Catalog

Beşiktaşlılar! Beşıktaş'a Gonül Uyesı olun! Beşıktaş Gönül Üyesı Kartı'nız Pamukbank Şubelerı'nde. Kara Kartal'dan selam: Işlem tamam! BANK24 Cumhuriyet BANK24 Taraftara selam: Işlem tamam! PAMUKBANK 67. Yıl; Sayı: 23747 Kurucusu: Yunus Nadi 900 TL(KDvdah,ı,2 Ekim 1990 Saü Krizin petrole etkisi dalga dalga yayılıyor Zaııı bımalttıTüpgaz'a 3. aeam TÜPRAŞ'ın petrol ürünleri fiyatlannı arttırmasından sonra tüpgaza da yüzde 14.3 oranında zam yapıldı. Telefona zam Şehiriçi ve şehirlerarası telefon görüşme ücretleri dünden itibaren arttırıldı, küçük jeton 200 liraya çıkarken, ortâ boy ve büyük boy jetona zam gelmedi. Görüşmelerde bir konuşma kontörü 160 liradan 175 liraya çıktı. Ekonomi Servisi — Körfez krizinin ve üçuncü petrol şoku- nun başladığı ağustos ayından bu yana, petrol ve petrole bağb ürünlerdeki fıyat artışlan, ka- muoyunun izlernekte bile zorluk çektiği oranda sıklaştı. önceki gün akaryakıt ürünJerine dör- düncO kez zam yapılmasının ar- dından dün de tupgaz fiyatları krizden bu yana üçüncü kez art- tınldı. Bu durumda, Irak'ın Ku- veyt'i işgalinden bugüne kadar geçen iki aylık surede, normal benzin yüzde 89.7, süper benzin yüzde 90.5, motorin yüzde 60, fuel-oil yüzde 42.8, tüpgaz ise yüzde 44.8 oranında zamlandı. Akaryakıt üıünlerine yapılan sürekli zamlar nedeniyle enerji ve nakliyat maliyetlerinin yuk- selmesi sonucu baslayan "ziodr- leme zamlann", bu son zamlar- la birlikte daha da yoğunlaşması bekleniyor. Nitekim telefon göruşmele- rine dünden geçerli olmak üze- re zam yapıldı. Tüpraş'ın önceki gün petrol ürünleri rafineri çıkış fiyatları- nı yüzde 5 ile 15 arasında arttır- masından sonra tüpgaza yüzde 14.3 ile 16 arasında zam yapıl- dı. Dağıüm şirketkri de akarya- kıt satış fiyatlannı yeniden be- lirledi. Tüpras'ın önceki gün rafine- ri çıkış fiyatlannı arttırması üze- rine lstanbul'da 12 kilogramlık tupün satış fiyatı, Rumeli yaka- sında yüzde 14.4 oranında arta- rak 19 bin lOOlira, Anadolu ya- kasında yuzde 14.8 artarak 18 bin 600 lira olarak saptandı. Pet- rol Ofisi ve Shell dun yaptıklan açıklamada, tstanbul ıl sınırla- n içinde, normal benzini 2 bin 368 liradan, super benzini 2 bin 650 liradan ve motorini bin 904 liradan satacaklannı duyurdu- lar. Mobil'den ise dün hiçbir acıklama yapılmadı. önceki gün yapılan zamla Körfez krizinin başladığı ağus- tos ayından bu yana petrol urünlerinin fiyatları 4'üncü kez ayarlanmış oldu. Krizin başladı- ğı 2 ağustos tarihinden 1 ekime kadar geçen sürede süper ben- zinin yüzde 90.5, normal benzi- nin yüzde 89.7, motorinin yüz- de 60, fuel-oil'in yüzde 42.8 ve tüpgazm yuzde 44.8 oranında zamlandığı hesaplandı. Uluslararası piyasalarda da kriz öncesinde varil başına 18 (Arkası Sa. 15, Sü. 7'de) POLLY PECK VE ASİL NADİR'DEN BEKLENEN ACIKLAMA Ekonomi'rie SHP lideri tüm sosyal demokratlara çağrı yaptı Inönü: Bir araya gelelîm HEP'te SHP ile birleşme eğilimi Bağımsız Bingöl Milletvekili llhami Binici yeniden SHP'ye dönmek istediğini bildirdi. Binici, "Ben döndüm bile, bundan sonrası genel başkana bağh" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Btirosu) — SHP'den ihraç veya istifa ile ayrılıp Halkın Emek Partisi'ni (HEP) ku- ran milletvekilleri arasında eski partilerine dönnıe ko- nusuna sıcak bakma eğilimi- nin yaygınlaştığı bildirildi. Bir sûre önce SHP'den is- tifa eden Bingöl Bağımsız Milletvekili llhami Binici, İnönu'yü ziyaret ederek sos- (Arkası Sa. 16, Sü. S'de) SHP lideri Erdal İnönü, sosyal demokratların birleşmesi için yaptığı çağrıyı dün de sürdürdü. înönü, SHP'den ayrılanlara da çağrı yaptığını belirterek "HEP ayrı bir parti. Onun için metodu söylemek yanlış olur, ama heyecan devam ediyor, sonuç alınacağma inanıyorum" dedi. ANKARA (Cnmhuriyet Bü- rosu) — SHP Genel Başkam Er- dal tnönii, sosyal demokratlann birleşmesi için yaptığı çağrıyı yi- neleyerek "Tek tek berkese çag- n yapıyonım. Mesele, parti programı degişmeden bunlan sağladıgımızı herkese gos- termemizdir" dedi. Partiden aynlan ve ihraç edilenlerle ilgili olarak da çağrısını yineleyen İnönü, "HEP ayn bir parti kur- du. Dtin de (önceki gün) söyle- diğim gibi metodu söylemek yanlış, ama o heyecan devam ediyor. Ben sonuç alınacağma inanıyfinım" şeklinde konuştu. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'- ın ABD seyahatindeki temasla- rı sırasında 'harp çıkarsa biz de varu' mesajı verdiğine ışaret eden tnönu, "Bunu yapmakla bizi savaşa sokacağını ifade et- miş oluyor. Bizi önceden anga- je etmiş oluyor" diye konuştu. inönü, Cumhuriyet'in somla- rını şöyle yanıtladı: — Cumhurbaşkam'nın ABD'de de temaslan oldu, bu- nun elbette Türkiye'ye bir yan- sıması olacak. Bu konuda Mec- lis'te bir bilgi isteyecek misinlz? IKTİDARA GlDEN YOL CONEYT ARCAYOREK yazıyor 11. Sayfada YENİ PROJELER İZMİRVen HİKMET ÇCTİIIICAYA 11. Sayfada ŞİMDİ NE OLACAK? CELAL BASLANGIÇ'ın notJan 10. Sayfada İNÖNÜ — Meclis'te bilgi is- temek ilk akla gelecek şey. Kim bilgi verecek, tabii kendileri ka- rar verecek. Dışişleri Bakanı'm yamna almamış öyle bir konuş- mayı yaparken. Meclis'te acık- lama yapmalan gerekiyor. Bizi dolaylı biçimde bağlıyor yapı- lanlar. — Oradaki göreşmelerdeıı, açıklamalardan durumn nasıl göriı> orsunuz? İNÖNÜ — En tehlikelisi ta- bii, harp çıkarsa biz de içinde vanz diye garanti vermesi. Şim- diden kendisini bağlaması. En fenası bu. Bunu yapmakla bi- zim kontrolümüz dışmdaki et- kenlerin bizi savasa sokacağını ifade etmiş ohıyor. Türkiye hiç- bir zaman bunu yapmadı, 2. (Arkası Sa. 16, Sü. 6'da) Otağanüstü kurultaydan sonra gündemde il ve ilçe kongreleri var SHPlde kongre dönemîSHP Parti Meclisi yarın toplanarak MYK üyeleri ile genel sekreteri seçecek. Toplantıda olağanüstü kurultay nedeniyle durdurulan delege seçimleri ile il-ilçe kongrelerinin takvime bağlanması gerekiyor. ANKAKA (Cumhunyet Bu- rosu) — SHP'nin yeni parti meclisi yann ilk toplantısını ya- parak yeni merkez yürutme ku- rulu üyelerini ve genel sekreteri seçecek. PM'nin ardından yeni MYK'da olağanüstü kurultay nedeniyle yapılamayan delege seçimleri ile il ve ilçe kongrele- rinin yeni bir takvime bağlan- ması bekleniyor. Olağanüstü kurultayda yapılan PM seçimi- ne, on aday dün ortak bir dilek- çeyle itiraz ederek oyların yeni- den sayılmasını istedi. SHP Grup Yönetim Kurulu- nun dünku toplantısında "so- runlan yerinde incelemek" ama- cıyla milktvekili kurulları oluş- turuldu. Bu kurullar Ege, Güney ve Güneydoğu Anadolu bölge- lerine giderek incelemelerde bu- lunacak. Bu kurullann saptadığı sonınlar TBMM'ye getirilecek. Yann toplanacak PM'de İnö- nü, SHP'deki yeni yönetimin "nygulamalı iktidara yiıriiyiş programını" açıklayacak. SHP PM'nin, buna yönelik olarak so- mut uygulamaya dönük proje- lerle iktidar alternatifi ve iktidar adayı olduğunu ortaya koyacak çalışmalar yapacağı bildiriliyor. Bu arada PM, tüzüğün 27. maddesine göre merkez yürüt- me kurulunda görev yapmak uzere kendi üyeleri arasından 14 kişi seçecek. Aynca bu uyeler arasından birini genel sekreter, birini de genel sayman olarak belirleyecek. Tuzüğün 29. mad- desine göre PM üyelerinin tam sayısının salt çoğunluğu ile se- çilen genel sekreter, genel başka- nın onayıyla MYK üyeleri ara- (Arkası Sa. 16, Sü. 7'de) TekeVin Ümraniyesatışdeposunusoyan5 kişiden3'üyaralı olarakyakalandı IstaııbuTda soygıın furyası Tekel satış deposunun kasasından 66 milyonu alarak kaçan 5 soyguncudan 3'ü polis tarafmdan Ferahevler Yavuztürk Mahallesi'nde sıkıştırıldı. Çıkan çatışmada soyguncular silahları ve iki bomba ile yaralı olarak ele geçirildi. Çatışmada 2 polis yaralandı. Olay yerine giden bir polis otosu şarampole yuvarlandı. 2 soyguncu kaçtı. tstanbul Haber Servisi — lstanbul'da pazartesi ve cuma günleri meydana geien soygunlara bir yenisi daha eklendi. Tekel'in Umraniye Satış Deposu Mudürluğu'nu dün soyan 5 kişiden 3'ü yaralı olarak ele geçirildi. Kasadaki 66 milyonu alan soy- guncularla çatışmaya giren polislerden 4'ü çeşitli yerlerinden yaralandı. Soyguncular- dan ikisi tüm aramalara karşın bulunama- dı. Ümraniye'deki Tekel Satış Deposu Mü- durlüğü'ne dün saat 12.00 sıralannda ge- len 3 kişi içeride sıraya girmiş bekleyen ba- yileri silah tehdidiyle yere yatırdılar, per- soneli de silah zoruyla etkisiz hale getirdi- (Arkast Sa. 15, Sü. 7'de) Umraniye Tekel deposundan 66 mılyon lıra çalan soygunculardan 3'ü yakalandı 4 polis de yaralandı. DOGU ALMANYA TARİH MÜZESt'NE — Demokratik Alman Carahuriye(f*ııia ambiemi olan çekiç pergelli pano, Dogu Almanya'daki hukümet binasından sökiilerek Alman Tarih Mii- zesi'ne kaldınldı ve binaya yeniden geleneksel Alman kartalının ambiemi takıldı. (AP) Ahnanlarm doğumgünü45 yıllık aynlık bitiyor Şaatler tam geceyansım gösterdiğinde yeni başkent Berlin'de parlamento binasına Alman bayrağı çekilecek ve iki Almanya'nın 45 yılhk ayrıhktan sonra yeniden birleşmesi büyük bir şenlikle kutlanacak. Helmut Kohl, birleşen Almanya'nın ilk başbakanı olarak tarihe geçiyor. DtLEK ZAPTÇIOĞLU BERLİN — Bu gece saat- ler 24.00'u gösterdiğinde Al- manya, Ikinci Dünya Sava- şı'nm yukünü uzerinden atıp yeniden tek bir devlet olma- nın sevincini yaşayacak. Almanya'mn sa\ ı asta yitir- diği Doğu bölgeleri dışında Federal ve Demokratik Al- manya yann tek bir devlet çatısı altında birleşiyor. Ba- tı'da Fransa sınırından Do- ğu'da Polonya sırunna ka- dar oluşan yeni Almanya'da 80 milyon kişi bu gece "yılbaşı" heyecanı yaşaya- cak. Bu gece yansından başla- yarak Berlin, Almanya'nın Birleşme nasıl oldu? BERLİN (Cumhoriyet) — 15 Temmuz 1989"da Doğu Almanlann FederaJ Almanya'nın Budapeşte, Prag ve Doğu Berlin elçılıklerine sığınmasından 3 Ekim 1990'da Demokratik Almanya'nın Batı'ya iltihak etmesine dek geçen süre içinde iki Almanya'nın birleşme öykusü şöyle: 15-31 Temmuz 1989: Doğu (Arkası Sa. 16, Sü. l'de) ve ulusal marşıyla ortadan kalkıyor. 2 aralıkta gerçek- leşecek genel seçimlere ka- dar Başbakan Helmut Kohl hükümeti yurütmeyi sürdu- rüyor. "Almanlann gecesi" ola- rak adlandınlan bu gece kutlamaları saat 21'de eski Doğu Berlin'de Devlet Ti- yatrosu'nda başlayacak. Lothar de Maiziere liderli- ğindekı Demokratik Alman hukümetinin düzenlediği resmi torenden sonra Doğu Berlin Senfoni Orkestrası, Lııdnig van Beethoven'in "Dokuzuncu Senfonisi"ni çalacak. Kutlamalar, Berlin'deki ünlü "Reichstag" binası yeni başkenti. Devletın adı değişmeyerek "Al- önünde saat 22'de verilecek klasik müzik kon- mama Federal Cumhuriyeü" olarak kalıyor. Es- seriyle sürüyor. Saatler gece yarışına beş kala ki Demokratik Almanya 17 milyonluk nüfusuy- Baö Berün Belediye binasındaki "Özgürlük Ça- la Batı'ya iltihak ediyor. u"nın sesi bütün kenti sarsacak. Bu çan, İkin- Birleşme, Doğu Almanlann Batı çatısı altı- ci Dunya Savaşı'ndan sonra gelen Amerikalı na girmesiyle gerçekleştiği için Demokratik Al- işgal kuvvetleri tarafından Berlinlilere arma- manya devleti bütün kururnlanyla, bayrağıyla (Arkası Sa. 16, Sü. 4'de) Gurbetçiler kaygılıBERLİN (Cumhuriyet) — Türkiye'de birçok ilçenin il yapılmasından önce Berlin, "67. vilayet" olarak adlandırılıyordu. Almanya'da- ki 1,5 milyonu aşkın Turkün neredeyse yuzde onu Berlin'de oturuyor. Berlin Duvan'nın açılmasına AlmanJarla bir- likte sevinen vatandaşlanmız, resmi birleşmeyi kaygıyla izliyorlar. 16 milyon Doğu Almanın serbest dolaşımının yol açacağı sorunlan kim- se bilmiyor. "tssizlik, konut sıkıntısı ve ırkçılık" Türkleri en çok kaygılandıran üç nokta. Batı Berhn'deki sosyal demokrat "Türkiye Halkçı Devrimci Birliği" Başkam Kadriye Durgut, bu kaygıları Cumhuriyet'e şöyle aktardı: "Yeni Yabancılar Yasası, işsiz ve evsiz kalan Tiırklerin sınır dışı edilme olasılığını içeriyor. Belli büyüklukte konut gosteremeyen Türklere oturma izni verümeyecek; işsiz Tiırklerin konut bulma olanağı >ok. Bu kısır döngü aleyhimize (Arkası Sa. 16, Sü. 4'de) Ahnanya... VFeçen yıl bu zamanlar kimsenin düşün- de bile gorse ınanamayacağı bir olay gerçek- leşıyor yarın: İki Almanya birleşiyor. Bir başka deyişle 45 yılhk bir devlet, Do- ğu Almanya diye de bılınen Demokratik Al- man Cumhuriyetı bu geceyarısı tarih müze- sine kaldırılırken Avrupa'nın göbeğinde 80 milyon nüfuslu bir süper güç doğuyor: Al- manya. Amerikan Nevvsvveek dergisindeki bir de- ğerlendirmede şu ilginç cümle var: "Yüzyıl başladığı gibi bitiyor, Avrupa kıta- sında bir süper güç olan Almanya'yla..." Almanlar açısından hiç kuşkusuz mutlu- luk vericı olan bu tarihsel olayın, kimi yerde tedirginlikle izlenmediği söylenemez. Alman- ya'nın yeniden doğuşuyla birlikte kıpırdan- maya başlayan 'milliheyecan', geçmişin acı (Arkası Sa. 16, Sü. l'de) HASAN CEMAL • Türkiye'den tam güvence Türkiye'nin KKTC'ye tam desıeğini teyid eden ortak deklarasyon dün imzalandı. 3. Sayfada B Rusya'da piyasa dönemi Rusya Federasyonu 'nda serbest piyasa ekonomisıne geçilmesini öngören ekonomist Şatalin 'in planınm ilk aşaması yururlüğe girdi. 3. Sayfada • Çocuklara daha iyi bir gelecek Yetmışın üzerınde ulke lıdermin katıldığı Dünya Çocuk Zırvesı sona erdi. 3. Sayfada • VVeber başyapıtı Alman Ulusal Operası'mn kurucusu fVeber'in bestelediği "Der Freischtitz" operası ekranda. 4. Sayfada • Gazeteci Ecevit DSP Genel Başkam Bülent Ecevit, "Gundem" programmda Irak Devlet Başkam Saddam Huseym ile yaptıklan röportajı anlatacak. 4. Sayfada • 'Yüz yüze' A. Gelman'm oyunu Istanbul Devlet Tıyatrosu'nda Çetin Ipekkaya'nın yorumuyla sahneye konuyor.S. Sayfada • Şirketferin yüzde 25'i halkın Borsada ışlem gören 90 şırketin dörtte biri oranında halka açılmış olduğu gorıilüyor. Ekonomide • Kupalarda tur hesabı Beşiktaş, Trabzonspor, Fenerbahçe takımları rövanş maçlarınm havasına girdiler. Sporda • Rüşdü öziir diledi Şeytan Ayetleri'nın yazarı Ruşdu, tngiliz televızyonuna yaptığı konuşmada, bunalımdaki payını kabul etti. Arka Sayfada • Sanatçılar lisede yetişiyor ilk guzel sanatlar lisesı resım sergısi açtı. Arka Sayfada Ortadoğu'da toptan çözüm Bush'tan sürpıiz acıklama ABD Başkanı George Bush, Irak'ın Kuveyt'ten "koşulsuz" olarak çekilmesi durumunda, bunun tsrail'in işgal altındaki topraklardan çekilmesinin yolunu açabileceğim söyledi. Birtesmis MiHetler (AP) — ABD Başkanı George Busb, Irak'ın Kuveyt'ten "koşulsuz" olarak çekilmesi durumunda, bunun tsrail'in işgal altında tut- tuğu Arap topraklanndan çekil- mesinin yolunu acabileceğini söyledi. Bush, "Irak'ın Kuveyt- ten çekilmesi, Ortadoğu sonınu- nun toptao çözumünü gündeme getirebilir" dedi. Bush, BM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, Irak'ın Ku- veyt'ten koşulsuz olarak çekil- mesi halinde Ortadoğu banşına ilişkin yerü durumlann ortaya çıkacağına inandığını söyledi. Bush, şöyle konuştu: "Biz, meselenin banş ve dip- lomasi yoluyla çözümnnıi istiyo- (Arkası Sa. 15, Sü. 4'de) ÖzaL- Irak'la kırgınlık sürecek Batı'ya ticaret mesajı Cumhurbaşkanı özal, New York'ta düzenlediği basın toplantısıpda Batılı liderlere mektup yazarak Türkiye'nin uzun vadede Irak'la azalma ihtimali olan ticaretinin doldurulmasınm gereğine işaret ettiğini açıkladı. ŞEBNEM AIİYAS NEW YORK — Cumhurbaş- kanı Turgut Özal, ABD gezisi- nin sonunda önceki gece düzen- lediği basın toplantısında bek- lenmedik bir değerlendirme ya- parak Irak'ın Kuveyt'ten çekile- ceğini, buna karşın Saddam Hü- seyin'in kalacağını ıma etti. Özal, Körfez krizi sonrasında "Irak'la uzun süre kırgınlık de- vam edebilir" diyerek Saddam Hüseyin'in iktidarda kalabilece- (Arkası Sa. 15, Sü. l'de) EN BÜYÜK BAŞKAN BABA AHMET TAN'u yaztsı 15. Sayfada ABD NE KADAR YAĞDI UFUK GÜUMEMİR'in Itaberi 14. Sayfada Üniversiteler törenle açıldı Erdem'den laiklik uyarısı Cumhurbaşkaru Vekili ve Meclis Başkanı Erdem, Ege Üniversitesi'nde düzenlenen törende yaptığı konuşmada, "İktidar ve muhalefetin laiklik ilkesi üzerinde 'milli birlik' sağlamalan zorunludur" dedi. Eğitim Servisi — Üniversite- ler yeni öğretim yüına girdi. 18 üniversitede 1990-91 öğretim yı- lı, düzenlenen törenlerle başla- dı. Cumhurbaşkanı Vekili TBMM Başkam Kaya Erdem, Ege Üniversitesi'ndeki törende yaptığı konuşmada, "Laiklik il- kesini hâlâ dinsizlik sayanlara rastlamak mumkündur. tktidar (Arkası Sa. 15, Sü. S'de) İTÜ'DE 'BORSA' TEPKİSİ 15. Sayfada GOZLEM UGUR MUMCU 1. İnönü... KÖLN — SHP olağanüstü kurultayı, Genel Başkan İnö- nü'nün parti ıçindeki gücunü arttırdı. Bu bakımdan sonuç, İnönü'nün parti içı siyasetinde "1. İnönü Zaferi" olarak da adlandırılabilir. Kurultay öncesı yapılan yorumlar, genellikle İnönü'nün ge- nel başkanlık seçimini az farkla kazanacağı; ancak Baykal- (Arkası Sa. 16, Sü. 7'de)