Katalog

CUMHURİYET EKONOMt DÖRT imf'nin «acı BREZILYA: IMF, BAŞKAN GOULART'I OYALADI; DARBE GERÇEKLEŞİNCE, DE HER TÜRLÜ GÜVENCEYİ VERDİ. rezilya'do sendikalorm güçlü destefllyle, 1962 yılında onbeş yıllık blr Israf, enfiusyon ve dıs borçlanma politıkasının Köıü mirasını devralan Başkan Goularl'ın, demokratik rejlm çerceveslnde yapabılecekleri çok sınırlı kalmışlır. Klml tktısalçılann. Brezilyo'da «llhal IkamMİ V0luyla» sanayileşme polltikosının sınır;arına vorılmış oldugu ve ic pozarı genişletmek icin tek carenin. toprok reformu gibl yapısal dönüşümlerden, yoksul keslmin geltr düzeylni yükseltecek önlemlerden geçmesi gerekttgl yolundaki önerılerl, yelerl! slyasal destek sağlanamadıgı içln yaaomo geclrllmezken. 1963"de önefilen Isllkrar önlemieri de aynı nedenle gerceklestirKememlstlr. APİTALİST OÜNYA SİSTEMİNİN EN ETKİLİ tÜST DENETİM OROANI» OLAN IMF (ULUSLARARASl PARA FONU)'NUN. SÜZOE SALT EKONOMİK ÖLCÜTLERE DAVANARAK ALDIÖI KARARLARIN, 0 NEROlöl ılSTİKRAR RECETELERİı NİN SİYASAL AMAC VE SONUÇLARl. PEK COK ÖRNEKTE BEÜRGİN 8İÇİMDE ORTAYA ÇIKMIŞTIR. IMF brezil\o, potekiz ilad»nedir? peru örnekleri... K RECETESİNDE YER ALAN VE ÖZONDE ÇALIŞAN SINIFLARIN DAHA ETKİN BİÇİMDE SÖMÜRÜLMESİNİ AMAÇLAYAN «ACI İLAÇı. NİCE ÜLKEDE GREVLERE. GÖSTERtLERE YOL AÇMIŞ, DEMOKRASİNİN SONU VE ULUSLARARASI KAPİTALİZMİN İ8TERLERlYLE UYUMLU, BASKICI YÖNETİMLERİN, ASKERİ DİKTATÖRLÜKLERİN BAŞLANGICI OLMUŞTUR. • • mış olup, Porteklz'de demokraelyl kurtormok tçln yenl hükümeı formülterl aronmaktodır. Demokrasiyi blr lürlü tclerlne slndlremeyen ve diktolörluk yıllorının ozleminl ceken ktmllerl Ise, tüm bu çabolorın boşarıstzlıkla sonuclonmasını ve «topun blr k«z daho k*ndl ayoklanna beklemekiedlrler. • • ! j ! PERU: I DEVLET BAŞKANI BERMUDES: «DEMOKRASİYİ GETİRME ÇABALARIM BAŞARISIZ KALIRSA, EN BAŞTA IMF SORUMLU OLACAKTIR» B ne ülke lclnda kondısinl «dı» baıfcılora bcr yun *4nwkl«» suclayanloro, ne de «IHIkrar önlamtarlnln •ulandtrıldıgını» ıleri suren uluslararası kredl odoklarına yoranobiien Goulort. 1964 başında son bir umutla IMF" nin kopısmı calmışiır. IMF. Goulort'm «Iflnl bllirm«y*> karorlı ASD'nln tollmatıyla, blr oyalama taktlgine başvurunca Goulort. ülkeslndeki sol oktmlorın önerilerı doğrultusunâd, bır dönüş yaparak rodikal bir toprak reformu uyguloyocogım ve yaboncılaro att petroı rafinerllerlnl milliteştirecegini ocıMomışlır. Ne var ki bu dönüş. eoldokl (raksiyonlardon önce, uzun süreden berl blr safl darbe lcin hazırlanmakta olan gruplan blrleştlrmiş ve 1964 nlsonında Goukırt'ı dovlren Silâhlı Kuvvetler yönetime elkoymuşlardır. Darbeyi hemen izleyen günlerde yenl hükümet IMF lle moBOya oturmuş ve •h«r lürlü güv«nc*»yi vererek yenl blr «•tondby» anlaşmasına varmıştır. deeieklerle ayokto duran Sosyallst Paril azınlık hükümeıt aeçtlfllmlz aralık ayında. IMF lle göruçme holindoyken güvenoyurtu yittrnılş ve düemüştü. Gerek Komünlstler, gerakas MuhalazakOrlar, IMF önerileri doflrultusundaki tltilkrar önlamleriı pokeüne korşt ctkarok hükumelı düşürmoyı yefllemlşterdl. IMF tse, sosyal demokrot Soares hükümet Inln düşmeslne yol ocon önlemler pakettnde israr ediyor ve 50 milyon dolarItk Iklncl kredi dillmlnl vermek icln yenl blr devalüasyonu buyüme htzının % 6'dan % 3'e duşürulmoslnl. kotnu yatırımiarının sıntrlanmaeı ve bütce ocığınıtı azaltılmasını. falz oranlarının yükselltlmeslni ve ücrellerln sınırlandırılmosını şort koşuyordu. hunekıie en az 750 milyon dolar orta vadell kredi vaadsden 14 zengln Baiılı ülke de. kesenln oğzını ocmak lcin IMF'nln «y«fll ifiO'*na bokıyorlor ve IMF «acı ilac»ını eksiksiz uyguloyocok bir yenl hükümetln kurulmosınt bekllyorlardı. P Oöz ucuykı IMF'ye bakarak vergl ve larım ralormunu gurceklestlreceOinl; but eru örneğl. IMF «aeı Itocnnı uygulamokto ktml askeri yönetimlerin bMe güclük cekebileceiJlni gösiermesi açısından llgınctir. Ülkeye önemit ölcüde dövu soflloyon ançuvez balıklormın başka deniztere göcmesl gibl şansaızlıkların do kolkısıyla. kendtsini tom bir ekonomlk cıkmoztn lcinde bulan ve dış borclarını 6deyerrtez durumo düşen Peru askeri yönellml, gecen kaeım oyında IMF ile masoyo otur C8 acıklorını, kredi hocmlnin genlşlemeslnl ve ücret artıştarını sınırlayarok enflasyonu denetlm oltıno olocaâım voadeden ve 1963'de yenl bir devolüasyon yapan Goulart hükumeti, böyiallkle eski borclarını erteleteblleceğlnl ve «Uue para» bulaüileceğinl ummuştu. Bu arodo çetln gorüşmelerden aonra AID'den 390 milyon dolariık bir kredl koparon Goulort, özellikle subay ve memur kesimlncten geien boskılora dayanamıyarak % 7O'« voron ücret zamlarına razı olunca, AtO söz konueu kredlyl asktyo atmışlır. Goutart'ın, Brarilya'daki ABD şlrketlerlne karsı bir tavır almast ve kâr tranıferleriM olanak lonıyan yasoyı degıştırmeyu kolkışmaei lao ABD lle olan UlşKilerlnl büsbutün cıkmozo sokmuçtur. Karamız ve yalpalama lutumuyla PORTEKİZ: IMF'YE GÖRE, ÜCRETLER VE KAMU YATIRIMLARI SINIRLANMALI İDİ. Bu koşullor altındo ve gene Soares'ln llderllflinde oluçturulan Scsyalıst Muha(azakâr koallsyon htikümetinin mayıs baslarında IMF ile anlaştıgı açıklandı, Buna gore % 6.5 oronında blr devalüasyona gidlllyor ve bunu mlnldevoluasyonların Izleyecegl kabul edlliyor. Ilyot ve ücrei arlışiarımn % ZO'de dondurulması, vergllerln arttırılmaeı ve folz oranlarının yükselıilmesl öngorülüyordu. Sonuç olarak hepsl de ekonomlyl daraltıcı, IŞBlzliQl arttırıcı ve holkın alış gücünü eınırlayıcı nltellkte olan bu önlemlerln Soares'ln yenl hükümetine de «hayır getlrmevecefll* ve kamuoyundakl desteglnl orttırmoyacouı meydandoydı. Nlleklm bugiin. dlğer etkenlerln de aroya glrmeslyle, Soares'in Ikirtcl hükumel denemesl d» baearısızlıkla sonuçlan mak zorunda kalmışlı. Bu görüçmeler 8Onucunda varılan tstandby> aniaşmosma göre Peru parası Sol, serbesıce tdolgolonmoyoı bırakıtacak, pötrol ve bazı gıdo maddelerındeki devlet sübvaneiyonları kaldırılacak. parakredl hacml doraltılacak ve ücret arlışlarını sınırlomodo kararlı blr lu(um Izlenecektl. Ne var M, Uk Ikl ayltk uygulomado. dalgalanmaya bırakılan Sol, % 75 oronında defler yftirlrken diğer önlemlerln tam uygulanamaması üzerlne IMF. voadettıgl 90 milyon dolariık kredinln ilk dlliminl ve ondon daha önemllsl •y«fll ı»ıflı»nı oekıyo almıştı. Bu nedenle ABO hükümetl ve âzel kaynaklar da Peru'yo yenl kredl acmakton vazgeçmlş ve Generol Morales Bermudes cok zor blr durumda kalmıytı. Yöneliml lik fırsatto 8lvillere devretme nlyetlnde olduğu (ArfcMi 1t. •avforia) U ı zun blr dikıatörlük ve ealkontılı blr | «ara re|lm» doneminden sonra demokrasiyi kökleştlrme cobotarında. IMF •aeı llacnnm yol actıflf sorunlarla karşıloşan blr ülke de Porteklz'dlr, Anımsonacagı gibl, Soayalist Marlo Soares'ln. dış