Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
CUMHURÎYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 16 EKİM 1990
Solda Bunalım ve
Sosyal-Demokrasi
Sosyal-demokrasinın yonunu ve eğilımıni, yoksullaşma eğrısıne
çekilen, ulusal zengınleşmeye karşın ekonomık bakımdan yoksullaştığı
kadar siyasal bakımdan da baskı altında olan emekçi halkın konumu
belırler; ya da belırledığı zaman sosval-demokrasının yığınsallaşma ve
iktidar olma olanağı vardır.
MUZAFFER İLHAN ERDOST
Sosyal-demokrasının solu kıtlesel partısınden
yoksun olduğu ya da yoksun bırakıldığı ıçın he-
men her yerel ve genel seçımde sosvalıst ve ko
munıstler, hangı partı>e ov vereceklerını ya da
o> verıp \ermeyeceklerını tartışırlar
Bu, bızı, a>nı zamanda, sosval demokrası ıle
daha yakından ılgılendırmeve voneltıyor
Sosyal-demokrası dendığınde, tek bır sosyal-
demoicrası olduğu duşuncesınden hareket edıl-
dığını sanıyorum Sınıfsal kokenı aynı olmakla
bırlıkte, yonu ve >onelışı bırbırıne karşıt ıkı ay-
rı sosyal-demokrasıden soz edılebıleceğı gıbı bu
ıkı uç arasında nuans farklanvla bırbırlerınden
ayrılan sos>al-demokrat anlavışlardan soz etmek
de olanakh
Sosval-demokrası, sınıfsal kokenı açısından,
ıdeolojısını kuçuk burjuvazıden alır Avrupa
sosyal-demokratlarının ulu^lararası bırlığını
oluşturan "Sosyalıst Enternas>onal"ın "sosya-
lızm"ınden de anlaşılacağı gıbı, sosyal
demokrasmın bır başka adı, kuçuk-burjuva sos-
yalızmıdır
Proleter sos>alızmınden farkh olarak, kuçuk-
burjuva sosyalızmı, serma>e ıle emek arasında
uzlaşmavı esas alır Bır esnafı, zanaatçıvı ku
çuk koyluyu ornek aldığımız zaman, kuçuk
burjuvanın, emeğı veserma>evı avnı kışıde (ço-
ğu kez aılede) bırleştırdığını de goruruz Serma
yesının (>a da uretım araçlarının) sahıbı olarak
bır >anıvla "burjuva", emeğıyle ureten >a da ge-
çımını emeğıyle sağlavan olarak bır vanıvla da
"emekçı"dır Bunun ıçındır kı ku<,uk burjuva
emeğı serma>esıne ağır bastığı olçude emekten
ve emekçıden yana, sermayesı emeğıne ağır bas-
tığı olçude sermaveden ve burjuvazıden vana tu-
tum takınır Burada, emeğın sermaveye ağır bas-
ması sozu>le, emeğının ucretı olarak gelırının
sermayesının kârı olarak kazancından îazla ol-
ması ya da tersı anlatılmak ıstenmektedır
Emek ve sermaye dengesı sureklı değıştığı, >a
nı kımı zaman zengınleştığı ve kımı zaman yok
sullaştığı ıçın polıtık tutumu da o olçude değı-
şır kımılerı zengınleştığı ve kımılerı >oksullaş
tığı ıçın kendı ıçınde bırbırıne karşıt eğılımler ve
goruşler oluşur Ekonomık konumu değışken ol-
duğu surece, o da av nı olçude goruş değıştırme
olasılığıvla çevrılıdır Doğal kı meta ekonomı-
sının tam egemenlığı altına gırmemış Anadolu'
nun kımı vorelerınde, polıtık tutumlarını, baba
dan oğula gelenekselleştırerek bır ınanç bıçımın
de surdurenler burada, zaman zaman ıstısna
oluşturabılırler
Goruşlere varlık-yokluk etkisi
Genel olarak toplumsal duzeyın duşuk oldu-
ğu bır toplumda, kovlusu, zanaatçısı, esnafı ve
kuçuk memuruyla, rum kuçuk-burjuvazı, gore-
lı olarak voksuldur Sınıflaşma hareketının hız
landığı donemler, kımı kuçuk-burjuvalann zen-
gınleşerek burjuvalaşmaya, çoğunun da yoksul-
laşarak proleterleşmeye başladığı donemlerdır
Zengınleşen kuçuk burjuvalar, polıtık bakım-
dan, burjuvazının goruşlerıne yonelır Bu,
sosyal demokra;>ının belırlı bır kesımının sağa
kaymasında da kendını açığa vurur Ya da sağ
sosyal-demokrat eğılım, kuçuk-burjuva oğelerı
nın onemlı bır kesımının hatırı sayılır olçude zen-
gınleşmesıyle guçlenır
Y aşam koşulları gıderek kotuleşen, sermaye-
sını oluşturan toprağı, tohumu ya da tezgâhı,
alıp sattığı metaı her gun bıraz daha azalan, ya-
nı yoksullaşma eğrısı ıçınde bulunan kuçuk-
burjuvalar ıse sol sosyal-demokrat polıtıkanın
sınıfsal temelını oluştururlar Bu kesım, demok
ratıkleşme açısından, emekten ve emekçıden ya-
na tutum takınır, sosyalızme ve sosyalıst'ere açık
olmavı doğası gereğı veğler
koylu, zanaatçı, esnaf ıle a\nı geçım koşul-
larını paylaşan ucretlı ya da maaşlı emekçıler-
den oluşan sosyal demokrasmın sınıfsal kıtlesı,
Turkıye'de, son on yılda buyuk bır hızla yok-
sullaşmıştır Bu kesımın, ulusal gelırden aldığı
pay (oran olarak da) buyuk olçude azalmıştır
Koyluluk ıçınde topraksız aıleler ıle az topraklı
aılelerın sayısı ve oranı artmıştır Sanayı kent-
lermde faal nufusun uçte bırı ışsızdır Bır yan-
dan kendı ıdeolojık orgutunden yoksun bulun-
duğu ıçın ve ote yandan (onemlı olçude) kendı-
nı oznel olarak kuçuk-burjuva ozlemlerden arın-
dırmamış olan ve bu nedenle de sosyal-demokra-
sının onemlı ov potansıyelını oluşturan kent ve
kır ışçılerının gelırlerı, artan toplumsal gonence
oranla azalmaktadır
Kendısının bır ışyerı, tarlası va da uretım aracı
olan emekçılerın gelırlerındekı duşuşun ekono
mık ve sıvasal nedenı ıle ışçılerın ucretlerındekı
duşuşun nedenı aynıdır Bunun gıbı gerek eko-
nomık ezılmışhkten gerek siyasal ve kulturel bas-
kıdan kurtulmaları da o olçude bırbırıne bağlı
ve ıç ıçedır
Emekçılerın siyasal ve ekonomık orgutlenme
ozgurluğu, modem toplumlarda, demokratıkleş-
menın belırlevıcı ölçutudur Lluslararası para
kuruluşları kadar ıç sermaye çevrelerı de emek-
çıler siyasal ve ekonomık orgutlenme ozgurlu-
ğune kavuştuğu zaman, emeğın ulusal gelırden
aldığı payın vukseleceğını, buna karşılık ıçerde
sermaye bınkımının vavaşlayacağını, dış borç fa-
ızlerının odemesının aksavacağını bılırler
Turkıye gıbı uretkenlık duzevı duşuk olan ve
yuksek dış borç faızı odeven bır ulkede, emek
çılerın gelınndekı artış, ıçerde sermayenın kârı
nı azaltacağı ve dış sermayenın faızlerının öden-
mesını guçleştıreceğı ıçın ıç ve dış sermaye cev-
relennın, emekçılerın ekonomık sorunlannı sıs-
tem ıçınde çözmenın onkoşulu olan demokratık
ozgurluklere kavuşmasına karşı olmaları, doğası
gereğıdır Bu nedenle de sosyal demokratlarla
"uzlaşma"larının maddı koşullannın bulunma-
dığı soylenebılır Sosyal-demokrasının sermaye
ıle bu açıdan uzlaşması ıse ancak emekçıler ıçın
gereklı olan demokratık ozgurluklerden odun
vermesıne bağlıdır
Sonuç
Avrupa'da, sos>al-demokrası, kuşku >ok kı
emekçılerın maddı ve manevı koşullannın ıyıleş-
tırılmesınde, demokrasmın gelışmesınde önem
lı bır rol oynadı Ne var kı bu ulkelerde emek
uretkenlığı yuksektır Emtıa ve sermaye dışsatı
mından (ıhracından) sağlanan kâr ve faız, bu ul
kelerın ulusal gelırlennı daha buyuk ölçeklerde
arttırmaktadır Dolayısıyla, sermayenın gehnnm
mıktar olarak artmasının maddı koşullan bulun-
duğu gıbı emekçılerın ulusal gelırden aldıkları
payın da demokratık yöntemler ıçınde arttınl-
masının maddı koşulları vardır
Avrupa sosyal-demokrasısı ıle Turkıye'dekı
sosyal-demokrası arasında kuşkusuz temel or-
tak noktalar vardır Her ıkısı de siyasal goruş-
lerını sınıf olarak kuçuk-burjuvazıden alır
Kuçuk-burjuvazının, bırınde (Avrupa ulkelerın-
de) daha kararlı (ıstıkrarlı) ve kazancının yuk
sek olması ıle otekınde (Turkıye'de) guçsuz, yok-
sullaşma surecınde ve kararsız (ıstıkrarsız) ko-
numda olması, bu ıkı sosyal-demokrası arasın-
dakı farklılıkların altlığını oluşturur Turkıye'-
de sosyal-demokrası, Avrupa sosyal-demok-
rasısıne ozendığı ve oykunduğu zaman, kendı-
sını ulke gerçeklerınden sovutlamış olur
Sosyal-demokrasının vonunu ve eğilımıni,
yoksullaşma eğrısıne çekilen, ulusal zengınleş-
meye karşın ekonomık bakımdan yoksullaştığı
kadar sıvasal bakımdan da baskı altında olan
emekçi halkın konumu belırler, ya da belırledı-
ğı zaman sosyal-demokrasının yığınlaşma ve ık-
tıdar olma olanağı vardır
HESAPLASMA
BURHAN ARPAD
Emekli Emekçiye OlümL
Emeklı emekçılerın sorunları sık sık tartışılır Emekli aylığı
kuyruğunda duşup olen emekçılerın fotoğrafları yayımlanır
Kımı kısa tartışmalar konusu olur Durum surup gıder Işçı
sendıkaları ılerı gelenlen oralı olmaz ılgılıler ılgılenmez Sen-
dıka ağalarının ışçı sorunlarıyla gostermelık tutumlarından
ötesı laftır Bu konuda çok ılgınç bır durum geçen hafta kımı
basında şoylesıne yer aldı O kadarla da kaldı
1
Oysa mut-
hış bır olaydı Turk ışçısının, emekli ya da emeksız, ne denlı
kımsesız olduğunu kanıtlayan bır olay Çalışma Bakanı Ay-
kut, şöyle demıştı
"Emekli ölmeyınce sosyal guvenlık ıflas edıyor Batı ulke-
lerınde emeklılerın dokuz yıldan fazla yaşaması sosyal gu-
venlık kurumlarının ıflasına neden oluyor Bızım çökuşumuz
de genç emeklılerden oturu'"
Sosyal Guvenlık Bakanımız boyle duşunebılıyor
1
Acı ve uzu-
cu
1
Bu kez Krıstal-lş Sendıkası Genel Başkanı'nın sert çıkışı
yıne de umut verıcı Şoyle dıyor
'Utanç verıcı Aykut emeklılere daha 1yı yaşam koşulları
sağlamak yerıne acaba onları oldurmeyı mı planiıyof
Bu olay, Turkıye'de kırk yıldır uygulanan uyutma ve saptır-
ma oyunundan bır santım bile vazgeçılmedığının çırkın bır
örneğıdır
Ikıncı Dunya Savaşı sonunda da butun dunyada buyuk ser-
mayeyı urkutmeden yenı bır sosyal guvenlık uygulaması ara-
nırken Turkıye de buna katıldı Bır Çalışma Bakanlığı kurul-
du Kuruldu ama ılk bakan olarak görevlendırılen kışı CHP'nın
sağ kanadı "Anadolucular"dan bır poıtıkacıydı Bununla da
yetınılmedı Arjantın dıktatoru Peron'un ışçı sorunlannı uyut-
mak ıçın seçtığı yozlaştırma orgutu ornek alındı Bu benzer-
lığı ve ışbırlığını ortbas etmek ıçın Arjantın'ın Istanbul'da bır
ışçı ataşesının çalışmasına, o ataşenın bızlere sık sık akıl ver-
mesıne goz yumuldu
Bu arada az tanınmış Turk ışçı gırışımcılerı arasından seç-
tıklerı kımselere Turkıye Işçı Partısı kurduruldu Fakat bu uy-
gulama açık verınce değışık ayak oyunlarıyla battaladılar Da-
ha öncelerı Turkıye Koyiu ve Emekçi Partısı ne yaptıkları gı-
bı.
Peron'un ölumü uzerıne Istanbul'da mevlıt okutulmaktan
bıle kaçınılmadı Arjantın'de uzun sure yaşamıs olan bır Turk
ışadamı, (tutun eksperı ve tuccar Kadrı Bey) mevlıdı okuttu
Hırıstıyan Peron ıçın Musluman mevlıdı kımı çevrelerde çok
ılgınç karşılandı
"Amele Teâvun (yardım) Sandığı' adıyla kurulmuş olan ılk
örgut ancak uzun surede ışçı adını kullanmayı goze almıştır
Almıştır amma, çalısmalar ve tutumlar Amele Teâvun
Sandığı" anlayışında kalmıştır Işçı yasalannı hazırlayanla-
rın emekçi anlayışı santım değışmemıştı Uygulamaların kı-
mı ayrıntıları bunu açıkça gösterır Emeklıler konusunda kı-
mı örnekler verelım
Memur emekli aylıkları uç aydan uç aya ve peşın ödenır
Adı bıle "uç aytıklar"dır Yurttaş bu konudan soz açtığında
emekli aylığı sozunu değıl, 'uç aylığımı aldım' der Der ama,
son yapılan uygulamayla ıscı emeklısı aydan aya her ayın on
besınde para alabılır Iscıye hâlâ Amele Teâvun Sandığı' go-
zuyle bakıldığını gostermez mı7
Hem ıkı ay sonra alacaksın
hem her ayın on besınde odeme yapan bankasının kapısın-
da sabahın erken saatlerınde kuyruğa gıreceksın1
Kışın aya-
zında ve yazlan cehennem sıcağında sıra gelmesını bekle-
yeceksın Yaşlı ve hastalıklı kışı olarak buna dayanamayıp da
kaldınma uzanıverırsen ustune bır gazete orterler, bır sure
bekletırler sonunda savcı yardımcısı ve polıs gelır Zabrt tu-
tarlar Bundan ötesı hıç kımsen yoksa, beledıye arabasıyla
bır çop yığınıymıs gıbı taşınır ve bır çukura atılırsın
Bayan bakan tasalanmasın? Sosyal Sıgortalar Genel Mü-
durluğu ışçı emeklılenne yenı ödeme uygular, dolayısıyla sık
değışen banka adreslerıne koşuşmaktan yakında solukları
kesılecektır Yakından bılıyorum Oceme yapılacak bankalar
rastgele seçılır?
Bayan bakan emekli emekçılerın bır an once olmesını bek-
leyeceğıne para babalarımızın emekçıden kesılen, fakat sı-
gortaya bır türlu ödemedığı batak paraları toplasa yerınde bır
davranış olur Bılmem bızım para babaları buna yanaşırlar
mı' Sayın Bayan Bakan, şu anda ışverenlerın kasasında ya-
tan batak paraları bılmem acıklayabılırler mı
9
Emekçıden kesılen, fakat bunca gırışıme karşın yıne de
SSK'ya verılmeyen mılyarların durumunu açıklamak Sayın
Bayan Bakan'a duşer'
Düııya Günü...
Gunumuzde gelişen modern teknolojilere karşın ozellikle
gelişmekte olan ulkelerde yetersız beslenme sorunları yanı sıra
besin guvenhğınin sağlanması yaygın bir halk sağlığı sorunu
olarak gundemde bulunmaktadır.
Doç.Dr/BÜLENT MUTLUER/1C/ Veteriner Fakültesi
Bugun buvuk bır çoğunluğunu çocukların
oluşturduğu 500 mılyon kışının açlık ve ye-
tersız beslenme sorunu ıle karşı karşıva bu
lunduğu dunyamızda yenı bır Dunya Besın
(Gıda) Gunu kutlanırken besınlerle ılgılı
dunva gundemınde bulunan ve ulkemız açı-
sından onemlı sonuçlar çıkarılabılecek so-
runların bır kez daha hatırlanılmasında ya-
rar bulunmaktadır ^ncakneyazık kıbuso-
runlar kutlama gunlerındekı soy le\ ler ve sı-
nırlısavıdakıyavınlarlaonlenememekte, bu
konuda yonetıcıler başta olmak uzere tum
toplumbıreylerıne onemlı gorev ler duşmek
tedır Gunumuzde gelişen modern teknolo
jılere karşın ozellikle gehşmekte olan ulkeler-
de) etersız beslenme sorunları yanı sıra besın
guvenhğınin sağlanması yaygın bır halk sağ
lrğı sotunu olarak gundemde bulunmakta-
dır Besın guvenlığı açısından en onemlı ko-
nu, besın kaynaklı enfeksıyon ve zehırlenrrre-
lerdır 2 Dunya Savaşı'ndan bu yana tum
dunyada besın kaynaklı enfeksıvon vezehır-
lenmeler onemlı bır artış gostermıştır Dun-
ya Sağlık Orgutu (WHO) Avrupa Burosu
I984yılınaaıtyıllıkraporunda 1986-1991 yıl-
ları arasında besın kavnaklı hastalıkların, so-
lunum yolu enfeksıyonlarından sonra ıkın-
cı derecede sıkhkla rastlanılan hastalıklar
olacağını bıldırmıştır Oncelıkle ıshalle sey-
reden besın kaynaklı enfeksıyonlargelışmek-
te olan ulkelerde olağanustu onem taşımak-
tadır Sadece 1980 yılında gehşmekte olan ul
kelerde (Çın harıç) 5 yaşın altındakı çocuk-
larda 1 mılvardan fazla ıshai olavı meydana
gelmış ve bunlardan 5 mılvonu olmuştur Bu,
her gun dakıkada 10 çocuğun ıshal nedenı ıle
olmesı demektır Bugun bılımsel olarak ıshal
olavlarının başlıca nedenının hastalık etken-
len ıle bulaşmış ıçme suları ve besınler oldu-
gu kabul edılmektedır Bangladeş'te besın
ka>naklı ıshaller nedenı ıle her kışı vılda or-
talama 4 5 ışgunu valışamamaktadır Besın
>oızunden ıshaller Fılıpınler'de 6 sırada, Ma-
lezya'da 10 sırada yer alan ölum nedenlenn-
dendır Konu, gunumuzde sadece gehşmekte
olan ulkeler ıpn değıl aynı zamanda gehşmış
ulkeler ıçın de buyuk onem taşımaktadır Or-
neğınABD'de yılda 24-81 mılyon besın kay-
naklı ıshal meydana geldığı ve bunların teda-
vı gıderlerı ve uretım ka> ıpları nedenı ıle yılda
5 17 mılyar dolar ekonomık kay ba neden ol-
duğu bıldırılmektedır
Turizmi etkiler
Besın kaynaklı enfeksıyonlar sadece tedavı
gıderlerı ve ışgucu kavıpları nedenı ıle değıl
aynı zamanda ulke turızm gelırlennın azal-
ması yonunden de ekonomık kayıplara ne-
den olmaktadır Turızm son 30 vıl ıçersınde
dunya tıcaretınde en hızlı gelişen sektörler-
den bırısı olmuştur 2OOO'lı yıllarda dunyanın
en buyuk tek endustnsı olacağı sanılmakta-
dır Uluslararası tunstler yılda 100 mıly ar do-
lar harcamakta ve bunun sadece "o 20'sınden
gehşmekte olan ulkeler pay alabılmektedır
Dünya Bankası ve Pan Amerıkan Sağlık Ör
gutu tarafından duzenlenen uluslararası kon-
terans, dunya tunst dolarlarının buyuk pa-
yının gehşmekte olan ulkeler tarafından alı-
namamasındakı en buyuk engelın hastalık
korkusu olduğu sonucunu ortaya koymuş-
tur Uluslararası tunstler tarafından sıkhk-
la ıshal vakası gorulen bolge ve şehırler ıçın
uvarı olması bakımından "Las Turıstas,
Hong Hong Dog, Mantezuma's Revenge,
Tok>o Trots, Delhı Bellv" gıbı bazı unlu te-
rımler gelıştırılmıştır
Gunumuzde hayvanlardan ınsanlara hay-
'vansal kaynaklı besınlerlegeçebılen ve zoo-
noz adı verılen 200 kadar hastalığın varlığı bı-
lınmektedır Hayvansal besın maddelennın
denetımı yolu ıle besın kaynaklı enfeksıyon-
ların onlenmesı ve halk sağlığının korunması
bakımından tum dunyada veteriner hekım-
lere onemlı gorev ler duşmektedır Konunun
ulusal halk sağlığı polıtıkaları kapsamında
genış boyutlarda ele alınması gerekmektedır
Dunya Sağlık Orgutu tum dunyada gıda
kaynaklı enfeksıyon ve zehırlenmelerın çok
az bır bolumunun resmı olarak rapor edıldı
ğını, gehşmekte olan ulkelerde resmı olarak
bıldırılen olguların gerçeklenn
r
o l'ını, gehş-
mış ulkelerde ıse
r
o 10'unu yansıttığını tah-
mın etmektedır Bu orgut tarafından 1980 yı-
lından bu yana Av rupa'da besın enfeksıyon
ve zehırlenme olayları ıçın bır denetım sıste-
mı uygulanmaya başlatılmıştır Bu progra-
mın amacı, Avrupa'da besın enfeksıyon ve
zehırlenmelerı ıle ılgılı epıdemıyolojık verı-
lenn toplanması ve analızı ıle bu vakalann
denetım altına alınarak onlenmesıdır 1992
yılına kadar ortak bır pazarı gerçekleştırmeye
çahşan Avrupa Topluluğu, toplulu/c ıçerısın-
de serbest bır besın tıcaretı bakımından ge-
reklı şu uç onemlı koşulu yerıne getırmeyı
amaçlamaktadır 1 Besın kanunlarını önem-
lı olçude uyumluhalegetırmek 2 Besın ka-
nununun butun uye ulkelerde aynı şekılde
uygulanmasını sağlamak 3 Bukanunun ge-
reklı şekılde uygulanışını ortak bır temel ıl-
keye gore denetlemek Avrupa'da 1980 ve
1988 yıllarında yaşanan hormon ve
1985-1986 yıllarındavaşananşarapskanda
lı boyle bır uygulamanın gereklılığını ortaya
koymuştur
Sonuç
Ülkemız açısından yetersız beslenme ve be
sın enfeksıyon sorunlarının var olmadığını
ılerı surmek yazık kı mumkun değıldır Bu
konuda resmı raporlar ve yetkılılerce yapıl-
mış açıklamalar bulunmamakla bırlıkte, za-
man zaman basında çıkan haberlerden ço-
cuklarda yaz ıshallerı vb besın enfeksıyon
lannın gıderek arttığı görulmektedır Toplum
sağlığını doğrudan ılgılendıren besın guven-
hğınin sağlanması konusunda çeşıtlı meslek
ve kamu kuruluşları arasında yetkı kargaşası
yıllardır surup gıtmektedır Besın denetım
hızmetlerı 1942 yılında çıkarılan ve halen yu-
rurlukte olan Gıda Tuzugu'ne gore yapıl-
makta olup gunün koşullanna ya da gırme
yı hedefledığımız AT olçutlerıne uygun bır
besın yasası hâlâ çıkarılamamıştır
Gunun koşullanna uygun besın uretım ve
altyapı tesıslerının kurulması, çevre kırlıhğı-
nın onlenmesı, gereklı yasal duzenlemeler,
eğıtım ve denetım hızmetlerının gerçekleştı
rılmesı ıle hem halk sağlığının korunması
hem de besın dışsatım olanaklanmn ve tu-
rızm gelırlerının artması, tedav ı gıderlerının
azalması yonunden onemlı ekonomık ka
zançlar sağlanmış olacaktır Tersı durumda
gelecek Dunya Besın Gunlen'nde daha
olumlu şeyler mumkun değıldır
TASINDIK
VIZYONMEDYA
PLAZA
Sabah Tesisleri,Güneşli-Bakırköy 34540 İSTANBUL
Tel: 550 48 80-89 Fax: 502 84 20
Turkıyc'nın en gUtcl
dujun saionUn
Duğun Salonları
Heteli-Ycaekli \9.VXM
RUU762 39/147 7440
Salorüaruuz kl ı«al ı ve
M0-10no ki^iliktir.
PENCERE
TEMSİLİVE
KAniJMCI
DEMOKRASİNİN
KÖKENİ
Doç. Dr. Sami Selçuk
5000 hra (KDV ıçınde)
Çağdaf Yayınlan Turkocağı
Cad 39-41 Cağaioğlu-tstanbul
Odemelı gönderilmez.
Laıklik ve Demokrasi dısı. karanlık çnir.le.rc.e.
haince katledüen
BAHRİYE ÜÇOKun
öldıirülmesini kıruyor, tum aydın kamu oyuna
baş sağlığı dılıyoruz.
TURHAL
KULTUR VE DAYANIŞMA DERNEĞ1
YÖ^fETlM KURULU
Adana, Başkan Huseyın GÖNULTAŞ
Emekli askerı kımlığımı
kaybettım Hukumsuzdur
MUW\ kORAL
Emekli askerı kımlığımı
kavbettım Hukumsuzdur
TAŞK4Dl\ KORAL
MALİYE VE GÜMRÜK BAKANLIĞI
GAZİANTEP DEFTERDARLIĞI'NDAN
İŞYERİ KAPATMA DUYURUSU
"Aşağıda adı ve soyadı belırtılen mukellefin ış>en, belge düzenı
ne uyulmaması nedenıyle, Vergı Usul Kanunu'nun mukerrer 354
maddesı uyannca 1990 yılı ıçınde bınncı defa 3 gun, ıkıncı defa 5
gün sure ıle kapatılmıştır
Işyerı kipatılan mukellefin
Adı, Mjyadı veya unvanı Ökkeş Bıldırır
Işyeıının adı veya unvanı Bıldırır Trıko
Adre«ı Hacı Velı Camı Cad No 36/B 35/A Ganantep
Kapatma nedenı Belge düzenıne uyulmaması
Duyurunun kanunı dayanağı Bu duyuru 213 sayılı Vergı Usul Ka
runu nun 5 maddeM hukmu ıle.aynı kanunun 182 sıra numaralı ge-
nel teblığı uyannca yapılmıştır
TEŞEKKÜR
H Ekım gunu Istanbul'da vapılan ve 15 bının ustunde
Istanbullunun katıldığı
DEMOKRATIK VE LAIK BIR
TURKİYE 1ÇİN EL ELE
vuruyuşune katılan ve yurüyuşun sessız bır saygı ıle tepkı
gosterısı olmasını sağlayan HUKUKA SAYGILI VE
ŞIDDETE KARŞI olan tum vatandaşlara ve emnıyet
gorevlılerıne candan teşekkur edenz
DÜZENLEME KURULU
Leniıfi Koruma...
Kızıl Meydan'ı ılk kez çeyrek yuzyıl önce bır gece vaktı gör-
muştum
Gorkı Caddesı'nde yurüyorduk, Mayakovskı Meydanı'nda
geçtık, Çaykovskı Konservatuvan'nı gerıde bıraktık, Stanıs-
lavskı Tıyatrosu'nu solladık, Puşkın Meydanı arkada kaldı,
Ostrovskı Muzesı, Ermolova Tıyatrosu derken daha once fo-
toğraflanndan tanıdığım Kızıl Meydan bır renklı kartpostal gıbı
ortaya çıktı
Kremlın'ın ızduşumu lapa lapa yağan kara karışıyor, Mos-
kova Kalesı'nın duvarlarıyla Sen Bazıl'ın kubbelerı geceye çı-
zılıyor, Kremlın'ın pencerelerı ışıl ışıl yanıyor, kulelerın tepe-
sınde yıldızlar parlıyordu Kraşnaya Ploset ın bır koşesınde
carlık donemınde suçluların ıdam edıldığı yüksekce bır yer
vardı 17'ncı yuzyılda Volgâ kıyılarındakı yoksul koylülerı ko-
lelık düzenıne karşı ayaklandıran Stepan Razın, bu meydanda
oldurulmuştü, once bacaklan kesılmıstı Razın'ın, sonra kol-
ları sonra kafası
Lenın ın mozolesı tam karşıda esmer duvarların ağırbaşlı
boyutlanna oturmuştu
Kar durmadan yağıyordu
1917 devrımı, Moskova'nın her koşesıne ad olmuştu Gun-
duz vaktı, ıster kış olsun, ıster yaz Kızıl Meydan'da ınsan kuy-
ruğu uzardı, ulkenın dort bır yanından gelenler Lenın'e say-
gılannı sunmak ıcın sıra beklerlerdı Kızıl Meydan'ın bır ya-
nında Stepan Razın'ın ıdam edıldığı yukseltı, ote yanında 1917
devrımının mımarı Lenın'ın ta kendısı
•
Sovyetler'e gıdenler bılırler ulkenın her yanında Lenın'ın
heykellerı vardır
Ben, Sovyetler'ı gezerken Lenın heykellerını her kentın
meydanında gorunce yadırgamadım Bızde de Ataturk'un
heykellerı yok muydu'7
Gerçı Gazı'nın çoğu heykelı guzel de-
ğıldı coğu at ustunde ya da unıformalıydı, sanat değerını bır
yana bırakın, çoğunda yetersız kışılerın elınden çıktığını vur-
gulayan acemılık gostergelerı goze carpıyordu Yıne de bu
heykeller, ulkeyı önce ışgalcı duşmanların elınden kurtaran,
sonra devrımle cumhurıyet devletını kuran 'aydınlanmacı' on-
derın anısına dıkılmışlerdı
Çok partılı rejımden sonra karşıdevrımcıler Ataturk'un hey-
kellerıne saldırmaya baslayınca çok uzulduk Bu ulkede de-
mokrasmın vazgeçılmez temellerını Kemalıst devrım atma-
mış mıydı? Bır toplumda laıklik' temellerı kurulmadan, oz-
gurlukler rejımı nasıl yukselecektı? Ataturk'un yapmak ıste-
dığını kavrayamayan kışı, demokrasıyı nasıl algılayacaklı? GE
zı'nın heykelıne saldırı ıkılı anlam taşıyordu, çunku, resım ve
heykelı yasaklayan duşuncenın de hortlamasıydı
Oyle bır toplumduk kı cumhurıyet devrımınden once ulke-
nın bır tek caddesınde ya da meydanında bır heykele rastla-
mak olanaksızdı Yalnız bu gercek bıle Kemalıst devrımın de-
ğerını vurgulamaya yeterlıdır
Gazı'nın heykellerıne yapılan saldırılar tepkılennı yaratmak-
ta gecıkmedı, bu kez de zamanın ıktıdarı 'Ataturk'u Koruma
Yasası' çıkardı
Huzun huzne cağrı cıkarıyordu
Yasayla mı korunacaktı Ataturk?
•
Gazetelerın yazdığına gore Sovyetler de de Lenın'ı koru-
ma yasası çıkarılacakmış
Rusya'da da bızde vaktıyle yaşandığı gıbı olmLŞ, demok-
rasıye açılış surecınde gerılımlı bır donem gecıren Sovyet-
ler'de, Lenın'ın heykellerıne saldırılar başlamış
Haberı okuyunca duşuncelere daldım, Kızıl Meydan'da Le-
nın e saygılarını sunmak ıcın gelenlerın oluşturduğu uzun kuy-
rukları dusundum, kendılığındenmış gıbı gorunen bu sevgı
ve saygı uçup gıtmış mıydı'? Yoksa halkın coğunluğu dışın-
da duzenlenen saldırılar mı soz konusuydu
9
* Demek kı her devrımın lıderı devrımın gerektırdığı tek par-
tılı duzen aşılınca, saldırıya açık bır hedefe donuşuyor, ama
tepkJİerını ılkel saldırılara donuşturenlere hıç kımse yakınlık
duyamaz Demokrasılerde uygar tartışma alanında fıkır soy-
lemek başka, elde balta ya da kazma heykel kırmaya calış-
mak başka
Değıl mı?
Um HULHM OPUM «f UM.H MMUI MLf|M ^
TEORISOSYALIST PARTI YAYIN ORGANl
FKIM 1990
SAYISI
CIKTI
Nuruosmanıye Cad
No 19/3 34410
Cagaloğlu Istanbul
Tol 513 83 52 53
Turan Dursun'un Elİne Ge^en Son
Mektuplar ve Verdİği Yanıtiar
'1 Sosyalıst Partı Işçı Sendıka Burosu Raporu Y«ri Mr \& M -
fMi GaHyer ~ Ender Helvacıoglu Kerfn KrU »• tmH-
RtvtayMfet Cruptor (Yenı Demokrası Ozgurluk Dunyası,
Emeğın Bayrağı, Komun. Mucadete, Demokr?!, PKK) _ Lu
do Martens MO vc kral NM> Ssvo» bflyofÜar?
Cemşıd Bender *n«dolu KMtMfiM* KMTI hkri C Do
eu Peunçek Myorbokır 06HtMA S O V M M "BkMiii
Şorh OiMvKk vt Korrf^lliı" Z Falk Bulut SHP İSft
Roponı: Blr Ypmlsuiaımı Yoniış hdMşvml Z El Me
celle Dergısı Û% Dcv Arasında Ikonoilk Savaş
Kore Emek Partısı'nın 45 Kuruluş Yıldonumunu Kutluyoruz
Eskişehir ölum hucrelerini kabul
etmeyeceğiz.
B4RTEN CEZAEVI
SİYASI TUTUKLUL4RI ADEV4
HASA.N ŞENSOY
KAMUOYUNA
Iktıdann cezaevlerıne yonelık gundeme getırdığı
surgun, ıdam ve tek kışılık hucre polıtıkalarını
protesto ıçın 2 gunluk açlık grevıne gıdıyor,
kamuoyunu duyarlı olmaya çağırıyoruz
Bursa Ozel Tip Cezae\i*ndeki
Tum devrimci tutuklu ve hukumluler adına
CIHAN 4KBAŞ-ISMAIL Ç4KMAK
T.C. MALİYE VE GÜMRÜK
BAKANLIĞI ARSA OFİSİ GENEL
MÜDÜRLÜĞÜ'NDEN DUYURU
' Kentsel Arsa Uretım Projesı' kapsamında ımar planı ve
uygulama calışmaları tamamlanan Istanbul ılı, Sılıvn ılçe-
sı, Alıbey Mahallesı. Haraçcı ve Sığıryolu mevkıınde top-
lam yuzölcumu 63646 m
2
olan 3 adet ımar parsellı
475 adet (F) tıpı "Arsa Edınme Sertıfıkası" karsı'ığı ola-
rak satışa sunulmustur
Satıs ıslemlen
Genel mudurluğumuz Tanyelı Caddesı Polısevı karşısı
Dıkmen/ANKARA ve Istanbul bolge Mudurluğumuz Yıldız
Posta Cad Tımlo Işhanı Kat 7 Gayrettepe/ISTANBUL ka-
nalı ıle yapılacaktır
(F) tıpı sertıfıka almak ısteyen konut kooperatıflerı üye sa-
yıları kadar sertıfıka alabıleceklerdır Bu nedenle 1990 yılı
noter tasdıklı uye lıstelerı ıle basvurulması gerekmektedır
Daha fazla bılgı almak ısteyenlerın 16101990 tanhınden
ıtıbaren Genel Mudurluğumuz ıle Istanbul Bolge Mudurlu-
ğumuze başvurmaları gerekmektedır
llanen duyurulur
Basın 36349