Catalog

SAYFA CUMHURİYET 4 KASIM 1995 CUMARTESİ 12 KULTUR Son dönemin 'iyileri' Yerlı piyasa yabancı albüm açısından bugünkü kadar verimli bir dönem yaşamadı. Yerli piyasaya giren çokuluslu şırketler programlannda ne varsa , kaç satacağına fazla bakmadan markete sunuyor. Bu yapıtlann tümünü tanitmak şöyle dursun Yeniler köşe- mıze adlannı bıle sığdıramaz olduk. Bu hafta yenılerden ılgimizi çeken albümlerı türlenne göre ayınp kısaca tanıtmak ıstıyoruz Rockta, ekim ayındabırelemanınıyıtıren BlindMd- on"an psıkedelik, folk. grunge çor- basına benzeyen. tadı güzel ikincı al- bümü Soup öne çıkan çalışmalardan bın. MT\"nin yarattığı Bİınd Mel- on'un yeni yapıtında Toes Across the Floor. \Valk, St.Andrevv FalL MouthfuU of Cavitiesgıbı melodik vapılan sağlam parçalar var. dığerleri ise kanşık... İlk al- bümü Soul S h o H u I992'de ya- pan Joan Osborne ise yıldızı hep y ü k s e l e n rockçılar- d a n . S o u n d u , Polh Har- ve>, Blondie, S h e r y l Crcw. Bon- nie Raitt arası gıdip gelen Osborne'nun, Relish adını ver- diğı ikincı albümündeyeryerpopblues izlerine de rastlanıyor Soul albumlerarasındagecikmışilti- fatlaröncelıkle \\arun PeaceSignadlı çalışmasına gitmelı AnimaJs ın eskı elemanı Eric Burdon ın çevresınde toplananlardan oluşan War, rockın kapılannı Latin Amerikan ezgilerine, caza. funka ve rhythm'n'bluesa ilk açan gruplardan bın. K.alıforniya'dan çıkarak dünyaca ünlenen grubun yeni çalışmasındakı 11 dakıkalıkfunkypar- ça Homeless Hero'ya dikkat... Müzıkçılerin müzikçisı. Grateful Dead'in gölge adami Bruce Horns- by'nın PatMethenv.Randy Jacob,Jim- m> Haslip (Yellovv jackets) ve Chaka Khandan yardım aldıği Hot Houseal- bümündeki on bir parça da birbirinden ilgınç HarborLights'dakidennlikyok ama yine de iyi albüm Hot House. Soulkrizde Soulda son dönemde bir yaratıcıhk sorunu vaşanıyor, beste eksikliği çok büyük. Bu nedenle yeni albümler mü- zik eleştirmenlerince en ınce aynntısı- na kadar gözden geçiriliyor. Eleştir- menlerin son günlerde üzerinde en faz- la durdukları soul albüm Jodeci'nin TheShow theAfterPart> si. Jodeci'nin bu ikincı albümû seksı temalar!a,rap konuşmalarla dikkat çekıyor. Reggaede yeni yapıtlardan Shag- gjnın Boombastk i Batı'da olduğu gi- bi bizim lıstelerde de hızla yükselıyor. Birkaç yıl önce Jamaıka klasigi OhCa- rolina iİe tngıltere listelerinde 1 numa- raya çıkan Siıaggy. bu yeni albümde de tüm ağırlığı MungoJerry'nin hitı In TheSummertime'a ve Harry Belafon- te'nın Da> Oh'su gibı iki klasikleşmış parçaya \ermış. Reggae ekolu.kalipso boyalı. hip hop tavırlı bu ıkınci Shag- gy albümü bu ayın flaş yapımlanndan bin Hıp hop pazarındaki 'iki albüm- den sonra yok olma" yasası şimdilik M.C. Hammer ıçin ışlemiyor ama sı- yahı şarkıcının ışı hiç kolay değıl. Ge- çen yıl Funky Headhunter'la yenıden adını lıstelere taşıyan Hammer. bu al- bumde daha ağır temalara yer veriyor. Album ıçın bir süre önce bıraktığı M.C. unvanını geri alan Hammer'ın en flaş parçası Bustin'Loose Yakın tarihte ölen rapper Eaz\-E"ye adanan Nothing But Loive da ıyi bir çalışma. Sihirbazın 13. albümü Deep Purple'ın kurucularından \e rock tanhının en önemli gıtanstlennden Ritchie Blackmore grubu Rainbovv'la 13. albümü Stranger in Us All'u (gele- cek hafta Türkıye'de yayımlanacak) çı- kardı.70'lerın ilk yansında Deep Purp- leçatısıaltındaDeep PurpleinRock(70), RrebalKTI). Machi- ne Head (72),Made in Japan (72) gibi çok önemh çalışma- lar üreten. 1974'te gruptan aynlan Blackmore. o gün- den bu yana Raınbo\v adlı grubuyla rock vapıyor. 13. albümde Raınbow"un kadrosu daha genç. Maestronun yanın- da bu kez \urmalı çalgılarda Doogie NVhiter ve John O. Reil, basta Greg Smith ve klavyede Paul Morris var Raınbow'la daha önce Rainbow Ra- ising (76ı. On Stage (77), Long Live Rockn RoU(78) \e Final Vynil(84) gi- bı çok başanlı çahşmalar gerçekleşti- ren Blackmore, yeni albümde "kızgın rockçr olmayı bir yana bırakıp eglen- ceh. yer yer melankolık temalara dön- müş. Albümde yaratıcılık biraz zayıf, ancak her parça yine özgün ve benzer- siz. Stranger ın Us All rockerlar ıçın özellıkle edınılmesı gereken bir albüm. Blackmore" un gitardaki siharbazlığı her şevı iyi kamufle edıyor ve genç grubu- nu çok ıyı sürükluyor. Yasak İlişki Bad Bovs Apollo 13 Fihıı ıııiizilderi pazarı canLanch CUMHUR CANBAZOGLU eksenlenn başında vıdeo sektöründen gelen taleple bırden ayaklan üzerinde doğrulan yerlı sınemanın yaptığı atağı doksanlarda müzık endüstnsi tekrarlıyor Sinema sektöründe de canlılık var. ama bundan yerlı fılmciler payını alamıyor; aşağı yukarı pastanın bütününe yakınını yabancı şirketler yıyor. Filmi valnız sinema salonunda pazarlamak yerine hediyelik eşyalannı. müzik kasetlerini, uyarlandığı romanın ya da senaryosunun kitabını bir paket halınde tûketıciye sunan Batılılar aynı sıstemı Türkıve'de de yerleştırme çabasındalar Bu pazarlama stratejisınde one alınan ilk kalem film müzikleri kasetlen. Son bır ay içinde yaklaşık on kadar fılm müziği kasetı sunuldu yerlı pıvasava Bunlann büyük bölümu daha film göstenme gırmeden plakçı vitrinlerinde yerlennı alarak hem filmın reklamını yapıyor. hem de film muziklennın bundan böyle pıyasada rahatlıkla bulunabıleceğı mesajını tüketıcıye ulaştınvor Şu anda en ıyı satan fılm müziği albümü başrolu MelGibson'ın yüklendığı Braveheart(bestecı: James Homer). Bir sinema dergısınin okurlanna bu kasetı bedava dağıtmasına karşın piyasada yine de Braveheart'ın satışı çok iyi gidiyor. Ikınci sırada, göstenme uzun süre önce giren Pulp Fiction (Ucuz Roman) adlı filmin unlü müzıkçilenn yapıtlanndan oluşan kasetı var. Yine Farinelli de iyi satan fılm müziği albümlen arasında üst sıralarda yer alıyor. Son günlerde piyasaya sürülen Bad Boys, The Cure, Clueless, Judge Dredd. Özgür Wilh 2, Desperado, The Sh«w, French Kiss gıbı film müzıklen albümlen fazla olmasa da müşten bulmaya başladılar. Ayrıca bol gözyaşlarıyla ızlenen Yasak İlişki'nın (Clint Easrwood-Mer>l Streep) albümü The Bridges of Madison Counr\ de ilgi göreceğe benzıyor. Bu arada meraklılanna bir haber daha verelım: 1970 nisanında, modüle oksıjen sağlayan depodaki anza nedenıyle uzayda ölüm tehlıkesı atlatan astronotlann öyküsünü anlatan Apollo 13 adlı filmın müzık kaseti de pıvasava çıkıyor Jimi Hendriv, YVho, James Brow n. Jefferson Airplanegıbı devlerin parçalarının da yer aldığı albümde 23 Cahit Berka% P ^ Vabancı fılm müzıklennde işler iyi; yerli yapımlarda ise a>Tiı kısırdöngü devam ediyor. Film bütçesınde en büyük pay yıldıza gıdıvor. genye ne kadar para kalmışsa onunla iki, üç gün ıçınde özgün fılm müziği yazdınlmaya çalışılıyor. Besteci de fazla kafa yormak yerine aynı temayı değışık enstrümanlarla çalarak ya da temposunu sürekli değıştirerek ışe tamamen tıcarı gozle bakıyor. Sonuçta hiçbir yerlı fılmden bır albümde toplamaya değecek uzunlukta müzik çıkmıyor. Iyı örnekler de var. Yeni TürkiTnün. Zütfii Livaneli'nın. Esin Engin'ın çeşıtlı filmlere yazdıklan müziklerin bir 'best oV havas'nda toplandıklan albümler piyasada satılıyor Ancak tamamen fılmlenn özgün müzıklennı ıçeren yerlı müzık albümü sayısı çok az. İlk bakışta akla Zülfü Lıvaneli'nin plak halinde çıkmış Otobüs ve Yol fılmlennin çalışmalan. Mehmet Güreirnin Vapurlar'ı. MazlumÇimen'ın Mem u Zin'ı. Yeni Türkü'nün Süper Baba'sı geliyor. Şerif Gören"ın Amerikalı adlı yapıtının bir kasette toplanan mını müzıklen de kısıtlı bir tirajla halka ulaşabılmiştı. Son olarak Yavuz Özkan bır söyleşimizde Bir Kadının Anatomisi'ni müzık kasetıyle bırlikte göstenme sokmaya çalışacağını açıklamıştı ama başaramadı. Şımdi sırada yerli fılm müziği piyasasının en üretken bestecilerinden Cahit Berkay'ın albümü var Aralık ayının sonlanna doğru piyasaya sürülecek albüm Berkay'ın film müziklerinden örnekler taşıyacak. UçHürel hitleri iki CD'detoplandı Otuz yıl önce Biraderier adıyla müzik dunyasına giren. 1970'te Üç Hürel'i kuran Haldun. Onurve Feridun Hürel kardeşlenn üç yıl önce yavımlanan Yolume 1 ve Volume 2 adlı kasetlen. Ada Müzik tarafından iki CD halinde piyasaya sürülüyor. Üç Hürel'ın iki CD'sinde şu parçalar ver alıyor. Birinci CD: MadaKonun Ters Yüzü, Didav Dom. Kara Yazı, Gül'e Ninni, Ölüm Al Beni. Pembelikler, Aşk Davası. Ve Ölüm. Haram, Gurbet Türküsü. Anadolu Dansı. Lazoğju. ikincı CD Ağlarsa Anam Ağlar, Ömür Biter Yol Bitmez. Sevenler Ağlannış, Yaru, Döner Düma, Ağıt, Kolbastı, Hopririnom. Mutluluk Bizim Olsun. Canım Kurban, Gönül Sabrcvle. Küçük Yaramaz. •'Anadolu Pop^ta bağlamayla gitan ilk kez aynı gövdede birleştıren, Kolbastı haricınde bütün kanyerlen boyunca yalnız Feridun Hürel ımzalı bestelen seslendıren grup. elemanlann sırayla askere gıtmesı üzerine 1977 yılındadağılmıştı Anadolu Pop'un TRT"den büyük darbe yedığı dönemde denetımle ılgilı fazla sorun yaşamayan, hatta saçlanyla. gıyımlenyle TRT normlanna uymayı kabul eden 3 Hürel. yirmı vıl sonra bugün yeni bir çizgi taşıyacak albümün hazırlıklannı sürdürüyor. PoBsiyeye merak sardı Doksanlann rockı birçok yönden 70'lı yılların yapıtlarını anımsatıyor. Ancak ışlenen temalar o yıllara göre çok karamsar; rock olaylar karşısında daha duyarsız ve bireysel. David Bortie'nin yeni çalışması "1. Outside' ıçın de bu sözler geçerlı. Bu yapıt hem anlatım hem de söz açısından çok zengın bır çalışma olmasına karşın rockın felsefesine getirdiğı tartışılacak bır albüm. Albümün başındakı T . önümüzdekı beş yıl içinde aynı türde birkaç albüm daha üretıleceğinın göstergesi olarak müzıksevere sunuluyor. Sanşın ılah 70'lerin ikincı yansında Lovv (*77) Heroes ( : 77) ve Lodger('79) üçlemesinı yarattığı. deneyscl rockın sıhırbazlanndan Brian Eno'yla çalışiyor 1. Outsıde'da Yeni çalışmayı adıyla tanıtmaya başlayalım Outside (dış) toplumla anlaşamayan ınsanlann durumunu vansıtan bır kavram. Bırlikte çalışmaya karar veren Dav ıd Bowie ve Brıan Eno konu ararken yol I an Viyana"daki MariaGugging \kıl Hastanesi'ne düşüyor. Burada karşılaştıklan Outider (dışarıdakıler) denen ünlü sanatçı hastalarla konuşuyorlar ve onlann öykülerını anlatmaya karar verıyorlar. On dört parçadan ve dört konuşmadan oluşan 7 5 dakıkalık 1. Outside"da David Bovvıe sanat dünyası cınayetlerınde uzmanlaşmış dedektıf Nathan Adler adlı kahramanını outsıderların olaylannı çozmekle görevlendıriyor Albümde dınleyıcı Adler'in maceralanvla gelışen elektronik pop. caz, funk, amient, techno v e rock- operanın bıleşimınden oluşan ilgınç bır bovuta sürükleniyor. Isv ıçre'de doldurulan albümde Bovvıe nın (48 vaşında) yanında yine bızım müzısyenlerden Erdal Kızılçav yer almış Bu vıl MFO'nün Mazeretim \ar Asabivim Ben adlı albümünün düzenlemelerinı yüklenen Kızılçay. 1 Outsideda ba^s gıtar ve klavyeleri çalmış.Müzikal açıdan vasatı aşan albümün mesajı günümüzde her güzel değenn kötülüğe açık farklı mağlubiyeti üzerine kurulu. 1. Outside kolay tüketilebilir bir albüm olmadığından dikkatle dinlenmelı. Plakçılaniı yeni kaynağı kilise Santo Domingo Silos rahipleri korosu Uluslararası müzık piyasası son dönemde dıni müzikler yardımıyla gözle görülür bır canlılık yaşamaya başladı. Bir yıldır bazı dini albümler Ingiltere listesinde üst sıralarda dolaşınca şırketler "bir kenarda dursun" diye repertuvarlanna aldıklan dını bantlan teker teker gözden geçirmeye başladı. Bu çalışmalann büyük bır bölümu new age sınıfına sokulan albümler, aynca «orid music ya da etkin müzik diye değerlendirenler dc vararalarında. Ancak hiçbir sınıfa gırmeyen dini albümlenn sayısı da fazla. Bunlardan son dönemde İspanyol Santo Domingo Silos rahıplennın doldurduğu Gregoryan ilahilerden oluşan albüm ıle Hillard Ensemble'la (kontrotenor. iki tenor ve bır banton) modern cazın en önemli saksofonculanndan Jan Garbarek'ın bırlikte vaptıkları OfTicium (Christobalde Vlorales'in 1500'lerin ortalannda yaptığı Officıum Defunctorum'dan yola çıkan kutsal ılahıler) adlı çalışmalann satış tirajlanna ulaşan başka albümler yok. 1993 sonunda pi>asaya çıkan Sılo rahipleri albümünün satışı sekız mılyonu aşmış durumda. Birkaç ay once piyasaya süriılen ikincı albümleri de çok ıvi bır satış grafığı çizıyor. Hafta sonlan manastırlannı altı bın kişi ziyaret edîyor. ama bu insanlann bır tür konser yerine geçen ayınler ıçin gelmelen rahıplen pek mutlu etmiyor. Hillard Ensemble ıle Garbarek'in albumüyse Türkiye de dahil olmak üzere Avrupa"da büyük ilgı görüyor. Holzon On adlı filmde de kullanılan bu müziklerin başansı sosyologlara yeni bir dosya açtınvor.Tabii Amerikalılar büyük paralar döküp dini müziklerin moda olmasının nedenlerıni herkesten önce araştınyorlar. Patlama neden kaynaklanıyor? tnsanoğlu mu değışıyor. yoksa endüstn yeni yollar mı anyor? Bu nedenlenn ıkısı de geçerlı Özellıkle ABD gibı ülkelerde yaşam çok strestli. ınsanlar barbarlığa. aşırı şova karşı gösteri yanı olmayan. genellıkle sözsüz. dini inançlara seslenen bu tür müziğe ilgı duymaya başlıyor. Endüstn de. tican çahşmalar yapmaktan çekınmeyen birçok dini müzık grubunu stüdyoya sokup iyi paralar kazanıyor Son ıkı haftadır Adiemusadlı bır grubun Songs Of Sanctuarj' (Tapınak Şarkılan) adlı albümü >erli pıvasada çok tutuldu. Galler'de söylenen kılıse muziklenni ıçeren. vvorld musıc tadındakı albümü *e\dıren >arkı Delta Airlines'ın TV reklamında kullanılan grupla avnı adlı Adıemus. Soft Machine'nin eski üyesı KarlJerkins ile Royal Müzik Akademisi'nde eğitım görmüş Mike Ratledge'den oluşan Adıemus müzığını Londra Filarmoni Orkestrası'vla desteklıyor. Yarattıklan soundun en önemh elemanlarından biri de vokaldeki Miriam Stockley. Dünyada dini müzik bu kadar gelışirken bızım piyasa da boş durmuyor Turistlere yönelik yapımlann yanında çok ciddi albümlenn hazırlıklan sürdürülüyor. Örneğin 1 Mart 1996"da Cemal Reşit Rey Salonu'nda verilecek konsenn albüm halinde piyasaya çıkanlması içın önhazırlık vapıhyor Rum-Ortodoksdini- din dışı örnekleri (Leonıdas Asteris), Türkiye Sinagoglan Müziği (Davıd Sevi Korosu). Sefarad Şarkılan (Los Paşaros Sefarıdıs Grubu). Ermeni Cemaati Müziği (Jaklın Çarkçı, Sevan Şencan. Arek Dolduryan ve Üç Horan Kilısesi Tegannı Grubu). Osmanlı/İslam müziğinden örnekler (Kânı Karaca v e Dersaadet Oda Müziği Topjuluğu: Doğan Dıkmen, Aslıhan Eruzun, Özer Özel, Gönül Paçacı, tlknur Açıkel. Fahrihan Ünsal I bölümlennden oluşacak konseri canlı kaydedebilmek ıçin Kalan Yapım CCR'de özel bır studyo kurmayı planlıyor Gonül Paçacı bu konseri kalıcı hale getırmek amacıyla albüm içın gruplaria gorüşmelerini sürdürüyor. SELMI ANDAK Yıldız İbrahimova Caz- Folk Konseri Ülkemizin müzik alanı, bir süre- den beri uluslararası nitelikte oldu- ğu kadar, özgün stiliyle. genış bo- yutlu ses kapasitesıyle, birçok tür- leri kapsayan değişık repertuvarıy- la bir yorumcuyu kazandı. Bu sa- natçı Yıldız İbrahimova... Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı yara- rına Atatürk Kültür Merkezi'nde verdiği caz- folk konserinde Yıldız ibrahimova, piy.anoda çok değerli piyanist Tuna Otenel eşliğinde ve Ankara Devlet Opera ve Bale Oku- lu Modern DansTopluluğu'ndan il- han Bengier ile Ejder Keskin in doğaçlama olarak koregrafik figür- leri, ayrıca ressam Hamit Aydoğ- du'nun müzik eşliğinde o anda res- mettiğı göruntünün katkılanyla çok ilginç ve orijınal bır sanat şöleni sundu. Bu konseri tanımlamak ge- rekirse: "Müzik-görüntüsenkronu" dıyebileceğimiz. ender rastlanan müzik ağırlıklı bir gosterıyi ilgıyle ve övgüyle ızledik ve alkışladık. Her şeyden önce Yıldız ibrahi- mova'nın müzik tarıhinde ölümsüz bır değer olarak anılan tipik sesli Yma Soumas gıbı ama onun tak- lıdi olmayan "dört oktavdan fazla- yüksek notalan seslendiren" ola- ğanüstü gırtlağa sahıp bir sanatçı olduğunu belırteyim. Yıldız Ibrahi- mova'nın, insan sesınin verebile- ceği değışik renkleri, en pes'ten (al- to'dan aşağı), en tiz'lere (koloratür) ulaştıran bir yorumcu olduğu tartı- şılmaz. Ve "virtüöz" niteliğıni kanıt- layan bir ses sanatçısı Yıldız İbra- himova... Özellıkle "doğaçlama "daki usta- lığı, Yıldız lbrahımova'yaseslendirr diği eserlerı "özgürce yorumla- ma/c"olanağı tanıyor. Repertuvarın- da folklordan caza uzanan geniş bir alan var. Değışık ülkelerın ve yö- relerın folklorlarını caz stilinde ve evrensel kalıplar ile modern biçım- ler çerçevesınde yorumlarken Yıl- dız İbrahimova hiçbir taklıde ve yapmacığa kaçmadan tamamen kendi teknik gücü ve kışilıği ile et- kinlik yaratıyor. Yıldız İbrahimova; Sofya Müzik Lisesi, Bulgar Devlet Müzik Akade- misi'nde müzik eğitimı görmüş. ün- lü müzik otoriteleriyle bırlikte çalış- mış; Avrupa, K. Amerika, Asya, Af- rika kıtalarında otuzdan fazla ülke- de başanlı konserler vermiş, birçok caz festıvalıne katılmıştır. Türki- ye'de yaşamını Devlet Bakanı Sa- yın Ali Dinçer'le evlı olarak sürdür- mektedır. Sanatçı. özellıkle Türk ve Bulgar halk müzıklerinı evrensel yönde caz stilinde düzenlemeler ile yorumlama yolunda uğraş vermek- tedir. Bu konuda kendisıne, sade- ce ülkemizin değil, tüm müzik dün- yasının değerli piyano vırtüözü ve caz ustası Tuna Otenel destek ol- maktadır. Yerli popta geçen hafta liderlik el değiştırdı Rafet El Roman. Gençliğin Gözvaşı ile zırveve çıkarken Burak Kut, Nereden Geldim Nerelere Gide- ceğim'leıkıncılığeindı Üçunculükte, geçen hafta Hakan Peker, adını taşı- yan çalışmasıyla yer aldı. Türk sanat müziğınde Ebru Gün- deş. Ben Daha Büyümedim'le yeniden lider Sibel Can, Şarkılar da Senden Yana'yla ikınci. Muazzez Abacu Tut- kunum'la üçüncü. Türk halk müzıgınde Güler Duman. Bu Devran'la 1 numara. Yabancı popta Mariah Care>; Dayd- ream'le lıderlikte ikincı haftayı dol- durdu. Shaggv. Boombastic'le Carej'i ızliyor Listenın 3 sırasında fılm mü- ziği Braveheart var Klasik Batı müziğinde Pavarotti and Friends2 adlı albüm yine 1 numa- ra. - Pure Blues - Alvin Lee &Ten Years After - \xis Mutatis - The Shamen - The Billle Holidav Songbook - Teren- ce Blanchard - The Rite of Strings - Clarke, Di Me- ola. Ponry - The X Factor - Iron Maiden - The Great Escape - Blur - Southpavv Grammer - Morrisey < - VVe Care - Whale - Avalancha - Heroes Del Sılencio • - Supernarurel - Misty Oldland - Un Indier Dans La VTDe- Soundtrack - The Road Home - Beart - Roots To Branches - Jethro Tull - Circus - Lenny Krav itz -Good Nevvsin HardTimes-The Sis- ters Glory -One HotMinute-RedRotChilı Pep- pers - The Bridges of Madison Country - M.F. The Pıcture - Scent of Attaction - Patra - Come La Flor Promotida - Luz -Soup-Bİınd Melon - Reeptenish - Reef - Somethıng To Remember - Madon- na - Memor> r Of Trees - Enya - Voices-V'angelıs - New Begining - Tracy Chapman -SevdaTürküleri-Ömer Yılmaz, Be- kir Küçükay