Katalog

26 EKİM 2007 CUMA söyleşi CHP’nin parti içi muhaliflerinden Genel Başkan Deniz Baykal yönetimine ağır eleştiriler C 11 Koç: Sol seçeneği Bilgehan: Partide ortaya koyamadık güven eksikliği var SÖYLEŞİ LEYLA TAVŞANOĞLU Sizde bıçak kemiğe ne zaman dayandı da CHP genel başkanlığına aday olma kararını aldınız? HALUK KOÇ Bıçak kemiğe 2004 yerel seçimlerinden sonra dayandı. Bazı gelişmeler CHP üst yönetimi tarafından tam doğru biçimde siyasi açıdan analiz edilmedi. Ondan sonraki dönemde bazı milletvekili arkadaşlarımızın başını çektiği bir parti içi muhalefet gelişmesi yaşandı. Ama hiçbir şey olmamış gibi o zaman da yolumuza devam ettik. Hiçbir özeleştiri yapmadık. Yerel seçimler öncesindeki olağan kurultayda yapılan tüzük değişikliğinin yansımaları, antidemokratik uygulamalar parti içinde daha da derinleşmeye başladı. Ben de bu konuda meşru zeminde konuşma hakkımı PM’de kullandım. Tüm gelişmelerin analizini kendi cephemden yapmaya çalıştım. Güneydoğu’da yaşayan Kürt vatandaşlarımızın yeniden kucaklanması için bir formül bulunması, ortak akıl içinde politikalarımızı üretmemiz, örgütlenme şemamızın mutlaka yeniden ele alınması gerektiğini ifade ettim. Pek de hoş karşılandığımı sanmıyorum. Genel Başkan tarafından mı? ÖREV PARTİ Bana karşı genel başkan ve YÖNETİMİNDE’ yakın çevresinin bazı tepkili davranışları oldu. Daha sonraki Kimi ilçe ve il örgütlerinin kurultayda ben açık imzayla görevden alınması kararına niyet beyan etme sürecine de karşı yargıdan bozma kararları katılmadım. Son seçimlere çıkmadı mı? giderken belirli çevrelerin söz Çıktı. Mahkemeler bu birliği etmişçesine AKP’yi kararlara hukuksuz diyor. alternatifsiz ilan ettiklerine tanık Sürekli bu tür davranışlarla olduk. Bu çevreler belirli yargıyla karşı karşıya geliyoruz. çıkarları nedeniyle bu söylemleri Önümüzdeki olağan kurultayın dile getiriyorlardı. Ama CHP gerçekten hukuk, hak olarak da bu oyunu bozacak çerçevesinde oluşmasını hiçbir siyasi söylem, politika istiyorsak parti üst yönetiminin geliştiremedik. Ya da mevcut mutlaka demokratik bir söylemlerimizi de halkla, biçimde bu süreci hazırlama toplumla buluşturamadık; P O R T R E görevini yerine getirmelidir. anlatamadık. Bunu bekliyorum. CHP ancak DSP lideri Sezer’in bu şekilde inandırıcı olabilir. seçimlerden hemen sonra “Aç Aksi halde üst yönetimin, adama laiklik üzerinden siyaset Çanakkale, AKP’nin siyasetlerini hukuksuz, yapılmaz” sözlerini nasıl antidemokratik diye eleştirme değerlendiriyorsunuz? 1954 doğumlu. hakkı olmaz. Bundan sonra Buna ben ek bir katkı ya da Yükseköğrenimini İÜ Tıp oluşturulacak gerçek sol bir yorum getirmek istemiyorum. Fakültesi’nde, uzmanlığını program, halkla buluşturulmalı. Ama ülkenin hem içinde Artık parti genel merkez bulunduğu coğrafyadan aynı fakültede iç hastalıkları binasından çıkmaları, halkın kaynaklanan hem 2001 sonrası uzmanı olarak yaptı. AÜ Tıp içinde olmaları lazım. küreselleşmenin yeni Fakültesi İbni Sina Hastanesi’nde Bir zamanlar İstanbul’un, boyutlarıyla bu coğrafyayı hedef Ankara’nın varoşlarına hâkim alan bölgesel, stratejik planları hematoloji bilim dalı öğretim olan CHP’nin oralarda adı söz konusu. Bu 72 milyonluk üyeliği ve başkanlığı görevlerini bile anılmıyor… Türkiye’de korkunç bir gelir yürüttü. 2002 ve 2007 1980 sonrası ortaya çıkan dağılımı farklılığı yaşanıyor. toplum yapısını da çok iyi Artık sosyal devlet tanımı dışına genel seçimlerinde irdelemek gerekiyor. Dolayısıyla çıkmış, bir zekâ, iane devleti CHP’den Samsun CHP’nin yapması gerekenin mantığıyla yardımla yaşayan ve o milletvekili seçildi. boyutları var. İdeoloji, politika, yardımı yapanın çok iyi olarak bunların halkla buluşturulması, tanındığı bir süreç yaşanıyor örgütlenme aşaması ve yönetim, ülkemizde. Yoksulluk, göre listelere giriyorlar. Dolayısıyla o liderlik anlayışı. Bunların yeni baştan üretimsizlik, yolsuzluk üzerinde siyasi kararı veren kişileri ürkütmemek, o ele alınması gerekiyor. Bugünkü ilişkilerle bu süreç devam ediyor. karar sürecinde olanları rahatsız varoşlar 1980 öncesinin varoşlarından Böyle bir toplum yapısında biz etmemek herkesin temel kaygısı pek de farklı değil. Sosyal düzey, bunları kırabilecek söylemleri ve olmaya başlıyor. Daha önce ön eğitim düzeyi aynı. O sıralarda bu politikaları üretemedik. Yani sol seçimle, yani üyelerin tercihiyle liste insanlar CHP’ye silme oy veriyorlardı olamadık. Bu yapılanların alternatifi sıralaması yapılırken, milletvekilinde da şimdi neden vermiyorlar? soldur. Solu ortaya koyamadık. Sol sorumluluk üyelere karşı seçeneği toplumsallaştıramadık. 22 duyulduğundan milletvekili çok daha OYSAL DEMOKRASİ Temmuz seçimleri ortaya çıkınca parti fazla olumsuzlukları dile getirebilecek SEÇENEK OLMAKTAN ÇIKTI’ içinde yetkili kurullarda bunların özgürlükleri kullanabiliyordu. Ama analizi yapıldı. Bizler dışarıdaydık ve bugün korkuyu sistem doğurup Sosyal demokrasi oralarda neden basın mensuplarıyla birlikte böyle bir büyütüyor. Bu şekilde de cesareti seçenek olmaktan çıktı? 12 Eylül 1980 raporun hazırlandığını öğrendik. kırılmış bir siyasal yapı ortaya çıkıyor. sonrası sol kimliksizleşti, etkisizleşti. CHP’nin aldığı yüzde 21’lik oy Ondan sonra yapılanan sol 1990’lı başarı olarak değerlendirildi. Daha STANBUL’DA 15 DAKİKADA yıllarda oraları tamamen kaybetti. doğrusu başarısızlık olarak 5 BİN 500 KİŞİ ÜYE’ YAPILDI Küreselleşmenin de burada çok büyük değerlendirilmedi. Bunun üzerine de katkısı var. Şimdi yeniden tarihin kendi içimize dönük hiçbir Bir de delegelerin çoğunun parti kavşak noktalarından birisindeyiz. özeleştiride bulunmadık. En temel liderliğine yakın olması ve yapılan Bunu 2001 yılından emperyalizmin yanlışlardan birisi bu. O zaman bir tüzük değişikliği de var… talepleri bu coğrafya üzerinde çok tabandan CHP’nin liderlik anlayışına Tüzüğün çok antidemokratik daha netleşti. neden tepki doğuyor? Çünkü biz olması, tavandan baskıcı olması Küreselleşmeyle birlikte solun da toplumla bir şeyleri gerçeği de var. Şimdi kurultay bittiği görüşleri var. Bu durumda buluşturamıyoruz. Artık bu sıkıntıyı sürecine giriyoruz. İl ve ilçe Türkiye’ye özgü bir sol hareket nasıl yüksek sesle dile getirmek gerekiyor. kongreleri yapılacak. 18 Ekim’de oluşturulacak? Bunları yapmak zorundayız ki ilçelerde üye listelerinin indirilmesi Bütün bunlar karşısında solda ve doğruları bulalım. Bu gerçeği artık gerekiyordu. Birçok ilçede üye sosyal demokrat olmanın reddetmek, siyasi körlüktür. Bu listesini asmadılar. Üyeler de noter ya yurtseverlikle bağdaştığını artık gerçeği reddederek yola devam etmek da yargı yoluyla tespit etmeye hepimiz çok net bir biçimde bundan sonraki başarısızlıkları çalıştılar. Neden kaçıyorsunuz? 17 görüyoruz. İkincisi, solda ve sosyal peşinen kabul etmektir. Ekim günü çok özel koşullarda demokrat olmanın temel ekonomik Yani şimdi CHP yönetimi günü kullanılması gereken bir tüzük tercihlerde ulusal çıkarları savunmakla mü kurtarıyor? maddesine dayanarak başta İstanbul örtüştüğünü de yaşıyoruz. Fransa Bu kendimizi kandırmaktan öteye olmak üzere pek çok il ve ilçede 15 kendi ekonomik çıkarlarını düşünecek gitmiyor. Artık yönetim anlayışının dakikada 5 bin 500 kişi üye yapıldı. ama ben bunu talep ettiğim zaman toptan değişmesi gerekiyor. Bu inanç Neden? Kim bunlar? Partili mi? “Dur kardeşim. Küresel gerçekler var. sadece parti kamuoyunda değil, Şimdiye kadar neden üye olma Bunu söyleyemezsin” denilecek. Bu Türkiye kamuoyunda da var. CHP ihtiyacı hissetmemişler? Sol açılımları, kabul edilemez. bugün yaşanan AKP gerçeği karşısında mutlaka çağdaş, özgürlükçü, demokrat, sol bir çizgiyi açıklıkla savunmalı, kimliğini ortaya koymalı, sade çözüm arama çaresizliğine düşmemeli, politika oluşturmasını ve yönetim anlayışını da bu çerçevede yenileyerek gelecek için umut besleyebilmeli. Yani CHP özünde bütün kavramlarıyla sol, sosyal demokrat olmalı. Tanımlamada biz zaten böyleyiz. Ama içini doldurmazsanız olamıyorsunuz ki… Anladığım kadarıyla CHP içinde milletvekilleri ve parti üyeleri muhalefet yapmaktan korkuyor. Bir korku havası yaratılmış durumda. Sanki bir sindirme atmosferi var. Bu sezgilerim doğru mu yanlış mı? Buna açık yüreklilikle cevap vermek zorundayım. Kısmen doğru. İki kişi yan yana geldiği zaman birçok şey konuşabiliyor. Ama söylenmesi gereken platformlarda geri çekiliyor. Bunun nedeni de korku üzerinden bir siyaset yapma alışkanlığının ortaya çıkması. Bu da CHP yönetiminin anlayışından kaynaklanıyor. Tüm milletvekilleri merkez yoklamasıyla, bir çekirdek kadronun belirlediği bir sistem içinde, yerleştirme sırasına sosyal demokrasiye yaklaşımları nedir? Belki farkında bile değiller. Üst yönetimin istediği doğrultuda bir delege yapısı çıkartmaya dönük hazırlıklar. Bu bir korkudur, bu bir kaçıştır, gerçeklerle yüzleşmek istememektir. Artık bunun başka açıklama tarzı yok. Kimi yönetimi eleştiren ilçe örgütlerinin toptan görevden alınmalarına ne diyorsunuz? Bunlar seçimle gelmiş il, ilçe yönetimleri. Düşüncelerini ifade ettiler, tartıştılar, sorguladılar diye görevden alındılar. Bir de muhalif oldukları ve belli kişilere yakınlıkları nedeniyle görevden alınanlar var. Bunlar kabul edilebilir uygulamalar değil. CHP ülkede demokrasinin tüm kurum ve kurallarıyla işlemesini ve yerleşmesini gerçekten savunuyorsa önce kendi iç demokrasisini açıklıkla, demokratik bir tüzük değişikliğiyle yerleştirmek ve uygulamak zorunda. Ancak bu şekilde inandırıcı olabilir. Önce parti içinde demokrasi, sonra Türkiye’de demokrasi… Bugün yapılacak referandum için parti üst yönetim yetkililerinin, “bir hukuk garabeti” değerlendirmelerini görüyorum. Biz bu garabetin içinde yaşıyoruz. Ülkedeki hukuksuzluğa, hukuk ihlallerine karşı siyasi parti görevi yapıyorsunuz ama kendi içinizdeki hukuksuzlukları meşruymuş gibi görmemezlikten geliyorsunuz. ‘G HALUK KOÇ ‘S ‘İ 22 Temmuz seçimlerinden hemen sonra Baykal CHP’nin aldığı yüzde P O R T R E 21 oyu başarı olarak kabul ettiğini açıkladı. Siz aynı ISIRDÖNGÜYÜ kanıyı paylaşıyor musunuz? DEĞİŞTİRMEK Ben aynı kanıda İSTİYORUM’ olmadığımı çok açık Ankara, 1957 doğumlu. İkinci yüreklilikle ve çok yüksek CHP’nin içinde bulunduğu Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün torunu. sesle dile getirdim. Seçimlere kısırdöngüyü değiştirmek iyi hazırlanmamamızın bu Yükseköğrenimini Paris Siyasal Bilimler istiyorum. Türkiye’de benim sonucun en büyük nedeni Üniversitesi Uluslararası İlişkiler gibi kendisini İnönü’nün olduğunu düşünüyorum. Bir torunu hisseden milyonlarca Bölümü’nde yaptı. Çeşitli gazetelerde yazı siyasi parti artık 21. yüzyılda kadın ve erkek var. Onlar da daha ileri bilimsel dizileri yayımlandı. Bilkent Üniversitesi’nde çok evlerinin duvarlarında asılı yöntemlerle çalışmalıdır. öğretim görevlisi oldu. 2002 seçimlerinde İlerici, devrimci olan bizim Atatürk ve İsmet Paşa fotoğraflarıyla büyümüşler. partimizdir. CHP’nin elindeki CHP’den Ankara milletvekili seçildi. Bizi birbirimize yaklaştıran maddi imkânlar da çok fazla. Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi işte bu kardeşlik bağıdır. Bu iletişim çağında bu maddi üyeliği ve Avrupa Konseyi KadınErkek Gün, yeniden bir araya imkânları, hem daha iyi gelme, eski kırgınlıkları Fırsat Eşitliği Komisyonu Başkanlığı yaptı. kampanya yapabilmek hem de bırakma, kolları sıvama kendi gücümüzü daha iyi 22 Temmuz seçimlerinde Ankara İkinci zamanı. Bunun için de gerekli belirleyebilmek için Bölge beşinci sıra milletvekili adayı oldu. gücün içimizde olduğuna kullanmalıyız. Araştırmaları ve inanıyorum. kamuoyu yoklamalarını Ancak kazanamadı. İyi de neden İnönü’nün ciddiye almalı ve ona göre torunu olmanız eleştiri önlemlerimizi belirlemeliydik. konusu edilsin? İnönü’nün Ortak akla dayanan bir torunu olmanızın CHP yönetimi çalışma olmadı. Birincisi, V SAHİPLERİ GİTTİ, için bir övünç unsuru olması milletvekilleri bile nasıl bir KİRACILAR GELDİ’ gerekmiyor mu? kampanya yapacaklarını Bence bu, bugünkü CHP bilmiyorlardı. İkincisi de, neredeyse Kökleri sosyal demokrat yönetiminin CHP’nin iki yıla yakın zamandır, hatta geleneğe dayalı CHP’ye bugün geleneklerinden ne kadar uzak seçimin hemen öncesinde bile baktığımızda merkez sağ bir parti olduğunu gösteriyor. Ben bu CHP’nin il başkanları hiçbir görünümünde. Zaten CHP’nin eleştirinin CHP’nin hangi toplantı yapmadılar. Bir seçime seçmen tabanı da bundan mutsuz kademesinden geldiğini de giderken ana muhalefet partisi olan ve CHP’nin sosyal demokrat anlayabilmiş değilim. Eğer CHP’nin bütününü çizgiyi terk ettiğinden yakınıyor. böyleyse, bugünkü CHP toplamamasının bir nedeni olabilir Sizce sosyal demokrat ruh yeniden yönetiminin CHP geleneklerinden mi? Onun için artık beceriksizliğe ne kadar uzak kaldığını gösterir. nasıl yakalanabilir? bir kılıf bulmamak gerekiyor. Ben 2002’de milletvekili olduğum Bence bütün sorun gerçek Yöntemleri değiştirmeli ve zaman Gülsün Bilgehan olarak çok CHP’lilerin artık kendilerini birbirimize güvenmeliyiz. fazla tanınmıyordum. Özellikle o CHP’den dışlanmış, üvey evlat sırada benim en büyük özelliğim hissetmeleridir. Yani ev sahipleri ROFESYONEL SİYASETÇİ İnönü’nün torunu olmaktı. Yani o ayrılmak zorunda kaldılar ve MANTIĞI TERK EDİLMELİ’ zaman bu bir değerdi de şimdi yerlerini kiracılara bıraktılar. eleştirmeye başlayınca mı eleştiri Bunun üstesinden gelmek ve CHP’de güven eksikliği mi konusu ya da bir eksik oluyor? yeniden CHP ailesini kurmak var? Siz gerek Avrupa Konseyi lazım. Bu son seçimlerde bize oy Parti içinde o kadar derin bir Parlamenterler Meclisi’nde veren yüzde 21’lik oran çok önemli. güvensizlik var ki… Hep eski gerekse de yurtiçinde hiç Ama bu oranın yüzde 70’inin milletvekilleri, parti yöneticileri, il, durmadan çalıştınız. Acaba çok CHP’ye istemeyerek oy verdiğini de ilçe başkanları ortada. Eskiliğin bir çalışan bir milletvekili parti araştırma sonuçları gösteriyor. hiyerarşisi oluşmaya başladı. yönetiminde göze mi batıyor? Sorun, şu anda hatta hemen iktidar İnsanlar birbirine, “Sen ne kadar Ben yine de iyi niyetli olmak bile olmayabilir. Asıl sorun, eskisin?” diye soruyor. Herkes düşünmeye çalışıyorum. Belki şu anda CHP’nin kendi evlatlarıyla birbirini, “Sen zamanında neden kasıtlı da değildi. Belki de CHP’nin barışmasıdır. Onlardan belki özür bunları söylemedin?” diye daha dikkatli, daha hazırlıklı, daha dilemesidir. CHP’nin çok açık eleştiriyor. Artık bu profesyonel bilimsel yöntemlerle bir seçim yüreklilikle eksikliklerini ortaya siyasetçi mantığını terk etmemiz kampanyası yapması gerekiyordu. koyması, ortak akla baş vurması, gerekiyor. Bu mantığı zaten Siz 2002 seçimlerinde Ankara gençlerle, kadınlarla daha fazla sokaktaki insan anlamıyor. Ben de Birinci Bölge beşinci sıradan birlikte olması gerekir. Ama bunlar bu çarkın içine girmiş bir insanım milletvekili seçilmiştiniz. Ama 22 sözde kalmamalı; gerçekten ama bunun devam etmemesi Temmuz seçimlerinde Ankara yapılabilmeli. CHP herhangi bir gerektiğini görüyorum. Artık bu İkinci Bölge beşinci sıraya siyasi parti değil. Cumhuriyet’i mantıkta bir çıkış yok. CHP kaynıyor. Parti üst yönetimine muhalefet gittikçe kızışıyor. Hele de 22 Temmuz seçimleri sonuçlarının CHP yönetimi tarafından başarı olarak algılanması parti içindeki muhalefeti su yüzüne çıkardı. Öncelikle Samsun milletvekili Dr. Haluk Koç ve İsmet Paşa’nın torunu, Metin ve Özden Toker’in kızı Gülsün Bilgehan eleştirilerini çok daha yüksek sesle dile getiriyor. Koç birkaç gün önce gelecek kurultayda genel başkanlığa adaylığını açıkladı. Gülsün Bilgehan ise şu anda adaylığını koymak gibi bir karar aşamasında değil. Ancak ikisi de CHP üst yönetiminin halktan kopuk olduğu, partinin sosyal demokrasiden iyice uzaklaştığı ve CHP’lilik ruhunu yok ettikleri görüşündeler. En önemli eleştiri noktalarından birisi de parti içinde korku ve sindirme ortamı yaratılması; hiçbir tartışmanın hoşgörüyle karşılanmaması. İnönü’nün torunu olmanın eleştirildiği bugünkü CHP ortamını nasıl değerlendiriyorsunuz? BİLGEHAN Ben Osmanlı hanedanlığını kaldıran Cumhuriyet’in kurucularından birinin torunuyum. Hanedanlık geçmişimizde kaldı. Bir İnönü olmakla tabii ki gurur duyuyorum. Ama ben onun beş torunundan siyasetin hem akademik eğitimini almış hem de Pembe Köşk okulundan mezun olmuş Gülsün Bilgehan’ım. Beş yıl boyunca da sadece Avrupa Konseyi’nde değil, milletvekili olduğum bölgenin her mahallesinde çalıştım. Kampanya yapan örgütteki arkadaşlarım zaten bu gerçeği bilmeseler birlikte yola çıkmak istemezlerdi. Ben kendi isteğimle ortaya çıkmadım. Ama biliyorum ki sokaktaki pek çok insanla aynı kaygıları paylaşıyorum. kaydırıldınız. Birinci Bölge dördüncü sıraya CHP Genel Başkanı Deniz Baykal’ın özel kalem müdiresi Nesrin Baytok konuldu ve milletvekili seçildi. Acaba bu hangi mülahazalarla yapıldı? Bir kere ben CHP’de hep daha fazla kadın milletvekili adayı olmasını istedim. Dolayısıyla Nesrin Baytok’un da o listede bulunmasını yadırgamadım.. Ben yurtiçi ve yurtdışında hep siyasal partilerde daha çok kadın milletvekili olmasının mücadelesini verdim. Benim eleştirdiğim ya da eksik bulduğum, Ankara Birinci Bölge’nin listesinde sadece iki kadının oluşuydu. Benim bölgemde sadece ben vardım. Benim eleştirim hep bu noktalara; yoksa kişiler üzerinde hiçbir eleştiri yapmıyorum. Ben genel başkanın sağ kolu olan çok güvendiği bir kadının milletvekili olmasını kabul ediyorum. Ben milyonlarca kadının Tandoğan’da bir araya gelip laikliği savunduğu bir ortamda Ankara’nın her iki bölgesinde de çok daha fazla kadın milletvekili seçilmesini isterdim. Sorun budur. kuran, bütün partilerin anası durumunda olan bir parti. Siz kendi ailenizden biliyorsunuz. Özde birleşmiş ve bu büyük devrimi birlikte yapmışız. ‘CHP ALDIĞI OYU HAK ETMEK ZORUNDA’ Peki, CHP bugün aldığı oyu hak ediyor mu? Aldığımız oyu hak etmek durumundayız. Bugün artık sadece korku üzerinden politika yapılmıyor. Güler yüzlü olmak durumundayız. Bakın, ben Türkiye’nin çok keskin çizgilerle ikiye bölündüğünü de sanmıyorum. Şu anda, iki ayrı Türkiye var, diye düşünülüyor. Ama işin içine girdiğiniz zaman ikisinin birbirinden çok da uzak olmadığını görüyorsunuz. Belki eksiğimiz aradaki bağı sağlayacak olan köprüyü kuramamak. O köprünün de mutlaka CHP olması gerekiyor. 1970’ler CHP’sinin mahalle, kahve toplantılarını, varoşlara hâkim olma politikasını, gençlik, kadın kollarının etkinliklerini çok iyi hatırlıyorum. Bugünkü CHP’de ise artık bunlar yok. Neden, peki? Bunları artık AKP yapıyor. Ama aslında bütün bunları yapması gereken siyasi parti CHP. Tekrar ediyorum, CHP iki Türkiye arasındaki köprüyü mutlaka sağlamak zorunda. Ben böyle bir çıkışın toplum tarafından çok fazla istendiğinden de eminim. Artık ülkede bir barış, anlayış ortamı olmalı. Artık kadınlar Türkiye’de oynamaları gereken rolü oynayacaklar. ‘YÜZDE 21 BAŞARI DEĞİL’ ‘K GÜLSÜN BİLGEHAN ‘E ‘P