Catalog

SAYFA CUMHURİYET 8EYLUL1995CUMA HABERLER polise kınama • İstanbul Haber Servisi - Ünıversite Öğretim Üyeleri Derneği Başkanı Prof. Dr. Burtıan Şenatalar, önceki gün İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü önünde toplanan Eğitim-Sen üyesi öğretmenler, öğrencı ve velilerın polisler tarafından dövülmelenni şiddetle kınadı ve Istanbul Emniyet Mudürü'nü özür dılemeye çagırdı. Prof. Şenatalar. olavda hatası görülen görevliler hakkında hemen soruşturma açılmasını da istedi. Bomba davası • İstanbul Haber Servisi - Silıvnkapı'dakı hucre evinde 10 ağustosta bomba yapımı sırasında meydana gelen patlamada yaralanan ve gözaltına alınan Kenan Engın ile Rojda Polat hakkında. yasadışı bölücü terör örgütüne üye olmak \e örgüt adına boınba imal etmek suçlanndan. Devlet Güvenlik Mahkemesi"nde dava açıldı. HADEP ve BSP'den ortak açıklama • VNKARA (Cumhuriyet Biirosu)-Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) veBirleşık SosyalistParti'den(BSP> yapılan ortak açıklamada. Dünya Banş Haftası nedeniyle düzenlenen etkınliklerde gözaltına alınan Bayram Işık. Nurettin Kasurga ve Alı Özgür Dedeogkı'nun can güvenliklerinden endişe duyulduğu bildinldi Açıklamada. gözaltına alınanlann serbest bırakılması ıstendı. Vepgi mükellefine kolaylık • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Gerçek v e tüzelkişılere tek \ergi numarası \erilinesine ilışkin uygulamada. mükelleflerin \ergi dairelerine kımlik ibraz etmesi için tanınan süre 31 ekime kadar uzatıldı. Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yayımlanan Vergı L'sul Kanunu Genel Teblığf yle mükelleflerin bağlı bulundukları vergı dairelerine başv urarak, onaylı bır nüfus hüvıyet cüzdanı örneğını ıbraz edebilme süresi uzatıldı. Bankası'ndan 6.7 trilyon • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - İller Bankası Genel Müdürlüğü. bu yılın 7 aylık bölümünde. belediyelere eeşıtlı sektörlerdekı yatınnılan içın 6.7 trilyon lira yardım yaptı. Bayındırlık ve Iskân Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre İller Bankası'ndan yapılan yardımlar, katılma payı. ikaz kredisi. kısa dönem avans, Geliştirme- Destekleme Fonu ve dış kaynaklı kısa avans şeklınde gerçekleştırildi. Demipel'e ziyaret • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel. Türkiye"nin fiilen Avrupalı olduğunu belirterek '" Fiilen Avrupalı olan Türkiye. resmen de Avrupalı olmak istiyor" dedi. Cumhurbaşkanı Demirel, dün. bir grup Avrupalı parlamenteri kabul etti. Demirel. kabuldeki konuşmasında dünyadaki bütünleşmeye katkıda bulunmak isteyen Türkiye'nın. ulusal değerlerinin yanı sıra Avrupa değerlerini de benımsediğıni söyledi ve gümrük birliği üyeliği içın Avrupa Parlamentosu üyelerinin desteğini istedi. 'Çitte standapf protestosu • ADANA (Cumhuriyet Güney İlleri Bürosu) - 'Partıler Platformu'nca, yapılan açıklamada "Banş Paneli'nde gözdağı \'eren gü\enlik güçlerinin milli maç nedeniyle sokaklarda üç hılalli bayraklarla gösteri yapılmasma ve havaya ateş açılmasına seyirci kaldığı iddia edildi ve bu tutum protesto edildi. Çetin ekibini yanına çekmeye çalışan Baykal, Çetin ile işbirliği olanağı anyor BaykaPm Çetiıı ısrarı• tnönü'nün açiklamasından sonra Baykaİ, Çetin'le görüştü. Baykal ekibi, înönü'nün açıklamasınm taraflan netleştireceği ve kadrolannı daha rahat kurmasma neden olacağını savundu. ANKARA (Cumhuriyet Büro- sn) - CHP lıderlıgı yarışında en şanslı aday olarak görünen Antalya Mılleuekılı Deniz Baykal veekıbı- nın. çeşıth kanatlardan ısimlerı da- hil edeceğı partı meelısı (PM) lıste- sinı genış tutnıaya çalıştığı \e Ge- nel Başkan Hikmet Çetin ile ışbır- lığı olanaklan aradığı bildinldi. Dı- şişlerı Bakanı Erdal Inönü'nün. adaylardan aylardan Murat Kara- yalçıo'ı destekleyeceğımn açıkla- masınm ardından. Denız Baykal ile Hikmet Çetin bır görüşme yaptı. Baykal ekıbı. inönü'nün açıklama- sının. taraflan netleştireceği vekad- roların daha rahat kurulmasına ola- nak sağlayacağı görüşünü dıle getir- dı. Deniz Baykal'ın bugün CHP Ge- nel Başkanhğı'naadaylığını resmen açıklanıası beklenıyor. lnönü'nün Karayalçın'ı destekleyeceğı açıkla- masınm ardından Baykal'ın yakın çalışmaarkadaşlanndan Genel Baş- kan Yardımeısı Erol Çevikçe dün. Çetin ile telefonda görüştü. Öğle- den sonra da Baykal'ın Çetin ile gö- rüştüğü bildinldi. Çetın'ın Çevik- çe'ye "tarafsız kalacağı'" mesajını ilettiğı öğrenildı Ancak. Baykal ka- nadının. Hikmet Çetin \e arkadaş- larını y anlarına çekmek içın çabala- rının süreceği belırtildi. Baykal eki- bıne yakın bır kaynak. Baykal-Çe- tın görüşmesi öncesinde şu bılgile- ri verdi: CHP'nin lider adaylanndan Deniz Baykal. önceki gün oynanan milli maçta tribünlcrdeydi. (AA) "Çerin-Bav kal görüşmesinde, ku- rultayın bittiği 11 eylülden sonra ne yapüacağı ele alınacak. Birisi genel başkan. diğeri genel başkanlığa ge- leceği beklenen kişi. İki de arkadaş- ürlar zaten. Birlikte olabilme şans- lannı arayacaklarelbette. Deniz Be>. Hikmet Be> 'e büy ük değer \eriyor. Onun katkısını nasıl alabileceğini düşünüyor hep. Bir işbirliği ortaım- nı yaratmak isteniyor." Baykal ekıb\. tnönü'nün Karayal- çın'a destek vermesini "olağan" karşıladı. Inönü'nün. y ıllardır Denız Baykal'ın karşısında olduğunu dıle getiren bu ekibe yakın kaynaklar. "İnönü'nün son açıklanıası bizi bü- yük ölcüde rahattartı. Taraflarartık netleşmek zonında kalacak. Kendi kadrolannı oluşturmakta daha ra- hat davranacaklar'"yorumunu yap- tılar. Baykal'a en yakın kişilerden eösterilen CHP Genel Sekreten Ad- nanKeskin. tnönü'nün Karayalçın'ı destekleyeceğinı açıklamasına ıliş- kın bır soruvu vanıtlarken "Sayın Erdal tnönü'nün de her kurultay de- legesi gibi adaylardan birini tercih etme hakkı vardır. Sayın lnönü de gönJünden geçen adayı destekleyebi- lir" dedı. Baykal'a yakın kaynaklar. Denız Baykal'ın. kurultay m ardından. par- tı yetkilı kurullarının koahsyon or- taklığına devam karan vermesi du- rumunda kabinede küçük değışık- lıklerle yetineceğını. PM lıstesinde yer alacak bazı isimlerin bakan ol- ınasına da olanak sağlmayacağını aktardılar. Aynı kaynaklar. "Birkı- sım isimlerin hem kabinede, hem parti meclisinde yer almalan uygun olabilir. Bu hükümetin ne kadar gi- deceği belli değildir. Seçimin ne za- man belli olacağı belli değildir. Do- layısıyla parti genel merkezinde gö- rvv yapması gerckli isimlerin. parti yetkili kurullannda ulması gereki- yor" dediler. Olası PM üyeleri Bavkal yanlıları. PM lıstesının kendılerıneyakın ıl başkanlan tara- fından hazırlanacagını belirterek listede "SHP-CHP" kaynaşmasına özen gösterileceğini ifade ettiler. Hikmet Çetın'ın vanı sıra Onur Kumbaracınaşı'nm PM'de yer al- mayı kabul etmesi halınde listede yerlennın hazır olduğunu kaydeden Baykal ekıbı. Adalet Bakanı Meh- met Moğultav'ın son günlerde ken- dılenne v akın tav ır almasına karşın. İstanbul ıl delegasyonunun tepkısi nedeniyle gerek kabinede gerekse PM'de yer almasının beklenmedi- ğıni ıleri sürdüler. Baykal'ın PM lis- tesınde yer alması beklenen olası adlar. şöv k sıralanıyor: -\dnan Keskin, Atila Sav, Nail Gürman. Eşref Erdem. Erol Çevik- çe, Ali Topuz, Onur Kumbaraaba- şı. Abdülkadir Ateş. Birgen Keteş, Günseli Özkaya. Nazlı Eray. Enis Tiitüncü. Hasan Akyol, Ziya Halis, Mehmet Sevigen, lrfan Gürpınar, Avsel Bavkal, Haluk Llırıan. Zeki Ak;ın. Erdoğan \etenç. Mustafa Do- ğan. İsnıail Cem. Algan Hacaloğlu, Hasan Belovacıkb, Cemal Seymen, Adnan Ekmen, Mehmet Kahra- man. Hay darOymak. Ali Şahin. Ali Dincer, Hasan Basri Eler, Esat Ca- nan. Mehmet Alp, Coşkun Gökalp, Şahin l lusov. lomris Özden. Haİe Soygazi."' Baykal'a yakın çevre. Mümtaz Sovsal kabul ettığı takdırde. parti meelısı lıstesıne adının eklenebile- ceğını bıldırdı. Baykal'ın PM lıste- sinde. Fatma Girikıle Türkkonut Genel Başkanı Oğuz Soydan ve ye- nilikçi sol kanattan ZeynelOztürk'e de yer venlmesınin planlandığı bıl- dirildi. Kurultayda ibrenin Bay- kal'dan yana görünmesi. çok sayıda mılletvekıli ve partı yönetıcısının de Baykal'a yaklaşmasına neden oldu. SHP kökenlı mılletvekıllerınden Mustafa Kul, Salman Kaya. Nihad Matkap. Mehmet Kahraman. \d- nan Ekmen'ın de aralarında yeral- dıgı bır grup mılletvekıli. Baykal ekibı ile yakın temasa geçerek ça- lışmaya başladı. Il başkanlannın Denız Baykal'a "göreveçağrrbıldırilerı de sürüyor. CHPÇorum 11 Başkanı Feridun Ay- vazoğlu. dün yaptığı açıklamada. Çorum delegelerinın genel başkan- lıkıçın Denız Baykal'ı görevedavet etme karan aldıklannı açıkladı. Aralarında Mülkiyeliler Bırlıgı ile Tûrk Kent'ın de bulunduğu 22 sıvıl toplum örgüt temsilcılerı de dün CHP Genel Sekreten Adnan Kes- kın'ı ziyaret ederek Baykal'ın aday- lığını destekledıklennı bıldırdıler. ADAY OLUP OLMAYACAGINI BUGUN AÇIKLAYACAK Livaneli'nin karar günü 03586 Nolubasın kartımı kaybettim. Hükümsüzdür. MEHMET SARAÇ AYŞE YILDIR1M ANKARA - CHP Ankara Milletvekılı Mümtaz Sovsal'ın yanşa katılmayacağını "bıldir- mesinden sonra sol kanadın önemli ölçüde destek verme karan aldığı Zülfü Uvantfi. CHP Genel Başkanlığı'naaday olma konusundakı kesin kara- nnı bugün açıklayacak. Yeterli delege desteğini bulamayan Li- vaneli'nin adaylık konusunda tereddütedüştüğübelirtildi. Li- vanelı. "Adayhğım birisine ya- ravacak, bir diğer kişive zarar verecekse bir bölen olmak iste- m'ıyorum. Kurultay.SHP-CHP çatışmasma dönüşürse gir- mem" dedı. Lıvanelfnin bu sözlen. aday olmayacağı yo- rumlanna yol açarken yandaş- lanndan bir bölümü dün gece Murat karayalçın'a yöneldi. Mıırat Karayalçın'ı destekle- mek üzere aday olmayacağı ha- berlerının doğru olmadığını bildiren Livanelı, Cumhuri- y«t'e yaptığı açıklamada, "Hiç- bir örgüt içi pazarhk ya da grup hesabıicindedeğilim^dedı. Par- ti lidenni halkın seçmesı gerek- tiğini savunan Livaneli. Dışış- leri Bakanı Erdal lnönü'nün Karavalçın'ı destekleme kararv nı. ~Sürpriz değil. Ben, hiçbir zaman. beni desteklediğini söy- lemedim" diye değerlendirdı. Zülfü Livaneli'nin. sürpriz bir gelişme olmazsa adaylığını bugün açıklayacağı bildirildi. Adaylığını dün düzenleyeceği bır basın toplantısıyla açıklaya- cağı bıldirılmesıne karşın. son anda vazgeçerek bugün açıkla- ma yapma karan alan Livanelı. "Delegeler Ankara'va gelmeye başladı. Onlaria ve il başkanla- nv la görüştük. kurultay irade- sine saygıhyız ve kurultay ın ne istediğini anlamaya çalışıyoruz. O nedenle açıklamay ı cuma gü- nü ne bıraktık" dedı. Livaneli. bugün delegeler ve halkın katı- lacağı bır toplantıda konuşaca- ğını belirterek "Bb. zaten her zaman şunu söylüyoruz; örgü- tün. tabanın ve halkın sesine ku- lak vermesini istiyoruz. Bizim çıkıs noktamızbu" dıye konuş- tu. Hıçbır örgüt içı pazarlık ya da grup hesabı içinde olmadık- lannı belırten Livanelı. "Ama biiiyonızki kamuoyunda birim desteğiniiz var" görüşünü sa- vundu. Dışişleri Bakanı Erdal lnö- nü'nün Karayalçın'a destek açıklamasınm kendisı içın "sürprizolmadjğuıı'* kuydeden Bugün adaylığını açıklayacak olan Livaneli. lnönü'nün Karayalçın'ı destekleme karannın sürpriz olmadığını söyledi. Livaneli, "Genel başkanı halk seçmeli" dedi. Livaneli. "Onlaryakınçalışma arkadaşı. Daha önce de destek- lemişti. Ben bunu sürpriz ola- rak karşılamadım. Tahmin edi- vordunı zaten. Ben hiçbir za- man, beni desteklediğini söyle- medim."dedı. Livaneli. "Karayajçınlehine çekilebUeceği"1 söylentileri anımsatıldığında da "Çekilme- yi düşünmüyorum. Katiyen: oiur mu öyle şey? Onlar arzu- larefendim" dedi. Zülfü Livanelı. dün Sakarya Caddesi'nde yurttaşlarla soh- bet ederek nabız yokladı.Yoğıın sorular üzerine. adaylık konu- sunu yurttaşlara sormaya gel- diğinı ifade eden Livanelı. şun- ları söyledi: "Tabandaki destekten kuş- kum yok. Bence genel başkanı halk seçmeli. İnsanlar partive küskün. Parti halktan koptu. Demirel'i cumhurbaşkanı. Tansu Çıller'i başbakan yaptı- lar. Ben diyorum ki; derhal hü- kümetten çekiMim." SSK Işham'ndaki kitap fu- annı da gezen ve kitap ımzala- yan Livanelı. bombalı bir su- ıkast sonucu yaşamını yitiren yazarıınız L'ğur Mumcu'nun birstanddaasılı posterıneçıçek ıliştırdi. Akşam saatlerınde, es- kı SHP Genel Merkezi'nde ça- lışmalannı sürdüren Livanelı. adaylıktan çekıleceğı söylenti- leri kulislerde yoğunlaşırken "Çekihnedim. Gerçi bu sö> len- tik'r bazı çt'vırlerin işine gelir. Özeilikkvaratııiar, ama ben he- nü2 "Aday ım ya da degılım" di- ye birşey desövlemedim" dedi. Durumu degerlendirdiğıni bıl- diren Livanelı, "Gidişatımız çok iy i. Eğer halk desteğiv le bu iş olsavdı desteğimin oldukça fazla olduğunu söylevebilirim. ama bu, delegelere ne oranda yansır bilemiyorum. Mne de gi- dişatımız çok iyi bir nokta- da"görüşünüdilegetırdi. Liva- neli, adaylığı konusunda kesin karannı bugün vereceğini bildı- nrken çekilebileceği mesajını da verdi. Daha önce Bav kal'ı destekle- yeceğini bildiren Elazığ. Ma- İatya, Izmir ve Muğla gibı ılle- nn kendisini destekleme kara- n aldıklannı savunan Livaneli. Baykal'ı "göreveçağıran" An- kara tl Başkanı Havdar Do- ğan'ın da kendisini destekleme karan aldığını söyledi. Doğan da yaptığı açıklama- da. Ankara delegasyonundakı genel eğılime uyarak Baykal için "göreve çağn" yaptığını. ancak. kurultayda mensubu ol- duğu sol kanadın eğilımleri doğrultusundabelirlenen adaya oy vereceğini bildirdi. CHP tarihi Cumhuriyeâkuran devriındparti ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Cumhuriyet Halk Partısı (CHP). 29 Ekim 1923'tekurulan Türkiye Cunıhuriyeti'nin ılk sıyasal partisi olma özelliğinı de taşiyor. İlk genel başkanı cumhuriyetin kurucusu Atatürkolan CHP, Anadolu ve Rumelı Müdafai Hukuk Cemıyetı'nin "Cumhuriyet Halk Fırkası" adı altında sıyasal partiye dönüştürülmesiyle Tesmen 1 " 11 Eylül 1923'tekuruldu Kuruluşa ilişkin açıklama ise 9 Eylül 1923 tarihinde yapıldı Dağılan Osmanlı Imratorluğu'nun ardından zaferle sonuçlandınlan Ulusal Kurtuluş Savaşı'ndan sonra kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nde çağcıl devrımlere imzasını atan CHP, 1919 yılında toplanan Sıvas Kongresi'ni "1. Kurultay'" olarak kabul etti. 15 Ekim 1927'de toplanan 2. CHP Kurultayı. "Cumhuriyetçilik. Laiklik, Halkçıhk" \e "MiHiyetçüik" ilkelerıni "temel ilketer" olarak benimsedi. Dünyada yaşanan ve Ortodoks iktısat teorilerinin (saf liberalızm) sonunu getiren 1929 ekonomik bunalımının ardından 1931de "Devletçilik"i ılkeleri arasına alan CHP, aynı yıl •4 De>rimcilik""i de temel ılke olarak benımseyınce. CHP'nın idelojik eksenini ifade eden "Altı Ok"tamamlanmış oldu. CHP'nin cumhuriyet dönemi tarihine ilışkin bazı önemli noktalar şöyle: Mustafa Kemal Atatürk 9 Eylül 1923te Halk Fırkasfnı kurdu. 1924'te partınin temel ilkeleri: cumhunyetçılik. halkçılık. millıyetçilık olarak ılan edildi. 10 Kasım 1924'te partınin adı Cumhuriyet Halk Fırkası oldu. Cumhuriyet dönemindeki ilk konare 15 Ekim 1927'de yapıldı. Ancak " Atatürk'ün uyansıyla 1919'da toplanan Sıvas Kongresi ilk kurultay sayıldı. Atatürk bu kurultayda Nutuk'u (Söylev) okudu. 1931 'de yapılan kurultayda. partınin ilkelerine ilişkin "altı ok" tamamlandı. Atatürk ölünce 26 Aralık 1938'te ilk olağanüstü kurultay toplandı. 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü genel başkan oldu. 4. olağanüstü kurultay I967'de toplandı. CHP'nin Nihat Erim hükümetine üye vermesi parçalanmaya yol açtı. Genel Sekreter Bülent Ecevit, görevinden ayrıldı. 1972 yılında yapılan olağanüstü kurultayda Bülent Ecevit yeniden eenel sekreterliğe seçildı. İsmet lnönü. partiden ıstifa etti. 1972'de toplanan 21. kurultayda Bülent Ecevit genel başkan seçildı. I979"da yapılan kısmi senato seçimlerinde oy kaybına uğrayan CHP, Ecevıt'in istifası ile hükümetten çekıldi 12 Eylül darbesinin ardından, 30 Ekim 1980'de Bülent Ecevit genel başkanlık görevinden ıstifa etti. 12 Eylül askeri yönetimı. 16 Ekim 1981 'de diğer partilerle bfrlikte CHP'yi dekapattı. 1992 yılı hazıran ayında kapatılan partilerin yeniden açılmasına olanak veren yasa çıkınca. CHP yeniden açıldı. 9 Eylül 1992 kurultay ında genel başkanİığına Deniz Baykal seçildı. 1 SŞubat 1995'te yapılan SHP ile bırleşme kurultayında genel başkanhğa Hikmet Çetin getirıldı. KURULTAY NOTLARI / AYDIN ENGİN TEM otoyolunda sosyal demokratlann kurultayı... osy al demokratlann ku- rultayını izlemeye An- kara'yagidıyoruz. Başı- mıza gelecekler belli. Beş gün boyunca sosyal demokrasiyle yatacağız. sosyal demokratlarla kalkacağız. Benim görmüş geçirmiş, dene- yimlı. kuzeyden güneye. doğudan batıya Avrupa'nın bütün otoyol- lannda koşmuş emektar Vblksvva- gen Golf, TEM otoyolunda dört- nala kalktı. Yanımda bizim gaze- tenin Istanbul'daki siyaset sorum- lusu Ayşe Yıklınm oturuyor. Kurultay havasına çabuk mu gırdık ne, TEM otoyolundaki tra- fik bana sürekli sosyal demokrat- lan anımsatıyor. Yani daha Anka- ra'ya varmadan her yerde sosyal demokratlan görmeye başladım. Örneğin önümdeki sürücü... İzmit'e yaklaşıyoruz. Az ileri- de lzmıt çıkışı var. Adam sol sın- yalıni yaktı. Hoppalaaa. lzmit'e çıkacaksa sağ sinyali yakmalı. Yok. yoluna devam edecekse sin- yal yakmaya gerek yok. Ama o solu yaktı. Ha bire "sola dönece- ğim" işareti v eriyor ve fakat adam sağa saptı. Gel de sosyal demokratları anımsama. Bolu Dağı'na yakın otoyola ara verildi. Üç şeritli bir yoldan tır- manıyoruz. İki şerit bize. dağı tır- mananlara aynlmış. En önde çok yüklü bir kamyon. Amortisörler iyice çökmüş. Arkasından çevre- yezararlı dumanlar sa\urarak tır- manıyor. Ağır, hantal... Ve inatla sol şerıde yerleşmiş. Arkasında uzun bir kuyruk oluştu. Genç. dinamik. hızlı. gaz peda- lına dokununca dağı kolayca aşı- verecek otomobiller, kamyonetler zorunlu olarak arkasında sıralan- dılar. Kamyon. arkasında oluşan konvoyun zorunlu, kendi kendini tayin etmiş Bderi konumunda. İki şeritli tırmanma yolunun sol şeri- dine yerleşmiş. İnatla, ısrarla oradan gidiyor. Sağ şeride geçse, yol açılıverecek. Genç. hızh. dinamik arabalar da- ğı aşıverecekler. Ama ağır v e han- tal kamyon yolu tıkıyor. Konvoy olabileceğinden çok. ama çok çok yavaş ilerleyebılıyor. Kornalar, ışıklı protestolar. el kol hareketleriyle ifade edilen "^ahıı kamyoncu kardeş,tıkama- sana şu yolu; çekilsene sana uygun olan şeride. Aç şu yolu da aşahm şudağT uyanlan sonuçsuz. Kam- yon ağır ağır. hantal mı hantal ıler- liyor. eline geçirdiği konvoya li- derlik kon\ımunu terk etmiyor. Yolu tıkıyor. Bir örnek Gel de sosyal demokratları anımsama... Anlaşılan sosyal de- mokratlann kurultayı benim için daha Ankara'ya bıle varmadan. TEM otoyolunda başladı. Alın si- ze bir örnek daha: Yanımda oturaıı Ayşe Yıldırım hasta. Aşm üşüt- me, anjıne dönüşmüş. Daha da kö- tü "komplikasyonlar" daolabılir- miş. Ha bire mola veriyoruz. Avuç avuç ılaç yutuyor. "Yajıu karde- şim. hasta hasta nene gerek senin kurultay. Önce iyi olsan, hastahgı- nı tedavi etsen, ondan sonra ku- ruttayagitsenolmazmıydı?" diye tatlı sert azarlıyorum. Ö arsız ar- si7 sıntıyor. "Ben alıştım abi. Ku- rultay kokusu aklım mı dayana- mam' dıyor. Yani hasta ve gene de kurultaya gidiyor. Üstelik bana emanet. Bakalım kurultaydan sonra onu Ankara'dan gerıye sed- yeyle mi taşıyacağım yoksa ku- rultay havası iyi gelecek de biraz toparlanacak mı? Tümüyle iyi olnıası olasılığı pek zay tf. Çünkü çok ciddi bir te- daviye ıhtıyacı var. Kendıne kök- lii birtedav i programı yapması zo- runlu. Ama o görünüşe göre buna hiç mi hıç niyetli değıl. N'apalım. Kendi dii^eıı ağlamaz. Nihayet Ankara'ya ulaştık. Is- tanbul'da **Haydi bakalım çok oturdun. Git biraz çalış. CHP Ku- rultay ı'nı izle. Biraz siyasetle ilgi- len'' demışlerdi. Sanki çok anlar- mıştm gibı... Bana söylendiğıne göre "kulisler''e filan girmeliy- mişim. Oysa benim derdinı. rahat bir köşe bulup Türkiye - Macaris- tan maçını izlemek. Otel resepsi- yonundaki delikanlı, kaydımı ya- parken sordu: -Abi sen gazetecisin. Bilirsin de- di Kim kazanacak ? Omuz sılktim. - 1956da da kazanmıştık. Gözleri kocaman kocaman açıl- dı: - Abi. dedi. Sen 1956 Kurulta- yı'na da mı katıldıydın? Bu Ankara iflah olmaz. Dünya- ları -Hyaset. Kendımı Istanbula yeni inmış bır köylü gıbi hıssedı- yordm. Mecburen şu kulis dedik- leri yerlcre gıtmeliyim... de nere- de acaba bu kulisler?.. En iyisi ya bir trafik polisıne ya da bir taksi şoföriine sormalı... Maç başlamak üzere. Siz yann (bugün) bu kadanyla idare edin. Daha sonra kaldığımız yerden de- vam ederiz... BIR BAKIMA SERVER TANtLLİ Attilâ llhan 70 Yaşında... Doğrudur, 15 Haziran 1925'te doğduğuna göre, yetmişini sürüyor. Ötede beride, bu vesileyle yazılar görüyorum. Sanırım, daha da yazılacaktır, yazılmalı da. Çağdaş Türk edebiyatının bu en önde gelen ki- şiliklerinden bırinin önünde eğilmek ve ona "niceyıl- lara!" demek, benim için de bir görev. Kimı edebiyat sözlükleriyle ansiklopediler, Attilâ İlhan'la ılgıli olarak şu genel nitelemelerle yetiniyor- lar: "Şair. yazar", ya da "şatr ve romancı". Galiba en tam niteleme, AnaBritannica'runki: "Şair, romancı, gazeteci, deneme, eleştıri ve senaryo yazan." Sanatçımız, böylesine zengin bir uğraşın insanı! Ama Attilâ llhan deyince. önce şairiiği gelir aklımı- za. Pek de haklı olarak: Toplumsaldan bireysele uza- nan genişliğıne bir gerçeklik içinde, alabildiğine çe- şıtli temaları, ıçine yer yer iyimser bir romantizmi de katarak, zengin bir imge dünyasının imbiğinden ge- çirirken. kendıne özgü bir ses, biçim ve estetiğin ya- ratıcısı oldu o. Bu bakımdan çağdaş Türk şiirine ye- ni boyutlar getırmiştir ve "şuara bezmi "nde apayn bir yeri vardır şairımizın. Attilâ llhan, sanatta hemen her konuda pek önem verdiğı bireşim (sentez) kaygısını, önce şıirinde gerçekleştırmiştir. Doruğunda, Nâzım Hikmet'in bulunduğu çağdaş şiırimizin o büyük dağ silsilesinde, gözünüze çarpan ilk yüce tepelerden bi- rirvde de o kurulmuştur. Şimdi siz. Attilâ ilhan'dan belleğinizde tuttuğunuz zengin listeden kimi şiirler hatırlıyorsunuzdur: Biliyo- rum, "Şahane Serseri", "Sisler Bulvan", "Yağmur Kaçağı", "Hanelise", "Üçüncü Şahsın Şiiri", "Ben Sana Mecburum", An Gelir" mutlaka vardır içlerin- de. Ama o ne? "Ki" yok aralarında! Ha bakınız, abartarak da olsa soylemiş olayım: Bü- tün Attilâ llhan o şiirdedir. Yalnız ona özgü diyebile- cegımiz zengin imge dünyası, ışıklı ses yapısı, birey- seli. toplumsalı ve dahası politiğiyle... Benim, 30 Eylül 1976'da, İstanbul DGM'deyaptı- ğım savunmam, işte o şıirden şu dizelerle sona erer: O sözler ki, kalbimizin üstünde dolu bir tabanca gibi ölüp ölesiye taşınz. O sözler ki, bir kez çıkmıştır ağzımızdan, uğrunda asılınz. Yalnız şiirini değil, Attilâ llhan'ın romanlannı, özel- likle "Aynanın Içindekiler" serisini okumalısınız. Ora- da, olayları ve insanlanyla, yakın tarihimizin gelişim çizgisinı, çağdaşlaşma sürecımize özgü sorunlan gö- receksiniz. Yukarıda/AnaSrifann/ca'nın sanatçımızla ilgili ola- rak söylediklerine eklemeliyim: Attilâ llhan'ın pek önemli bir yanı vardır ki unutulur: Düşünür yanıdır o! Gerçekten sanatçımız, içine güçlü bir polemikçi cerbezeyı de katarak. çağdaş Türkıye'nin tarih bilin- ci, devrim ve kimlik sorunlarını da tartışmıştır. Özel- likle adları "Hangi" diye başlayan kitaplanyla yaptı- ğı budur: "Hangi Batı", "Hangi Sol", "Hangi Sağ", "Hangi Atatürk", "Hangi Laıklik"... "Çağdaş uygariık düzeyıne ulaşmak" der dururuz. Nasıl gerçekleşecek bu? Attilâ llhan, konuya önce 1923 Devrimi'nin üzeri- ne kurulu olduğu üç önemli eylemin altını çizerek başlar ki, şunlardır: Emperyalizme karşı kurtuluş sa- vaşı, padisaha karşı demokratik devrim vetoplumun ümmet aşamasından millet aşamasına dönüşümü. Bunları gözardı edemeyiz. Bitmedi. Kimliğımizi ortaya koymamız, ancak çağdaş, ulu- sal bir kültür sentezine gıtmekle mümkündür. Yoksa, onun bunun maymunu olmaktan kurtulamayız. Böy- lesi bir sentez, sıradan bir Batı öykünmeciliği ile ger- çekleşemez: ama geçmişin ümmet anlayışına döne- rek de gerçekleşemez. Ister istemez akılcı. demokratik ve laik olacaktır. Ve diyalektik bir yöntemle eğilecektir sorunlara. İşte Attilâ ilhan'ın söyledikleri âklımda kaldığıyla! Çoğumuzun bilmediği, bir bolük ınsanımızın da bi- lir gözüktüğü konulardır bunlar. Ama sizin ilginizi çek- miş olmalıdır. Yarından tezi yok, açınız Attilâ llhan'ın kitaplarından birini: örneğin en son yayımlananın- dan, Hangi Laıklık'ten başlayınız isterseniz. ; Güzel okumalar dıleğiyle! Attilâ ilhan için dileğimızse şu: Daha nice yıllara!.. Not: Tanilli'nin geçen haftaki yazısında, 22. satır- daki "karşınıza"sözcüğü, "karşısına" olacaktı. Düzel- tir özür dileriz. Doğru Yol Partisi EkinciMen seçim ittifakı önerisi • Orman Bakanı Hasan Ekinci, CHP ile koalisyonun devam edeceğini belirterek "Eğer bir sorun çıkarsa bundan sonra yapılacak olan ANAP'la koalisyon değil, bir azınlık hükümetidir" dedi. AYŞESAV1N ANKARA - ANAP Ge- nel Başkanı Mesut Yıl- maz'ın, "erken secim tari- hi ve vasasında anlaşmak" koşuluy la hükümet ortaklı- ğı çağnsına, DYP'den olumsuz yanıt geldi. Baş- bakan Tansu ÇUler'in kur- maylarından Orman Baka- nı Hasan Ekinci. ANAP'la hükümet ortaklığının söz konusu olamayacağını. an- cak bir "seçim ittifakı" ya- pılabileceğını sövledı. ANAP Genel' Başkanı Yılmaz'ın. DYP'nın Deniz Baykal'ın genel başkanh- ğındaki CHP ile ortaklık yapmayacağı. erken seçim karan alnıak koşuluv la bir seçim hükümetine girebjle- cekleri vönündeki açıkla- masına DYP'den olumsuz vanıt geldi. DYP'li Orman Bakanı Hasan Ekinci, ANAP'la bundan sonra ko- alisyon vapnıanın olanaksız olduğunu söyledi. Yıl- maz'ın, DYP'nin Deniz Baykalla koalisyon yap- mak istemeyeceği yönün- deki sözlerini yadırgadığı- nı belirten Ekinci, "Biz Baykal'la koalisyon yapmı- voruz. CHP ile koalisyon vapıvoruz. Ortağımız. dö- nem başından beri 4. genel başkanını değtştiriyor. Bu-. na rağmen, 'En kısa ömür- lü olacak' denilen koalis- yon. en uzun ömürlü koalis- yx)noWu" dedi. Ekinci. CHP ile koalis- yonun devam edeceğini tahmin ettiğini vurgulaya- rak sorun çıkması duru- munda da seçimlere kadar bir azınlık hükümeti kuru- lacağını ifade etti. Ekinci, ANAP'la bır koalisyon or- taklığı olmayacağını, ancak seçim ittifakı yapabilecek- lerini belirterek şu görüşle- ri dile getirdi "Seçim ittifa- kı ayn şey, seçim dönemin- de bu olabilir. Çünkü bu iki partınin tabanı birbirinden çok farklı değil. Birleşme, önce tabanda. sonra tav an- da olur. Tabanlarımız aynı olduğuna göre hem secim ittifakı, hem de Türkiye'nin önemli meselelerinde ittifak yapabiliriz."1