Catalog

SAYFA CUMHURİYET 12 ŞUBAT 2000 CUMARTESİ 14 J V U L J J . U J \ kultur@cumhuriyet.com.tr Primal Scream grubu son albümü Xtrmntr'dayinesözünüesB^gemiyoı: P. Scream çok kızgın Primal Scream ve lıderlen Bobbie •son albümlennde çokkızgın. Xtrmntr adlı yem çalışmadaki 10 parçada kul- landığı sesiyle, tam anlamıyla dinle- yene tansiyonu arrancı, farklı bir enst- riiman sunuyor Bobby Gflkspie. Yapıt- ta aynca PiDs ve If Thev Move- KiD Them adıyla iki enstrümantal parça da var. Primal Scream (Andrew Innes: Gitar, Robert Yöung: Gitar, Martin Dufly: Klavye, GaryMounfkki: Bas) ve Gillespie'nin bu tutunnı', albüm- deki kanşıklığm birinci nedeni. Ütin- ci neden ise kaos. 12 parçada da 'no- ise rock' hep ön planda... Chenıkal Brothers'la birlikte yaz- dıklan S^asticaEyes,ShootSpeed/KiB ligtıt adlı parçalar melodık açıdan al- bümün en iyüeri bizce. Sonuç yine tatmin edici; doksanlann başında dan- ce ile rock arasındaki sınırlan kaldır- mayı başaran grup, söylem açısından, en azından rock cephesinden dünya- ya doğru hayktnlacak şeylerin kaldı- ğını anımsatıyor bizlere. Köprüler Biz oyun havalan dışında pek söz- süz müzik dinlemeyi seven insanlar değildik. Sonra TRT'nin o ünlü maş- rapalı 'Lütfen Bekkyiniz' görüntü- süne eşlik eden ve TRT Ara Mürik- leri adıyla albümlerde toplanan enst- rümantal miiziklerle biraz daha ku- laklarımız alıştı bu tıp parçalara. Dok- sanlı yıllann ikinci yansında ise özel- likle türkülerin Batı kökenli enstrü- manlarla yorumlanmasından oluşan bir dolu enstrümantal kaset çıkü pi- yasaya ve ufak ufak da olsa yaman- İa iyi satışlara ulaştı bu yapıtlar. Bunlann son örneklerinden biri ADA Müzik'ın yayımladığı Köprü- ler adlı albüm. Çeşitli sanatçılann yonımuyla, kulaklarda yer etmış ni- telikli parçalarbir araya getirilmiş. Gi- rişim iyi; ancak albümün bir sound, çizgi ve yorum bütünlüğü olmama- sı en büyük eksikliği. Neye göre aynı isim altında toplan- dığı belli olmayan parçalar ise şun- lar: Erkan Oğur, kendi yöresi Ela- zığ'dan Vardım Baktını Demir Kapı Sürgülü'yü yorumluyor. MazhımÇi- men'in bestesi Kalanlann Ardmdan, YavuzBingöTün Vanm Söz, Erdal Gü- ney'in Gûney Üçlemesi (Hasretim, Dut Dökümü, Serçe Telaşı), Bekir Küçükay'ın gitanyla yonımladığı Aman Avcı, Adil Arslan'ın Ağıt'ı, Ahu Sağlam' ın yonımladığı Gülüm- cün {müzik. Murat İsbiten), Ahmet Koç'un düzenlemesiyle Özdemir Er- doğan'm ünlü Gurbetı, GrupDost- yürek'in Aze'si, Doğan Canku'nun düzenlemesi ve yorumuyla RefîkFer- san klasiği Sultan-ı Vegâh Sirto. Neşet Ertaş Roll'da Aybk müzik dergısi Rofl'un 2000 Şubat sayısında özel konuk, ünlü boz- lak ustası Neşet Ertaş. 39 numaralı dergide yer alan diğer konular şöyle sıralaruyor: EverythingButTheGM, Low, Fiona Appie,Beck,Khaled, Şa- dan Adanak. Bralas, Kevin Rovvland, Horace Andy, Curtis Mayfield, Net- tie W ild. Wim VVenders, Teoman, Kurt Vonnegut, 20. Yıhn Ardmdan Hip Hop, albüm tamtunlan... Beatles birinci Internet aracılığıyla dünya çapın- da en fazla albüm satan albümler- den Amazon com. müşterileri arasın- da bir anket yaptı ve 20. yüzyılın en sevilenyapıtlannı seçti. Ortaya çıkan listeye göre Beatfcs, Stg. Peppers Lo- nelyHearts_'le ilk sırayı alırken The VVhhe Albıım'la da ikinciliği kimse- ye bırakmadı. Listenin devamı şöy- le geliyor: Millenium (Backstreet Boys), The Dark Side Of The Moon (Pink Floyd). Abbey Road (The Be- atles), TheThriler(Michael Jackson), The Joshua Tiee (U2), The WaD(Pink Floyd), Kindof Btaıe (Miles Davıs). Jethro Tull grubu, yıllar sonra 'J-Tull Dot Com' albümünü çıkardı Buffiithiç susmııyorOtuz üç yıl önce Güney Ingilte- re'de, Luton'da başlamış bir "efea- ne"; sayısı best oflarla, antolojüer- le yirmi beşi aşmış albümler, 60 milyonu zorlayan bir satış rakamı. 2500 konser ve dünyanın dört bir yanından gelmiş birçok ödül. Ian Anderson ve grubu Jethro TuD" ın kalıtesıyle ilgili söylenebilecek olumsuz fazla bir şey yok bu tab- loya bakınca. Üstüne üstlük Batılı müzik der- gilerinin son yapnklan araşürma- lar, Jethro Tull'ın eski dinleyicile- rine gençleri en fazla katmayı ba- şaran gruplann başında geldiğini gösteriyor. StandUp ve Aquahıng adlı çalışmalanyla rock tanhine iki önemli basamak atlatmış ekip her dem taze, özgün. Aynca An- derson'ın basmla ve herkesle iyi ge- çinmesi, ticari kafası, karizması grubun daha uzun süre uluslarara- sı müziğin gündemınde kalacağı- nı gösteriyor. Aslında çeyrek yüzyıl önce, on- lannparladıktan hemen sonra "51- düğüne" üıananlann ve o tarihten bu yana kendilerini tekrarladıkla- nnı iddia eden eleştirmenlerin sa- yısı da az değil. Anderson' ın sihir- li flütüyle tam bir tüccar gibi ha- reket ettiğini söyleyip grupla ilgi- li yazmayı reddedenler de var ara- lannda. Ancak Anderson ne ya- pıp yapıp yine bir yolunu buluyor ve Jethro Tull'ı listelere sokmayı başanyor. Son "numaraa" ise yem bırplak şirketi kurup klasik soundlanyla taptaze bir albüm yayımlamak: J- lufl Dot Com (Türkiye'de Ham- mer Müzik etiketiyle piyasaya ve- rildi). Yedi yıl sonra plakçı vıtrinlerin- de gözüken Jethro Tull albümünü CD çalarımza ya da teybinize yer- leştırdıkten sonra karşınıza çıkacak edi yıl sonra plakçı vitrinlerinde gözüken Jethro Tull albümünü teybinize yerleştirdikten sonra İcarşınıza çıkacak ilk parça Spiral sizi alıp o benzersiz artistik dünyanın içine götürüyor ve Jethro Tull, folk, hard rock, klasik, progressiveden oluşan klasik çizgisiyle ortaya çıkıyor. Tabii başrol sıradışı flüt tekniğiyle Ian Anderson'ın; bu Iskoç beyefendisi Barre'in gitanyla karşılıklı eşsiz düetler üretiyor. ilk parça Spiral'ın ilk melodüeri si- zi alıp o benzersiz artistik dünya- nuı içine götürüyor ve Jethro Tull, folk, hard rock, klasik, progressi- veden oluşan klasik çizgisiyle or- taya çıkjyor. Tabii başrol yine, burundan ge- len sesi, özgün kışılığı, sıradışı flüt teknığiyle Ian Anderson'ın; 53 ya- şına gelmiş bu Iskoç beyefendisi albüm boyunca Martin Barre'in elektrikli gitanyla eşi benzeri gö- rühneyen düetler üretiyor. tnternet ardesinden isim Albümün sürprizleri arasında, Doğulu melodilerle yürüyen isim parçası ve egzotik ritmleriyle se- vımlı HotMangoFhıshvar. Bunun dışındaki besteler bildik Jethro Tull soundu taşıyor. Abartılı şekılde yorumlanmaya özel dikkat edil- miş progressrve çahşma Awot,renk- li ballad Nothingfa AS, albümün en folk çahşması The DogCar Ye- ars, gitar-flüt ışbirliğinın çarpıcı ömeği Far Alaskasanınz büyük bir kitlenın hoşuna gidecektir. Albüm aduıı grubun resmi ln- temet sitesinden (www.j- tull.com) alıyor. Anderson'ın kendisinin ha- zırladığı bu siteyi ziyaret etmekte yarar var; çünkü grupla ilgili çok aynntıh bilgi ve fotolan, aynntüa- n, haberleri burada bulmak olası. Bu arada l *progressive''deki kı- pırtılarla grubun albümünün asa- ğı yukan aynı dönemde gerçek- leşmesi yapınn tamnmına yardım- cı oluyor. Anderson da 1999 son- bahannda çıkmış J-Tull Dot Com içın kameralann önüne geçtiğinde firsatlan hiç kaçırmadan, o ilginç kişiliğinden örnekler veriyor. Grammy Ödülü'nü alırken sarfet- tiği ve geçenlerde bir söyleşisinin sonunda tekrarladığı laflan belle- ğımızde: "Dahayapacakçokişimiz var. Rockiçin çokyaşh,öhnekiçin- se çok genciz." Otuz yılı aşkın bir süre sonra Jethro Tull formülünün ve bu ben- zersiz çizginin kabul gördüğünü bu albüm yardımıyla saptamak he- yecan verici. Şubatın bizce en iyi albümü bu. îlgileneceklere Jethro Tull'ın toplamasız, "best of"suz, antolo- jisiz diskografisıni aktaralım: 1- This Was (1968), 2- Stand Up (1969), 3-Benefim(1970), 4-Aqu- ahmg(1971),5-ThickAsABrick, 6-LKing In The Past (1972) 7-A Passion Pla> (1973), 8- Wuxhfld (1974), 9- Mınstrel In Gallery (1975). 10-TooOtdToRock'm'roi, Too Young Too EMe (1976), 11- SongsFromTheW3od(1977), 12- Hea>> Horses (1978), 13- Uve- Bursting Out (1978), 14- Strom- wateh(1979), 15-A(1980), 16-The Broadsword And The Beast(1982), 17-L"nderWraps(1984), 18-Crest OfKnave(1987), 19- Rocklsbnd (1989), 20- CatfıshRising(1990), 21- A Uttle Light Musk (1992) 22- TheNighteapt 1993), 23- J-Ttal Dot Com (1999). Ian Anderson'ın iki solo albü- mü de var: Into The Light (1983), Divintas:TwheDancesWithGod Khaled'in yeni solo albümü Kenza yaklaşık iki haftadır bızım piyasada da satışa sunuldu Rac- hid Taha ve Faudel'la yaptığı kon- ser albümünden sonra daha da ar- tan ününü bu kez müzikal açıdan son derece kuvvetli bir albümle destekliyor Khaled. Aynca tanıtım için son derece güçlü bir kartı daha var albümün; Arap Khaled ile lsrailli Noa, John Lennon'ın ünlü Imagine adlı bes- tesini birlikte yorumluyorlar. Ortadoğu'da banş rüzgârlannın esmeye başladığı günlerde Yemen asıllı, New York'ta büyümüş ve askerligını lsrail'de çavuş olarak yapmış Noa'yla Khaled'in işbir- liği büyük ilgiyle karşılanıyor Ba- tı basuunda. Imagine'ı 'arabesk' hahyle se- ver misıniz bilemeyeceğiz, ama Khaled'in bu albümdeki yelpaze- si her türlü zevke yöneliic. Temel sound yine Magreb müziğiyle Ba- tı'nın fiınk ve dance ritirnlerinin harmanlanması üzenne ınşa edil- mış, ama Hint ntimleri (El Harba Wine), Afro-Amerikan tatları (E'Dir Esseba), Küba salsası (Go- uloulha-Dji), Anadolu dervişleri- ne adanmış melodiler (Denviche Tourneur) ve ünlü Mısrr yayhlan da (Aalach Tloumoun) var albüm- de. İlk single olarak, CeüneDion'la yaptığı çalışmalarla tarunan Jean- Jacques Goİdman' m bestesi C'est LaNuit'yi seçen Khaled'in bu kez eski hitleri kadar dinleyicileri he- men saracak sıkı bir parçası yok... Uluslararası basm, albümle bir- likte bir gelişmenin daha altını özelUkle çiziyor; ydlardır bir taraf- tan köktendincilerin ölüm tehdidi altında yaşayan, diğer yandan da ülkesine giremeyen Khaled, Cheb Mami'ye uzun süre sonra Ceza- yir'de konser izni verümesinden sonra çok umutlanmış durumda. Yapüğı söyleşilerde bu özlemini di- le getiriyor. Son albümü etnîk tatlar taşıyor Vollenweider 6 rengârenk'Ünlü arpist Andreas VoUenwe- kler, dinleyicilerini hayli şaşnta- cak bu- albümle geri döndü. Yapı- tm adı CosmopoK: Vollenwe- ider'ın geçmışteki yapıtlanndan farkı, bir bütünlük taşımak yeri- ne değişik etnik tatlan, duygula- n bir araya getirmesi ve farkh kül- türlere ait farkh müzik adamla- nndan yardmı görmesi. Andreas Vbllenvveider Cosmopoly, tsvıçreli kompo- zitörün arpıyla CarlosNunez'in ne- feslisinin birleştıği Morning Po- em'le açıhyor. Arduıdan Bobby McFerrin'in sesiyle Çinli Gn Chang'm arpıyla zenginleşen üç kompozisyon, EDe Chelle, Cap- riccio ve The Fishbirdtree var. Aynca Hush My Heart Be Still'de Djvan Gasparian düdü- ğüyle, Cor de Amor'da Milton Nascimento sesiyle destek veri- yor Vollenwaider'a. Albüm İICT- ledikçe Cariy Simon'ın sesiyle, Ray Anderson'm trombonuyla. AbduDah tbrahim'ın piyanosuy- la karşılaşıyorsunuz. Vollenweider, bizde de çok se- veni olan ve ortaya çıktığından bu yana new age sanatçısı olarak değerlendirilen bir müzik adamı. Ancak albümüntanınmı için yaptığı bir televizyon söy- leşisinde, artık bu unvanı kabul edemediğini, hiçbir küise ve ideolojiye bağlı ol- madığmı, her türlü enstrü- mantal yapıtın bu kulvara sokulması sonucu 'new age'in yozlaştığuu belirtti Vollenwaider. Pekı, hangi kulvara soka- biüriz Cosmopoh/'yi? Af- ro-Amerikan'dan Brezil- ya'ya, Ennenistan'dan Çin'e, İskoçya'ya, Galler'e kadar geniş bir uflcu var so- und'un. Bu nedenle dünya müziği, yam world music raflanna konulabilir bu ya- pıt. Vbllenvveider, klasikçi yönüyle bu etnik tatlan son dere- ce isabetli bir arada yoğurarak biz- ce en renkli yapıtlanndan birini ve- riyor. Hatta caz da var diyebiliriz işin içinde. Bir not daha aktaralım; daha önce hep tek başına albüm üreten Isviçreli kompozitör, hiç bu kadar zorlanmamış; o kadar adamı kayıt anında bir araya ge- tirebihnek için tam 1 yıl ön çahş- ma yapmış... Matheny, haritasınıFilm müziği albümleri açısından 2000'e hızlı gir- di piyasa. Yerlı yapımlardan Salkun Hanımın Ta- neİeri Asansör, Kahpe Bizans'm müzik albümle- ri günü gününe pazara çıkarken "yabana" füm- lerin müziklerine de kolaylıkla ulaşabildi tüketi- ci. Işte bunlardan birkaç örnek: END OF DAYS PeterHvams'ın yeni filmi EndOfDavs'de (Şey- tanın Günü) Arnold Schwarzenegger şeytanla baş etmeye çalışırken böyle bir atmosferli yapıtta da yine aynı ölçüde ka- ranlık, sert parçalar seçilmiş. Korn'un dansa davet eden Ca- mel Song'uyla açılan albümün ticari şansı- m arttıran en önemli parça Gon N'Roses'ın sekiz yıl sonra gerçek- leştirdiği yeni çahşma- sı OhMyGod Sonk Youth'un Su- gar Kane'i (1992 ta- rihü Dirry'de yayımlan- kal filminin albümün- de de yer almıştı) dışmda End of Days'de her şey "yeni". Albümün herkes için değil ama meraklı- sma büyük zevk verecek bir repertuvan var. AUSTİN POWERS Austin Powers'ın birinci filmini kaç kişi sevdi bilemeyeceğiz, ama müzıklen doyurucuydu. Bu ikinci film Austin Povvers-The Spv Who Shagged Me'nin müzik albümünde de yine bu- toplama al- büm esprisinde zengin bir repertuvar beklıyor pop dınleyicisini. Madonna(Beauüful Stranger), 1 dünyanın çıkardıfcs (Get The Girl), The Monkees (I'm a Believer), Marvin Gaye (Let's Get It On) "konuklar''dan bir- kaçı. JOAN OF ARC Hollywood'un Avrupa sinemasındaki en büyük "destekçflerinden" olan Luc Besson'ın yeni fılmı Jeanne D'arc'ın müzikleri, Besson'm yapışık kar- deşinin, genç ve yetenekli Eric Serra'mn imzası- m taşıyor Fransız yönetmenin, tarihin en ünlü şahsi- yetlerinden birini bu- günün gençlerinin ho- şuna gidecek şekılde değerlendirmesi Ser- ra'yı da etkilemiş ve fazla pop işler yaz- mış fihne. Daha önce Hugo Friedhofer'ın,Vıctor Fleming'in Jeanne D'Arc fihnine, Art- hur Honneger'in, Roberto RosseDi- ni'nın daha sonraki yorumuna yazdığı müzikler Serra'mn yapıtlanyla kıyas- lanamayacak ölçüde ileride. A MAP OF THE WORLD Pat Matheny bu kez Scott Eliott'ın Sigoarney Weaver'la çektiği fihne bestelediği kompozisyon- larla karşımızda. Bazı parçalardakuUandığı oda or- kestrası, akustik gitarlar ve Steve Rodby'nin kontr- basıyla Matheny, bu yılın ilk önemli fılm müziği- m üretmış. Matheny hayranlan dışında, şöyle bir albümü ko- yup baştan sona dinlemek ve müzik eşliğmde din- lenmek isteyenlere de öneriyoruz. CÖRÜS SKf.ANDAK Kontrbas Virtüözü ve Anlayışlı Şef... Müzik dünyamızda halkımızın sevgi- siyle kucaklaşarak "ölümsüzlüğe eri- şen" ve uzun yıllar çahşma arkadaşla- n "Kurtalan Ekspres" ile birlikte "folk- rock" kanşımı bir ekol yaratan Banş Manço'nun ölüm yıldönümüne rastla- yan geçen haftaki yazımız nedeniyle, öncekj ilginç bir senfonik konsere şim- di değiniyoruz: Istanbul Devlet Senfoni Orkestra- s/'nın şef Juozas Domarkas yöneti- minde, solist olarak kontrbas sanatçı- sı Gary Karr'ın katılışıyla AKM'de ver- diği konser, program içeriği ve perfor- mans açısından herzaman rastianma- yacak nitelikte idi. Şöyle ki: Ister kla- sik, ister çagdaş ve modern olsun kon- ser repertuvarlannda, daha ziyade or- kestra oluşumunda kaynaşan, birlikte ses getirerek, özellikle bestelerin altya- pısında ve ritmik bünyesinde önemli rolü olan çalgı sayılan kontrabas için tonçerfo'lara az rastlanır. Ancak, Gary Karr gibi "kontrbas virtüözü", hatta cambazı sayılabilecek bir solist olursa pekâlâ... Gary Karr sadece B. Ameri- ka'da kazandığı ün ve yoğun çalışma- lanyla kalmamış, Avrupa, Uzakdoğu tumeleriyle de dünya çapında bir kontr- bas virtüözü olarak değerlendirilmiştir. Time dergisi onun için övücü yazılar ya- yımlamıştır. Gary Karr'ın konserlerde solist olarak yer aldığı orkestralar ara- sında New York Filarmoni, Şikago Sen- foni, Londra Filarmoni, Hong- Kong Filarmoni, Kudüs Senfoni, Oslo Filar- moni, Zürih Oda Orkestrası ve günü- müzde Istanbul Devlet Senfoni bulun- maktadır. Italyan TV'si, BBC G. Karr için yayınlar yapmıştır. Sanatçı "Karr Kontrabas Vakfı"n\ kurmuştur. Birözel- lik de Gary Karr'ın elinde ve çaldığı kontrbasın, müzik tarihinde ünlü bir solo basçı ve besteci olan Sergey Ko- ussevrtsky'nin malı olan 1611 yapımı Amati marka kontrbası 1962 yılında Ingittere'de Koussevitsky'nin eşinden almış ve konserlerinde çalmaktadır. Is- tanbul'daki konserde Gary Karr Ist. Dev. Sen. Ork. ile şef Juozas Domar- kas yönetiminde Sergey Kousse- vitsky'nin 1902 yılında bestelediği Rus "bel canto" stilinde Kontrbas Kon- çertosu'nu başanyla seslendirmiştir. Bu eseri Giovanni Bottesini'nin "Ta- ranteHa"sı ızlemıştir. Tükenmeyen alkış- larla sahneye gelen Gary Karr'ın unu- tulmayacak bir olayı, adeta bir show (gösteri) niteliğinde gerek orkestramı- zın çok değerli başkemancısı Yusuf Güler Aksöz ve gerek viyolonselist Hakkı Öztürk ile ikili olarak yaptıklan bir çeşit klasik-caz kanşımı dogaçlama ilginçti. Konserin ikinci bölümünde Aram Haçaduryan (1903-1978)'in tanınmış "Spartaküs" bale süitinden bölümler, şef Juozas Domarkas'ın çok başan- lı yönetimiyle Istanbul Devlet Senfoni Orkestrası'n\n repertuvannda güçlü, renkli ve uyumlu bir yorumlayış olarak olumlu bir yer alacak. Bu konuda, Lit- vanya'da bir müzik otoritesi olarak ta- nınan ve sevilen J. Domarkas özellik- le orkestra ile uyumunda sıcak kişiliği, yönettiği bestelere derinlemesine bağ- lılığı, müzikal bilgisi ve gerek duygusal, gerek enerjik bölümlerde ustalığıyla "kişilik" taşıyor. Ist. Dev. Sen. Ork. ile konserteri ve çalışmalan olumlu. ntwfl.araCandan Erçetin. Elbette albümüyle bınncılığını sürdürüyor. Ebru Gündeş, Dön Ne Olur'la ılancı. Haluk Levent, wwwJeyla.com"la üçüncü sırada. Sanat müziğmde sıralama değişmiyor: Muazzez Ersoy,, toplama albümü Nostalji 7-8-9'la birinci, Safiye Sovman, Sevenler Gece Ağlar'la ikinci, Zeki Müren, Bddırcın Yağmoru'yla üçüncü. Halk müziğinde Yavuz BingöL Sİtemdir'le binnci, Ismail Tûrüt, Sosyete Kızı Suzan'la ikinci;Soner Oigım, İyi Bay ramlar'la üçüncü.Yabancı müzıkte yem toplama albüm Power Hits 8 birinci sırada. Santana, Supernatnralla ikinci, Shakira, Donde Estan Los Ladrones albümüyle üçüncü. yeniler- Cosmopoly - Andreas Vbllenvveider - Welcome To The Chıb - Various - Kiss Hits 2000 - Vanous - Joen of Arc, Soundtrack - Eric Serra - Xtnmntlnr - Primal Scream - Austin Powers, The Spv VV ho Shagged Me- Soundtrack - Oriental - Rıka Zaray - Invkrible - Fıve - White Christmas - Martina McBnde - Under The Infhıences - Mike Ness - Behmd The Doors Of The 13th Fkmr - Domingo -It'sADGood- McBreed - Criteria For A Black W1dow - Annihilator -TheRedBook.Vlasters- Younglord - J-Tull Dot Com - Jethro Tull - Ay Karanhk - Mustafa Uysal - Uyandırmadan - Pilli Bebek - Azak Ucundan - Murat Başaran - Resital - Salıh Soydemir - Yaşamak Zor - Fatih Erdemci