Katalog

CUMHURİYET EKONOMİ YEDt Başbakanlık görevini devrederken Süleyman Demirerin verdiği bilgıler Bülent Ecevit'i hayrete düşürür, bu kadarını tahmin etmemiştir SÜLBMAN DEMİREL, BÜLENT ECEVİT'İ NASL H/VRETE DÜŞÜRDÜ? B eçtlfllmlz ocok oyında blrgun, Iklnci MC Hükumetinln boşkanı Süleyman Demlrel. görevini CHP liderl Bülent Ecevife devretmek üzere Başbakonlıâa gelir. Eeevit hukumeti daha ikinci haftasını doldurmuşiur. Oemirel'in özellikle ekonomkk durumla ilgili olorok verdlği bilgılar Ecevit'i şaşkınlığo düşürür. Devralmokla otdugu «enkozı» bilmektedır. oıtıo «Bu kadonnı lahmtn etmemlftlM Demiret Başbokonlı<k makomından oyrılırken yüzünde adeto «muılp* blraz da «oloylı» blr irade vardır. Ecevll hemen telefana sorılır, Malıye Bakonı Ziya Mııezzlnofllu'nu arat. «Genal •konomlk durumun, özelllkle borçlann blr envanterlnin çıkarılmatınıı Ister. Orıayo çıkan tablo «akıl olmoı» nltellkıedlr. Molezyo'daki adı sanı bilmmeyen bir bankodon tulun do, her gün Türkiye'nln enseslnde bozo plşlran uluslororası kuruluşlarc dejjin uzonan blr zlnclr ülkeyl kıskıvrak boglomıstır. blr yardım önceslnde göz önünde tultukton noklalor eercekleştlrılmiştı. İş resml gorüşmelerfn yapılması ve İMF'nln «refil ifik> yakmasma kalmışiı. lar araeında «lyl blr ••clm» yapmış ve doha önceden alınan karorlorın ışıflındo heyet pek de zorlanmamıştı. Aradan 6 ay geçince İlk roundda Türk ekonomisi üzerino bitgi verilirken İMF odına gdrüşmeleri yurüien Amerlkolı heyetten bir uzman, alınon kararları yerlnde bulrnuş olocak kl. yeşil ışıgın yanocoflını ıma eden bir söz eımişl(r «Slz bu korarfardan sonro, yefll tftğm yonmosı hallnd», ulutloraratı bankalordan para bulabllecek mlslnlî?». Aslındo bu cok anlomlı blr soruydu. Gerçekıen ıMF'nin İki özel nokta İMF özelllkle ikl nokta üzerinde duruyordu. Bırinclsi. sanaylleşme politikası ve Ihrocata donük bir sanaylleşme. Iklnclsi de, kalkınma hızının düşük lutulması. Her iki noktonın temelinde de «dif flnantmon gereğU ve bunun nasıl sağlanacağı sorunu yaimakiaydr. Asltnda her ikl nokta da, Nlyet Mektubu'ndan sonro sadece IMF'nln degil. baş ortayo çıkması. vorolan Ithalat bltoşimlnin değişiirilmesl. bunun yanında yabancı sermoye yatırımlarmın ortmoaı demektlr. Borc olarok verllen her blr dolar karşılıÖmdo bugün geri kolmış ülkeleı ana para. faiz. ek Ithalat ve yoboncı sermaye transferl olarak seklz dolar ödemektedirler. Onun ıçtndir kl. kalktnma hızı ve sonayıteşme politikast uluslararosı kurutuşların üzerinde en cok durduğu noktaların boşındo gftllr. «Koşullar olumlu» Türk heyeii görüşmeleri bltlrmlş, Nlyat Mektubu'na sıra golmlşll. Maliye Bakonı Zlyo Müezzınogiu Amerlko'ya g.'lmlş, yapUğı görüşmelerden sonra «kofulları oiumlu» bulmuştu İMF o torlhlerde oylesine aşka Oelmlşil kl. görüşmeter bir hafta gibi rekor bir sürede aonuclanmış ve meklubun onoylanması lcln dokümonlor İMF Yönetlm Kuruluno Bunulmustu. Niyet Mektubu'yla blrlikte İMF uzmonlarının «olumluı gorüçü de ekte yer alıyordu. Vönetim Kurulundon gecen mekiup fiilen Türklye'ye «yefll ışıkı yakıyordu. Hober dünyaya yoyıldıgındo uluslarorosı bonkalor coklan yerti bir borc erteleme programı ve toze paro olanaklanm dü$ünmeye ve planlamaya başlomışlardı blle. I I DEMIREL BAŞBAKANLIKTAN I AYRILIR AYRILMAZ, ECEVtT I TELEFONA SARILIR VE MALlYE BAKANI ZÎYA MÜEZZINOĞLU'NDAN DIŞ BORÇLARIN ENVANTERMN ÇIBCARILMASINI ÎSTER... Borç aromaya koyulmak Ecevll hukumeti işte bu koşullardo dış dunyoda borc oromoyo başlamıştır Yenl hükümetin dış politikası ve bugiine de0in ttlenen iktlsaı polılikosmda bır defllşlklik olmayocaöına göre. Balı Dünyası lclnde kolınocok, dolayısıylo Ulusiororosı Pora Fonu'ndan (İMF) gecHecekilr. İMF'den gec me kararı Boşbakan Ecevlı'ın Cankoyo'dokl Orçlşlerl Bakanltgı Konutundo dOzenledifli bir toplantıda alınır ve durum teleksle VVoshlngton'o blldirlllr. I I I I | ı Evdeki hesap Ne var kl. rvdekl hesap carşıyo uymadı ve Türklye'nln iclnde bulunduğu torlhlnln en aflır bunolımınm salt cekonomlk^ nltellkler (aşımadıdı anfaşıldı. Bu nedenle Müezzlnofllu yenlden bir Anıerlka gezİBl yapmok gereğlnl duydu. Arkasındon Ecevit'ln lutumu defllşll: «Blı de parayı batka yerden buluruı.» Iste, bu yonıltır kl. İMF'nln dolayısıyla ABD'nin lavrtnı bugun lcln defllstlrmtş gorünüyor. Porteklz'de Soares'l dosürdükten sonra paro verenler Ecevit'i sıkiBtırarak pora vermeyl denfyor... Tiirk Heyeti Washington'da İMF'nln binosı Washlngton'<to Dünyo Bankaeı blnasıyla karsı korşıyadır. A8D Başkamnm ünlü Whtte HouSd'u (Beyar Soroy| Ise. bu Ikl bınanın hemen bırkac yüz melre ötesinrJe yer olmaktodır Türk kamuoyunda ıfazla göıe çarpma maıı* ve bir yondan da «Işln Q«IWI*IU*I gellfmnl* ocıSındon Türk Heyeti ABD'ye geldiğinde, gsrcekte iMF'nin önerebileceğl önlemlerln tumü alınmış bulunuyordu. Kamu harcamaları kısıdanmıs, krediter sıOırlandınlmıs, vergi paketl hazırlanmıf. (iyattarın denelim oltıno olınmosı yönünde ek önlemler üzerinde durulmuş. ihracata yönelik blr sonaylİBşme modell öngörülmflf, kısaca uluslararası moll kuruluşların I I I •borc «erileblllr blr ulke oldugunu» oçıklomoBindon ve «yefll ışıflı» yakmasındon sonra Türkiye, Peru ve Porteklz ile blrlikte «nlyet mektubuno raflmen borc aiomoyan ülkelen aroBinda gelmlstir. Sorunun anlamı. ancak aradan attı ay geclnce ortoya cıkmıştır. Aslında bu tür görüşmelor icln ülkeler en yetkln uzmonlarmı göndermektedirler VVashington'a. Türkiye de varolan uzman lo Dünyo BankaBt olmok üzere. dlger uluslarorası kuruluşlann üzerinde en cok durocagı nokto olacaktı. «Dış yardımım nastl ve hangl koşullarda verllmekte olduğunu, bunun ülkeye getlrdlfll maliyetln «ne» otduflunu Türklye en somut ve açık blçlmde yaşayacaktı, Cünkü dış yardım demek, bunun korşılığının daha büyük bir mallyetle ödenmesl demektlr. Yenl ıthalat zorunluklarının Yalçtn DOĞAN