Catalog

Cumhuriyet Kitap Kulübü Sergi Salonlannda ve Temsilciliklerinde (LEDBERG SpA.-ltalya TesBİcnDdc üreûmnıır) EeümİiiğSgTatoca^CaddeaNg 39W (34334) Cağaloğlu IdfrphıMbO btatıi Td (212)51401 96 Fate#12)514 01 95 fjf 1 Cumhuriyet Bütün Dünya DIN1 BUTUN BIRASKIR. POUTIKACI DEVLETADAMI İSMET İNÖNÜ 76. YIL SAYI: 27084 / 250.000 TL (KDViçinde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARi: NADİR NADİ (1945-1991) 2 ARALIK 1999 PERŞEMBE u M H U R I î N K Ü U R H I M İ LIMAN VON SANDERS TURKIYE'DE BEŞ YIL-I Çeviren: Örgün Uğurlu Ünlü Alman General Liman von Sanders'in "Türkiye'de BeşYıM" adlı kitabı yakın tarihimizin önemli dönemlerinden birini (1913-1918) anlatmaktadır. Bu ilgi çekici anı kitabının kapsadığı olaylar Balkan Savaşı sonlarından başlar, Birinci Dünya Savaşı yenilgisiyle son bulur. Liman von Sanders, bu önemli anı kitabıyla ilgili olarak şunları söylemiştir: "Bu kitap, Malta'da tutuklu bulunduğum sıralarda yazılmış, ülkeme döndükten sonra elimdeki belgelere göre tamamlanmıştır. Türkiye'deki beş yıllık çalışmam, savaş yıllarına rastlamıştır. Bu yıllar iç/nde yalnız Dünya Savaşı'ndaki düşmanlarımızla değil, Alman Askeri Komitesi'nin etkisini azaltmak için çalışanlarla da sürekli mücadele etmek şeklinde olmuştur. Bu nedenle, bu zor zamanlarda özveri gösterip yanımdan ayrılmayan Alman ve Türk silah arkadaşlanma burada şükranlanmı sunarım (Kasım 1919)." Türk ordusunun "Liman Paşası" olarak tanınan Alman General Liman von Sanders, Türkiye'ye askeri bir görevle gelmiş olmasına karşın, ister istemez ülkemizin iç ve dış politikasını ilgilendiren birçok olaya tanık olmuştur. Liman von Sanders'in bu anı kitabında yer alan düşünce ve göruşleri yakın tarihimiz açısından oldukça ilgi çekicidir. Bu önemli anı kitabını okurlarımızın ilgiyle karşılayacaklannı umarız. Yarın Cumhuriyet le birlikte... ABD'de on binlerce gösterici DTÖ toplantısını engelliyor Sokağa çıkma yasağı ilan edlldi Dünya Ticaret Örgütü'nün Seattle'daki 3. bakanlar zirvesi protestolar yüzünden gecikmeli olarak başladı. Tanm, hizmet ve diğer sektörlerde ticaretin serbestleştirilmesine ilişkin kararlann alınacağı toplantılar sona erene kadar kentte olağanüstü hal ve sokağa çıkma yasağının süreceği açıklandı. ABD Başkanı Clinton "Ticari anlaşmalarda çevre ve çalışma koşullannın dikkate alınması gerekiyor" açıklamasından sonra dün de göstericilerin liderleriyle görüşmek istediğini belirtti. ÖSTERİCİLERİN TEPKİLERİ Amaç çahşam ve çevreyi korumak # Dünyanın birçok yerinden gelerek Seattle'da toplanan göstericiler çok renkli kimliklen ve farklı söylemleri ile birbirlerinden aynlıyorlar. Sendikalar, işçiler, köylüler, çiftçiler, çevreciler, aydınlar, politikacılar, öğrenciler... Gruplann savunduğu fikirler farklı, ancak ortak tema bir: Şirketlerin egemenliğindeki DTÖ'ye, amaçlanna ve politikalanna karşı yoksul halklan, ezilenleri, çevreyi, çalışanlan korumak. # Çokuluslu şirketlerin egemenliğine tepki gösteren gruplar, bu şirketleri çevre koruması ve sosyal adaleti de kapsayan temel insan haklannı göz ardı etmekle suçluyorlar. Bu şirketlerin lobi etkinlikleriyle hükümetler üzerindeki etkilerini arttırdıklannı vurguluyorlar. Serbest ticaretin ve DTÖ kurallannın halk sağlığı ve çevre güvenliği üzerinde oluşturduğu tehdit, protestolann en çok yoğunlaştığı alanlardan birini oluşturuyor. • 13. Sayfada UİEATTLE ~ Bu kez savaşı 'sokak' kazandı # "Seattle savaşı "nın ilk raundu, dünyanın her tarafindan DTÖ'yü protesto etmek için gelen göstericilerin zaferiyle bitti. DTÖ'nün açılış seremonisi iptal edildi, planlanandan saatler sonra başlayan görüşmelerin ertelenip ertelenmemesi konuşulmaya başlandı. Kentte olağanüstü hal ilan edildi. Ulusal güvenlik muhafızlan Seattle'a gelerek kentte düzeni sağlamaya çalışıyorlar. BKft YUCOâ.U'lMI hatari • 13. Sayfada uyanış'Eylemciler dikkate alınmalı' Küreseiieşmeninpoiisi olarak nitelenen Dünya Ticaret Örgütü'ne yönelik protestolarla ilgili ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright, eylemcilerin mesajlannın göz önünde bulundurulması gerektiğini söyledi. Albright, "Küreselleşme hepimizin cevaplaması gereken yasal sorunlara neden olmuştur" dedi. Toplantıya katılan delegelerin, aralannda asgari çalışma koşullan ve tanm sektörü de olmak üzere birçok konuda farklı görüşlere sahip olduğu ifade ediliyor. • 13. Sayfada Birçok devlet adamının toplantmın \apılacağı salona gelememesi ile sonuçlanan gösterüerin amacına ilişkin belki de en çarpıcı açıklamayı bir evlemci yapö: ^Protestolar hükûmeliere, svil toptumun gereksinimlerini ve isteklerini artîk göz ardı edemeyeceklerini anlatmtş okhı." Bakan Koray Aydm, çadırkentteki yangınlardan yurttaşlan sorumlu tuttu Geçici konutlar boş kaldı BM'den deprem uyansı # Dünyanın değişik şehirlerinde yaptıklan çalışmalar sonunda depremin etkilerini azaltacakpratikyöntemler geliştiren Birleşmiş Milletler deprem uzmanlan, Türk uzmanlann öngörûlerini doğrulayarak Marmara 'da yaşanacak deprem olasılığımn çokyüksek oUtuğunu açıkladüar. OflfcE KARAKÎTAPOĞLU'nil! söyteştsi Yarın Cumhuriyef te 1 Bayındırlık ve Iskân Bakanı Koray Aydm, prefabrike konutlann durumunu göstermek amacıyla basın mensuplanyla büiikte deprem bölgesine gitti. Depremzedeler, prefabrike konutlan uzak bulduklan ve 100 milyonluk kira yardımını almayı sürdürebilmek için buralara taşınmıyor. Bakan Aydın ile birlikte deprem bölgesini gezen bazı bürokratlar, konutlan yetersiz bulan yurttaşlara "Devlet size yatacak yer veriyor, siz eksiklerden söz ediyorsunuz" diye tepki gösterdiler. • 3. Sayfada DPT, bakanlığı enerji konusunda suçladı Masa başı kararları Devlet Planlama Teşkilatı'nın hükümeti ve Enerji Bakanlığı'nı elektrik ve doğalgaz konusunda çok önceden uyarmasına rağmen önlem alınmaması sıkıntının nedenlerini gösteriyor. Bakanlık önlem alacağı yerde DPT'ye tepki göstererek yazı gönderiyor. ı Dönemin DPT Müsteşan Orhan Güvenen, bakanlığm karşı yazısına gönderdiği yanıtta ülke menfaatlannm ve ekonominin düşeceği durumu anlatarak bakanlığı "masa başı kararlar" almakla suçluyor. DPT raporuna göre 2003-2007 arasındaki enerji fazlasına 9 milyar dolar ödenecek. Enerji fazlası için ödenecek tutar, yatınm için gerekenin iki katmı buluyor. DPT'nin tahkim uyansının dikkate alınmaması Türkiye'ye pahalıya mal olacak. BANUSALMAN ANKARA - Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 'nı "masa başmda yanlış kararlar almakla" suç- ladı. DPT, söz konusu bakanlığın plansız tasa- nmlan nedenıyle 2005 yılında 91.4 milyar ki- lovatsaat aşın kapasite için 7.5 milyar dolar, tü- ketilemeyecek 15 milyar metreküplük doğal- gaz için de 1.5 milyar dolar ödeme yapılaca- ğını bildirdi. Tarifelere yansıtılması durumun- da sanayici ve tüketicilerin ödeyeceği ya da Hazıne'nın üstûne kalacak olan bu yükün ener- ji sektörü için öngörülen yatınm gereksinimi- nin yaklaşık 2 katına eşdeğer olduğunu sapta- yan DPT, uluslararası tahkimin girdiği bir dö- nemde Türkiye'nin bu yükten kurtulmasının yolu olmadığını, tahkim kararlanyla da yalnız elektrik sektörü değıl, bütün ekonominin ha- sar göreceğıni bildirdi. Orhan Güvenen'in DPT Müsteşarhgı göre- vinden alınmadan önce, 30 Haziran 1999 ta- rihli uyan yazısının ardından, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 'nın 15 Temmuz 1999 ta- rihli yazısına 11 Ekim 1999 tarihinde de sert bir yanıt gönderdiği ortaya çıktı. "Ulke men- faaO gözetilerek sağhklı enerji planlaması ya- pılmasuu sağlamak 7 " amacına vurgu yapıîan mArkasiSa.l9,Sü.3te Çeçen milisler Ruslara direniyor • //. Sayfada Türk-İşin genel kurulu başladı M 4. Sayfada AKANLIKKARAR VEREMÎYOR Birprojeye dört farklıgerekçe • DPT'nin 11 Ekim 1999 tarihli yazısında, Iğdır projesinin zamanlama, yer seçimi ve doğalgaz akışıyla irtibatlandırma açısından yanlış planlandığı, bu yorumun koordinasyon toplantılannda TEAŞ ve BOTAŞ tarafindan da teyit edildiği kaydedildi. irtSca yasaları sahipsiz kaldı M 5. Sayfada ANKARA(CumhuriyetBâ- rosu) - Iğdır projesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlı- ğı'nın farklı tarihlerde birbirle- rinden uzak 4 farklı gerekçe sundugu ortaya çıktı. Bu du- rum projenin ne için yapıldı- gından çok, özel sektör eliyle yapılacak olan projenin yapıla- bilirhale getirilmesine öncelik tanındıgını ortaya koydu. DPT'nin 11 Ekim 1999 ta- rihli yazısında, Iğdırprojesinin zamanlama, yer seçimi ve do- ğalgaz akışıyla irtibatlandırma açısından yanlış planlandığı, bu yorumun koordinasyon top- lanülannda TEAŞ ve BOTAŞ tarafindan da teyit edildiği kay- dedildi. Yazıda, bakanlığın ıs- rar ettiği projenin yapılabilirli- ğini sağlamak için DPT'ye sunduğu farklı gerekçelerşöy- le anlatıldı: "Once projenin tran gazuıın erken kıülanımı mArkasıSa.l9,Sü.3'te Elektriğe % 5 zam • 1 Aralık tarihinden geçerli olmak üzere elektriğe ortalama yüzde 5 zam yapıldı. Yeni düzenleme ile mesken elektriğinin birim fiyatı 37 bin 430, sanayi elektriğinin fiyatı ise 36 bin 930 lira oldu. • 7. Sayfada ELEKTRİK KESÎNTİSİ YAPILMAYACAK • 19. Sayfada ECZACIBAŞI: lYİ KAZLAR GfBÎ • DAVRANMALIYIZ M 9. Sayfada HÜKÜMETTEN AİHM'YE: IÇ HUKUK YOLLARI TÜKENMEDİ • 4. Sayfada BORSA ûOOn DOLAR i MARK ALT1N ÛÛODün sia.no OncaM 51» 000 Dun H7JS0 I «.850.000 Ûnc«fci < öncakı 267JO0 ' «870 000 GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK Uyanış! Uyanmamızı sağlamak için birinin ortaya çıkıp Ba- tı'nın asıl hedeftni açık seçik söylemesi gerekîyormuş. Büyük yararlarsağlayacağına inandığımız AB aday- lığını Batı'dan esen Apo dayatmasına karşı sağlıyoruz, sağladık havasına kendimizi kaptırmış yükseklerde uçuyordukki... Tam üyelik için karşımıza ülkenin bölünme sürecine girmesine önayak olacak yeni dayatmalar geliverdi. mArkasıSa.l9,SiLl'de 'Bir uzun yoV yolcusu Fakir Baykurt Ölümünün ardından bir özel sayıyla anıyoruz Fakir Baykurt'u. Eski bir söyleşisiyle, romanlarıyla, öyküleriyle ve sevgilerimizle... GÜNDEM MUSTAFA BALBAY Deppemzede Giderken Mersin'e... MERSİN / İZMİR - 30 Kasım miladının artılan ek- sileri tartışılırken deprem bölgesinin yıkıntıtarından canını kurtanp kendisini güneye atan yurttaşlar du- rumlannı şöyle özetliyorlar: "Bizim için geçmiş yok oldu, geleceğimizi gömmi- • Arkosı 5a. 19,Sü.8 'de