S 1 IM 2J5C •İS 2JO0 JOC 0 j C M ( 7 * 21751 25.79 .,79 34JD.M 1.7» 38ÜI0 13 64000 38*'3 IH &HM 1.57) ÎC5I 244IM 24J7İ 4500 3JTJ0C 14*52 1 1 M 1M1771M 17S4İBejB2 3J06 û 0 C LM VMM İB III •7t»« 4JR 1 T£ 3İ33ÜX J57 İM I2SM I1fl 34ÜI 205.000 34J92 IM 21173M l » ICM S-M6* 1b» *S) ıJTSOC ' ''i \m ıeım fm »29 !CİM !tX İM » M 5JH A30C MM ' S52 4EI 2.MM 491 17.29 JJ15M VM Fm ffMM 2171 3İ9 7737M İM IM 141İ3M 27M 119 G4JBM i« -62SD J23BO0 İ9.4B 9^0 1O375J0G 3J57 15J00 431OO0 15.172 SdOO J32JO0 6J0l 11500 «1(UXD 3481 2D50 212456JD3 2JB7 rja 1447C.M ies 48jûO £.1&9X 48,707 'OjOO 1ı4fflSJ! 10322 5İ0C £3 LM CJ12.M Ü6 1350 UşfjOOC ıû1" rooc tiM 233TM İİÎ7Î '100 9a 4 000 ,295 2JO0 1234İ00 2J62 4joo imm 432? 0 0 3 UOD3 443* S79 «ii 4450 71000 59İB0 * S 51364 ttS 391 2 M 5 ~*00 6.30C 5L5OD 2329 24 M 24.M 'I » 1I4H IIM !î* 1491 MJ9 1LM IIM HM UOO S000 1900 S.< 14M K M 14.79 1 63.000 55000 64000 0 0 0 7IM 1İM 71M J.H İ S 4J9 E5oc ceox KEJOC *J 1! !3 ta ıl5 IM I M HM 2.S42M 2IM "" y* •53.00C 63İ22 0 0 3S.M 71İH İİİM W 38~00D ^OlTüi U25C 4T0 14503 1UR 2IM tfSt 2i8 15 m 11 0 0 . 5.903 9100 9DO3 3C7SO3J00 Ü S * 11741 Hi 0 3 71 3 0 0 3S 4329 iS 21M ai.. _._ 1İI9 » M I7JR « M «.78 130 3#C 1*50 1130100 1 & Hükümetin yanlışı banka sahiplerinin eline koz verdi Banka devrine kıbfANKARA (Cumhuri- yetBünısu)-Hukurnet, 10 Şubat 2000 tanhlı Resmı Gazete'de duzeltme yayım- lamasına karşın, 5 banka- ya el koyma karannda es- kı Bankalar Yasası'na da- >anmasıyla banka sahıple- ruun eline koz verdı Ha- zıne bûrokratlannın, böy- le bır yanlışhğı yapmala- nna olanak olmadığı belır- tılerek, yanlışlığuı kım ta- rafından yapıldığııun or- taya çıkanlması gerektığı- ne dıkkat çekılıyor Hûkû- met ve Hazuıe, karann dü- zeltıldığı, hukukı açıdan sorun olmayacağı savoın- masıyla, konunun üstunu kapattılar Buna karşın, el konulan banka sahıplennın aç&ldan davalarda, bankalanna el koy- ma karannın ıptalı ıçın one sûrdûkJe- n gerekçelerden bınsını, Bakanlar Kurulu(BK) karannda yapılan yan- lışlıkoluşturdu Bankalann eskı sahıp- lenne venleceğı ıddıası, 5 bankaya el konulduğu ılk günden ıtıbaren gunde- megetınlıyordu Bakanlar Kurulu ka- rannda yapılan bu yanlışlıkla. eskı sa- • hıplenne devır ıçın "hukuki kılıf' ha- zırlandığı ılen suruldu IMF'ye venlen nıyet mektubunda- kı taahhut doğrultusunda, hukûmet • El konulan banka sahiplerinin açtıklan davalarda, bankalanna el koyma kararunn iptali ıçin öne sürdükleri gerekçelerden bınsıni, Bakanlar Kurulu karannda yapılan yanlışlık oluşturdu. 21 Aralık 1999 tanhınde 5 bankaya ele koyma karan aldı Ancak 22 Aralık 1999 tanhlı Resmı Gazete'nın mu- kerrer sayısında yayımlanan konuya ılışkın Bakanlar Kurulu karannda, el koymaya dayanak oluşturan yasa yan- bşyazıldı Kararda,4491 sayüısonçı- kanlan Bankalar Yasası yenne, 18 Ha- zıran 1999 tanhınde çıkan 4389 sayı- lı Bankalar Yasası'na atıfta bulunul- du TBMM'den 17 Aralık 1999 tan- hındeçıkan ve Resmı Gazete'de 19 Ara- lık 1999 tanhınde yayunlanan yenı Bankalar Yasası'nın yunırluğe gınşı- nın uzennden ıkj gun son- ra 5 bankaya el konulma- sına karşın, boyle bu* yan- lışlığuı nasıl yapılabıldığı anlaşüarnadı Durumunor- taya çıkmasının ardından Hazuıe Musteşan Selçuk Demiralp ve Başbakanlık, karann dûzeltıleceğını, hu- kukı açıdan sorun olma- dığını savundu. Bunun uze- nne 10 Şubat 2000 tanhlı Resmı Gazete'de duzelt- me karan yayımlandı Egebank'ın eskı sahıbı ve banka kaynaklannı şu"- ketlenne kullandıgı gerek- çesıyle hakkrnda açılan da- va suren Yahya Murat De- mirel, Sumerbank'ın eskı sahıbı ve Nesun Malkı cı- nayetındeyargılanan Hay- yam Garipoğhı ıle 5 banka arasuıda bankanuı ıçuıı boşaltmakla suçlan- mayan Yaşarbank'ın eskı sahıbı Sd- çuk Yaşar. bankalannı gen almak ıçın Danıştay'abaşvıırdular Esbank'ın es- kı sahıbı YavuzZeytinoğiu nun da yar- gıya basvuracağı belırtıldı Yönetun ve denetımı fona devıedılen bankala- nn hısselenne de el konulacağına üış- kın bu- hükûm bulunmadığı beluülen dava dılekçelennde, el koyma neden- lennın de tam olarak olusrnadığı ıd- dıa edılıyor Reisoğlu, yasal düzenleme yapılmasını istedi ^Hisselerin değeri sıfirlandı' Ekooomi Servisi - Turkı- ye Bankalar Bırlığı Hukuk Daruşmanı Prof Dr FezaRe- tsoğtu, fona devTedılen Es- bank ve Yaşarbank'ın bor- sada ışlem goren hısse de- ğerlennın sıfirlandığmı belır- terek yaünmcılann mağdu- nyetının ancak \asal bır de- ğı^idegıderuebıieceğını soy- ledı Reisoğlu, hısselerin Ta- kasbank'ta muhafaza edıl- mesırun bır anlamı bulun- madığuu belırtırken bu du- rumun sermaye pıyasasına olan guvenı sarsacağmı ıfa- deettı Reisoğlu, "BankahrYa- sasmdakiDegiş8daderwDe- ğertendBimesi'' konulu kon- feransta, Egebank, Sumer- bank ve Yaşarbank'ın sahıp- lennın fona devredılen ban- kalannı gen almak ıçın Da- nıştay'a başvurduklanru anımsattı Reisoğlu, "Ban- ka sahıpierinin iddiası.ei ko- nuimasma karar \eriten ügi- H maddeterin \enne geime- diği şekBııde\ dL Oy^a 4 ban- kaya. 3 \c 4. maddder gere- ği d kondu.Yani 4 bankanm mevdual sahiplerinin hakb- hfiderim yerine getirmeme- si söz konusu" dedı MERKEZ BANKASIKURLARI 16 ŞUBAT 2000 DÖVİZ EFEKTİF CİNSİ ALIŞ SATIŞ AUŞ SATIŞ lABDDolan 563 961 566 680 563,566 567 530 1 Avustratya Dolan 352 323 354,628 350 702 356,756 1 Danımarka Kronu 74 220 74,585 74168 74 757 1 Ingılız Sterlını 896 900 901588 896272 902 940 1 Isvıçre Frangı 343,513 345 726 342 998 346245 lisveçKronu 64 564 65,236 64,519 65,386 UaponYenı 5180 5,214 5161 5 234 IKanada Dolan 386 762 388 510 385 331 389 986 IKuveytDınan 1826,031 1,850 082 1798,641 1,877,833 INorveçKronu 68290 68751 68242 68909 1 Sud Arb Rıyalı 150,823 151095 149 692 152,228 1 Euro 552 963 555 630 lAlmanMarkı 282 725 284 089 282 527 284 430 t Belçıka Frangı 13,708 13 774 13,687 13,795 1 Luksemburg Frangı 13 708 13,774 13,605 13,877 1 Ispanyol Pezetası 3,323 3,339 3,316 3,347 1 Fransız Frangı 84,298 84 705 84,172 84,832 1 Irlanda ürası 702119 705505 697,906 709 738 100 Italyan Uretı 28 558 28 696 28 472 28,805 1 Hollanda Flonnı 250,924 252,134 250 548 252,512 1 Avusturya Şılını 40185 40,379 40125 40,440 1 Portekız Eskudosu 2 758 2,771 2 737 2 792 1 Rn Markkası 93,001 93,450 92,936 93 665 1 Bulgar Levası 128,040 193,224 1 Iran Rıyalı 100 150 1 Rumen Leyı 18 27 1 Sunye ürası 4 802 7,203 lUrdûnDınan 693199 781,692 1 Yenı Israıl Şekeiı 113,704 119,535 1 Yunan Drahmısı 1,528 1,674 ÇAPRAZ KURLAR 1 ABD Dolan 1 5980 Avustralya Dolan 7 5978 Danımarka Kronu 16391 Isvıçre Frangı 86866 Isveç Kronu 10869 Japon Yenı 14586 Ksnada Dolan 82425 Norveç Kronu 3 7505 S Arabıstan Rıyalı ilngS 15910AB0 Dolan IKuveytO 3 2648 ABD Dolan 1SDR. 1 3444 ASD Dolan 1S0R 761 845 Tl 1 Euro 0 9805 ABD Dolan Euro dönöşüm oranları 195583 Alman Martı 403399 Belçıka Frangı 403399 LOksemburg Frangı 166386 Ispanyol Pezatası 655957 Fransız Frangı 0 787564 Irlanda Lırası 193627 Italyan Lıretı 220371 Hollanda Flonnı 13 7603 Avusturya Şılını 200482 Portekız Eskiidosu 594573 Fın Martkası ihaie Hazine faideri yükselişte EkonomiServea-Ha- zıne, ıhalede v ıllık bıle- şık yüzde 47 97 faızle net olarak 692 tnryon 490 mıl- yar lıralık borçlanmaya gttı Hazme'nın ıhatesuıe toplam 1 kanlyon 46 Strıl- yon lıralık tekiıf geldı Hazme698 1 tnryon lı- ralık nommal değerde sa- tış yapn thaleden sonra kamu kunım ve kunıluş- lanna ıse ortalama fıyat- tan da 25 tnryon lıralık net satış satış gerçekkştınl- dı Ihaledeortalama yülık büeşık faız yuzde 47 97 olarak gerçekleştı Yıllık ortalama basıt faız ıse yuz- de41 17oldu.Oteyandan çoğunluğu bankalardan gelecek olan geçıcı ver- gılerle Hazme'nın 1 kat- nlyon lıradan fazla gehr- le rahatlaması beklenıyor SERBEST DÖVİZ CİNSİ AiertoıDoa- AiOTMant Franscfrartt HdjNJsRonn hgfcSbin AwSuyaŞ*ı AUŞ 564500 282300 342500 3380C 249500 892000 39950 2835C 151000 SATIŞ 565600 283300 3(4500 84450 251250 900000 40200 28550 153005 3*40 =220 SOYLEgİLER KORKUT BORATAV Tarımsal Destekleme: Türkiye'de ve OECD'de IMF'ye venten nıyet mektubunun tanmsal destekleme ıle ılgılı hedeflennı ve Turkıye'nın tanm polıtıkası sorunla- nnı 4geçen ıkı hafta bu köşede tartıştım Hatıriatayınr Ma- lum mektup, tanmsai destekleme sıstemının gıderek tas- fiye edıleceğını, bu ış tamamlanıncaya kadar da destek- leme fryatlannın, gırdı ve kredı subvansıyonlannın aşağıya çekıleceğını vaat etmekte ıdı Dunya Bankası uzmanlan da bu hedeflen hayata geçırmek uzere bugunlerde Türkiye'de ve VVashıngton'da koHannı sıvamış duoımdalar Bugun de şu soruyu tartışmaya açryorum Başka ulkelerie karşılaş- önlırsa tanmsal destekleme Turkrye'de gerçekten çok mu yuksektır^ Bu soruyu, Turkıye'yı OECD uyesı olan zengın Batı ül- kelenyle karşılaştırarak yanıtlamak onemlıdır Zıra, bu ûl- kelerde mıllı gelırden yuzde 1 -2, ıstıhdamdan ıse yaklaşık yüzde 5 pay alan kuçucuk tanm sektorlenne venlen des- teklenn çok cıddı tartışmalara yol açtığı, orneğın bu konu- dakı uyuşmazlıklann Dunya Ticaret Orgutu'nun Seattle'da- kı toplantısını baltalayan ana etkenlerden bın olduğunu bı- Iryoruz Dolayısıyla, tartışmayı, şu soruyu sorarak başlatryoruz. Batı ulkelennde tanmsal destekleme Turkıye'den fazla mı- dır, değıl mıdır? ••• Değeıiı ıktısatçı Haluk Kasnakoğlu'nun ODTU Gelış- me Dergısı'nde (1992, Cılt 19, No 3) yayımlanmış bır ma- kalesındekı bulguJan aktararak başlayalım Son yıflarda uluslararası bır sorun halıne geldığı ıçın tanmsal destekle- menın boyutlannı olçen standart kavram ve yontemjerge- lıştınlmıştır Yaygın kullanılan ıkı olçutten bınncısı Üretici Sübvansiyonu Eşdeğeri (ÜSE), ıkıncısı ıse Tüketici Süb- vansiyonu Eşdeğen (TSE)'dır Bınncı olçut, yanı USE, çıftçılere sağlanan tum subvansıyonlann tanmsal uretım de- ğenne oranı olarak tanımlanır Daha açık ıfade edeyım Çıftçının eline geçen 10O lıranın ne kadannın subvansryon- lardan oluştuğunu USE olçutu ıle ıfade edıyoruz Destekleme tuketrcı fiyatlanna ne kadar yansıyor? Vfe- ya tuketıcıler sırf tanma sağlanan destekler nedenıyle ne kadarfazla fiyat odemektedırler^ TSE kavramı, ışte bu so- ruyu yanrtlryor Tanmsal kokenlı tuketım mallannı satın alır- ken tuketıcının odedığı her 100 lıranın ne kadan tanmsal desteklemeye grtmektedır^ Bu soru da TSE hesabı ıle ya- nrtlanıyor Kasnakoğlu'nun araştırması 1979-1990 yıllannı kapsı- yor ve (Turkıye ıle Izlanda dışındakı) OECD ulkelenndekı USE, TSE oranlannı Turkıye'nın oranlanyla karşılaştınyor Ortaya çıkmaktadır kı kapsanan yıllardan herbınnde, hem uretıcı, hem de tuketıcı bakımından OECD'de destekleme gostergelen Turkıye'nınkılen aşmaktadır Donemın ortala- masını verecek olursak, USE OECD'de yuzde 40, Turta- ye'de yuzde 141ur TSE ıse OECD'de yuzde 31, Türkiye'de yıne yuzde 14'tur Bu bulguyu daha açıkrfadeedelım Ba- tı ulkelennde çıftçılenn satış hasılatından ellenne geçen pa- 'ranın yuzde 4O'ı Türkiye'de ıse yuzde 31 'ı tanmsal destek- lemeden kaynaklanmaktadır Tuketıcılenn odedığı tanm urunlennın fiyatlan ıse, Batı'da destekleme nedenıyle yuz- de 31, Turkrye'de ıse yuzde 14 oranında yukselmış oluyor. Kısacası, her ıkı olçut bakımından Türkiye'de tanmsal des- tekteme OECD ortalamalanndan duşuk çıkmaktadır VfeAvust- ralya hanç OECD ulkelennden her bınnde uretıcı destek- lemesı, gorelı olarak Turkıye'yı aşmaktadır Bu bulgular 1990'a kadar suruyor Sonrakı yıllarda du- rum nasıldır? Bu sorunun yanrtını Haluk Kasnakoğlu ıte Erol Çakmak'm Turkıye Ziraatçılar Demegı'nın Temmuz 1999'da- kı kongesıne sunduklan bır teblığde buluyoruz Bu çalış- mada yontem ve kapsam değışmıştır; oranlar daha yuk- sek çıkmaktadır Ancak, OECD-Turkıye farklan aynı yon- de suregelmektedır 1993-98 ortalamasında tanmsal des- teklemenın çrftçıye yansıyan boyutu (USE) Türkiye'de yuz- de 31, OECD'de yuzde 39'dur Tuketıcrye yansıyan des- tekleme (TSE) ıse Türkiye'de yuzde 22, OECD'de yuzde 29'dur Ancak, Türkiye'de subvansıyonlann gorelı ağıriığı 1994 sonrasında artma, Batı ulkelennde ıse (GATT anlaş- masının katkısıyla) azalma eğılımı ıçıne gırmışlerdır 1993-98 ortalaması olarak tanmsal desteklemenın mıl- lı gelıre oranı OECD'de yuzde 1 4, Türkiye'de 4 7'dın fa- kat Turkrye'de tanm kesımının mıllı gelır ıçındekı payı OECD ulkelennı en az on mıslı aştığı ıçın, bu fark anlamlı değıldır Buna karşılık çıftçı başına odenen subvansıyonlann dolar cınsınden degen OECD'de, Turkrye'yı 14 mıslı aşmakta- dır. • • • Türkiye'de tanmsal desteklemeyı tasfiye etmek ıçın "mo- deller" oluşturan Dunya Bankası'nın uzmanlanna soralım Tanmsal desteklemenın gorelı buyukluğu Turkrye'dekının çok ustunde olan OECD ulkelenne "pıyasa dostu" tanm- sal polıtıkalan telkın, tavsıye ve hatta baskı yoluyla nıçın pazartamıyorsunuz'' Kolay ve kaçamak yanıtlar var "Ja- ponya ve Fransa IMF'ye nıyet mektubu yollamadılar kı.", "Onlar sorunlannı Dünya Ticaret örgûtü'nde çözsünler, bızım gücümüz sıze yeter " Bunlann dogru olduğunu elbette bılıyoruz Ve o yuzden kureselleşmenın eşıtsızlığe, bağımlılığa dayandığını soy- leyıp duruyoruz Sızlere gelınce, bu çrfte standardın madem kı farkında- sınız, yaptığınız ışten hıç olmazsa bıraz yuzunuz kızar- mryor mu? BORSA (1. SEANS) IteaSne* tacti KM ;a 1VM S.K7 JZ7JB t n a BÖLGESELPAZAR (1. SEANS) 15WffaOB j RITımPM 255* 29JI ?71M 2EM 3LM St« 19510 0 0 0 0 0 13M «751 AM 11.M »MM 139 13J0O t3JS0 '4.250 3 J » 606000 336 HM ı * iı.w iı.» V.SHM ı«? •m o o o oo %M 2LM VM 2LM 1JLS7 Ü23 '123 1120 110! 250 4JJJ0 -312 GOZALTI PAZARI ISfflMTgOOO BORSA (2. SEANS) »{ouram t*M '*• _ 33J3O0 m'smfrJı 1730 7 D0 'JOO 16.M r« \V SH 121M ı« ;M 32J330 313)0 UG0 4*50 HC 'J4U00 "145 17M C M M ım mm H7İ7M itun >M B72M IM 3ÜJ0 7AÖÖ0 32İ70 47X 1441100 4700 asco ÎJOC 5,*ffl 5J0D S1M 54.M 14aMi47İM *X0 293 31.000 34.00C 5JJ50 5000 5.150 43000 42.500 41500 2.750 Z550 2700 17Î500 '80,000 iro s)nm ım 1900 13.460JO0 İT2 ÜM S3RIM SM 143IM R.M 14310 b 5C t^DOO ST5 'ao wıa T ioo im 8421W 1748 31Ü00 uoıaoc 3 2 . * 267YiteJKo»G v as,403 ~~ * 4 ^ ) 4^o 18İ50 18,000 ~mtYJrsa BOLGESEL PAZAR (2. SEANS) 15 PHJ ZMB OOSHatSgat! aO6l*TBM BTraNM 1£ ııaı 11M IÛ100 1070 SM 27iM » M mm %m H79 21M 2121 M1M 029 «.79 13,79 447BM U a 13,79 13,79 I1CM 10.100 isjoo 1UB t3S» 0 0 SM VM VM aaun VM HM IIM ZM HM I2Jİ İMKB REPO PİYASASI finsyort2.<74JglnlycnTi. 7gunU(repa4771 ALTIN 24Ayaratm Reşat HarM 22Ayarbie7Jı 5J60000 367 5Cû00 375ÛO00O 36^000 5022.MC S5SO00C 37750000 41000000 38Ü0C00C 5İ50.000 3M1S0 YATIRIM FONLARI 16 ŞUBAT 2000 mAreKanuFm rKY A Tij» Te*sW Se». F VKYArıpıKaiıKıranl F mnTınmıHAf YXT A Tıpı G<t3 !(£«* S F yKYATjpıDeiısfiÎFaı HalkStpttatM-aı »afcffoFtn VatafAGnlıScUlrFonı H&MUiSmf HjHmaMnhılf :953962 4284989 771814 155075 113353 107068 57937 5074167 910747 74428 49851 21627 68256 41366 40666 28549 45280 109908 4934036 57556 4204li 43828 114345 5O2SS9 465»» 24150 37(8211 91697 34861 21695 23893 877535 22994 186315 «4777 162 118 151 081 DnBMADe(qtaı DamtaatAKafiraF OegBtanlıArBiHısseFon RmAIİpıGtgiaı Spra * TipıfennaFtn BadaATnMstaıFıaı StetoıMTıpıife&ıF «EKMArOiffirft Ftn F "tnı 047 107 IM -0.60 170 -045 203 148 2.26 •097 -049 •001 •067 İX -0J0 176 112 -091 -078 148 -096 -033 -098 -099 LDeMmFim i.fâtaKiKKF<nıı , _. UatıvılreBonoftııı InUbnlBDcUnFan " bariBüSFfoiı ıtsronMm 87756 148113 25018 62713 121053 95919 23050 96298 îüglîüg99941 1722H 49280 21075 24138 84193 '2s59 46671 28883 24866 19866 19791 «756 13974 18864 116650 37930 35679 2*233 31957 24246 33422 17051 42823 54271 48505 J32S680 2542224 4ÜIİ9 1 620877S 5316597 3518761 15746846 rmueripıüEtFoN 105 -059 1.22 -026 114 144 186 -055 -0.74 U5 -OîO 2İ7 112 102 175 -059 •046 -089 103 -041 -013 -0» 209 -088 -050 •001 -030 -073 •009 107 Zil -072 -081 005 001 009 005 -005 005 •044 012 •OI0 006 006 008 -042 007 007 -045 •053 016 008 165 •0.27 006 İİS 007 -041 -009 007 -001 007 007 •012 6522677 343026/ SunerüütFı» SuneTatmlBonoFan OenrtaniB Denıır Yat. B ransFn-l r F 2 TttoMBTİpıllıtFM lebtılBDdteteîFt» BTatmianF 44878 19248 1026586 186852 25618 14881 479989 239417 Kürte B DeğtşİHsı TEEBDEMıaıFıs IİB ratınmTr.p. ü « F taltotBMŞFŞ ANenıatıfBMpn AttematıfYabJütFonu 3e*er B Tıpı Deiışteü Fofı üncms EkşprtsSOeJjsisıF S Y B O » S I W R T O G«dkBTıpDefi5toıFon Fon Denzk.BTali«fflönoFan Demzbank B T Lıbt Fon