Catalog

20KASIM 1991 HABERLER CUMHURÎYET/15 Koalisyon protokolünün taııı ıııetııi Giriş 20 Ekım 1991 Mıllet Mecbsı genel seçımlennın kesın sonuçlan üan edıl- mış ve bu secımlerle oluşan parlamentonun yapısı netleşmıştu 20 Ekım 1991 genel seçunlerı DYP'yı bınncı partı olarak ortaya çı karmış, fakat hıçbır sıyası gruba tek başına hükumet kurma olanağı ver 1 memışür Sayın Cumhurbaşkanı, demokratık mekanızmanın gereğı olarak se- çunler sonucunda en çok mılletvekıh kazanan partı lıden sıfatıyla DYP Genel Başkanı Sayın Demırel'ı hükuraet kurmakla görevlendırmıştır DYP ve SHP arasında bır koahsvon hukumetı kunılmasına, ılgılı ta- rafların yetkılı kurullarınca karar venlmıştır DYP ve SHP arasında oluşan bu koalisyon hükumeü, DYP'nın «»27 2 ve SHP'nın de %20 8 oy tabanıyla toplatn "048 oranında mıllet ıradesı desteğıne sahıp bır hükümetur Böyle bır halk desteğıne sahıp bulunan koalisyon TUrkıye'de son 11 yüın en genış tabanlı hukumetı olarak yüce Türk mılletının huzuruna çıkmaktadır Bu genışlıkte oy destegını temsıl eden ve halkımmn özlemlennı yansıtan böyle bır bukümetın sureklı ol ması ve ülkemızın sorunlanm çözmesı ıçın her türlü çaba göstenlecek Itir , Türkıye yera bır ümıtle, yenı bır hukumetı görev başına getınnek üze- 1 redır I Hükümetın önünde bulunan "sorunlar tablosu" çözümü bulunan, ama I lorluğu tartışılmaz olumsuzluklarla doludur ı Her gun ülkerun pek çok yennde etkısını gösteren anarşı ve terör can ! almaya devam etmekte, guvenlık güçlerı raensuplan ve masum vatan- daşlanmız şehıt edılmekte, buyuk ıllenmızde soygunlar bırbınnı ızlemekte, faılı meçhul cınayetlenn sayısı artmaktadır Türkıye, Bırleşmış Mılletler ölçütlenne göre ınsan hakları ve demok rası değerlendırılmesınde 66 sıraya duşmuştür Ekonomık bakımdan ıse 24 OECD ülkesı ıçınde en pahalı ve en fakır, ışsızı en çok, en az elek tnk, en az demır-çelık kullanan, kışı başına en az otomobılı, en az tele- fonu bulunan bır ülke durumundadır 1991 yılında büyüme hızı sadece <fi>2 2 olabılen ülkemızde yaşam on yılda 70 defa pahalılanmış, dünyada gelır dağüımı en bozuk ılk 10 ülke arasına gırmış, nufusunun %50'sı sosyal guvenlıkten yoksun, dunyanın en borçlu ulkelerı arasında yer almıştır Yatınrn ve sanayüeşmesı hemen hemen durmuş, ıssız sayısı artmış, pa- halılığı önleyememış, 40 ılının dışa göç verdığı Tûrkıye, yolsuzluk ıddıa lannın doruğa çıktığı, bu bozuk sosyal yapısı ıle halkın gelecek ümıtlen- nın gıderek karamsarlığa dönüştüğü bır noktadadır Ekonomık ve toplumsal alanda yaşanan olumsuzluklaruı yanı sıra Türk- ıye, kamu yönetımı açısından da son yıllarda ağır bır tahnbata maruz kalmıştır Devlet yöneucüığının ve cumbunyet geleneklenıun sorumluluğuyla bağ- daşmayan bır yönetımın ebnde ülkemızın kurumsal yapısı görülmedık bır yozlaşmaya ve çürumeye ıtılmıştır Bu ortamdan vatandaşlarımız önemlı ölçude etkılenmış, bırey olarak kendıne güvenen ve toplumsal dayanışmanın erdemıne ınanan yurttaş- lar yenne kendını kurtarma amacına yönehk örgütsüz ve ürkek bır ın- san tıpı yaraulmaya çalışılmıştır O nedenle yenı hükumet, ekonomık ve sıyasal yaşaraı sağlıkb bır dü- zeye ulaştırmakla sırurh kalmayacak, Türkıye'nın devlet ve toplum yapısıru da yenıden onarmak görevıyle karşı karşıya bulunacaktır DYP ve SHP, kuracakları ortak hükümetın aşağıdakı hedefler ve gö rüşler etrafmda ülkeyı yönetmesı konusunda anlaşmaya varmışlardır Tarım — Tanm sektörü, çıftçı ve köylunun kalkındınlması, hukü- metımızın yönlendıreceğı temel destek polıtıkalanmızın en önem lılermden bırını oluşturmaktadır Bu nedenle bu kesımın koşullannın ıyıleştınlmesı ve ülke kal- kınmasının köy ve köylüden başlatılarak gerçekleştınlmesı ıçın gereken önlemler alınacaktır Bu bağlamda bır "kırsal sanayı" oluşturulması, uretımı arttırmak ve köylu ve çıftçımızı ışsızlık- ten kurtararak daha dınamık bır uretıcı halıne getırmek ıçın ele alınacak ılk önlem olarak duşunulecektır Tarıra sektörunde venmlılığın arttırılması ıçın malı, teknolo- jık ve çıftçı eğıtımıne yönehk tum önlemlerı almak karannda- yız Tanm urunlennden kesılen stopaj vergısı kaldınlacak; tanm gırdılerınden Katma Değer Vergısı alırunayacaktır Kuçuk çıftçı borçlan, faız ve cezalan ıle bırlıkte konsobde edı- lecek ve makul bır bölumu bır defaya mahsus olmak uzere affe- dılecekur Orman Orman köylülennı ekonomık suç ışler durumda bırakan şartlar ve ya salar yenıden gözden geçınlecektır Orman köylüsünün ısnhdam soru- nu önemle ele alınacaktır Orman gelırlennın bır bölümü, orman köylüsüne tahsıs edılecektır Madencilik Madencılık sektörunde en önemlı husus, madenlenn verımlı, etken ve rezervlen koruyan bır bıçımde çıkarılmasıdır Duşuk tenörlu madenlenmızın üretme-arıtma - zengınleştırme ışlem- lenyle ılgılı yatınmlar desteklenecekur özellıkle üstun teknolojılı yatınmlann sektöre çekılebılmesı amacıyla yabancı sermaye teşvık edılecektır Temel ilkeler — özgürlükçü, katılımcı ve her anlamda tam demokrauk rejım, Türk mılletının vazgeçılmez, feda edılemez, ödün venlemez yaşam tarzıdır — Bu bağlamda mıllet ıradesının mutlak ustunluğü ve egemenlığın, kayıtsız şartsız Türk mılletıne aıt olduğu ılkesı, ülkemız ıçın her şeyın hareket noktasıdır — Türkıye, devletı, ulkesı ve mılletı ıle bölünmez bır bütündür, ülke- mızın bölünmez bütunluğü tartışılamaz Türkıye'nın unıter devlet nıte- lığı, toplumsal yapımızdan kaynaklanan tanhsel ve geleneksel bır bera- berhk ve bırbk fıkrmı yansıtmaktadır Bu bırhk ve beraberlık, ortak bır "sıyası kültürun" sonucudur Bu beraberlık ve bırlığm zedelenmesının, kesınlıkle kımseye yaran yoktur Bu nedenle Türkıye devietının ülkesı ve mılletı ıle bölünmez bütünlü- ğünü her şartta sonuna kadar savunmaya ve kesınlıkle korumaya karar- Uyız — Ülkemızın, günümüz sıyasal, sosyal ve ekonomık koşullanm dık- kate alan, sıvıl toplumun gelışmesını amaçlayan, kaülımcı ve tam demok- ratık bır anayasaya ıhtıyacı oldugu kesmdır Zıra Türk toplumu kendı sıne kabul ettınlmış ve bu nedenle de 9 yıl gıbı kısa bır süre ıçınde yaş- lanmış ve ulke gereksınımlennın tamamen gerısınde kalmıj bır anayasa üe yönetılmeye devam edılemez Türkıye'run ıhtıyacı olan anayasa, hukukun üstünlüğunü vazgeçılmez ılke sayan, tam demokratık ve çoğulcu sıstemı öngören, çağdaş bır ana yasa olacaktır Kışı ve kurumlann hak ve özgürluklen, bu anayasada çağımızın en gelışmış anlayışında sergılenecekür Böyle bır anayasanın sıyası partıler başta olmak üzere ülkedekı ılgılı kuruluşlann ve halkımmn uzlaşması sonucu oluşmasını önermekteyız Zıra şuna kesınlıkle ınanıyonız kı katılımcı demokrasılerde "genel mu- tabakat", anayasalann kalıcılığına hızmet edecektır — Pans Şartı ve bunu önceleyen butun belgelerde yer alan ınsan hak- lanna ılışkın temel ilkeler, devletımızın ve toplumumuzun tüm katman- lan ıçın vazgeçılmez ön şartlar ve yaşamsal venlerdır Bu venler, Türk demokrasısının ayrümaz tamamlayıcılarıdır Hükumet bu ılkelen hukuk sıstemı ıçıne almaya ve gerçeklık kazandırmaya kararlıdır Türkıye'de ınsan hakları uygulamalan, ülkemızın uluslararası taah hütlen, sıyasal rejımı ve Batı ıle bütunleşme yolundakı ıradesıyle uyum lu hale getınlecektır Bu protokolle kunılacak hükumet "12 Eylül hukuku kalıntılan" ola rak nıtelendınlebılecek yasal düzenlemelerı, uygulamaları ve kısıtlama- lan hızla yürürlakten kaldırarak her alanda tam demokratık bır sıyasal ortamı yaratmak gereklıhğıne kesınlıkle uyacaktır Aynca 12 Eylul 198O'de oluşan Mıllı Guvenlık Ko'nseyı ıle bu döne- mın dığer yönetım yetkıhlennı her türlü "cezaı, malı veya hukukı so- nımluluğun'' dışında tutan anayasanın gecıcı IS maddesı objektıf ve ev- rensel hukuka aykındır Bu nedenle bu hükmu yürürlükten kaldırmak ıçın TBMM'de gereklı çoğunluğu bulma çabşmalan sürdünllecektır (De- mokratıkleşme ıle ılgılı aynntılı kararlar ek l'dedır ) Sıyasal yaşamın temel hak ve özgürlükler çerçevesınde yenıden kurum- laşması sağlanacaktır Yargı, kanun olmadan kapatılan sıyasal partı ve kuruluşlann uğradığı haksızlıkların gıdenlmesı, yasakların kalkması ve haklann ladesı yoluna gıdılecektır — Ulkemızde çokseslılıkle bırlıkte uzlaşma, barış ve yapıcı müzakere ve tartışmalar ortamının oluşturulması ve hoşgörünün toplumumuza ve sıyası yönetımlere ılke olarak hâkım olmasımn yaran açıktır Ancak bu sayededır kı hoşgörünün, banşm, sosyal ve ekonomık huzurun hâkım oldugu bır toplumsal dayanışma Türkıyesı'nı meydana getırmek mum- kün olacaktır Koalisyon hukumetı, hgşgöru ve sosyal banşı, toplumun bütûn katmanlanna yayacak ortamı yaratmaya kararlıdu" Gelışen dünya ıle butünleşme ve evrensel değerlerı savunma, Türkı- ye'nm kendı geleneklen ıle de bağdaştırarak sürdureceğı bır gelışme sü- readır Türkıye, gehşmışlık yoluna devam ederken bu süreçten aynlma yı asla duşünemez lnanç, düşünce, anlatım özgurlüklen çağdaş bır toplumun temelıdır, kısıtlanamaz Laık ve Atatürk ılkelenne bağlı Türkıye, aynı zamanda dın ve ınanç özgürlüğünü toplumsal yaşamın vazgeçılmez bır ılkesı sa- yar Hükumet, çadaş akım ve gelışmelere paralel bır basın özgürluğü an layışım kesınlıkle oluşturmak ve uygulamaya koymak karanndadır Ekonomide temel yaklaşım — Halkımızın, enflasyon ve geçım sıkıntısından kesınlıkle ve en kısa süre ıçınde kurtanlması, ülkerun en yaşamsal sorunudur Bu konuda eko- nomının, fınans bılımının ve güncei teknıklenn gerektırdığı butün araç lar aynı anda yunırluğe konacak ve halkımızın geçım sıkıntısından kur- tanlması ıçın bütün olanaklar harekete geçınlecektır Hükumet, halkımızı ekonomık rahatlığa kavuşturmak ıçın ekonomı nın ışlerlığıne ıstıkrar ve tutarlıhk getırmeye kararlıdır Bu alanda alına- cak tüm önlemler, objektıf, etkın ve tutarlı olacak ve vatandaşlarumzın ekonomık ve sosyal korunması esas amacı oluşturacaktır — Denk bütçe kuralı, hükümetımızın temel amacıdır Bunun ıçın ul- kenın tüm malı ve ekonomık olanaklan en ıyı şekılde kullanılacak ve ma- lıye ve ekonomının en ılen teknıkleruıe başvurularak devletın bütün he saplannın bır çatı altında toplanması sağlanacaktır Böylece devletın son derece dağıtılmış ve çok önemh kısmı Türkıye Büyük Mıllet Meclısı'run denetımı dışına çıkanlmış gelır ve gıder dengelen toparlanacaktır Bu uygulamamn sonucu olarak bırkaç fon harıç dığer fonlar devlet bütçesı çatısı altına sokulacaktır Kamu harcamalan, cıddı bır denetım ve dısıplın altına alınacak, ısraf dönemıne son venlecektır Vergı reformu ıle bırbkte çok etkın bır vergı denetım mekanızması ku rulacak ve vergı kaçırma eylemlenne son vermek ıçın çaba göstenlecek hr Az kazanandan az, çok kazanandan çok vergı alınmasına yönehk dü- zenlemeler yapılacaktır — Dışa açık pazar ekonomısını, tüm koşullan ve unsurlanyla oluş- turmak ve uygulamaya gecırmek, ekonomık ve sosyal kalkınmamız ıçın zorunlu bulunmaktadır Türkıye, ancak serbest pıyasa ekonomısı kural lannın sosyal devlet ve dengelı kalkınma anlayışının cıddı ve tutarlı uv gulamalanyla gelışmışlığe enşebılecektır — Refahı tabana yaymak ve gelır dağılımındakı çarpıklıklan entmek ıçın gereklı bütün önlemlenn alınması, ulkenın önemb ve acıl gereksını- mıdır Vergı reformu dahıl, bu konuya ıbşkın tüm önlemler paketı yü rttrlüğe mutlaka konacak ve toplumsal adaletı sağlayıcı uygulamalarla halkımızın ekonomık ve sosyal huzura kavuşması sağlanacaktır (Eko nomı ıle ılgılı kararlar ek 2'dedır ) Sosyal devlet — Türkıye, sosyal devletı gerçekleştırmek zorundadır Hukümet bu doğnıltuda mutlaka tum kurumsal ve dığer önlemlerı alacaktır — Sendıkal haklann ulkemızde ILO standartlarına uygun çerçevede kurumsallaşması sağlanacaktır lşçı ışveren ıhşkılenmn Türkıye'de sos yal guvencelerı gehşurıcı ve sosyal banşı güçlendıncı yönde obnası sağ- lanacaktır — Sosyal güvenbk ağı, bütün vatandaşlan kapsayacak şekılde hızla genışletılecektır . — Kadınlanmızın 20, erkeklenmızın 25 hızmet yılını tamamlamalan halınde, yaş haddıne bakıbnaksızm ısteyenknn emeklıhklen sağlanacaktır — Memur ve emeklı hukuku yenıden gözden gecınlecek, çalışanlarla onların emekhlerı arasındakı farkın fazla açılması önlenecektu" — Asgarı ücret, asamalı bıçımde vergı dışı bırakılacaktır — Süper emeklılenn durumları düzeltılecektır — Bağ-Kur'un malı yapısı yenıden düzenlenecek ve Bağ-Kur üyelen- nın zarar görmelen kesınlıkle önlenecektır — Küçük esnaf ve sanatkârlanmızı sosyal guvenlığe kavuşturan Bağ- Kur Kanunu'nun uygulamada aksayan yönlen düzeltılecektır — SSK'nın ve Bağ-Kur'un sağlık hızmetlen gehştınlıp ıyıleşunlecek- tır — İşsızlığın önlenrnesı, köylu, çıftçı, ışçı, memur, emekb, dul ve ye- tım ve her kesımdekı vatandaşımızın bu- yaşam rahatına kavuşturulma- sı, Türkıve'nın temel sorunudur Bugün ülkenın getınldığı noktada bu kesımlenn sıkıntılanndan kurtanlması, yönetımımızın vazgeçılmez ve hıç- bır suretle ertelenemez görevıdır — tşsızlık sıgortası sıstemı tesıs edılecek ve aşamalı olarak uygulama sına geçılecekur — Kamu görevlılenne sendıkal hak ve özgürlüklennı tamyacak gerekb yasal düzenlemeler yapılacak, bunu anayasal güvencelenne kavuşturmak yönünde gereklı gınşunler başlatılacaktır — Ülkemızın ekonomık ve sosyal hayatında önemb bır yen bulunan ve ulusumuzun temel yapısını teşkıl eden esnaf ve sanatkârlanmızın güç- lenmesıne özel bır önem venlecektır Oluşacak hukümet, ulusal kültürümuzun hür olarak gelısmesı ıçın yo- ğun bır özendırme çabası göstenrken, evrensel değerler ve ürünlere ulaş mayı da temel bır amaç sayacaktır Ote yandan hukümet, eğıtım ve kültür atılımlanmn yanı sıra bılım ve teknolojı alanında da yaratıcı araştırmamn gebşmesıne özel bır önem ve- recektır — Hükumetımız, tüketıayi her turlü sömürüye karşı korumak ıçın ge- reken önlemlerı alacak ve dünyada, tüketıa lehıne gelışen tum akımlan ve gönullü örgutlenmelen yakından ızleyecek, bunlann ulkemızde de uy- gulanmasını özendırecektır Konut — Çoğalan nufusa ve ülke gereksınımlenne paralel olarak vatandaş- lanmızın konut edınebümelen ıçın gereken ucuz kredı mekaruzmalan oluş- turulacak, öncebkle hıç evı olmayana kredı venlecek ve vatandaşı ko- nut sahıbı edebılecek bır ortam sağlanacaktır Gecekondu sorunu ülkemızın bır gerçeğıdır Bu hedefle gecekondu yer leşme bölgelenmn sağlıklı hayat koşullanna hızla kavuşması ve çağdaş kentleşmenın önunde bır engel obnaktan çıkanlması ıçm gereken önlemler alınacaktır Hem gecekondulann ıslahım sağlamak ve hem de toplu konutlaşmayı desteklemek amacıyla duşük faızlı ve uzun vadeb kredı ımkânı yaratıla- caktır Konut sorununun çözumu bır yandan konut gereksınımımn karşılan ması, öte yandan ekonomının canlandınlması açısından önemhdır Ucuz kentleşmeyı, duzenlı, planlı olarak sağlayacak yenı bu- anlayış ıçınde konut ıhtıyacıru toplumun her kesımı ıçın çözmeye yönehk yoğun bu- uygulama gerçekleştırılecektır Konut sorunu, kentleşme olgusu ıle bırlıkte ve arsa-altyapı-konut bü tünlüğünü gözeten bır yaklaşımla çözulecektır Konut sonınuna bır ya- şam çevresı yaratılması açısından bakıldığında "toplu konut" gınşımle- nne özellıkle önem venlecektır Toplu konut alanlarının toplu taşıma, tuketım, eğıtım gıbı hızmetknn karşılanmasım da sağlayacak bır bütunlük ıçınde bakılacaktır Kırsal kesımdekı köylu yurttaşlann konutlarına da kredı olanagı sağ- lanacaktır Turizm Türkıye'de tunzm pobtıkasımn saptanmasmda sureklı olarak dövız ka- zanma amacıyla dış turızmı geuştırmeye yönehk bır çaba ağır basmıştır Ülke çalışanlanmn dınlenme gereksınımını karşılamak bu amaca göre sureklı olarak ıkıncıl düzeyde kalmıştır Hukümet ıç ve dış tunzme dengelı bır yönehmın sağlanması ıçın kıtle tunzmımn gelıştırılmesı ükesıne önem verecektır Tunzm ve dınlenme tesıslennın yatınm ve ışletılmesınde kamu, özel kesım ve yabancı sermayeden yararlanılacaktır Ekonomık açıdan uvgun buyüklüklenn altında olmamak koşuluyla ya- bancı tunzm yatınmlan sermaye yapılanna bakılmaksızın özendınlecektır lşletme aşamasında önemlı ölçüde dövız gırdısı sağlayacak yabancı ışle tıcılere olanak sağlanacaktır Tunzmın altyapı dahıl tüm sorunlan ele alınacak, tunzm desteklene- cek ve TUrkıye'nın yurtdışında tamtılması ıçın etkın ve kapsamb bır ka mpanya yürütülecektır Çevre Sağlık politikası Ulkenın sağlık sorunlanmn boyutu ve özellıklerının bılıncı ıçınde su- reklılık gösterecek "ulusal bır sağlık politikası" yerleştınlecektır Tek tek bıreylenn ve toplumun bütününün sağhğını korumak, kışı ve aılelerın ödeme gucüne bağlı olmadan hastalıklannı tedavı etmek ıçın sağlık hızmetlen yurt duzeyınde yaygınlaşurılarak yenıden örgütlenecektır Yerleşme yerlerımn en uç bırımınden başlayarak sağlıkevınden özel ıhtı- sas hastanelen ve tıp fakültelenne uzanan bır sevk zıncın ıçınde sağlık hızmetı sunulacaktır Ayrı ayn kurumlarda dağılmış olan altyapı tesıslen büyük ölçüde bır leştırıkcektır Sağlık hızmetı, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanhğı ve SSK, ünıversıteler, Mıllı Savunma Bakanhğı ve dığer kamu sağlık kurumlan ıle özel hastane ve serbest hekımlerden sağlanacaktır Toplumun sağlığım korumak temel ılkedır Ana-çocuk ve aıle sağlığı ıçın gereklı temel eğıtım ve aşılama ve bağışıklama hızmetlen aılelere sü reklı bır bıçımde yaşadıklan yörede sunulacaktır Aıle planlaması hızmetlen koruyucu sağbk hızmetleruun en önemlısı görulerek sağlık örgütu ıçınde yurt duzeyınde yaygınlaştınlacaktır Sağlık örgütunun alt>apısı hekım ve destek sağlık personelımn eksık- len hızla tamamlanacaktır Sağlık hızmetlennın malı kaynağı devlet but- çesınden aynlacak gerçekçı bır butçe payı üe hıçbır sosyal guvencesı ol- mayan 20 mılyon dolayındakı vatandaşlann sıgortalanmasıyla bunlar dan sağlanacak pnmlerden oluşacaktır Tüm vatandaşlar sıgortalanacak ve hepsıne tedavı olma ımkânını sağ- layan yeşıl kart venlecektır Esnaf ve sanatkâr Esnaf ve sanatkârların kredı ımkânlan arturılacaktu- Esnaf ve kefalet kooperatıflenne venlen kredıler, ekonomıye daha fazla fayda sağlayacak, daha fazla uyenın yararlanmasına ımkân verecek şe kılde etkın bır hale sokulacaktır Esnaf ve sanatkârların çalışma şartlannı ağırlaştıran vergı mevzuatı dıkkatle gözden geçınlecektır Esnaf ve sanatkârlann daha kolay ve çabuk kredı kullanabılmesı ıçın kefalet kooperatıflenmn esnaf ve sanatkârlar kredı kooperatıflenne dö- nuşturülmesı sağlanacaktır Kuçuk ve orta ölçeklı ışletmelenn gelışme sıne destek venlecektır Tüketicimn koronması — Serbest pıyasa ekonomısı, ekonomık açıdan gucsuz kışılerı sömur- meye yönehk olarak ışletılemez Tuketıcının korunması, çağdaş yöne- tımlerde serbest pazar ekonomısımn ışlevı ıçındedır — Bu nedenle tuketıcıyı koruma yasaları çağdaş bır yaklaşımla çıka- nlacak, yururluğe konacaktır Eğitim Çağdaş, laık, etkın ve yaygın bır eğıtım sıstemı oluşturulacak ve yu rurlüğe konacaktır Çağdaş ve etkın eğıtım, çağdaş toplumun tartışılmaz gereksımmıdır — Doğumundan başlayarak her Türk vatandaşının öğrenım ve eğitı- mı devletın yükümlüluğunde olacak ve parasız eğıtım esas kıhnacaktır Zorunlu eğıtım en az 8 yıl olacaktır — Laık, evrensel, cumhunyetçı, mılh kultürü gelıştıncı, yaratıcı, öz- gur duşunceye dayab bır eğıtım politikası esastır Kışılık sahıbı, mtelıkh ınsan yetıştırmek araaçtır — Temel eğıtımden yukseköğrenımın sonuna kadar her kademe ken dı ıçınde bır butunluk taşıyacaktır Her kademeyı tamamlayan gencın hayata kaulrnası tnumkun olacaktır — Onaöğretım sadeleştınlecek, bırhk sağlanacaktır Kaynaklarm ve- nmb kullanılmasıyla çok amaclı lıse sıstemme mutlaka geçılecekur Bu- tün öğrencıler laık dunya göruşüne dayalı kultur derslenm mutlaka or tak olarak görecektır — öğTetun programlan ve ders kıtaplan evrensel ölçülere, demokra- tık, özgurlukçu anlayışa uygun olarak yenıden düzenlenecek, gençlen- mıze arastırmacı, yaratıcı ve bağımsız bır kışılık kazandırma amacı ön plana çıkanlacaktır — Mıllı Eğıtım BakanlığYnın ve eğıtımle ılgılı dığer bütun bınmlenn çağdaş eğıtım gereklenne göre yenıden yapılanması sağlanacak ve boy lece çocuklanmızın ve gençlenmızın, geleceğe en ıyı şekılde hazırlanma sı ıçın gereken ortam oluşturulacaktır ögrencı yurtlan, burslar ve gençlığın dığer bütün sorunlan, kurula cak olan Gençhk ve Spor Bakanhğı ıçınde en ıyı şekılde çözüme bağla nacaktır — Bu koalısyonla kurulacak hukümet, köklü bır ünıversıte reformu gerçekleştırecektır Hukumetuıuz, evrensel standartlann kabul gördüğü ülkemızın dünya ıle bütünleşmesıne katkı getırecek, özgür, özerk, malı olanaklan en ıyı aşamaya getınlmış bır ünıversıte anlayışını Türkıye'ye kazandıracaktır — Ünıversıte, tüm görüş ve duşuncelenn ıfadesını bulduğu bır bılım ortamıdır Ümversıtenın düşünce ve görüşlennı dışa açıklayabılmesı ıçm demokratık tüm olanaklar sağlanacaktır Kûltûr Türkıye denn bır kültür ve tanh bınkımıne sahıptır Bu alanda yapılacak gırışım ve yatınmlann toplumsal gelışme ve kal- kınma açısından anlamı büyuktur Ulusal kültürümüz ıçındekı dıl-ınanç ve köken farklıbklan kültür ala nımızın zengınlığıdır Bu farkhlıklann ulusal bütunlük ıçınde kendını ıfade edebılmesı ve ge hştırebümesı demokratık toplum yapısının doğal bır gereğıdır Iç güvenlik — Ülkemızın her yamnda terör, mutlaka önlenecek yurttaşlann gü venlık ve esenlığı sağlanacaktır Sıyası cınayetlenn son bulması ve faıl lerının yakalanması devletın en önemh görevlennden bırıdır Güneydoğu Anadolu bölgemızdekı terör, bugün maalesef önemb bo- yutlara ulaşmış ve ülkemızın çok önemb bır sorunu halıne ^etaıştır Hü- kümetımız, bu terörü kesınlıkle önlemeye kararlıdır Bunun ıçın de de- mokratık rejım ıçınde kalarak olağanüstü hal ve bölge valılığı duzenle- mesı ve koruculuğu sıstemı gözden geçınlecek, sılahlı kuvvetlenmız ve dığer guvenlık güçlerımız arasında komuta, karar ve uygulama bırlığı sağlanacak, suçsuz yöre halkına şefkatle davranılarak devletle halkın gü- ven bağı yenıden kurulacaktır (Iç guvenlıkle ılgılı aynntılı kararlar ek 3'tedır) Dış politika Dığer devletlerle uluslararası dayanışma ıçınde ülkemızın çıkarlarını ön planda tutan, kışılıkh, tutarlı ve bılınçlı bır dış politika ızlemek ana hedeftır Türkıye, dış pohtıkada evrensel değerlerı savunan barışçı tutu- munu sürdürecek ve dış ülkelenn karşılıklı yarara dayalı oldugu bılın- cıyle hareket edılecektır Uluslararası topluluğun saygın bır üyesı olmak ve çağımız degışımle- rınıen getırdığı gelışmeler lonucu doğacak ekonomık yapılaşmalarla ye- nı kurulacak güvenbk sıstemlennde yer almak, Turk dış pohtıkasırun ön- celıklı hedeflen arasındadır Komşulanmızdakı ve tüm bölgedekı gelışmeler dıkkatle ızlenecektır Kıbns sorununun askıda kalmadan bır an önce çözüme bağlanması, Türkıye'nın en ıçten arzusudur Ancak Kıbns sorununun ıkı toplum ara sındakı göruşmelerle ve adada ıkı eşıt toplumun varhğını kabul eden ve sıyasal eşıtlık çerçevesınde ıkı topluma eşıt haklarve guvenceler veren bır federauf devlet yapısı ıçınde çözulebıleceğıne ınanıyoruz Dış baskılar kuUanılarak ve sorunun kapsamı genışletılerek Kıbns sorununun çözu- mune olumlu katkı getırme ımkânı yoktur Sorunun çözumünde, hukü- met karşılıklı anlayış yoluyla üzenne duşe en olumlu katkıyı yapmaya hazırdır Komşumuz Yunanıstan'da yaşayan, Trakya Türklenmn savunulması Türkıye ıçın bır hak ve görevdır Hukümet Ege sorunu dahıl tüm ıkılı sorunlan Yunarustan hükümetı ıle samımı bır dıyalog ıçınde çözumle- meye hazırdır Evrensel değerlere ınanan ve bunlan savunan ulkemız, Batı Avrupa ıle her yapıdakı yakın ıhşkıyi ve ışbırlığını samımıyetle karşılar Türkı- ye'nın AT uyelığının gerçekleşmesı ıçın her türlu çaba göstenlecektır Hukümetımız ABD ıle dostluğa ve yakın sıyası, ekonomık ve tıcan ışbırlığıne özel bır önem vermekte ve ABD'lenyle ülkemızın karşılıklı çı karları çerçevesınde en ıyı ılışkılerı sürdünneye kararb bulunmaktadır Sovyetler Bırlığı,ıle her alanda ıyı komşuluk ıbşkılenmızı gelıştırmeye devam edeceğız Üyesı bulunduğumuz lslam Konferansı üyesı ülkeler, dığer Müslüman ulkelerle olan ılışkılenmızı dıkkat ve özenle gebştıreceğız Ulusal savunma Türkıye'nın mılh bırlığı ve toprak bütünlüğünü en önemb bır değer sayan anlayışla dış politika, mıllı ıstıhbarat ve mıllı savunma pobtıkala- n bırbınnı tamamlayan bır bütün olarak ele alınacaktır Ulusal savunma pobtıkalannda hukümet gerçekçı tehdıt senaryoları- na göre tanımlanmış mılh guvenlık polıükalaraun, mıllı refahı artürma hedeflerıyle çehşmedığıne ınanır Dünyada barış doğrultusunda atılan adımlar sılahlı kuvvetlenmızın sa- yısıru azaltmak olanagını getırırken, savunma gucünü yenı sılahlarla art- tırmayı da gerektınyor Bu nedenle amacımız yüksek teknolojı kullana- bılecek bır orduya yönelmek, bır yandan böyle bır orduyu kurup dona- tırken öte yandan bütün gençler ıçın öngörülen askerlık hızmetınm sü- resını aşamalı olarak kısaltmaktır Yenı güveolık sıstemlen oluşumunda ve yenı konumuyla NATO ıçın- de Türkıye öz yararlarını gözetecek ve ılışkılerı sürdürecektır Yerel yönetimler Devletın yenıden yapılanması programı ıçınde yerel yönetimler yenı den duzenlenecektır Yerel merkea ıdareler ayrımındakı ağırlık, yerel yöneumleTe kaydın- lacaktır îl genel meclıslerımn ve beledıye meclıslennın yetkılen arttın lacak ve yerel kaynaklann bır bölümünü yerel öncebklere göre kullan- malan sağlanacaktu- Istanbul, Ankara ve Izmır gıbı büyuk metropoller ıçm özel yaklaşım lar ve yurürluktekı projelen kapsayan uygulamalar gerçekleştırılecektır Kalkınmada öncelikli yöreler Hükümetın çevTe alanındakı temel hedefl tanhsel - kültürel - doğal çev renın ve yeşılın korunmasıdır Hükümeümız uluslararası kabul edılebı- lır dbzey olarak saptanan çevresel kalıtelen elde etmek ve kırlenmemış bölgelerde de bu mıktarlann aşümasını önleyıcı önlemlerı ıvedıhkle ve etkınbkle uygulama alanına koymak amacındadır Ekonomık kalkınma ve çevre ıkılemlen konusunda ekolojık değerlerı gözeterek ve koruyarak kalkınmanın olanaklı olduğuna ınanan hukü- met "surdürulebüır kalkınma" yaklaşırmnı benımsemektedır Bu temel ınanış çerçevesınde gerek ulusal ölçekte ve gerekse yerel yö- netimler duzeyınde gerçek bır çevre yönetımı modelı uygulanacaktır Çevresel yaptınmlar yemden düzenlenecek, yenı bır kredı, teşvık, harç ve vergı anlayışıyla "kırleten öder" ılkesı uygulamaya konulacaktır Devlet personel rejimi — Hukümet, 1991 Turkıye'sının devlet personel rejımının tamamen yozlasunldığının, ıçınden çıkılmaz bır hale sokulduğunun bıhncındedır Bu nedenle hükumet, memurlann hayat standardını düzeltıcı, dengelı, adıl ve memura onurlu yaşam olanagı ve moral ortamı sağlayacak, çağ- daş bır devlet personel reformu gerçekleştırecektır Kamu çalışanlanmn ekonomık ve sosyal sorunlanm çözecek olan per- sonel reformu, — Personel rejımı, — Ücret rejımı, — Sosyal güvenbk rejımı, — Sosyal yardım düzenı Projelenru ve verımlılık ılkesını kapsayacaktır Hükumet, devletın yetışkın, dürust, aküf ve objektıf kalmış burokra- tık kadrolanm desteklemeye ve onlan maddeten ve manen özendırmeye kararbdır Yargı Adaletın gecıktırılmeden dağıtılması hükümetımızın, temel hedeflen arasındadır Hâkımlenmızı, maddı ve hukukı bağımsızlığa ve güvence- ye, vatandaşlanmızı da, gecıkmemış ve haklı adalete erıştumek ıçm ge reken tüm önlemlen almaya kararlıyız Dûrüst yönetim — Her türlü yolsuzluk, ıltımas ve ruşvetle mücadeleye kesınlıkle ka rarlı olan hükümetın, oluşturacağı dürüst ve saydam yönetım, ülkemıze genel bu güven ortamı sağlayacaktır Kurulan bu hukümet, yolsuzluklann hesabım sormaya kararbdır De- mokratık sıstem çerçevesınde ve normal yargı mekanızmasında, suçlu- lann yargılanraası ve yolsuzluklann takıp edılmesı, halkımıza karşı gır- dığımız bır yükümlülüktür Sonuç Ülkemızdekı bölgelerarası kalkınmışlık farkülıklan pek az ulkede gö rülebılecek kadar endışe verıcı ve çarpıcıdır — Bölgelerarasmdakı gelışmışbk farklannı ve dengesızlığı gıdermek, bölgelerarası toplumsal ve ekonomık bütünleşmeyı sağlamak ve bunu ıl ve ılçeler duzeyınde de gerçekleştırmeye çalışmak öncelikli hedeftır — Bu amaçla gerek ekonomık faalıyetlenn, gerek kamu hızmetlen- nın bu hedef ıstıkametınde gerekb altyapımn hazırlanması ve teşvık me- kanızmalanyla desteklenmesı temel polıtıkamız olacaktır — Bu amaçla A) Devlet önculuğünde genel ekonomık pobtıkalar çerçevesınde baş- ta Doğu ve Güneydoğu Anadolu olmak uzere ülkemızın gen kalmış yö- relenne "bölge kalkınma projelen" hazırlanacak ve kaldımcı bır yakla- şımla hızla uygulamaya geçılecektır B) Bu bölge kalkınma projelen kapsamında özel sektörün bölgede ya- tınm yapmasını sağlayıcı yenı bır teşvık sıstemı gehştırüecektır Q Bu çerçevede, bölgenın sanayüeşmesım sağlayacak ve ıstıhdamı hızla arttıracak kamu ve özel kesım projelen hızla uygulamaya konulacaktır D) Bu projelerle, yenı ekonomık gelışme merkezlen oluşturulacak ve bu ekonomık merkezler ıçm gerekb altyapı hızla tamamlanacaktır E) Bölge kaynaklannı değerlendırecek sanayılerle, bölge tüketımını kar şılamaya yönehk sanayılere kısa vadede öncehk venlecektır Ote yandan, genel sanayıleşme stratejısı ıçensınde, ılen teknolojılı sanayılenn de böl gede yer alması amaçlanacaktır F) Bu yörelerde, esnaf ve sanatkârlara yönehk meslek kredılen ıle ta- rımsal amaçlı kredıler daha uygun koşullarla arttırılacaktır G) Bölgede sağlık ve eğıtım hızmetlen ıle konut ve ıstıhdam ımkânla nnın yaygınlaştırılmasına özel bır önem venlecektır H) Ülkemızın en buyük projesı olan GAP'ın bütün ümtelen ıle bır an önce gerçekleşıp, ulusumuzun mutluluğuna hızmet eder hale gelmesı en önemh ıslenmızden bın olacaktır Son yıllarda her açıdan aşındınlmış, kavram ve kurumlan bırbınne kanştınlmış devletımızın restorasyonu önemb ölçüde gereklı hale geunıştır Devletın, gunumüzün şartlarına ve çağın yenı küresel boyutlanna göre yemden yapılanması gereğının yamnda, ara rejımın ımtıyaz, ımkân ve anlayışıyla gecmış yıllann da getırdığı olumsuz abşkanlıklar ve değışık- hklerın de mutlaka gözönünde tutulması lazımdır Ancak koalisyon hükümeum meydana getıren panılenmızın kesın ınan- cı odur kı Türkıye'mızın yukanda sayılan, hatta bazılan yapısal sorun nıtelığını kazanmış olanlan da dahıl olmak üzere, çözümlenemeyecek me- selesı yoktur Yapılacak ış, her ulkede değışık tur ve boyutu obnası do- ğal bulunan problemlenn halhnde ülkenın, mılletın ve devletın bütün kay- naklannı olabıldığınce harekete geçırebılmektır Ülkelenn en büyük ve tükenmez kaynağı ınsan varlığıdır Insan varlığı- run tam bır venm ıle devletın yapısı ve ışleyışıne katılımıdır kı, ancak o ülkenın bütün dığer kaynaklannı da ortaya çıkanr ve halkın mutlulu gu ıle ülkerun kalkınması ve gelısmesı yolunda toplumun hızmetıne sokar Bunun da tek ve etkın yolu gerçek bır demokrasıyı kurmak, yaşatmak ve ısletmektır Bır devletın en buyuk gucü onun ekonomık ve hatta as ken varbğından önce arkasında halk desteğının bulunmasıdır Devletın kurumlar.mn da yıne halkın destegıne sahıp oluşlan onlann başanlarmın en sağlam ve kalıcı kaynağıdır Esasen cumhunyet bır kavramlar, kurumlar ve kurallar sıstemıdır Kavramlann sağlam ve doğru olması, evrensel gerçeklerle uyum ıçın- Me bulunması, kurumlann kendı yerlennde ve kendı ışlevlennde durma- sı, kurallann da eksıksız ve yasalann ve demokratık düzenın çızdığı çız- gıde geçerlılıklerını yürütmelen, rejımın terael şartı demokratık cum hunyetın belırleyıcı nıtelığı ve kalıcılığının da en sağlam guvencesıdir Cumhuriyeı, aneak bır hukuk devietının yapısı ve ışleyışı ıle bu öztÇı- ğım ve bu sıfatını taşıma ımkâmna sahıp olur Kurulacak hükümeün, bugün karşı karşıya oldugu sorunlann büyük bır kısmı ara rejımde demokrauk raekanızmalann ışleyemeyışı, halkın demokratık tepkı gücünün körletılerek susturulmasımn sonucudur Gelır dağılunı bozukluğunda dunyanın en başta gelen ulkelen arasın- da oluşumuz, halkın hakkını arayıp, toplumundan ve devletınden onu hakça sağlayamamasının yanı demokrauk ımkânların ve yaptınmlann ışlemeyışımn doğal sonucudur tşte bu noktadan hareketle panılenmızın ortak görüşu ve ınancı odur kı, demokrasımn yokluğundan veya butunüyle ışle>emeyışınden kaynak- lanan denlenn ve problemlenn tek çözüm yolu yıne demokrasımn ken- dısıdır Demokrasımn ışlopşıne engel teşkıl eden kurumsal ve kuramsal en- geller ortadan kaldınbp halkın buyük gucü devletın ıçensınde yennı al- dıkça ve aldığı oranda butun problemlenn çözüm yolu açılacaktır En buyuk gücümuz ve güvencemız budur Bu güç ve güvenceyle yüce mılle- tımızın dertlennı çözeceğımıze ve beklenülenne cevap vereceğımıze ıç- tenlıkle ınanıyonız Kuvvetler ayınmı ılkesmı butunüyle gerçekleştırebıhnış bu- Türkıye'- de halkın yenılenmış gucünü arkasına almış parlamento, onun çıkara cağı ve denetım ve gözetımı altında tutacağı yurütme ve bağımsızlığı ıçın bütün önlemlenn alınacağı yargı üe, bunlara, çağdaş demokrasımn bır gereğı olarak eklenen hür ve bağımsız bılım kunımlanyla çözümleneme- yecek hıçbır sorun olmaması gerektığıne ınamyonız Yalmz mılleün hızmetı ıçın kurulmuş bulunduğumuz ınancı ıle, mese- lelenmızın halhnde, ılke ve ınanışlarımız saklı kalmak kaydıyla, daıma bır konsensüs - bır genel mutabakat - arayacağız Daıma hoşgörü ıle ha- reketımızın, ayn sıyası ınanış veya yapılara sahıp oluşumuza rağmen, guçlenmızı mdletımızın hızmetınde bırleştıreceğıne ınamyonız Iktıdar her rejımde vardır Rejımlen demokrauk yapan, devlctı de ger- çek anlamında - cumhunyet - ısmıne ve erdemıne kavuşturan, muhale- fetın varlığıdır Bu düşünce ıle demokratık muhalefetı ve onun hûr bu bıçımde ışleyı- şını daıma, hükumetımız ıçın bır kazanç ve rejım ıçınde bır gerek sa- yacağız Bu ınançla bır hukümet kuruyoruz ve bu mançla yüce mületımızın hız- metıne talıp oluyoruz Tek ve en büyük dayanağımız kendısı ıçın var ol- duğumuz ve var olacağımız azız mılletunızdır Protokole ek paragraf Ust düzeydekı memurlann atanması, ılgıb bakanın önensı, devlet ba- kanı ve başbakan yardımcısı ve başbakamn mutabakatıyla kararlaşUnhr Sosyaldemokrat Halkçı Parti'nin hukumetin yapısı içlndeki yeri 1 Hızmet bakanlıkları 1) Adalet 2) Dışışlen 3) Bayındırlık ve tskân 4) Kültür 5) Tunzm 6) Çalışma ve Sosyal Guvenlık 7) Sanayı ve Tıcaret 2 Devlet bakanlıkları 1) Devlet bakanı ve başbakan yardımcısı Bağlı kuruluşlar Çızelgedekı 8 nolu kuruluşlar 2) Devlet Bakanı (12) Bağlı kuruluşlar, Çızelgedekı 12 nolu kuruluşlar ve sosyal hızmetler ve Çocuk Esırgeme Kurumu'nun eklenmesıyle 3) Devlet bakanı (13) Bağlı kuruluşlar Çızelgedekı 13 nolu kuruhışlar 4) Devlet bakanı Çızelgedekı 14 nolu kuruluşlar 5) Devlet bakanı Çızelgedekı 15 nolu Toplu Konut ldaresı BaşkanlığY- nın eklenmesıyle Sosyaldemokrat Halkçı Partı Genel Başkanı Erdal tnönü Doğru Yol Partısı Genel Başkanı Süleyman Demırel ÇORLU ASLtYE CEZA MAHKEMESİ 1984/132 Esas 1990/422 Karar Dolandıncılık ve suç eşyasını bılerek saun almak suçundan samk Bulgarıstan göçmenlermden olup, Lalelı Gençtürk Cad No 10/1'de .kamet eden Şemsı oğlu, Zahıde'den olma 1955 doğumlu Zahıt Şem sıev Mehmetov hakkında mahkememızce verüen 12 6 1990 tanh ve 1984/132 esas, 1990/422 karar sayüı karan üe TCK'nın 503, 552. mad- delen uyannca I ay 15 gun hapıs ve I 500- TL ağır para cezasına mahkûm edılmış olup bu cezası 647 sayüı yasanın 6. maddesı uyann- ca tecıl edılmış olup samk tum aramalara rağmen adresınde buluna- madığı ve açık adresının de tespıt edılememesı nedenıyle gıyabı karar kendısıne tebbğ edılemedığınden, karann gunluk urajı 100 OOO'nın üze rınde yayımlanan bır gazetede ılan edılmesıne, ılan masrafının samk tan tahsıhne, ılan tarıhınden lUbaren 15 gün sonra karann tebbğ edılmış sayılacağı 7201 savılı Teblıgat Kanunu nun 28 ve muteakıp maddelen uyaruıca üanen teblığ olunur