Katalog

4 Nejat ESLEN Emekli Tuğgeneral SAVAŞIN DOĞASI DEĞİŞİYOR ABD ve İsrail’in askeri direniş savaşı esaslarını uygulayan zorluklarının değerlendirmesi: Lübnan’da Hizbullah, kısa süreli konvansiyonel imha C S TRATEJİ "Politika kansız savaş, savaş ise kanlı politikadır." Mao Zedung S oğuk Savaş sonrası dönemin tek küresel gücü ABD’nin 11 Eylülde, beklenmeyen bir yerde (kendi topraklarında), beklenmeyen bir zamanda ve beklenmeyen bir yöntemle darbeye maruz kalması ve bilgi devrimini aşmış ‘üçüncü dalga medeniyetin’ temsilcisi ABD’nin bilgiye dayalı savaş yetenekli ‘üçüncü dalga ordularına’ mensup dicital tümenlerin, Irak’ta Arap direnişçiler karşısında zorlanması ile ABD’de stratejik düşünce üretenler, artık yeni bir savaş tarzının ortaya çıktığını iddia ederek çatışmanın bu türünü ‘dördüncü nesil savaş’ olarak tanımladılar .Lübnan Savaşı’nda, Hizbullah gerillalarının ‘yenilmez’ sıfatlı İsrail askeri gücü karşısında başarılı direnişleri ise ‘dördüncü nesil savaşı’ yeniden gündeme getirdi. ‘Dördüncü nesil savaş’ tartışması ABD’DEKİ TARTIŞMALAR ABD’de strateji teorisi üzerinde düşünce üretenlere göre, ‘birinci nesil savaş’, Napolyon döneminde uygulanan, insan gücünün kitle halinde kullanıldığı savaş şekli idi. ‘İkinci nesil savaşa’, Birinci Dünya Savaşı’nda icra edildiği şekli ile ateş gücü egemen oldu. ‘Üçüncü nesil savaşta’ ise İkinci Dünya Savaşı’nda olduğu gibi manevra esas unsurdu. Bu tasnife ve anlayışa göre, ‘dördüncü nesil savaş’, yeni bir savaş şeklidir ve bu savaş tarzında, savaşı uygulayanlar, gerektiğinde teknolojinin sağladığı olanakları da kullanarak, asimetrik yöntemlerle hasımlarına zarar vererek ve onlara hedeflerine ulaşmalarının mümkün olmadığı veya hedeflerine ulaşmalarının pahalıya mal olacağı mesajını vererek zaferi amaçlarlar. Bu tasnifin ve tanımlamanın doğru olduğunu ifade etmek mümkün değildir. Çünkü, Napolyon dönemindeki savaşlarda sadece insan gücü kitle halinde kullanılmamış, Napolyon özünde uyguladığı örnek manevralarla ün kazanmış ve bu nedenle de Batının‘savaş tanrısı’ sıfatı ile tarihe geçmiştir. Birinci Dünya Savaşı’nda sadece ateş gücü değil, insan gücü de kitle halinde kullanılmıştır. İkinci Dünya Savaşı ise sadece manevranın değil, ateş gücünün de yoğun bir şekilde uygulandığı bir savaş olmuştur. Asıl önemlisi, ‘dördüncü nesil savaş’ olarak tanımlanan savaş şekli yeni değildir; güçsüzün güçlüye karşı mücadelesini kapsayan direniş savaşları ve bu savaşlarda uygulanan değişik direniş ve gerilla yöntemleri savaş tarihi boyunca denenmiştir ve bu tür mücadeleler savaş tarihi kadar eskidir. Çinli Sun Tzu, M. Ö. altıncı yüzyılda direniş savaşlarının teorik esaslarını yazmış; gerilla sözcüğü ilk defa 18081814 tarihleri arasında cereyan eden İspanya Savaşı’nda, Napolyon Ordusu tarafından yenilgiye uğratıldıktan sonra küçük birliklere bölünerek direnişe geçen İspanyol Ordusu’nun uyguladığı ‘küçük savaş’ anlamında kullanılmıştır. Lawrence, Mao Zedung, Vo Nguyen Giap, Che Guevara ise hem direniş savaşlarına liderlik yapmış hem de bu tür savaşın strateji teorisine katkı sağlamıştır. Zaman içinde bu tür savaşlar, ihtilal savaşı, ayaklanma savaşı, direniş savaşı, gerilla savaşı şeklinde tanımlanmıştır. Günümüzdeki moda kavramlar ise ‘düşük yoğunluklu çatışma’ (doğrusu ‘düşük şiddetli çatışma’dır; İngilizce’de ‘şiddet’ anlamına gelen ‘intensity’ ABD’nin Afganistan ve Irak, İsrail’in ise Hizbullah karşısında yaşadığı zorluklar, ‘dördüncü nesil savaş’ tartışmalarını gündeme getirdi. Direniş savaşını uygulayan Hizbullah, kısa süreli konvansiyonel imha manevraları için yapılandırılmış olan İsrail Ordusu’nu, uzun süreli bir yıpratma savaşına zorlayarak başarı kazandı. sözcüğü ‘yoğunluk’ şeklinde tercüme edilmiştir, yoğunluk sözcüğünün İngilizce dilindeki karşılığı ‘density’dir), ‘asimetrik savaş’ ve ‘dördüncü nesil savaştır’. Nasıl tanımlanırsa tanımlansın direniş savaşında başarı, mücadeleyi zamana ve daha geniş coğrafyaya yaymaya; hasmı beklemediği yöntemlerle karşılamaya ve ona beklemediği zamanda ve yerde darbeler vurarak iradesini kırmaya bağlıdır ve direnişçiler öncelikle hasmın mücadeleye devam iradesinin kırılmasını esas alır. manevraları için yapılandırılmış olan İsrail Ordusu’nu uzun süreli bir yıpratma savaşına zorlayarak ve asimetrik yeteneklerini kullanarak başarı kazanmıştır. Otuz dört gün süren çatışmanın sonunda İsrail; ? Hizbullah’ın savaşma iradesini ve direncini kıramamış, ? Hizbullah’ın füze atma yeteneğini yok edememiş, ? Lübnan’ın güneyinde bir tampon bölge oluşturarak güvenliğini pekiştirememiş, ? Lübnan’ı ve Lübnan üzerinden Suriye’yi şekillendirmek için avantajlı koşullar elde edememiştir. Bütün bu nedenlerle İsrail askeri gücünün Lübnan’da başarılı olduğunu, askeri hedeflerini elde ettiğini ve politik amaçlarını gerçekleştirdiğini söylemek mümkün değildir. Hizbullah’ın başarısının kriteri ise İsrail’in başarısızlığıdır. O halde en azından savaşın bu safhasında Hizbullah’ın başarılı olduğu ve İsrail askeri gücünün ‘yenilmez’ sıfatının yara aldığı söylenebilir. Bu şartlarda İsrail, otuz dört gün süren savaşta kendi askeri gücü ile gerçekleştiremediği politik amaçları için Lübnan’ın güneyine çok uluslu askeri güç istemektedir. Napolyon’un generallerinden Antoine H. Jomini’nin ifadesi ile savaşın prensipleri zamana ve silahın cinsine bağlı değildir ve kalıcıdır. Değişen, savaşın doğasıdır. Yeni teknolojiler, silah sistemleri, yöntemler ve özellikle de asimetrik direniş yöntemleri savaşın doğasını değiştirmektedir. Direniş savaşlarının da doğası değişmektedir. Güçsüzü temsil eden direnişçiler, güçlünün hassas noktalarını belirleyerek ve bu noktalara darbeler vurarak güçlenirken, güç dengesini değiştirebilmektedir. Devlet dışı gruplardan oluşan direnişçiler, yeni teknolojileri kullanabilmekte, coğrafyayı bölgesel ve kürsel ölçekte yayabilmektedir. Özetle, küreselleşen dünyada devlet dışı direniş gruplarının, bölgesel ve küresel direnişin, bölgesel ve küresel gerilla savaşının önemi ve etkinliği giderek yükselmektedir. Hizbullah militanları...