Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 25TEMMUZ1995SALI
HABERLER
AB'nin Ege
raporu
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Ankara Avrupa Bırlığı
(^B)Hukuk
Kamısyonu'nun Ege
sorunu hakkında
hazırladığı raporun,
Yıtnanıstan'ın, karasulan
ve denız yetkı alanlannın
belırlenmesıne ılışkın
savlanm çurüttuğunü
açıkladı Dışışlen
Bakanlığı Sozcusu
Bûyukelçı Omer Akbel,
dun konuya ılışkın bır soru
uzenne. soz konusu
raporda. Denız Hukuku
Sözleşmesı'nın karşılıklı
veya bıtışık kıyılara sahıp
ülkelenn karasulannın,
tanhı veya özel durumlar
nedenıy le ortak hat esas
alınmadan saptanacağına
ılı>kın 15 maddesıne atıfta
bulunulduğuna dıkkat
çektı
Kayıpların
sorumlusu
devler
• fstanbul Haber Servisi-
Insan Haklan Derneğı
(İHD), ıktıdarpartılennın
kayıplar konusundakı
çalışmalannın yeterlı
olmadığını bıldırdı
Dıyarbakır'ın Darkapı
semtınde 7 Hazıran 1995
tanhınde gozaltına alındığı
öne surulen Ahmet Cıngoz
\e Edıp Aksoy ıçın dun
İHD bır basın açıklaması
yaptı Kayıplar ıçın
yaptıkJan baş\ urulardan
sonuç alınmadığinın
belırtıldığı IHD
açıklamasında. "Kamuoyu,
kayıplan doğal bır olay
olarak karşılıyor Bundan.
\atandaşın can \e mal
guvenlığını sağlayacak
olan dev let sorumluduT"
denıldı
Tunceli heyeti
kente giremedi
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu)-
Tunceli "dekı olaylan
yennde gormek üzere
oluşturulan Tunceli
Halkıyla Dayanişma
Komısyonu'ndan oluşan
heyetın bu kente gırmesıne
ızın venlmedı Heyet
uyelen. dun bır basın
toplantısı dûzenleyerek 21
temmuzda Tunceli "ye
gıtmek üzere Ankara'dan
yola çıktıklannı. ancak bu
kente gırmelenne ızın
venlmedığını \e gen
donmeye zorlandıklannı
anlattılar
İşverenler
Halisle barıştı
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Eskı Çalışma ve Sosyal
Guvenlık Bakanı Aydın
GuvenGurkan'ı
"yıyıcılıkle" suçlayarak
bakanhğa cephe alan
işverenler. yenı Çalışma
Bakanı Zıya Halıs'e banş
elı uzattı TUSİAD ve
TlSK yonetım kurulu
uyelen, dun Çalışma ve
Sosyal Güvenlık Bakanı
Zıya Halıs'ı zıyaret ederek
ışçı ve ışveren kuruluşlan
arasında ıyı dıyalog
kurulmasını onerdıler
Çalışma Bakanı Halıs de
"lş dunyasına yonelık
meselelenmızı, sosyal
hukuk devletı anlayışı
ıçınde çozebılecegımıze
ınanıyorum" dedı
Laleli'de otel
kurşunlandı
• İstanbul Haber Servisi -
Emınonu Gençturk
Caddesı'nde bulunan
Dallas Otelı, oncekı gun
saat 24 00 sıralannda
kımlığı belırlemeyen bır
kışı tarafından kurşunlandı
Olayda olen ya da
yaralanan olmazken otelın
gınş kapısının camlan
kınldı Olay yennde
yapılan ıncelemelerde. 9
adet boş kovan elde edıldı
Bomba, etkisiz
hale getipildi
• İstanbul Haber Servisi -
Fatıh"te. poşet ıçensınde
patlamaya hazır bır adet el
bombası ele geçınldı
Kaleboyu Caddesı
uzennde bırakılmış sıyah
bır poşet ıçensınde şuphelı
bır cısmın bulundugunu
goren bır beledıye tşçısının
durumu polıslere
bıldırmesı uzenne olay
yenne gelen ılk polıs ekıbı,
poşet ıçensındekı cısmın
patlamaya hazır bır el
bombası olduğunu gordu
Bunun uzenne çevredekı
vatandaşlar uzaklaştınlarak
bomba uzmanlar çağnldı
Bomba uzmanlan,
"savunma tıpı" olduğu
belırlenen el bombasını
etkısız hale getırdıler
Alparslan Berktay, solculuğun ölçütünün anti-emperyalizmden geçtiğini söylüyor:
tlk görev cumhuriyeti korumak
S
oluğu, dinamiz-
mi tukenmeven
eski bir tüfek
olarak ülke
manzarasından
başlayalım dilerseniz...
Tu'rkıye, 1919'lan ya-
şıyor Aynen Soylev'dekı
manzara-ı umumıye Ye-
nı bır Duyun-u Umumı-
ye Dın devletı ve Se\r.
kapıda Gaflet, dalalet ve
hatta hıyanet koşulları
var Bu zemın uzennde
sosyahzm kurulabılır
mı°
- Yani, karamsar bir tablo çizhorsunuz.
Karamsarlık bıze yakışmaz 1960'larda
da ortak, kalın çızgıyı ızledım, bugun de
Ulkede dın devletının elı kulağındadır,
şerıatçısıyla Turk-lslam sentezcısıyle
Sol. ayağını yere basmak zorundadır
Bunlan nasıl durduracaksınız0
Sosyalıst-
lenn oyu, bınde 5 Bakışlar ıçe değıl, dışa
donuk olmalıdır Sosyalıstler, havada
koşkler kurmadan once, elden gıtmekte
olan cumhuriyeti savunmalıdır Bırleş-
mezlerse kımse kendılennı cıddıye alma-
yacaktır Sosyalıstler. ulusal soruna sahıp
olmalı, kendı modelını kendı ıçınde ara-
malı. emekle butunleşmelıdır Emek,
yuzde yuz ulusaldır
- Marksistler. sosyalistler ve sosyal de-
mokratlar, kendi içlerinde bile dağınık.
Gerçi her zaman genellikle böyle oldu.
ama ulkenin bu koşullannda ortak pay-
dalar bulunamaz mı? Ozellikle sosyal de-
mokratlann durumu hiç de iç açıcı değiL.
Tabelalardan önce. temeldekı ortak çız-
gı onemlıdır ve sosyalıstlerle sosyal de-
mokratlar arasında uçurumlar yoktur
Sosyal demokratlar. sağ koalısyonlarda
solu daha çok entmeden çekılmelı ve ıttı-
faklannı solda aramalıdır Kendılennı da-
ha ılenye goturecek yol budur Bunu ts-
met İnönü gormuş ve "Milli Bakiye"yı
getırmtştı CHP'yı solda bellı bır çızgıye
getınp "Toprak işleyemn, su kullananın"
dedırten de Meclıs'e gıren ufak bır TÎP
grubu olmuştur Izlenecek doğru çızgı.
cumhurıyetın kuruluşundakı çızgıdır
Onu kım ızlıyorsa ılerıcı, devnmcı, sol
odur, tabelalar değıl Yanı cumhuriyet
tehlıkededır, ortalıkta gorunen ıse 2
cumhunyettır Emperyalızme, onun gen-
cılığıne. 'Sevr'cılere karşı ortak mucade-
le zorunludur Bu ıttıfak da kımsenın or-
gutlenmesını engellemez Solda ıç pole-
mıkler toplumu ılgılendırmıyor Cumhu-
nyet elden gıderken sosyalıstler cumhun-
yete ne denlı sahıp çıkabılıyor, katkıda
bulunabılıyor, buna baksınlar Sorun bu-
radadır Toplum solla değıl, sol toplumla
ılgilenmek ve uretmek zorundadtT
- Yeni dıinya diızeni ve küreselleşme,
kendini hâlâ solda goren bazılannuı da di-
linde. Sozde demokrasi adına konuşup ki-
mi zauıan soldan da denı vurarak yükse-
len değerler savunuluyor. Bu çevreler, em-
peryalizmin adını bile ağızlanna almıyor-
İar. Voksa emek-sermaye çelişkisi başka
bir kılıfa mı büründü?
Yenı dunya duzenı, emperyalızmın
kendısıdır Bır adı da "küreselleşme".
Hitler. "veni nizam" dıyordu. guçluler ve
hayat sahaları ıçın Bush "yeni dûzen"
dedı "Özgür dünya, demokrasinin beşi-
ği" denılıyordu 1946'lardan bu yana.
maskeler duştu Emperyalızm anılmaz
oldu, oysa her taşın altındadır Bunu açık-
lamayan her yaklaşım. emperyalızmın bır
oyunudur 1917'de sosyalıst devnmle bır-
lıkte beklenen dunya devnmı, gerçekleş-
medı Bugun. proletaryanın değıl, ne ulus
ne devlet, hıçbır sınır tanımayan "emper-
yalizmin entemasyonalizmi" vardır Dev-
letın kuçultulmesı, küreselleşme, ozelleş-
tırme masallan, KlT'lenn yağmalanması
bundandır ABD'nın Turkıye'de hâlâ Ata-
türk'le ugraşması da bundandır Bızım
solda ıse hâlâ bunu anlayamayanlar var
Gerçekten akıllı duşman, akılsız dosttan
yeğdır
- SSCB'nin ardından köktendincilik ve
milliyetçilik tırmandı. Dünya. neredeyse
kan golune dondu. Sermaye anlamında
da yeni oluşumlar gundeme geliyor™
Emperyalızmle mucadele. somutlaştı-
rılmalıdır Banş, sılahsızlanma, buyuk
guçlen bolgeye sokmadan banşçı çozüm-
ler ve bolgesel ışbırlıgı anlaşmalanna gı-
dılmelıdır Irkçı ve şoven-mıllıyetçı kın
ve nefret yerıne, evrensel, humanıst bır
kultur mucadelesı ve buna dayanan dost-
Dünyada veTürkiye'de sosyalizmin gelecegi
SOSYALISTLER
TARTIŞIYOR
SERDAR KIZIK 12
PORTRE/ ALPARSLAN BERKTAY
1924 Izmır doğumht 1962'den sonra TtP'te aktıf
olarak çalıştı 1968 de mıllı demokratık devnm' tezını
sa\unan Demokıatık Devnm Deıneğı'nın Izmır
Şııbesı nı kıırdu \e Tüık Solu dergısı çe\resınde veı
aldı NATO'va 4mer\kan emper\ahzmıne ve 6 Fılo va
karşı hareketleıı, toprak e\lemlerını orgutleverek ver
aldı 12 Marl ta şahsı ve fıılı ırtıbat suçlamasnla
sekız a\ tutuklu kaldı 12 E\lul donemmde A\dınlar
Dılekçesı Anaıasa \e Demokrasi kurultavlan İHD
Baskanlığı \e İHV kıırucu ınelığınde, solda bırleşme ve
SBP gınşımleı ınde kurucıı fn e olarak bulundu Daha
sonra İHD ve İHV'den a\nldı Chkııler \azdı
BERKTAY-1917'de sosyalist devrimle birtikte beklenen düm a devrimi, gerçekleşme-
di. Bugün, proletary anın degil. ne ulus ne de\ let, hiçbir sınır tanımayan "empervaliz-
min entemasyonalizmi" vardır. Devletin kuçultulmesi, küreselleşme. özelleştirme nıa-
Etnık farkları abartmak,
emek-sermaye çehşkısını ve
emperyalıst somurûyu mas-
kelemeye yaramaktadır Bu
farklılığı buyutenler, Mark-
sızmden nasıl soz edıyorlar9
Temel çelışkı hangısı9
Fark-
lılıklann hangı gunde ortaya
surulduğune dıkkat edılme-
lıdır9
"Mozaik", butunluğu
zengınleştırmeye mı, desta-
bılızasyona mı yonelıktır9
Farklılıklar ancak, yaratılan
parçalanma dınamızmının
yatıştığı bır ortamda, bır bü-
tunluk ıçınde ele alınabılır-
ler Alain Juppe. Demirel"e resmen. "Fe-
derasyonu düşunmelisiniz*Merken. Alman
Dışışlen Bakanlığı "kendi kaderini ta-
yin" hakkından soz ederken ve Çekıç
Guç. Guneydoğu'da hanta çızerken mo-
zaık yaklaşımı aldatıcıdır Kımseyı ınan-
dıramaz
- O zaman, dünun devrimcileri, bugö-
nun değişimcileri 2. cumhurryetçiler, 'de-
mokrası demokrası" diyorlar. Demokrasi-
den, farklı bir algüama mı soz konusu?
Gerçek küreselleşme. antıemperyalıst.
antıfaşıst, barışçı mucadelenın ıçınden.
bolgesel banş ve dostluk dayanışmalann-
dan doğacaktır Emperyalıst guçler ara-
bulucu. hakem rollenyle bolgelere sokul-
mamalı. ışbırlıkçılenyle bırlıkte baş başa
bırakılmalıdır Geleceğın gerçek küresel-
leşmesı. emeğe dayanan, akılcı, kendını
her an eleştınp yenıleyen bır planlamayla
ve evrensel. banşçı, humanıst bır kultur
kardeşlığıyle olacaktır Buna ulaşmanın
yolu. bugun ulusallaşmaktan geçer Em-
peryalızm aşılmadan, gerçek evrenselleş-
meye ulaşılamaz Cumhunyet olayı. 70
yılın en cıddı olayıdır Sosyalızm ancak
bunun uzennde kurulabılır, sahte bır 2
cumhurıyetın değıl Cumhunyet emeğe
açıktır Emeğe karşı özellıkle getınlen.
12 Eylül faşızmı ve onun 2 curnhunyetı-
dır Üçüncu bır seçenek yoktur Tum ıle-
ncıler 12 Eylul'un tasfıyesını ve yannın
sosyalızmıne açılacak yolu, sıraya koya-
rak konuşmalıdır Emperyalızmı gormez-
den gelerek hıçbır cıddı sonuca ulaşa-
mazlar Gencılığın de bolüculüğun de ar-
kasındakı emperyalızmdır Evet. dunun
devnmcılen. bugun değışımcı oldu Dun
"Go home" dıyenler. bugun "welco-
me"cu Ataturk "dinozor" oldu, Cem
Boyner "devrimcP ABD'den ıcazet alan-
lardan ne ılencı olur ne demokrat ne de
ınsan haklan savunucusu Bağımsız ol-
madan demokrat olunamaz 2 cumhurı-
yetçıler gıbı ABD ıcazetıyle demokratlık
yapılamaz Bu bır aldatmacadır Aybar.
"Demokrasi olmadan sosyalizm olmaz"
demış Bağımsızlık olmadan da demokra-
si olmaz
- 'Sosyalızm öldü mü' dh'e sormayaca-
ğız. Valıuz. SSCB'nin dağılmasına ne di-
yorsunuz? Çıkardığınız dersler neier?
Sovyetler Bırlığı'nın yıkılışında ıç ka-
dar. dış etkenler de rol oynamıştır Bır
ması da bundandır...Bizim solda ise hâlâ bunu anlavamavanlar var.
saüan, KİT'lerin yağmalanması bundandır. ABD'nin Turkiye'de hâlâ Ataturkle uğraş- yandan duşman bır dunyayla daha baştan
ben yuz yuze kalmak, 2 Dunya Sava-
şı'nın en ağır yukunu taşımak, en ağır ka-
yıplannı vermek, banşçı olması gereken
bır ekonomının karşısındakını dengeleye-
cek ıkmcı bır super güce donuşmek, bır
yıldızlar savaşını karşılamak zorunda bı-
rakılmak. dığer yandan emperyalızmın
ezdığı Uçuncu Dunya ulkelennın antıem-
peryalıst bır guce ulaşamayışlan ve sos-
yalıst ulkelerın guçsüz kalmaları
1974"tekı petrol knzıyle emperyalızmın
busbutun guçlenışı de unutulmamalı ve
sosyalizmin bu ılk modelının çoküşunde-
kı ıç kusurlara eklenmelıdır Halktan ve
emekten kopuldu
- Model sosyalizmin temel taşlan nasıl
gelecekte?
Ne denlı güçlü gozükse de kapıtalız-
mın ve onun emperyalızmının onu tıkalı-
dır Emperyalızmın karşı tezı, ulusal dev-
lettır Kapıtalızmın arkasından sosyalızm
gelır, çarşambadan sonra perşembenın
geldığı gıbı Kazanacak olan "insan'Mır
Geleceğın sosyalızmı, bellı bır ulkeden
beklenmeden. her ulkenin kendı ıçınden
çıkacaktır Ortam bunu kendısı ısteyecek-
tır Gelecek, sosyalızmdır Ama bunun
mucadelesı bekleyerek değıl, bugunku
ulusal soruna, cumhunyete sahıp çıkıla-
rak verılır Son soz olarak sosyalizmin
kaçınılmazlığı. aklın kaçınılmazlığından-
dır
luk anlaşmalan yapılmaladır 12 Eylul fa-
şızmıyle anayasasından fıılı durumlanna
ve kurumlanna dek mucadele edılmelıdır
Gencılıkle mucadele, emperyalızmle mu-
cadeledır Mısak-ı Mılh'yı korumak. em-
peryalızmle mucadeledır IMF asıl soru-
numuzdur ve gozlerden kaçınlmakta, he-
def saptınlmaktadır Tum mızansenler bu
sessız, sıstemlı soygunun surdurulebılme-
sı ıçındır Uluslararası 500 kuruluşun
"hayır" dedığı IMF'ye, 50'ncı yılında
"hajır" denılmelı. bu yolda kampanyalar
açılmalı. 1995 "IMF'ye hayır yüı" olma-
lıdır BM ve ınsan haklan. ABD'nın ko-
rumasından çıkanlmalıdır BM, yıne Ce-
nevre, Vıyana gıbı. yansız ve ıddıasız.
kuçuk ve merkezı bır yere almmalı, gu-
venlık konseyındekı beş buyüklenn ayn-
calıklı durumuna son verılmelıdır
- ABD kinıi zaman insan haklan savu-
nucusu, demokrasi bekçisi olarak ortaya
çıkıyor. Bu tavrı ulkemize de yansıyor. Sol-
da, insan haklan kuruiuşlanna bakışta da
farklılıklar var. Siz nasıl gorüyorsunuz?
Emperyalızmın çığnedığı ınsan haklan.
emperyalızmın "adaletine" bırakılamaz
Insan Haklan Evrensel Bıldırgesı'ne 31
madde olarak emperyalızm, açıkça en
ağır ınsanlık suçu olarak eklenmelı ve la-
netlenmelıdır Insan haklan emperyalız-
me karşı konulmazsa emperyalızm onu
kullanır, kullanmaktadır da ABD'nın
Turkıye ıçındekı uzantılan, "kazetliler"
soyutlanmalıdır Insan haklan mucadele-
sı. ABD'den ıcazet alınarak değıl. her
şeyden önce. ona karşı ve onun 12 Eylul
faşızmını dışlayarak surdurulebılır 12
Eylul faşızmınden kurtulmanın yolu.
ABD emperyalızmıne sığınmak olamaz
tnsan Haklan Evrensel Bıldırgesı'yl© sö-
müru azalmamış. tersıne çığ gıbı buyu-
muştur Ikıncı Dunya Savaşı sonunda Bır-
leşmış Mılletler'de karşı çıkılan somuru,
19 yuzyılın barbar sömurgecılığıydı Dü-
nun sömurgelerı, bağımsızlık kazanıp
BM'ye alınmakla sömurulmekten kurtu-
lamamışlardır Dunun somurgelen ve bu-
gunun yan somurgelen. ınsan haklanna
yenı ve açıkça antıemperyalıst bır yorum
getıremedıkçe -kı kendını kuzeyde sanan
Turkıye de bunlann uzağında değıldır- o
ınsan haklan sılahı. kendılenne karşı kul-
lanılacaktır
- Kürt konusu var bir de.
Çevremızde bol orneklenyle ortadadır
kı küçuk dar mıllıyetçılıklerden ne ınsan
haklan ne demokrasi ne de devnm çık-
maktadır Yalnız ırkçı, şoven mıllıyetçı
kın, nefret ve şıddet çıkmaktadır Yalnız,
emperyalızmın ekmeğine yağ surulmek-
tedır Mısak-ı Mıllı'yı "ırkçı, şoven" dıye
kötuleyenler, Guneydoğu'da at oynatan
ırkçı ve şenatçı guçlere ne dıyeceklerdır17
Çüruk zemınde sağlam bına kurulmaz SÜRECEK
TKP ve TBKP nin merkez komitesi üyelerinden Cemal Kıral, insanlığın kurtuluşunu sosyalizmde görüyor:
Sınıfsız toplumu yaratmaya mecburuz
E
n onemlısı, emeğın serbestçe
dolaşımından soz edılebılır
mı0
Tıcarı ılışkılerde ve ser-
maye hareketlerınde guçlule-
nn dayattığı serbestlık ve ulu-
sal sınırlara hapsedılmış bır ışgucu Buna,
taşlan bağlayıp kopeklen çozmek denır
Sermaye butun dunyada at koşturacak, ul-
ke halklan aç susuz, evsız barksız, okul-
suz. hastalıktan kınlacak Ama çaiışanlar
kendı topraklannda olecek
- Ancak topluma hâlâ birevsel kurtuluş
receteleri sunuluyor, insanlar bundan etki-
leniyur...
- Bazılan, dünyanın eskıye göre daha
ıyı olduğunu soyluyor Yıne de, bırkaç or-
nek ele alalım Orneğın bır tarafta insan-
lar açlıktan ölurken obur tarafta tarım
uretıcılenne. topraklannı boş bıraksm dı-
ye açıktan para verılıyor Dunyada 750
mılyon ınsan yoksul ve aç 13 mılyar kışı
gunde 1 doların altında gelır sahıbı Ingıl-
tere"de fakırlık sınınnın altında yaşayan-
ların oranı, yuzde 25 ABD'de ışşızlık
yuzde 5 ama. fakırler nufusun yuzde
15'ını oluşturuyor Bu mart başında Ko-
penhag'da toplanan BM Sosyal Kalkınma
Zırve Toplantısı'nda "ekonomik gelişme-
nin sosyal gelişmeyi de beraberinde getir-
medigi, zcngin ve yoksul arasındaki farkın
büyüdüğüne" dıkkat çekıldı Bu konfe-
ransta, son on yıla damgasını vuran lıbe-
ralızmın zengmlenn ışıne yaradığı belır-
tıldı Artık buyuk çoğunluk, "mutlu ve
başarılı bir yaşam" şeklınde nıtelenen
"Amerikan rüyasrnm gerçekleşmeyece-
ğını düşünuyor Washıngton"da şıddet
olaylan nedenıyle 17 yaşından kuçukler.
saat 23 00 ıle 6 00 arasında sokağa çıka-
mayacaklar Amenka'da her beş çocuktan
bın yoksulluk ıçınde yaşamaktadır 8 mıl-
yon çocuk. sağlık hızmetlen kapsamının
dışındadır Cınayete kurban gıden genç
oranı, Avrupa'dakı herhangı bır ulkeye
gore 7 kat fazladır Bugun yoksulluk ıçın-
de yaşayan ABD'lı çocukların sayısı.
1973'tekıne gore 5 mılyon daha fazladır
Avrupa'da 1988'de 16 mılvon olan ışsız.
1994'te 20 mılyona yukseldı Avrupa'da
50 mılyon yoksul var Fransa'da ışşızlık
arttıkça borsa endeksı yukselıyor Dunya-
da 1951 yılında 1 mılyon olan multecı sa-
yısı, 1991'de 17 5 mılyona yukseldı Fran-
sızlann yuzde 82'sı, en buyuk tehlıke ola-
rak ışsızlığı goruyor Bu durumda sosya-
lızm yakın bır gelecektır
- Bu kötü gidiş, sosyalizm açısından yeni
umurlan doğuruyor öyleyse
- Butun bu çarpıcı gerçekler. tum dun-
yada ışçı sınıfı hareketıne venı olanaklar
sunuyor Halk kesımlen, yenı bır arayışa
yonelıyor Bu yonelış. orgutlu bır yapıya
ulaşmamış olmakla beraber memnunıyet-
sızlıklere tepkılerın yukseldığı gozlenı-
yor Orneğın Fransa'da FKP genleme su-
recını aştıktan sonra. durağanlığı da yırtı-
yor Rusya'da halkın yuzde 58"ı. Gorba-
çov'un perestroyka ve glasnost polıtıkala-
nnın oncesıne donmek ıstıyorsa bunu. bır
daha parlamentonun topa tutulmasına se-
yırcı kalinmayacağına ışaret sayıyorum
Eskı sosyalıst ulkelerdekı yenı yonelım,
hayra alamettır
- Son sözler sosyalizm için_.
- Herkestn daha ıyı yaşama gıbı en do-
ğal îsteğı sürecekse sosyalızm kaçınıl-
mazdır Dunyada insanlar tek tek ve bır-
lıkte mutlu olmak ıstıyorlarsa sosyalızm
gelecektır Mesele sınıfsız topluma gıt-
mek ve ozel mulkıyetın kaldırılmasıdır
Evet. bugun çocuklar bellenne urgan bağ-
lanıp baca temızlemek ıçın kullanılmıyor
Ama bugun dunyada, 6 ıle 15 yaş arasın-
da en kotu koşullar altında çalışan çocuk-
ların sayısı 200 mılyon Bu 200 mılyon
çocuk boyle oldukça, insanlar ve ınsanlık,
bu cınayetın ve gaddarlığın mutlaka hesa-
bını sormalıdır
- Va yontem ne olacak?
- Yontem olarak baktığımız zaman. şu
ya da bu yontem, aranır ve bulunur Sov-
yetler'de yıkılan. sosyalızme doğru gıdış-
tekı bır denemedır yalnızca O kadar O
yolun tıkandığı ve bundan sonra sınıfsız
topluma gıtmenın olanaksızlığı gıbı genel
yargıya gıtmek yanlıştır Insanlık. sınıfsız
toplumu yaratmaya mecburdur Çunku in-
sanlığın mutluluğu oradadır Emeğı zo-
runluluk olmaktan çıkanp bır gönullu uğ-
raş halıne getırmek gerekmektedır Emeğı
maddeyle olçmeye kalktığınız zaman, bır
msanın başka bır ınsan tarafından somu-
rüluyor olması, bır ınsanın cebınden para
çalınmasına eşıt değıl mı
0
O yuzden sı-
nıfsız topluma mutlaka gıdılecektır. başka
çaresı de yoktur Emperyalızm "kâğıttan
kaplan" değıl, ama o kadar da guçlu de-
ğıl Kapıtalızm 206 seneden ben, kardeş-
lık eşıtlık dıye ortada dolaşıyor Sonra ba-
kıyorsun kı. sonuç yok Pans metrosu, ev-
sız barksız ınsanlann yuvası halıne geldı
Bunun ıçın mı bunca mucadele'1
Pans
Komunu'nu yenersın, sosyalıst sıstemı de
çokertırsın. ama Pans metrosunun bugun-
ku manzaralannı değıştıremezsın Toplu-
mun uçte bınnı feda etmış durumda em-
pery alızm "Bize geri kalan üçte iki yeter"
diyorlar Bugun uçte bırı dıyorsan yarın
uçte ıkı demeyeceğın ne malum9
tnsanlı-
ğın geleceğı sosyalızmdır
GUNDUZ GOZUYLE
MELİH CEVDET ANDAY
Öldükten Sonra
Yaşarken beklentılerı bıtmez ınsanoğlunun, ol-
dukten sonra azalır ama gene bıtmez Dınsel nıte-
lıklı beklentılerden, sozgelışı cennetten sözettığım
sanılmasın, dunya ıle ılgılı beklentılerı oldukten
sonra da suruyor ınsanoğlunun.
Ne dıyor Yunus Emre:
Bız dunyadan gıder olduk
Kalanlara selâm olsun
Arkamızdan hayır dua
Kılanlara selâm olsun
Yahya Kemal, bır kurnazlık edıp kendınden on-
ce olenlere selam yollar
Evvel gıden ahbaba selâm olsun erenler
Yahya Kemal'ın bır beklentısı de, olum gelıp çat-
tığında, onu sevgıhsı ve ıçkısı ıle başbaşa bulması-
dır
Cananla meyle son gunu ey mevt sendeyız
Orhan Veli'ye gelınce, bu sevgılı ozanımız,
olumden ne bekledığını Yunus Emre'ye yakın bır
duygululuk ıçınde dıle getınyor
Ölunce bız de ıyı adam oluruz
Bu beklentının "hayırdua" ıle ılışkısı açıktır
Bıraz daha açalım
Hadıs, "Ölulen hayıria anın'" dıyor Hayırla anı-
lan ıyı adam olup çıktı demektır
Yıllar oncekı bır yazımda, bu hadısın buyruğu
gereğınce davranılacak olursa, tanh denılen bıli-
mın ortadan kalkacağını soylemıştım
Neden dersenız, butun olulen lyılıkle analım der-
ken geçmışın eleştınsı elımızden kaçar Başka bır
deyışle, geçmış bır "harıkalar dıyan" olur
An an, o mubarek Hitler zamanında -toprağı bol
olsun- ne guzel gunler gormuştuk1
Ah Ah, o dunya lyısı Neron -yattığı yer cennet
olsun- Roma'yı yakarken, ortalık ne güzel aydın-
lanmıştı1
Geçen ay kımı unlulerımızı bırbırı arkasına yrtır-
dık ya laık yazarlanmız onları hadıs uyarınca andı-
lar; gelgelelım şenatçılarımız bastılar sovguyu.
Övgu ve sovgu
"ölulen hayırla anın1
" dıyen hadısı yenıden yo-
rumlamak gerektığını sanıyorum Laık olmayan
Muslumanlar mı lyılıkle anılacak yalnız, yoksa bu-
tun olenler mı''
Tanhçının ışıne gelınce
Tanhçı, toplum yasalarının ışleyışı ıçınde bıreyın
yerını ınceler, bunu yaparken de sevme-sevmeme,
beğenme-beğenmeme gıbı oznel olçutlere baş-
vurmaz, elınden geldığınce nesnel davranmağa
bakar Nesnel yaklaşımın ovmekle de, sovmekle
de bır ılıntısı yoktur.
Olulere karşı cıddı olalım Kendımıze karşı cıddı
olmak anlamına gelır bu
50 yıl hizmet edecekler
Geçici tanker
uçaklar geldi
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel, Turkı-
ye'nın bulunduğu bolgede
banş ve ıstıkrann bekçılı-
ğını yaparken aynı zaman-
da halkının geleceğe gu-
venle bakmasını sağladığı-
nı soyledı Turkıye açısın-
dan oncelıklen "güçlu de-
mokrasi, güçlu ekonomi ve
iyi bir savunma gücü" ola-
rak sıralay an Demirel "Bu
üçünu sağlamadıkça, baş-
ka şeylerin o kadar onemi
yoktur. Türkiye Cumhuri-
yeti bu uçunün onemini bi-
İiyor" dedı
Turk Hava Kuvvetle-
n'nın modernızasyonu
planı kapsamında ABD'-
den satın alınan 7 adet KC-
135R tanker uçağının tes-
lımıne kadar geçecek sure
ıçınde HavaKuvvetlen'nın
harekât ıhtıyaçlannı karşı-
lamak uzere ABD'den kı-
ralanan ıkı adet tanker uça-
ğının teslımı dun torenle
yapıldı AnaJetUsKomu-
tanlığı'nda yapılan torene,
Cumhurbaşkanı Suleyman
Demirel, TBMM Baskanı
Hüsamettin Cindoruk,
Başbakan Tansu Çiller,
Devlet Bakanı ve Başba-
kan Yardımcısı Hikmet
Çetin. Mıllı Savunma Ba-
kanı Mehmet Gölhan, Ge-
nelkurmay Başkanı Orge-
neral İsmail Hakkı Kara-
da\ııleotekı ılgılılerkatıl-
dılar ABD Buyukelçısı
Marc Grosman da torende
bulundu
Cumhurbaşkanı ve ko-
nuklann toren alanında
yerlennı almalanndan son-
ra temsılı olarak havada
yakıt ıkmalı ıçın beş F-16
uçağı havalandı Bu sırada
tanker uçağı devır ışlemle-
n ABD Buyukelçısı Gros-
man ıle Hava Kuvvetleri
Komutanı Orgeneral Bur-
han arasında gerçekleştı
Demirel, torende yaptığı
konuşmada. bugun mıllet-
çe sevınmek ıçın güzel bır
olayın yaşandığını belırttı
Turkıye Cumhunyetı
devletının savunma gucu-
nun arttığını kaydeden
Cumhurbaşkanı, devletın
daha ıyı yapmak ıçın gay-
ret sarf ettığını belırttığı aU
tın uçgenı de "güçlü de-
mokrasi, güçlü ekonomi ve
iyi bir savunma gücü" ola-
rak sıraladı Cumhurbaş-
kanı Demirel. "Bu üçünü
sağlamadıkça. başka şeyle-
rin o kadar onemi yoktur.
Türkiye Cumhuriyeti bu
üçünıin onemini biliyor"
dedı
KC-135R tanker uçakla-
n 292 mılyon dolara satın
alındı Bu uçaklann ılk kez
Turk Hava Kuvvetlen'ne
satılması ABD Kongresı
tarafından onaylandı Gece
ve gunduz her turlu koşul-
da ıkmal yapabılen uçak-
lar, 92 ton yakıt alabılıyor
Hava Kuvvetlen'nın hare-
kât etkınlığını bırkaç katı-
na çıkaracak olan tanker
uçaklan. yaklaşık 50 yıl
hizmet edebılecekler
PKK mezra
bastı: 12 ölü
DİYARBAKIR (AA) -
Van'ın Gurpınar ılçesıne
bağlı Akdoğu Koyu'nun
Atabınen mezrasını basan
bır grup teronst, 12 vatan-
daşı oldurdu 13 kışıyı de
yaraladı Guvenlık guçle-
nnce olay sonraslnda ger-
çekleştırılen operasyonda
mezrayı basan teronstler-
den5"ıolduruldü Bolgede
dun surdurulen operasyon-
larda ölu ele geçen teronst
sayısı 34'e yukseldı
Çatışmalarda 2 guvenlık
gorevlısı şehıt oldu, bır gu-
venlık gorevlısı de yaralan-
dı
PKK'lı teronstler. once-
kı gun geç saatlerde, uzun
namlulu sılahlarla Van'ın
Gurpınar ılçesıne bağlı
Akdoğu Koyu'nun Atabı-
nen mezrasını bastı Bura-
dakı vatandaşlan kurşun
yağmuruna tutan teronst-
ler, 6'sı kadın, bın çocuk
12 kışıyı oldurduler Bas-
kında 13 kışı de yaralandı.
4 ev ı de tamamen yakan te-
rorıstler, olay yennden
kaçtılar Teronstlennyaka-
lanması ıçın bolgede ope-
rasy onlara başlatan guven-
lık guçlen teronstlerle sı-
cak temas sagladı Çıkan
çatışmada. terorıstlerden
5'ı olduruldu