Catalog

kutlu olsun. 60- PAMUKBANK iyi ba n ka d ı r Cumhuriyef kutlu olsu PAMUKBANK iyi ba n ka d ı r67. Yıl; Sayı: 23774 Kurucusu: Yunus Nadi 900 TL IKDVdoh,o 29 Ekim 1990 Pazartesi ÖzaFdan türhana onay Cumhurbaşkanı Özal, türban ve İcıyak emeklilik yasalannı bekletmeden onayladı. Türban için kararı üniversiteler verecek. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Aykut, türbanın serbest bırakılmadığını belirterek "Bir değişiklik için teşebbüs edildi. Fakat başaramadılar. Durum değişmedi" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — Cumhurbaşkanı Tur- gul Özal, üniversitelerde turbanı serbest bırakan yasa ile millet- vekillerine "kıyak emeklilik" hakkı tanıyan yasayı, şimdiye kadar görülmeyen bir hızla hiç bekletmeden onayladı. Türban kullanımı konusunda karar ver- me sırası üniversite ve yükseko- kul yönetimlerine geldi. Kadının Statüsü ve Sorunla- n Oenel Müdürlüğü kurulması ve türban konusundaki yasa ile milletvekillerinin ayrıcalıklı emekliliklerine ifişkin yasalar TBMM Genel Kurulu'nda per- şembe gunü geceyansına doğru kabul edilmişti. TBMM Baş- kanlığı her iki yasayı da cuma günü onaylanması için Cum- hurbaşkanlığı'na gönderdi ve özal da hemen ertesi gün yasa- lan onayladı. özal'ın imzala- masından sonra her iki yasa dünkü Resmi Gazete'de yayım- (ArkanSa. 16, Sü. 3'de) TBKP Komünist Partî'nîn ilkyasal kongresi TBKP'nin Bakırköy llçe Kongresi yapddı. Kongrede konuşan TBKP Genel Sekreteri Kutlu, "70 yıllık zinciri parçaladık" dedi. tç Politika Servisi — "Komünistler" 70 yıl aradan sonra ilk yasal kongrelerini TBKP'nin Bakırköy ilçe örgü- tü seçimlerinde yaptılar. TBKP, "yasal bir siyasi parti" olarak da ilk kez Cumhuriyet Bayramı nedeniyle Atatürk Anıtı'na çe- lenk koydu. TBKP Genel Sek- reteri Haydar Kutlu, "70 yıllık aaciri parçaladık. Bugiin parti- miz artık yasal bir partidir. Anayasa Mahkemesi'nde olma- sı bu gerçeği değiştinnez" dedi. (Arkası Sa. 16, Sü. 4'de) Bugıin yapılıyor Açık görüş kısıtlaması kaldırıldı Adalet Bakanhğı'ndan dün cezaevlerine gönderilen genelge ile açlık grevi yapıyor olsalar da bütün tutuklu ve hükümlülerin yakınlarıyla bir günlük açık görüş yapabilecekleri bildirildi. Haber Merkezi — Adalet Ba- kanhğı, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı nedeniyle cezaevlerin- de yapılacak "açık görüş kısıtlamasını" kaldırdı. Dün ce- zaevlerine gönderilen genelgeye göre açlık grevi yapan, disiplin suçu işleyen tutuklu ve hüküm- lüler isterlerse yakınlanyla bir günlük açık görüş yapabilecek- ler. Bu arada Diyarbakır 1 Nolu E Tipi Cezaevi'nden yapılan sevkleri protesto etmek için tu- tuklu ve hükumlülerle yakınla- nnın başlattığı açlık grevleri de sürüyor. Diyarbakır 1 Nolu E Tipi Cezaevi'nde bulunan 116 tutuklu ve hükümlünun açlık gTevi 20. gününe girdi. Merkez Kapalı Cezaevi'nde 20'şer kişi- (Arkast Sa. 16, Sü. 7'de) En büyük bayramı kutluyoruz Muhalefet Cumhuriyet Bayramı'nda da Çankaya'yı boykot ediyor Özal Demokrasimizi sağlam temeller üzerine oturtmayı milletçe başardık. Erdem Meclis her konuda söz sahibidir ve bu üstünlüğü de sürecektir. İnönü Tartışmalı Cumhurbaşkanı ülkenin birlik ve beraberliğine zarar veriyor. Demirel Halkın yüzde 80'inin desteğinden yoksun siyasi bir heyet 'halksız bir cumhuriyet' modelini zorla topluma kabul ettirmek istiyor. Ecevit Cumhuriyet iki büyük tehlike ile karşı karşıya. Birincisi laikliğe yönelik girişimler, ikincisi Özal'ın sınırsız iktidar çabasıdır. ANKARA (Cumhuriyet Bii- rosa) — Türkiye Cumhuriyeti'- nin ilanının 67. yıldönümü, bu- gün bütün yurtta, dış temsilci- liklerimizde ve KKTC'de düzen- lenen törenlerle kutlanıyor. Cumhuriyet Bayramı dolayısıy- la düzenlenecek törenlerin ise Meclis'te grubu bulunan siyasi partilerin liderleri katılmaya- caklar. Turgut Özal cumhurbaş- kanı seçildikten sona SHP ve DYP genel başkanlan ilk olarak 10 Kasım 1989'da özal ile Anıt- kabir'e gitmemişlerdi. tnönii ile Demirel, Anıtkabir'i ayn ayrı ziyaret ettiler. Daha sonra 19 Mayıs Ataturk'ü Anma, Genç- lik ve Spor Bayramı dolayısıyla duzenlenen ve özal'ın katıldığı törende de hazır bulunmadılar. Inonü, tstanbul'da Taksim Ata- türk Anıtı'na çelenk koydu. De- mirel ise ayrı bir programla Anıtkabir'i ziyaret etti. 30 Ağustos Zafer Bayramı'nda da Inönu, törenlerin sadece Hipod- rom'dakı bölumune katıldı. De- mirel ise bu törene de katılma- dı. Siyasi partilerin liderleri, dün yayımladiklan bayram mesajla- rında da Cumhurbaşkanı Tur- gut özal'a yönelik eleştirilerini yineleyerek laiklik ve ulusal ira- denin üstünlüğü ilkelerini tehli- keye düşürecek gelişmeiere dik- kat çektiler. TBMM Başkanı Kava Erdem de mesajında, "Bü- tün siyasal organlann seçim yo- luyla ve toplumun hiir iradesi- nin temsilcisi olarak goreve gel- meleri gerektiği"ne işaret etti. Cumhurbaşkanı Turgut Ozal ise mesajında "2000'li yıllara gi- rerken, dttşünce ve düşünceyi ifade hürriyeti, dia ve vicdfln hürriyeti ve teşebbüs bürriyeti- ni gdiştimıek, sımsıkı korumak, dünyanın önde gelen devletle- rinden biri olmamızın vazgecil- mez şartıdır" dedi. TBMM Başkanı Kaya Er- dem, "Laik cumhuriyet ve mil- li egemenliklerinin çagdaş Türk devlelinin (emel laslannı oluş- turdugunu" kaydettiği mesajın- da şu görüşlere yer verdi: "Atatürk inkılaplannın en önemlilerinden birini oluşturan cumhuriyet, sadece padişahlı- gın, bireysel otoriteye dayalı monarşik yönetim biçiminin reddi anlamında cumhuriyet de- ğil, milli egemenlik ilkesine da- yanan demokratik bir cumhuri- yettir. Egemenh'ğin milletin, ya- ni toplumun tümünde oldugu bir devlette de devtetin bütün te- mel siyasal organlanmn seçim yoluyla ve toplumun hür irade- sinin temsilcisi olarak göreve gelmeleri gerektiği açıktır. Cumhuriyetle cumhuriyet ön- cesi düzen arasındaki temel farklardan biri de hukuki şekil ve kalıplann ötesinde, insanla- ra bâkim olao temel zibniyet, anlayış farlodır. Cumhuriyel millet bütünliığü ve vatandaşlık bilincine, cumhuriyet öncesi yö- netim ise uyrukluk, teb'ahk katramına dayamr. Demokra- si temeline dayanan laik cumhu- (Arkası Sa. 16, Sü. 4'de) Muhafazakâr kanat ağır bastı Savunmaya sürpriz atama Hüsnü Doğan Milli Savunma Bakanlığı'na getirilen Hüsnü Doğan'dan boşalan Devlet Bakanlığı için ANAP Teşkilat Başkanı Orhan Demirtaş'ın en güçlü aday olduğu belirtiliyor. Ali Bozer ve Safa Giray'ın arka arkaya gelen istifalarıyla başlayan liberal-muhafazakâr kavgasının, Savunma Bakanlığı'na yapılan son atamayla yeniden alevlenmesi bekleniyor. ANKARA (Cumhuriyet Bii- rosu) — Devlet Bakanı Husnü Doğan, Safa Giray'ın istifasıyla boşalan Milli Savunma Bakan- lığı'na getirildi. Atamayı doğru- layan Hüsnu Doğan "Hayıriı olur, bayıriı oJsun" yorumunu yaptı. Doğan'dan boşalan devlet ba- kanlıgına bir atama yapılmaz- ken, ANAP Teşkilat Başkanı Is- tanbul Milletvekili Orban De- mirtaş'ın devlet bakanlığı için en güçlü adaylardan birisi olduğu ANAP'IıIarca dile getiriliyor. Hüsnu Doğan'ın Milli Savunma Bakanlığı'na getirilmesinde, ANAP'ın muhafazakâr kanadı- mn eski Dışişleri Bakanı Ali Bo- zer'in istifasından sonra yürut- tüğü kulis çalışrnalan etkili ol- du. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın dayısının oğlu olan Hüs- nü Doğan daha önce de Tarım Orman ve Koyişleri Bakanlığı görevinde bulunmuştu. Hüsnü Doğan'ın bir süredir Dışişleri Bakanlığı'na getirilmesi için ANAP'ın muhafazakâr ka- nadının yoğun çalışmaJan bulu- nuyordu. Eski Dıişleri Bakanı Ali Bozer'in istifasının ardından Hüsnü Doğan'ın adı Dışişleri Bakanlığı için muhafazakâr ka- nadın lideri Devlet Bakanı Meh- met Keçeciler tarafından ortaya atılmıştı. Keçeciler, Dışişleri Ba- kanlığı için adaylannın kim ola- cağını soran gazetecilere "Neden Hüsnü Doğao'ı duşunmıiyorsu- nuz? Kendisi bu görevi yerine getirebilecek düzeyde bir arka- daşımızdır. Onu da düşünun" demişti. Dışişleri Bakanlığı'na Ahmet Kurtcebe Alptemoçin'in atanmasmdan sonra Doğan et- rafındaki kulislerin de duruldu- ğu gözlenmişti. Hüsnü Doğan- ın daha aktif bir bakanlığa ge- tirilmesi konusundaki muhafa- zakâr kanadın önerilerinin, ANAP Teşkilat Başkanı Orhan Demirtaş, Devlet Bakanı Meh- met Keçeciler, tstanbul ANAP İl Başkanı Eymen Topbaş, Ma- latya Milletvekili Yusuf Bozkurt Özal ve Husnü Doğan'ın katıl- dıkları toplantılarda kararlaştı- nldığı da biliniyor. ANAP jçinde liberal bakan- lar olarak bilinen Ali Bozer ile Safa Giray'ın arka arkaya istifa- lannın ardından Bakanlar Kuru- lu ve parti yönetiminde ANAP'lı liberaller ile muhafazakârlann kavgası da yeniden alevlenirken yeni atamanın bu kavgayı daha büyüteceği dile getiriliyor. ANAP içindeki liberal- muhafazakâr çekişmesinin ya- tıştınlması için Cumhurbaşkam Türgut Özal geçen hafta içinde olaya müdahale etme gereği duymuştu. Özal, liberal kanadın lideri Mesut Yılmaz ile görüşmüştü. Başbakan Yıldınm Akbulut ise bu kavgalar sırasında muha- fazakâr kanat ile birlikte hare- (Arkası Sa. 15, Su. S'deJ Yeni Asya gazetesinin, Said Nursinin 30. olüm yıldönümü nedeniyle okuttuğu mevlide binlerce kişi katıldı. Ankara'da Said Nıırsi mevlidi Demirel telgrafgönderdi,bazıDYP ve ANAP milletvekilleri katıldı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Nurculann önderi "Bediüzzaman" (Za- manın harikası) diye tanıtılan Said Nur- si, ölümunün 30. yılında Ankara'da oku- nan mevlitle anıldı. Daha önce Isparta, Şanlıurfa ve Van'da kapalı toplantılar- da anılan Said Nursi için ilk kez Anka- ra'da Kocatepe Camisi'nde duzenlenen mevlide yurdun çeşitli yerlerinden gelen kalabalık bir topluluk ile 6 DYP'li ve 3 ANAP'lı milletvekili de katıldı. DYP Ge- nel Başkanı Sükyman DemireTin de telg- raf gönderdiği mevlidi 'Yeni Asya' gaze- tesi düzenledi. Gazete yetkilileri Said Nursi'nin şim- diye kadar daha çok yaşamını geçirdiği ve etkinliklerini sürdurdüğü kentlerde anıldığını, ancak 12 Eylül döneminde dar toplantılar yapabildiklerini belirterek "Bu kez Türkiye'nin dört bir yanından gelmenin kolaylığı nedeniyle Ankara'da büyük bir mcvlit duzenledif dediler. Mevlit için bazı illerden gelen 100'u aş- kın otobüsün Kocatepe Camisı çevresin- de park ettiği, geniş guvenlik önlemleri almdığı gözlendi. Gazete yetkiliJeri, mev- lıt için Cumhurbaşkanı'ndan Başbakan'a parti liderlerinden Genelkurmay Başka- nı'na kadar herkese davetıye gonderdik- lerini belirttiler. Mevlide, DYP'den Ca- vit Erdemir (Kütahya), Ertekin Durutürk (Isparta), Tahir Şaşmaz (Erzurum), Ali Rıza Septioğlu (Elazığ), Suleyman Çele- bi (Mardin), Ismail Köse (Elazığ), ANAP'tan tsmail Da>ı (Bahkesır), Kud- bettin Hamidi (Siirt), Mehmet Kaşıkçı (Kayseri) katıldılar. ANAP İstişare Ku- rulu üyesi, eski AP Milletvekili Ali Yıl- maz ve RP'den Genel Sekreter Yardım- cısı Ahmet Remzi Hatip'in başkanhğın- daki bir heyet de mevlidi ızleyenler ara- (Arkası Sa. 16, Sü. l'de) EMİNÖNÜ tÇİN YİNE ANLAŞAMADILAR -Belediye, Karayollarının projesine araç trafiğine oncelik verdiği, yayaları düşünmediği için karşı çıkıyor. Eminönü'nde meydi Her gün 600 bin kişinin geçtiği Eminönü Meydanı düzenleme çaiışmalan, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile Karayolları arasında çekişmeye neden oldu. Şehir planlamacıları projeyi İstanbul için 'cinayet' olarak niteliyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, projenin Eminönü Meydanı'nı şehirlerarası bir kavşak durumuna sokacağını, yaya hareketini güçleştireceğini savlıyor. Belediyenin projesini olumlu bulan Karayolları projesini sürdürüyor. REMZİ GÖKDAĞ'ın haberi 8. Sayfa. ~ÎSTANBUL Eğîtîm ve sağlığa Özal darbesi 1970-79 dönemindeki 10 yılda kişi başına reel olarak eğitim sektöründe toplam 97.761 liralık, sağlık sektöründe de 41.154 liralık yatırım yapıldı. 1980-89 döneminde ise eğitim yatırımı 93.362 liraya, sağlık yatırımı 34.123 liraya düştu. BİLAL ÇETİN ANKARA — Istanbul Uni- versitesi'nin "eğitim ve sağlığa yüksek katküan"ndan dolayı "fahri doktor" unvanı verdiği Cumhurbaşkanı Turgut özal'- ın önce başbakan yardımcısı ve daha sonra da başbakan olarak görev yaptığı 1980'li yıllarda devletin eğitim ve sağlık sektör- lerine yaptığı gerçek katkırun sürekli olarak azaltıldığı sapian- dı. 80'li yıllarda eğitim ve sağ- lık sektörlerine yönelik olarak kamu sektörünce yapılan kişi başına sabit sermaye yatırımı tutarlan reel olarak 196O'lı yıl- lann bile gerisine düştü. Dünya- da eğitim için ulusal gelirinden en az payı ayu^an ülke Türkiye. Devlet Planlama Teşkilatı (DPp ve Devlet Istatistik Ens- titüsü (DİE) verilerine dayanıla- rak yapılan hesaplamalara gö- re eğitime yönelik kamu yatı- nmlannın ulusal gelire oran ola- rak en yüksek düzeyde olduğu dönem planlı dönemin ilk yılla- rında 1963-68 yıllan oldu. Ka- munun eğitim yatınmlan 1968 yılında GSMH'nin yüzde (Arkası Sa. 15, Su. 8'de) İHD'de tartışmalı genel kurul ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — tnsan Haklan Derne- ği'nin dün Ankara'da yapılan genel kurulunda Kürtçe konuş- ma yapan Diyarbakır delegesi Vedat Aydın polis tarafından gozaltına alındı. Aydın'm ko- nuşması başlarken divan heye- tinin genel kurula 13 dakika ara vermesi, salonda çeşitli tepkile- re yol açtı. Vedat Aydın konuş- masından sonra HEP Genel Başkanı Fehmi Işıklar, Mardin Milletvekili Ahmet Türk ile İs- tanbul Milletvekili Abdullab Baştürk'un arasında salondan ayrılırken kapıda önlem alan güvenlik guçleri harekete geçti. Aydın, milletvekülerinin itiraz- larına karşın, polis tarafından alınarak emniyete götürüldu. Daha sonra Aydın'ın konuşma- sını Türkçeye çeviren Avukat Ahmet Zeki Okçuoğlu ile "Kürtçe konuşmanın engellenemeyeceğini" söyleyen HEP Diyarbakır İl Başkanı Avukat Mustafa Özer de gozal- tına alındılar. tnsan Hakları Derneği'nin 3. Olağan Genel Kurulu dün An- kara'da yapıldı. Yoğun katüımın (Arkası Sa. 16, Sü. 7'de) Ana Yörüngede Yola Devam Dugün en büyük bayramı kutluyoruz. Bu mutlu günde, cumhuriyetimızin 67. yıldönü- münde Ataturk'ü bir kez daha saygıyla anı- yoruz. Cumhuriyet devrimi, Anadolu'da aydınlı- ğın karanlığa karşı büyük atılımını simgeler; Islarn ortaçağının bu topraklarda delinmesıni vurgular. Laik cumhuriyet rejımı, Osmanlı döneminde Tanzimat'la birlikte başlayan Türk modernleşme surecınde olağanustu bir sıçramanın ürunüdür. Atatürk'ün önderliğınde gerçekleştirilen cumhuriyet devrimıne doğru yaklaşım, bir yerde Batı ile Doğu arasındaki ayrımdan ge- çer. Soru şöyle sorulabilır: Batı'nın Doğu karşısındaki üstünlüğü ne- reden kaynaklanır? Köklerı nereye gider? En basite ındirgenerek şu söylenebilir: (Arkası Sa. 16, Sü. 1 'de) HASAN CEMAL • Bağımsızlık yolunda ilk adım Gurcistan Cumhuriyeti 'nde ilk çok partilı seçimler dün yapıldı. 3. Sayfada • Butto yine kaybetti 4 bolge meclısı için yapılan seçimleri Islami Demokratik tttifak kazandı. 3. Sayfada • Gorbi'ye Fransız desteği SSCB lıden Gorbaçov Fransa ile dostluk ve işbırliğı antlaşması imzalıyor. 3. Sayfada • Viva Maria TV3'te ekrana gelecek fılmde Brtgitte Bardot Orta Amerıka'daki devrim hareketine karışan İrlandalı devrimcı bir kızı i m canlandırıyor. 65 yapımı ^™ fılm 120 dakika. 4. Sayfada V • Engizisyon mantığı Idam edilen 5 kişinin savunmanhğını yapan 3 avukat "Bu aczin ifadesidir'' dediler. 10. Sayfada • Kamu bankaları özelleşmeli Merkez Bankası Başkanı Saracoğlu, "Hükumetin ozetleştirme programı doğru". Ekonomide • Yönetici transferi furyası Sıgorta sektörunün kabuğu kırma çabası, şırketlerarası trafiğı htzlandırdı. Ekonomide • Beşiktaş deplasmanda galip Beşiktaş Konyaspor'u 4-1 yendı. F.Bahçe İstanbul da Bursaspor ile golsuz berabere kaldı. Sporda • Seyirciyi selamlamak Alman tenisçi Borıs Becker, çocuk doğurduklan için kadmlan kıskanıyor. Arka Sayfada • Dünya Mozart'ı anacak 1991 unlu besıecı Mozart'm yıiı. Arka Sayfada Baro başkanhğı yine Kazan'ın İstanbul Barosu Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı Çağdaş Avukatlar Grubu başkan adayı Turgut Kazan yeniden kazandı. Kazan, 'Seçim sonuçları baroların baskılara boyun eğmeyeceğini göstermiştir' dedi. 9.Sayfada