Catalog

30 EKİM 2000 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER Xumhuriyet ve Demokrasi Ödülleri' • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Avrasya îşadamlan tşbırliği ve tş Lobisi Vakfı (AKVlL), '2000 Yılı Cumhuriyet ve Demokrasi Hizmet ÖdüllerT sahiplerini buldu. Yenımahalle Belediyesi Konferans Salonu'nda dün gerçekleştirilen ödül töreninde Yargıtay Cumhunyet Başsavcısı Vural Savaş'a, Ankara DGM Cumhuriyet Savcısı Nuh Mete Yüksel'e, CHP Genel Başkanı Deniz Baykal adına Genel Başkan Yardımcısı Cevdet Selvı'ye, eski Anayasa Mahkemesi Başkanı Yekta Gûngör Özden'e, Isveç Büyükelçi Sefiresı Nil Liljegren'e, gazetemız Ankara Temsilcisı Mustafa Balbay'a ve Kadın Siyasetçıler Deraeği Genel Başkanı Yurdusev Anğ'a plaketleri verildi. Europe Star 1 yörüngeye oturdu • PARİS(AA)-Fransız Guayanası'ndan fırlatılan haberleşme uydusu Europe Star 1, dün sabah yörüngeye oturdu. Arianespace sözcüsünün açıklamasına göre Kourou'daki uzay merkezinden TSf 08.59'da fırlatılan Ariane 4 roketinin taşıdıgı Europe Star 1, yörüngeye oturdu. Sözcü, 1988'debaşlatılan program çerçevesinde fu-latılan yüzüncü Ariane roketinin yolculuğunun 'mükemrnel geçtiğini' kaydetti. Önceki gün için planlanan fırlatma işlemi, kötü hava koşullan nedeniyle bugüne ertelenmişti. Şampiyonlara sınav yok • ANKARA (ANKA)- Şampiyon öğrenciler, üniversiteye sınavsız olarak yerleştirilecek. Milli Eğitim Bakanlığı, üniversiteye sınavsız geçişi öngören yasa tasansını TBMM'ye sunarken TÜBÎTAK tarafından uluslararası bilim olimpiyatlanna gönderilen ve madalya alan öğrenciler, alanlan doğrultusunda, tercihlerine göre örgün lisans programlanna sınavsız olarak yerleştirilecekler. Mesleki-teknik lise mezunlan, bölgelerindeki meslek yüksek okullanna sınavsız olarak alınacaklar. ÖSS başvuruları • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Üniversite Öğrenci Seçme Sınavı'na (ÖSS) başvurular. 6 Kasım Pazartesi günü başlayacak. 2001- ÖSS'ye başvuracak adaylar ÖSS Kılavuzu ve başvuru belgesini 1 milyon 750 bin lira karşıhğında alacaklar. Başvuru belgesi, kılavuzda belirtilen kurallara u\gun olarak doldurulacak. Kayıt kartına, son altı ay içinde başı açık ve adayı kolaylıkla tanıtabilecek net bir fotograf yapıştınlacak. Adaylar, Yapı ve Kredi Bankası, Vakıflar Bmkası, Türkiye Iş Bmkası ve Akbank şubelerinden birine 12 mJyon lira sınav ücreti ystıracaklar. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı nedeniyle îstanbul'da büyük coşku yaşandı Bayramı yurttaşlar kııtlaclıIstanbulHaberServisi-Cumhunyet Bay- ramı nedeniyle Vatan Caddesı'nde düzen- lenen geçıt törenııu genç, yaşlı, çocuk bin- lerce yurttaş, ellerınde Türk bayraklanyla ızledı. Kadıköy Beledıyesı'nın akşam saat- lennde dûzenJedığı fener alayına katılan on- bınlerce yurttaş Bağdat Caddesi'nde "Tür- khe laiktir laik kalacak" sloganlan atarak Atatürk, İsmetlnönü ve şenatçı terör örgüt- lerinm katlettıği Uğur Mumcu, Bahriye Üçok, Ahmet Taner Ktşlah'run posterlerinı taşıyarak yüriidü. Istanbul'da ilçebelediyelen de akşam sa- atlennde fener alaylan, konserler düzenle- dı. lstanbul'da resmı kutlamalar sabah Istan- bul Vahsı Erol Çakır'ın vaMlıkte kutlama- lan kabul etmesıyle başladı. Kutlama tö- renlen Vatan Caddesi'nde düzenJenen ge- çıt törenıyle devam ettı. Istanbul Valisı Erol Çakır, 1. Ordu Komutanı Orgeneral Necdet Hmur ve Istanbul Büyükşehır Beledıye Başkanı Ali Mûfit Gürtuna'nın halkı se- lamlamasının ardından Istıklal Marşı okun- du ve göndere bayrak çekıldi. Valı Çakır tö- rende yaptığı konuşmada "Cumhuriyeti, biıük ve beraberiiği sürdürerek Atatürk 0- keveinktiaplan ile besleyerek koruyatHflriz" dedı. Fatıh Kız Lısesı ögrencısı Büşra Kars- h "Cumhuriyet BayramT adlı bır şıır oku- du. Beşiktaş Halk Eğitim Merkezı ve Kü- çükçekmece Yeşılyuva tlköğretim Okulu halkoyunlan ekipleri de bırergösteri sundu. Daha sonra Tuğgeneral tsmail Hakkı Bfl- gin'in komutasındakı gruplann geçıt töre- nı başladı. Törende meezup Bu arada geçit töreni sırasında elinde kü- çük Türk bayrağı ıle çok sayıda mısvak bu- lunan cüppelı ve sakallı bırkışı "lstanbul'u Medine-i Münevvere'ye kavuştur ya Rab" diye bağırmaya başladı. Güvenlık güçlen- nin müdahalesıyle ağzı kapatılarak susturu- lan 60 yaşlanndakı göstericı, tören alanın- dan uzaklaştınldı. Gözaltına alınan kişı as- kerlık künyesını okuyarak Yozgatlı ve adı- nın Hasan Çetin olduğunu söyledı. Atatürkçü Düşûnce Derneğı (ADD) Sa- nyer Şubesi üyeleri sabah saatlennde San- yer'de Atatürk posterlenyle yürüyüş yaptı. CH? Fatıh ılçe Örgütü "Cumhuriyetin 77. Yıunda Kazanımlar" paneh gerçeİdeştinr- ken CHP Gazıosmanpaşa ilçe Orgütü'nde Cumhunyet kokteylı verildi. Özel Kültür Okullan Cumhuriyet Kupası Futbol Turnu- vası başladı. Türk Hava Kurumu, Kadıköy Belediyesi Başkanlık Fuayesı'nde sergi aç- tı. Istanbul Eğıtımcıler Derneğı Lokali'nde Atatürk'ün sevdığı şarkılann da yer aldığı bır kutlama programı düzenlendı. Kadıköy Beledıye Başkanlığı'nca düzenlenen fener alayına onbırilerce yurttaş meşalelerie kaül- dı. "Türkiye laiktir laik kalacak" sloganla- nyla yürüyen yurttaşlar Türk bayraklannın yanı sıra Mustafa Kemal Atatürk, Uğur Mumcu, Ahmet Taner Kışlalı, Bahnye Üçok, Abdi Ipekçi, Ismet lnönü posterlen taşıyarak yürüdüler. CHP Beyoğlu İlçe Ör- gütü, Galatasaray'dan Taksün'e kadar laik, demokraük cumhurıyetı ıçin "Bir Meşak de Sen Taşı" yürüyüşü yaptı. Bahçelievler Be- lediyesi "Cumhuriyet Gençliği tçin El EJe Yûrûyüşü" ve "Cumhuriyet Şöîeni" ger- çekleştırdı. Bakırköy Kaymakamhğı, sivil toplum örgütleri temsılcılenmn de davetli olduğu bır kutlama ve anma gecesı düzen- ledi. Küçükçekmece Belediyesi Metın Ok- tay Stadı'nda gençlik konseri ve havaı fışek gösterüeri vardı. Kartal'da geçıt töreni ıle başlayan kutlamalar Fatih Kısapannak'ın konsenyle sürdü. Beykoz Beledıye Başkan- lığı fener alayı, Bahçeşehir Belediyesi ise "Cumhuriyet Batosu" gerçekleştirdi. Bü- yükçekmece Sinanoba'da Oba Club'da ba- lo yapıldı. Bu arada, Kadıköy Fikirtepe Merkez Mahallesı sakınleri Cumhuriyet Bayrarru'nda Türkbayrağını görünürbir şe- kilde dıreğe asmadıgı gerekçesıyle mahal- le muhtannı cumhunyet savcıhğına şıkâyet ettiler. Mahalle sakınlen dılekçelerinde Muhtar Fevzi Dayı'nın 4 yıldır hıçbir resmi bayramda bayrak asmadığını kaydettiJer. Cumhuriyet Bayramı resepsiyonu Gardü Caz resitaüANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, görevine başladıktan sonraki ilk Cumhuriyet Bayramı resepsiyonuna dün akşam Çankaya Köşkü'nde ev sahipliği yaptı. Cumhurbaşkanı Sezer ve eşi Semra Sezer, konuklannı, Büyük Resepsiyon Salonu'nun kapısında karşılayarak tek tek tokalaştılar. 1250 davetlinin katıldığı resepsiyona Cumhurbaşkanı Sezer smokinle, Semra Sezer sade siyah bir kıyafetle katıldı. Resepsiyona TBMM Başkanı Ömer tzgi, Başbakan Bülent Ecevit, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hüseyin Krvnkoğlu. Anayasa Mahkemesi Başkanı Mustafa Bumin, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mesut Yümaz, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeü, bakanlar, kuvvet komutanlan, FP Genel Başkanı Recai Kutan, DYP Genel Başkanı Tansu ÇiBer, CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, milletvekilleri, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş, YÖK Başkanı Prof. Dr. Kemal Gürüz. Ankara Valisi YahyaGür,MlT Müsteşan Şenkal Atasagun, Bankacıhk Düzenleme ve Denetleme Kurulu Başkanı Zekeriya Temizel, üniversite rektörleri, yabancı misyon temsilcileri, bazı basın kuruluşlannın sahipleri ve yöneticileri, Metin Akpmar, Ayten ve Cûneyt Gökçer ile GönüJ Ülkü ve Gazanfer Özcan'ın da aralannda bulunduğu sanatçılar ve bazı işadamlan katıldı. Gardacaz konseri Cumhurbaşkanı Sezer ve eşi, resepsiyonun ikincisini bu akşam verecekler. Cumhuriyetin 77. yılı kutlamalan Vakıfbank'ın, garda düzenlediği caz konseri ile renklendi. Vakıfbank'ın düzenlediği caz konserinin sunuşünu yapan Izzet Öz'ün "Cumburiyet treni ile geldik. cumhuriyet müzisyenlerifle gekBk" diyerek açılış yaptığı gecede. siyasilerden öğrencilere kadar uzanan yaklaşık 500 cazsever bir araya geldi. Devlet Bakanı YfikselYalova, "Cumhuriyet treninde numaracılara yer yok" derken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Yaşar Okuyanda Cumhuriyeti yaşatacakJannı söyledi. Caz konserinde Ayten Alpman'ın "Memleketim'' şarkısı yoğun alkış aldı. Geceye katılanlara "Vatan" adlı marşın sözlerinin yazılı olduğu kâğıtlar dağıtıldı ve hep bir ağızdanmarş söylendi. Caz konserinde Akman, Selçuk Sun, Nûkhet Ruacan, Önder Focan, Nflüfer Verdi, AM Perret, Melis Sökmen, Cem Aksen, Nezib Yeşünil, Cengiz BaysaL Erdal Akyol, Racip Pişmişoğlu. Kubilay SezereL Erdinç Şenal Ankaralılara Cumhuriyetin 77. yıldönümünde güzel saatler yaşattılar. Cumhuriyetin 77. yüı kutlamalan Vakılbank'ın. Ankara Gan'nda düzenlediği caz konseri ile renklenirken 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı törenlerine ilk ve orta dereceü öğrencileriıün yam sıra çok sayıda >ıırttaş da kaüldı. 'Atatürk Devrimlerinde Kadın Haklan Mucizesi' konulu panel ÎTÜ'de yapıldı 'Atatürk kadını kölelikten kurtardı'Istanbul Haber Servisi - Istanbul Ünı- versıtesı Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Nur Serter, Osmanlı Imparatorluğu'nda kadı- nın ezihnesinin nedeninın şenat kanunla- n olduğunu belırterek "Hiç kimse kadını kendfiiğioden ikinci. üçüncü sınıf köle ola- rak görmemiştir. Atatürk' ün kadın hakla- nyla Dgili gibi göriuımeyen laiklik devri- mi, aslında kaduun karanhktan çıkısuun tenünaü otanuştur" dedı. Türk Gençhğıne Hizmet Vakfi (TGHV) ve Fikn Haklar Meslek Bırlıği (GES AM), "Atatürk Devrimlerinde Kadm Haklan Mudzesi" konulu toplantı düzenledı. İTÜ Sosyal Tesislen'nde gerçekleşen toplantı- da Nur Serter, Cumhuriyet Devrimi'yle kaduun köielikten çıkıp birincı smıf yurt- taş statüsüne ulaştığım söyleyerek "Kadı- nın, Medeni Kanun'la biriikte afle içinde- ki statüsü değişnüştir. Ancak bu sadece ya- salar önünde ounuştur. Bu konuda adun- lar aah>t)r, ancak Türkiye'nin geneline ba- kıkhğuıda kaduun yasalar önündeki hak- lanndanyararlanabikiiği sövlenemez" de- dı. Serter, karma eğıtımin kadınlann geliş- mesine, kimliğini buhnasına büyük katkı sağladığmı belirterek şöyle devam ettı: 'Kadının statüsü değişti' "Kadın, Cumhuri> r et Devrimi'yle çalış- ma yaşamına girince hem aile içindekj sta- tüsü değişti hem de kendi haklanna sahip çıkmaya başladL Büyük kentlerde, çahşan eğitimli kadıniar ön plana çtkıyor. Ancak Türidye geneündedurum Rj açıa değiL Ça- hşan 100 kişiden 36'sı kadm. Bu kadınla- nn büyük bir kısmı da gelir elde etmeden çalışıyor." Cumhunyet Gazetesı Yönetım Kurulu Başkanı Doç. Dr. Alev Coşkun, hılafenn kaldınldığı 3 Mart 1924 tanhi olmasaydı 29 Ekim 1923'ün şekli bır hareket olarak kalacağmı söyledı. Coşkun, kaduun ve Türkiye'nin aydm- lanmasının kökemnde 3 Mart 1924'ün ol- duğunu vurgulayarak "Daha Cumhuriyet üan edümeden, Tunalı Hılmı, Meclis kür- sösünde yaptığı bir konuşmada, yapüacak sayunlarda kadınlann da sayılmasuu iste- yince kürsüden indirilmiş, büyük tepkiy- le karşüaşmıştL Bu durumda Atarürkün yapnğı mucizeyi anla\abilivor musunuz" dedi. Türkiye'de 1950'lerden sonra kar- şıdevnmcılenn güçlenmesuıin altında bö- lücülenn, şenatçılann ve eskı Marksistle- nn olduğunu söyleyen Coşkun, "Bu açı- dan Istanbul Üniversitesi'nin verdiği mü- cadele de, 28 Şubat süreci de önemlidir" dedı. TGHV ve GESAM'm düzenlediği toplantıda, gazeteci Nebil Fazıl Alsan'ın rastlantı sonucu bulduğu, 1892 yılında ka- leme alınan, Türkiye'run ilk kadın roman- cısı SehnaRıza'mn "LTm^et-KardeşBk" adlı romanı hakkında da bılgı verildi. Gazeteci Alsan, kadına değer verilme- yen bu- dönemde yazılan romanda kadm haklanrun savunulduğunu söyledı. Alsan, "Dönemin erkek romancüan mahalle kavgalan, hastahklar ve aşklaıia uğraşırken Selma Rıza, romanlannı çağına sıgmayan motiflerle süslemiştir" dedı. AYDIMANMA EMRE KONGAR Yaşasın Gökkates, Kahrolsun Kongre Merkezi! Türkiye'de tüm değer yargılan alt-üst oldu "son dönemde". "Son dönemden" kastım, 12 Eylül'ü izleyen Özal dönemi'nden bugüne dek geçen za- man. Özal, toplumun değer yargılannı, bilinçli olarak alt-üst etti. Siyaset ve bürokrasi ile iş yaşamının ve medya- nın iç içeliğini ve birbirlerini desteklemeleri gerekti- ğini açıkça savundu. İşadamlan, medya sahipleri ve medya mensup- lan ile yüz yüze yakın ilişkiler kurdu. Yeni şirketlerin oluşturulmasına öncülük etti. Gazete alım satımlanna ve Anayasa'yı delme pa- hasına, yeni televizyon kanallarının kuruluşlarına aracılık etti. Çok ünlü, anlı şanlı yazarlanmızı gazetelerde et- kin köşelere yerieştirdi. Bu arada oluşan siyasal rantı da yakınlan arasın- dapaylaştırdı. Ürettiği bu "yeni etik anlayışı" (yani açık Türkçe ile ahlaksızlık) üzenne inşa ettiği siyaset-bürokra- si-işadamı-medya yapısını, aynca tarikatlarla ve mafya ile de ilişkilendirdi. Bu yapının devlet harcamalan ile desteklenrrtesi' ni ise, bütçe denetimi dıştndaki "fonlar" aracılığı ile sağladı. Bir ara bütçenin üçte birine kadar ulaşan fonlar, doğrudan kendi denetiminde idi. Aslında toplumsal ve siyasal ortam da, 1965'ten beri bu "yeni etik" ve "yeni yapılanma" anlayışı- na uygun olarak gübreleniyordu. Gerek partizanlık, gereksetoprak yağmasınm bö- yük rantı, siyaseti ve bürokrasiyi zaten yozlaştırmış, devlet eliyle özel teşebbüs yaratma politikası "hu- kuk devieti kurallannın" dışınataşarak, serbest re- kabet ortamını bile bozan boyutlara erişmişti. Işte Özal, 12 Eylül sonrasının "denetimli demok- rasi'' anlayışı çerçevesinde siyasete bütünüyle ege- men olarak, 1965'ten beri süregelen bu yozlaşma- yı yeni boyutlara taşıdı. Içişleri Bakanı Sadettin Tantan'ın "yolsuzluk ekonomisi" dediği bu yağma, "son dönemde", "siyaset-ticaret-bürokrasi-tarikat-mafya-med- ya" altıgeni çerçevesinde bir "sosyolojik gerçek" halini aldı. Yağmalanan kaynak ise vergilerle toplanan, enf- lasyonla el konulan ve kimi zaman da mâll skandal- larla dolandınlan halkın parası ve tarihsel, doğal mi- rasımızı da kapsayan kamu mülkiyetindeki alan- lar olarak, doğrudan doğruya "milli zenginlikleri- mizdi". Sonuç olarak bazı "bireyler" zenginleşirken, ta- rih ve tabiat zenginlikteri, kentsel yeşil alanlan ve hal- kın geliri yağmalanan toplumun yoksullaşması ku- rumlaşt. Son günlerde medyada ve bankalarda ortaya çı- kan skandallar, işte bu genel yozlaşmayı yansıtan "küçük örneklerdi". işte, Istanbul'un akciğerine, bütün yasal engelle- re karşın bir "Gökkafes", bu çerçeve içinde dikildi. Istanbul halkınınyaşam alanını darattan, kentin es- tetiğini bozan, zaten sorunlu olan trafiği tam bir çık- maza sokacak olan, kamu yaran açısından sakın- calı ve bu nedenle de "toplumu yoksullaştıran" bir projeydi bu. Binanın inşaatı, halkın ve sivil toplum örgütlerinin protestolanna, Büyükşehir ve Beyoğlu belediyele- rinin karşı çıkmalanna karşın "siyasal otoritenjn" desteği ile bitirildi ve burada "Ritz-Carlton" zinci- rinin lüks bir otel işleteceği de kamuoyuna duyurul- du. Bu arada, Istanbul Kültür ve Sanat Vakfı'nın ön- ce bir arsa bulup sonra bu arsanın tahsisini asker- lerden alarak, uluslararası bir yanşmayla Istanbul için ürettiği bir Kültür ve Kongre Merkezi projesi, inşaatın yansında, "Vakrf cebinden para koyma- dı, sadece devlet fonlannı kullanıyor" gerekçesi ile "siyasal otorite tarafından" durduruldu. Bitirtilen Gökkafes'te, toplum yoksullaşıyor, mal sahibi, maliyetini toplumun ödediği bir rant ile zen- ginleşiyor. Durdurtulan Kongre Merkezi'nde, bireysel rant yok, sadece toplum zenginleşecekti. Şimdi sormak gerekli: Bu işte bir terslik yok mu? Bu terslikte, Gökkafes'i bitirten ama Kongre Merkezi'ni durdurtan "siyasal otoritenin" rolü ve sorumluluğu ne? 10 milyon işçi sigortasız Oğjretmenler ekişyapıyorİSTANBUL(AA) - Tür- kiye'de vergi vermeden ve bir sosyal güvenuk siste- mine dahil olmadan çalı- şanlann toplam sayısuun 10.5 milyona ulaştığı, ka- yıt dışı istihdamuı gittik- çe dahabüyük bir kesimin çalışma ve gelir elde etme biçımı ohnaya başladığı, sonuçta gecekondu ile bü- tünleşen ve onun özellik- lenne çokbenzeyen bir is- tıhdam yapısuun ortaya çıknğı bDdirildi. Prof. Dr. Nusret Ekin tarafından hazu-lanan ve Istanbul Ticaret Odası ta- rafından yayımlandığı "Türkiye'de Yapay Istib- damve İstihdamPotitika- lan" adlı kıtap, Türkı- ye'de istihdam gerçeğine ışık tutuyor. Nisan 1999 hane halkı ışgücü anketi sonuçlanna göre, toplam işgücü 23 milyon 779 binkışıye ula- şırken tanmın toplam is- tihdamdaki payı yüzde 42'den yüzde 45'e yüksel- di. Sanayininpayı ise yüz- de 23'ten yüzde 20'ye, hizmet sektörünün payı yüzde 34'ten yüzde 33'e geriledi. 1999Nısanı'nda Türkiye'de 10 milyon 96 bin kişi tanm sektöriinde istihdam edihrken bunla- nn yüzde 59.3'ünü ücret- siz aile işçilen oluşturdu. Tanmdaki ücretsiz aile ış- çılerinm yüzde 72.7'sini ise kadm ışgücü teşkil ediyor. Kitaba göre. kayıt dışı istihdam, kayıt dışı eko- nominin tümünde, aynca formel ekonominm bu- kısmında geçerli olmak üzere, ekonominin tüm sektörlerine yayıhyor. Teksıf Sendikası'mn 1999 yılında yaptığı bir araştınnaya göre, sanayi- de çahşan kadm ışçüerin yüzde 5'i, çocuk işçilerin yüzde 9O'ı tekstilde istih- dam ediliyor. Eğitim, Bilim ve Kül- tür Emekçileri Sendika- sı'nca yapılan bir araşnr- maya göre, öğretmenlerin yüzde 70'inin ek bir işte çalıştığı belirlendi. Kayıt dışı ıstihdamın belirgin özelliklerinden birisini de çocuk ve yabancı kaçak işçilerin istihdamı oluştu- ruyor.