Catalog

Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmeni Orhan Erinç # Genel Yayın K.oordınatörü: Hikmet Çetinkaya # Yazuşlen Müdüru: lbrahim Yıldız • Sonımlu Müdür: Fikret tlkiz # Haber Merkezı Müdürü Hakan Kara 0 Görsel Yönetmen: Fikret Escr tstıhbarat: Cengiz Yıldınm • Ekonomi. ÖzJem Yüzak • Küiriir Handan Şenköken • Spor. Abdülkadir Vücelman # Makaleler: Sami Karaören • Oüzeltme Abdullab Yazıcı 9 Fotofraf Erdoğan Köseoğlu • Bılgi-Belge: Edibe Buğra • Yun Haberleri: Mehmet Faraç Yayın Kunılır tlfaan Selçuk (Başkan), Ortaan Erinç, Oktay Kurtböke, Hikmet Çetinkaya. Şöknuı Soner. tbrahim Yüdız, Orhan Buruh, Mıutafa Balbay, HakanKara. AnkaıaTemsılasi: Mnstafa Balbay Atatüık Bulvan No: 125, Kat:4, BakanlıklpAnkaraTel: 4195020 (7 hat), Faks: 4195027 • IzmirTemsilcisı: Serdar Kmk, RZiyaBlv. 1352 S.2'3 Tel: 4411220, Faks: 4419117 • AdanaTemsilcisi: Çetin Yiğenoglu, inönüCd. 119 S.No:l Kat:l,Tel:363 12 11, Faks. 363 12 15 Müessese Müdürii: Üstûn Akmen 9 Kooıdraatör Ahmet Konılsan • Muhasebe Bülcnt Yeoer• 1da- re* Hüseyin Gürer # Bılgi-tş- lem: İSail tn»l • Satış: Fazilet Kuza MEDYA C: • Yönetun Kurulu Başkanı - Genel Müdür Gûlbin Erduran • Koordınatör Reha Işıtman 0 Genel MüdûrYardımcısr Sevda Çoban Tel 514 07 53 - 513 95 80 - 5138460*1,Faks 5138463 YayimUyao ve Basaıı: Yem Gun Haber Ajansı, Basm "*e Yayıncılılc A.Ş. Turkocagı Cad 39 41 Cagaloglu 34334 Istanbul. PK 246 - Sırkecı 34435 tstanbul Tel lO<2!2)512OS05QOhat) Faks (0,212)513 85 95 www.cumhuriyet.com.tr 2 ARALIK 1999 tmsak:5.30 Güneş: 7.03 Öğle: 12.00 îkhıdr. 14.22 Akşam: 16.44 Yatsı: 18.11 Yüzyflm poptrelepi • Haber Merkezj - Suay ve Atilla Aksoy'un hazırladıklan "Unutulmayanlar. 20. Yuzyılın Portreleri" başlıklı fotoğraf sergisi, Taksim'deki "Bilgi Atölye 111 "de açıldı. Sergi, bilim ve teknikten edebiyata, sinemadan spora, plastik sanatlara. siyasete, tasanma, muzik ve dansa çeşitli alanlarda yetişmiş ve ürün vermiş kahramanlann toplam 270 fotoğrafından oluşuyor. Marconi'den Brigitte Bardot'ya, James Joyce'dan Jimmy Hendrix'e, Picasso'ya, Jack London'a Zatopek'e 20. yüzyılın portrelerinin yeraldığı sergi 4 Ocak'a kadar sürecek. Kastamonu Havaalanı tamamlandı • TOSYA (AA) - Temeli 1996yılındaatılan Kastamonu Havaalanf nın, son düzenlemelerinin de tamamlanarak önümüzdeki günlerde hizmete açılacağı bildirildı. Stol tipi havaalanmda, pist boyu 2370 metre, pist genişliği 36 metre, pist başında ve sonunda 60 metre boyunda güvenlik bantlan ile 84 metTe boyunda bir apron bulunuyor. Havaalanı için bugüne kadar 1 trilyon 470 milyar lira harcama yapıldığı kaydedildi. KAS-DBt gecesi • İstanbul Haber Servfei - Kastamonulular Dayanışma Derneği'nin (KAS- DER). Kuruçeşme'de di^enlediği toplantıya aralannda istanbul Valı Yardımcısı Saim Eskioğlu, DGM Başsavcısı Erdal Gökçen, Esenler Kaymakamı Ali Giin, Tuzla K.aymakamı Kemal Gündüz, Tuğgenarel Mahir Kök, 3. Kolordu tstihdam taburu komutanı Rasim Şencan, lş adamı Ismail Bilici ve Kadıköy Demek Başkanı Murat Yılmaz'ın da bulunduğu birçok davetli katıldı. Dernek adına bir konuşma yapan Başkan Orhan Gümüş, deprem felaketinden zarar gören yurttaşlara yardım ettiklerini söyledi. Uludağ'da sezon açıldı • BURSA(AA)- Türkiye'nin önemli kış turizm merkezlerinden Uludağ'da yeni sezon açıldı. 6 bin yatak kapasitesine sahip Uludağ'da kar kalınlığı 35 santimetreye ulaştı. Bölgedeki 13 otel ve resmi kurum ve kuruluşlara ait 12 dinlenme tesisinin tamammın 15 Aralık'a kadar açılması bekleniyor. Uludağ seferlerinin aksamaması için önlemler alınırken teleferik seferlerinin Şeker Bayramı'na kadar başlatılması bekleniyor. Barış yolunda spor • AJVTALYA-17. Uluslararası Noel Baba ve Dünya Banşına Çağn Etkinlikleri, Olimpos (Yanartaş) Dağı'na dikilen 'Banş Meşalesı'nin ateşlenmesiyle başladı. 7 Aralık tarihine kadar sürecek olan etkinliklerin bu yılki konusu 'Banş Yolunda Spor' olarak belirlendi. 1995yılından bu yana verilen Noel Baba Banş Ödülü'nün, bu yıl Uluslararası Olimpiyat Komitesi'ne (İOC) verilmesi kararlaştınldı. YÖK, Yabancı Dil Sınavı barajına takılan araştırma görevlisi adayma 4 milyarlık borç senedi çıkardı Eğitiııı projesi başarısız olduEBRUTOKTAR ANKARA - YÖK'ün üniversite- lerde artan öğretim üyesi açığı ve yurtdışı eğitimin pahalılığı nedeniy- le başlattığı Türkiye'de öğretim üye- siyetiştirme'' projesi hayal kınklığı ya- rattı. YÖK, ûlke kaynaklannın etkin ve verimli kullarulması için bu yıl uygu- lamaya geçtiği "Yurtiçi Lisansüstü Programlann Etkin Hale Getirilme- sProjesTnde ögrenciknn geleceğiy- le oynadı. "Taşra üniversiteleriiKİeki araşürma görevtüerinin gelişmiş. üni- versitelerde lisansüstü eğitime başla- • Yurtiçinde öğretim üyesi yetiştirme projesi kapsamında araştırma görevlilerini 6 aylık Ingilizce eğitimine alan YOK, KPDS'ye giren ancak 59 puanda kalan adaylara ikinci sınav şansı tanımadı. YÖK, sözlü sınavı geçen, ancak KPDS'de 60 puan alamayanlann kazandıklan üniversitelerden ilişiklerini kesmekle kalmadı borç senedi de çıkardı. nusına" dayanan program, ilk yılın- da başansızlığa uğradı. Üniversiteler gereksinim duyduklan araştırma gö- revlisini 400 olarak açıklarken, 28-29 Ocak 1999'de YÖK binasında yapı- lan sözlü sınavlan sadece 208 aday ge- çebildi. Seçilmiş olduklan üniversi- telerin araştırma görevlisi kadrolan- na 15-19 Şubat 1999tarihleri arasın- da atanan adaylardan Ingilizcesi ye- terli olmayanlar ODTÜ'de 5 Nisan- 15 Ekim 1999 tarihleri arasında eği- time alındı. Bu sürenin sonunda ya- pılan Kamu Personeli Yabancı Dil Sınavı'nda (KPDS) 60 puanın altın- da kalanlara ikinci bir şans tanınma- dan üniversitelerinden ilişiklerinin kesilmesine karar veren YÖK, aday- lardan 4 milyar liralık borç taahhüt- nameleri ile kefaletname imzalama- lannı da istedi. Kılavuzda belirtilmeyen borç se- nedinın adaylara imzalatılmak isten- mesi de projenin çelişkisini sergile- di. Öğrencilere ikinci KPDS hakkı tanımayan YÖK Başkanvekili Prof. Dr. tsmail Tosun, miman olduğu pro- jenin başansızlığa uğraması nedeniy- le sözlü sınavlan da kaldırmaya ka- rar verdi. îşlcrini ve daha önce mastır- dok- tora yapnklan üniversiteleri bırakarak, YÖK'ün projesine katılan araştırma görevlisi adaylan, KPDS'yi kazana- maymca büyük umutsuzluğa kapıldı. Emeklerinin boşa gitmemesi ve ken- dilerine ikinci bir KPDS şansı tanın- ması için gittikleri YÖK'de, lsmail Tosun üe görüşemeyen adaylar, 4 mil- yar liralık borç senedi ile karşılaşın- ca daha büyük hayal kınklığına uğ- radı. YÖK yetkilileri adaylara, OD- TÜ'de verilen 6 aylık Ingilizce eğitim üe Mart 1999'den beri ödenen yakla- şık 180 mih/on liralık maaşlann fa- iziyle alınacağını bildirdi. StYASAL TERCİH ENDİŞESİ YÖK'eyeni başkan arayışı • Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği Başkanı Prof. Erdin, YÖK'ün mevcut merkeziyetçi yapısının dışında, sadece bir koordinasyon kurulu haline dönüşmesini kabul edecek bir ismin başkanlığa getirilmesini istedi. tstanbul Haber Servi- olduğunu belirten Erdin, â - Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği Başka- nı Prof. Dr. Kattir Erdin ile Öğretim Elemanlan Sendikası Genel Başka- nı Prof. Dr. tzzettin Ön- der, YÖK Başkanı Ke- maJ Gürüz'ün yeniden seçilmesine karşı çıka- rak yeni başkanın de- mokrarjk, özgür, kaölım- cı ve üretken bir yükse- köğretimden yana olma- sını istedi. Görev süresi 6 Ara- lık'ta dolacak olan Gü- rüz'ün yerine getinlecek yeni başkan için kulis ça- lışmalan hızlandı. Prof. Dr. Kadir Erdin. YÖK Başkanı Gürüz'ün ismi- nin yıprandağını, ÖSYM sınavlanndan üniversi- telerde aşın merkeziyet- çi uygulamalara kadar büyük rahatsızlıklar ya- rattığını anımsattı.Cum- hurbaşkanı'nın atamayı yaparken dikkate alma- sım istedikleri ölçütler özetle şunlan söyledi: "Birind koşul, YÖK, mevcutmerkeziyetçi ya- pısının dışında, sadece bir koordinasyofl kuru- lu haline dönüşmelidir. Gelecek VÖK Başkanı bunu kabul etnıelidir. YÖK'ün, YÖK Başka- nı aracıhğıv la si>asallaş- tmtanasma kesinMkle kar- şrvız. YÖK başkan ada- yıda demokratik, özgür, kanhma ve üretken bir üniversiteden yana ola- cağıru be>an ermelidir." Prof. Dr. lzzettın Ön- der de görüşlerınin. "YÖK, hangi başkanla olursa olsun. kendi için- de bir starü değişikliği yapmadıkça, 1982 itiba- nyİaverflmiş görev ve ko- numundan uzaklaşıp bir eşgüdüm kurumu haü- ne gehnedikçc,yükseköğ- retimde artan sorunlar çözülemez" şeklinde özetlenebileceğini söy- ledi r i *%••»t > Afrika krtasında htzia \a>ilan AIDS daha çok çocuklan etkflryor. Yakınlanıu kavbedençocukbrbiryandandahastalıklarnücadeleediyor. 'AIDS öksüdevVarttyorHaber Merkeri - AIDS hasta- lığının özellikle Afrika kıtasın- da hızla yayıldığı ve 2000 yılı sonunda bu kıtada en az 13 mil- yon çocuğun AIDS yüzünden öksüz kalacağı bildirildi. Dünya AIDS Günü'nde has- talığm ulaştığı tehlikeli boyutla- ra dikkat çeken BM Çocuk Fo- nu UNICEF ve AIDS ile müca- dele kurumu UNAIDS tarafindan yapılan açıklamaya göre. bu yı- lın sonunda Afrika'da öksüz ka- lan çocuk sayısı 11,2 miryonu aşacak. BM kuruluşlan, öksüz çocuklann bir yandan hayatta kalmak için yaşam mücadelesi verirken diğeryandantoplumdan dışlanma eğilimiyle karşı karşı- ya geldiklerini ifade ediyor. BM, 15 yaşmdan önce ana ya da ba- basını AIDS'ten kaybeden ço- cuklan «AIDS Sksüzü" olarak adlandınyor. UNICEF Genel Direktörü C«- roiBeUanıv. AIDS salgını başla- madan önce az gelişmiş ülkeler- deki çocuklann yüzde 2'sinin ök- süz olduklannı, AIDS'ten sonra bu oranm yüzde 7'ye firladığını kaydetti. Oran, bazı Afrika ülke- lerinde yüzde 11 'e kadar çıkı- yor. Bu arada Beyaz Saray'ın önünde, ABD Başkanı Cînton'u az gelişmiş ülkelerin hastalıkla savaşta kullanılan ilaçlan alma- smı engellemekle suçlayarak pro- testo gösteri yapan bir grubun 10 üyesi tutuklandı, ancak kısa bir süre sonra serbest bırakıldı. Cumhurbaşkanı Süleyman De- mirel de yayımladığı mesajda, Türkiye'nin diğer ülkelere na- zaran AIDS'ten daha az etkilen- diğini belirterek, "Bu durum bizi rahadığa sev kermemeBdir. Aksine.şimdiden etldiitedbirler almamız gerekmektedir" dedi. Eğitim araştırması Disiplin sorunu çözülemtyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Bo- ğaziçi Ünrversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. RrfatOkçabol. Türkiyede öğrencile- rin bireysel yetenekleri yerine, ailesinin ekonomik gücüne göre okuduğunu, mes- lek liselerine devam etmek isteyen öğren- cilerin de bu olanağı elde edemediğini vurguladı. Kurumlara bağlı meslek lise- lerinde okumak isteyen 159 bin öğrenci- den sadece 9 bininin bu olanağı yakala- dığına dikkat çeken Okçabol. "Sistem bir okulunda hukuk, diğer okulunda şeriat agırlıklı eğitim vermektedir" dedi. Okça- bol. eğitim sısteminın ezbere dayandığı- nı ve disiplin sorunlannı da çözemediği- ni vurguladı. "Mifli EğitimdekiSonınlaraSistem Yak- Laşnru ve Yeni Vönetim Modeii" başlıklı bir rapor hazırlayan Okçabol. 1999 ÖSS so- nuçlanna dikkat çekti. Okçabol, Türkiye ortalamasırun 44 sorulu matematikte 7.7, fen bilgisinde 3.55, Türkçede 20.1. sosyal bilgilerde 14.92 olduğunu vurgulayarak "Lise ve üniversite mezunlannm önemlibir bölürnü istenilen bilgi düzejinde değüdir" dedi. Okçabol. "Trafıkteyaşanan karma- şa. tophı taşım araçlanndaki itis-kakış, fut- bol maçlanndaki çirkin tezahürat ve kav- galar. ünh ersite veokullarda gözlenen bas- kıcı ve saldırgan eğilimler, ögrenim gör- müş kimseterin de yeterince egitilmedik- lerinin \e okullarda olumlu davranışlar kazanamadıklannın birgöstergesklir'' di- ye konuştu. Ezfaerci eğitim Sistemin can daman olan öğretmenle- rin durumunun düşündürücü olduğuna dikkat çeken Okçabal, "1999'de yaptığı- mızaraşürmaya göre; öğretmenlerm yüz- de 68'i öğrenmenin ezbere dayandıgmı, yüzde 28'i disiptin sorunlannı çözmekte zorlandıklaruu, > üzde 30'u firsat bulursa öğretmenUkten aynlmayı düşündüğünu, yüzde 70'i ek iş yapma gereksinimi duy- dugunu söyiemiştir" dedi. Okçabol, Mil- h Eğitim Bakanlığı'nın YÖK'ün genel kültür derslerini önemsemeyen, öğret- menliğin boyutunu yok sayan branş öğ- retmeni yetiştirme modeline olur verme- sini de eleştirdi. OLMA TALEBJMİ /f-ÂN Ilki 8,9,10 Ocak; ikincisi 27,28 ve 29 Aralık'ta 2000'de iki Şeker Bayramı e-posta : tan @ prizma. net tr İstanbul Haber Scrvisi - 2000 yılmda, ilk kez aynı yıl içinde iki Şeker Bayramı kutlanacak. 2000" in ilk Şeker (ramazan) Bayramı 8,9 ve 10 Ocak'ta; ikinci Şeker Bayramı ise 27, 28 ve 29 Aralık günlerinde kutlanacak. Aynı yıl içinde iki kez Şeker Bayramı kutlanacak olmasının nedenı ise dini bayramlann ölçü alındığı hicri takvünin, Türkiye'nin de kullandığı miladi takvimden 11 gün eksik olması. Diyanet Işleri Başkanlığı'ndan alınan bilgiye göre, hicri 1420 ve 1421 yıllannın ramazan aylan, miladi 2000 yılının ocak ve aralık aylanna denk geldiği için, önümüzdeki yıl 2 kez Şeker Bayramı kutlanacak. Hicri takvime göre 1421 yılının ilk ayı olan muharrem, 2000 yılının 6 Nisam'nda başlayacak, 9. ayı • Önümüzdeki yıl içinde 2 kez Şeker (i6Temmuz 622) hicri Bayramı kutlanacak. Dini bayramlann t ^ v i m A i n *** la °? cı . . , . . , i . ı - •. . • -ı j - oldu. Ay yıh, Ay m olçu ahndıgı hıcn takvim, miladi D ü n y a ^ ^ {2 takvimden 11 gün eksik olduğundan kez dolaşmasıyla geçen hicri 1420 ve 1421 yıllannın ramazan aylan, miladi 2000 yılının ocak ve aralık aylanna denk geliyor. olan ramazan ise 2000 yılının kasım ayı sonunda başlayacak. 2000 yılmda hafta sonlan dışında 15 gün resmi tatil uygulanacak, ancak resmi tatillerin 3 günü hafta sonu tatilleriyle çakıştığı için bu süre 12 güne inecek. Şeker bayramlannda hükümetin aldığı karara göre bu tatil süreleri artabilecek. Hicreti başlangıç olarak kabul eden tarih ya da takvim için hicri takvim kullanılıyor. Islam peygamberi Hazreti Muhammedın Mekke'den Medine'ye göçtüğü tanhin başlangıç olması önerisi kabul edilince, 1 muharrem süreyi ifade ediyor. Aylardan her bin 29 gün, 12 saat, 44 dakika, 3 saniyede tamamlanır. Buna göre, ay yılı 354 gün 8 saat, 48 dakika, 36 saniyede tamatrüanıyor. Böylece ay yılı, güneş yılından 11 gün eksik geliyor. Her 33 ay yılı, bir yıl eksiği ile 32 güneş yılına eşit geliyor. Kuran'a göre, Ay'ın Dünya çevresinde iki kez dönüşü 59 gün sürdüğüne göre, aylardan bir böhımü 29, bir bölümü 30 gün çeker. 30 gün çeken aylar arasında muharrem, recep, ramazan aylan da bulunuyor. Miladi takvim ise Hıristiyanlığın peygamberi Hazreti tsa'nın doğumunu başlangıç alıyor. Acil mavi! Denizin rengi değisirken, sizin de renginiz değişiyorsa... bizi arayın! Denizlerimiz icin cok gec olmadan, neler yapabileceğimizi konuşalıı^r. ^ ^- RASGELE / RAÎF ERTEM Deniz Yolculuğu Doyulmaz Bir Yaşamdır "Demir ağlaıia ördük Ana yurdu dört baştan" Örmüştük. öğünüyorduk. Yaşı- yorduk. Sonra karayollannın savunucu- ları geçti başa. Teneke uygariığı ulaşımın, taşımacılığın başına geç- ti. DDY'nin özelleştirilmesi günde- me geldi. İstanbul Belediyesi ken- di yöresindeki hatları satın almak için anlaşmalar yaptı. Yapmayı sür- dürüyor. Geçen bir yazımızda deginmiş- tik. Bu satışlar ne getirir ne götü- rür diye. Geiecek yazımızda da deniz yol- lanmız üzerinde duracağımızdan söz etmtştik. Aradan birkaç hafta geçti, duramadık. Türk Kamu Iktisadi Kuruluşla- rı'nın özelleştirilmesi. Hukuk sis- temimize yabancılann katılma ça- balan. Konumuzu bugüne bıraktı. Denizlerimiz, denizlerimiz. Ülke- mizin üç yanı çevrili. Denizlerimiz- le, denizlerimizle. Demirağlanmızla öğündüğümüz zamanlar. Deniz yollarımızla da ögünürdük. Yolcu ve yük taşıma- cılığımızın büyük çoğunluğu deniz yollarımızla yapılırdı. Hele Istanbul-lzmir arasında! Günde iki gemi kalkardı. Akşam, sa- bah. Yolculuk ayn bir zevk, ayrı bir yaşam alanıydı. Küçük bir sorum var: Denizde güneş doğarken, batarken hiç gör- dünüz mü? Denizde ay doğarken, ay batar- ken hiç gördünüz mü? Genç kuşaklarda çok azdır. An- cak deniz sporları yapanlar. Üniversite öğrencilik yıllanmı dü- şünüyorum. O zamanlar üniversi- teler yalnızca Ankara ve Istanbul'da vardı. Yalnızca Izmir'e tıp fakülte- si kurulmuştu o yıllarda. Istanbul'dayız. Birçok izmirii ya da yakın çevreli arkadaşlar. Tatil- lerde, özel günlerde Izmir'e gider, dönerdik. Genellikle akşam binerdik vapu- ra. Her gün sabah akşam kalkar- dı. Güneşi indirirdik. Aşevine otu- rurduk. Suyun rengini ağartırdık. Sözlü sohbetli birgece. Yatar, uyur, doğan günle birlikte ayaktaydık. Izmir'in güneşi, güler yüzlü in- sanlan. Izmir'in yaşamı. Dönüşte de İstanbul. İstanbul deyip gelirdik. özlem... Sabah gidiş dönüşlerinde de ya- tak sefası pek olmazdı. Köpekba- lıklarını bile izlerdik. Akşam sefasında İstanbul- Iz- mir. Unutulmayan yolculuklar, günler, geceler, yaşam. Günümüzde yolculuk. Teneke uygariığında bir koltuk. Gecen gün- düzün koltukta, uykulann bile kes- tirme. Saatler, saatler gün bitmez. Yol- culuk bitmez. Tedirginlik, korku. Bir kaza ola- cak mı, olmayacak mı? Otobüsler, kamyonlar, arabalar burun buruna. Yokjan önce yolcular bitiyor. Inen- ler kentin yaşamının bile farkına varamıyor. Ya evineya da otele. Ya- şam ancak yannlarda başlıyor. Insan sormadan edemiyor. Ne- den? Taşımacılığımızın yüzde 9O'ı te- neke uygarlığıyla. Ucuzdeğil. Emniyetli değil. Ula- şımı geç. Yanıtını bulalım. Üstünegidelim. Degil mi? Rasgele... itin calısıyoruz! A . 0800 261^1 € 3 8 ucretstı iFiavıy• mırtarmi haıi*-- DdHntMIZ OERNEĞİ TURMEP4H)f«NEGi """'" Njkk»5ûp« «zızbej Sokjk. No.l H207 Kuıguntuk • lıtanbulTel: (JHI *S2 K SS-86 : K > [2151 WVT