Katalog

SlY ASET 83 3 Geçiş döneminde esnek çözümler.. ERBİL TUŞALP M illi Güvenlik Konseyi'nin hukuki varlığı hafta içinde sona eriyor. TBMM Başkanlık Divanı'nın oluştnasıyla Türk siyasal yaşammda bir perde daha kapanıyor. MGK biçim değiştirerek Cumhurbaşkanlığı Konseyi adı altında Anayasal bir kurum olarak altı yıllık bir süre daha iç ve dış siyasal gelişmelerdeki ctkinliğini sürdürecek. Geçiş sürecinin ilk basamağı olarak kabul edilen Baskanlık Divanı oluşumunu izleyecek gelişmeler, aşama aşanıa "kendimize özgü demokrasi"mizi biçimlendirecek. TBMM Başkanlık scçimi ile ilgili olarak gündeme gelen sorun karşılıklı anlayış ile aşılrnaya uğraşıklı. Siyasi kulislerde Başbakan Biilend Ulusu'nun Meclis Başkanı olması konusundaki ısrann gerekçeleri şöyle.sıralanıyor: • 12 Eyliil rııh ve felsefesinin TBMM çatısı altında sürdurultncsi, • Zor dönemde hükümet görevi Ustlenen Ulusu'nun onıırlandırılması, • Mecliü Başkanlıgı görevini Ulusu'nun da arzu etmcsi. Deınokrasiye geçiş süreeine geniş bir "ittifak arayışı" içinde girmcye meyilli ikti dar partisi ANAP'ın Meclis Başkanı konusunda da peşin yargı ile hareket etmeyişinin sorunun çözümlenmesine büyük ölçüde yardımcı olduğu gözleniyor. ANAP'ın "Meclis Başkanlıgı" sorunu ile "bakanlık sayısı" sorununu içiçe çözme eğilimi ve bu eğilime bağlı pazarhklar siyasi gündemi uzun bir süredir dolduruyor. Meclis Başkanlığı için cumartesi günü sona eren 10 günlük başvurma süresinin büyük bir bölümünde başkanlık için başvuru yapılmaması da bu konuda sürdürülen ince hesapların kanıtı. Anavatan Partisi Genel Başkanı Turgut Özal da başvuru olnıamasına ilişkin bir soruyu yanıtlarken Anayasal sürenin "boş yere" konulduğunu söylemekten kendini alatnadı. Meclis Başkanlıgı konusunun Türk siyasal yaşamında bir pazarlık ve uzlaşma ile çözümlenegeldiğini bilen siyasi gozlcmciler iktidardaki Anavatan Partisi ile muhalcfeti temsil eden HP'nin uzlaşmanın kanadı olmadığı görüşündelcr. Uzlaşmanın "bir başka zeminde gerçekle$mesi"nin gerek Anavatan Partisi'nde gcrekse HP'dc bazı "ice döniik öfkeler" ürettiğini söylemekten kaçınmıyorlar. Turgut Ozal Anavatan Partisi'nin Başkanlık için uzun bir süre aday göstermeyişini "daha erken" diye açıklarken HP Genel Başkanı Necdel Calp bazı konularda MDP ile işbirliği yapabileceklerini vurgulayarak "adaylarını yıpralmamak için" partisinden bir başvuru olınadığını söylemekle yetindi. Anavatan Partisi'nde Meclis Başkanhğı konusu parti içi çelişkilerin ortaya çıkmasına da neden oldu. Başlangıçtan beri çok renkli bir görünüm içinde olan Anavatan Partisi'nin serdümeni Turgut özal, Başkanlık konusunun gelişimine göre dümen kırarak iç gelişmcleri kontrol etmeyi yeğledi. Başbakan Ulusu konusunda anlaşma olmaması durumunda eski bakanlardan Haydar Özalp ile Kazım Oksay adı duyuruldu. Özalp ile Oksay'ın özal hükümetinde bakan olarak görev alabilecek kişiler oldukları dUşUnUldüğUnde, yapılan hesap iyice açığa çıkıyor. Aynı durum Anavatan Partisi'nin Meclis Grup yöneticileri için de sözkonusu. Grup yöneticileri olarak seçilen Sudi Ne$'e Türel ile Ercüment Konukman'ın da hükümette yer almaları bekleniyordu. Dr. Konukman'ın sağlık konusunda çok erken demeç vermesinden sonra gelişen bu olay parti içi dalgalanmalara kanıt olarak gösteriliyor. özal'ın yaşadığı zorluklar içinde seçim bildirgesinde açıkladığı bakanlık sayısı konusundaki gelişmeler de var. özal'ın en çok 20 olarak belirlediği bakanlık sayısının gerçekleşmesi için yasal değişiklik gerektirdiği görüşünü savunanlar var. Bu konuda bir başka görüş de, "yenl bakanlıkların kurulması, var olanların bölünmesi, birleştirilmesi veya kaldınlmasının devlelin başı olan Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile, kur dııgu hiikiimel için zaten TBMM'den giivenoyu isteyecek olan Özal'ın mutabaka(ına baglı oldugıı" biçiminde. Belirsizlikle başlayan Anavatan Partisi iktidarının Meclis Başkanı ve bakanlık sayısına ilişkin sorunlara yönelişinde zorlukları aşmak için bir tek anahtarı var: "Esnek uygulama". Ekonomik gerekçelerle Meclis Başkanlıgı, bakanlık sayısı gibi sorunlara yabancılığını üzerinden atamayan geniş kitleler için ise tek sorun günlük yaşamın ekonomik gerekçelerle giderek zorlaşması. Ana muhalefet partisi HP ile, aynı tabanda örgütlü SODEP'in üç bankanın kurtanlınası operasyonu ile ilgili yaptıklan açıklamalar, geçiş sürecinin selametinin sosyal dcmokrat kanadııı birlikteliğinden geçtiğini vurguluyor. Her iki çıkış da Parlamentonun içinde ve dışında yakın bir gelecekte muhalefet mekanizmasının işletileceğinin işareti olarak değerlcndiriliyor. lçtüzük hükümleri uyannca çalışmalanna başlayan TBMM'de bütün dikkatler şimdi Anavatan Partisi içindeki dengelerin değişmesinde yoğunlaşıyor. Siyasal gözlemciler Anavatan Partisi'nde değişen dengelerin HP ve MDP'ye ne biçimdc yansıyacağını merak ediyorlar. ' 2 Wül 1980 harekutıyla başlayan bir dönem seçimler, mily m j A n a y a s a < p a r l i l e r i n kuruıu,u, letvekillerinin yeminiyle yerini bir yenisine bıraktı. 23 ekim I98l'de oluşturulan Danışma Meclisi 1 aralık 1983 'te soh toplantısını yaparak fiili çahşmaxını tamamludı. DM ile birlikte Kurucu Meclis'i nluşturan MGK üyeleri de Evren'in Cumhurbaşkanlığı'nın birinciyılında görevlerini yeni kuvvet komutanlarma devrettüer. MGK üyeleri TBMM liaşkınlık Di vanı 'nın oluşmasıyla birlikte Cumhurhaşkanlığı Konseyi üyeleri olarak görev yupacaklar. DM'nin yerini TBMM alırken.DM üyelerine yaptıklan çalışmalardan dolayı teşekkür eden Cumhurbaşkam Evren son oturumda "Türkiye Büyük Millel Meclisleri de aynı tempo içerisinde çalıstrsa, bir çok kanun boşlukları zamamnda doldurulmuş olur ve mevcul sıkıntılar ortadan kalkar" dedi. (FotoRraf: ERDOĞAN KÖSEOĞIU)