Katalog

CUMHURtYET EKONOMİ ONÜÇ Arap dünyasının petrol dolarlarında ipin ucu yine batılı bankaların elinde Saudi Investment Banking Corporation'a Amerikan, Alman ve Japon bankaları oıtak buidnuyor ürklye'de EOTI yıilarda yoygın b)r Inonc Arap dünyaBinın pelrodolarının ülkemize koynak yapıiabliecegi nokta3inda odaklaçıyor Özellikle CHP'nin üzerinde durduğu «Halka T«ar1el»ne gön» Bolı teknolojial, Arop parasıyla Turklye'da bu lusocoktır. T bankaiorc Chose Manhatton (ABO) Commerzbonk (Alman) ve industrlal Bank of Japon. Konsorslyom kendl oroaında toplamyor ve en kârlı alanda yatınm kararı veriyor. Banquc Arabe et IntMnatlonate d'lnwelltsntMt 1973 yılında kurulmus Wr banko. Bu bonkada Arap dünyosındon Kuveyt. Sudon Tunus. Lubnan Kalar ve Abu Dhabi yoralmokta. Ama Baiı dünyasının önde ge lun bonkalan da bu bonkada hieae sohlbl. Bonkonın bir kordeş kurulusu daha var. Compony Arab intornational d'lnveeimant odını tosıyan bu kuruluş, llklnden farklı bir yerde. Lüksemburg'ta kurulmus. Bunda v«r gisel tasalor önde gelmlş olsa gerek... Bu kardeş kuruluşun da onak oldugu başka bir kordes kuruluş var. Devalopfmeni Board ot Stnoaeor* yoluylo banko Asya ülkalerine yoyılmo olanofclan arıyor. 1970 öncesl ve sonrası kurutan banka lar orosında kurat d«0işrnlyor. Denvtlm şı veya bu blçimda Batt dünyasının kurumları elinde. Unlon ö» Bonqu«« Arab** t* Fran calH (UBAF), Avrupa Arap Bankaaı adını laaıyan EBİC, Banqıı« Fıonco • Arab* d'inlesliaamanıa IntartMtlonal bu alanda tlpik örnekler. Arap dunyasının etklll yayın organı •The Mlddto East» eytül ayındo OrtaDoOu'daki bankocılık konusunda blr ek yoyınladı. Peiro.un yaratlıQı lonların. nereler». nasıl aklıgmın güzet Ipuçlorı yerolıyor bu <Je0erl«ndlrmede. Saudl inmtlmMiı BankJng Corporottoo 1976 yılında kuruldu. Suudl Arabistan. yüz de 65'lik blr payta llk ortak olarok yeralıyor. Dlfler ortoklar, Balı dunyasının molor YÜZDE KAÇ? 1973 yılı boşlorında Aroplor Batı sirkel lerind» hlaae satın aldıflındo eermaye sını rı Alman çansolyeeı Scftmldi ağzından (or mülleşmiçtl. Schmldl. sermoye eımrının yüz de 10da kalacağım soyluyordu. Gercokten. o gunden bu güne kural bozulmadı. GorCi şimdl zaman zaman sermoyesi yüzde 100 Arap bankalorına all olan kuruluş ve bunkalar kurulmuyor deflll. Bunlardan blrı Gull ın.ernolional Bank (GIB) odını taşıyor vedl ülkenin oluşlurdufiu bankanın Başkoriı Al Saboh aynı zamando Kuveyt Peırol Bo konı olarok gorov yopmokto, Londra'da çolıç ınclarını yürülen bankanın boşı Al • Sabalı geiişmelerden umutlu olduflunu söylüyoı Amo umuıiun ne ölçüd» yeıecefilnl dohc zoman k Vüzde 100 Arop s«rmoyestyle kurulor bankaları bekleysn tehlike yatırım alonları nın Balı tarafır.dan kiBitlanması. YUNANARAP BANKASI Bir de slvrilen blr bankocılık lllşklsl Yu nan Arap Bankast. Paranın parayı cekttfl. kuralım kamtlarcosına kurulan bu ortoklık la Arap poyı yüzde 65. Böylece. Yunanlslan da tlk kez bir yabancı bonkoya yüzde 50 nın üstünde ortaklık hakkı tanınmrş oldu Aıap poylcrı Kuveyt ve Libya temsll sderkon, Yunanıstan orlaklığa Yunan Mllli Ban kası aracılığı ile katılmış durumdo. Başarısız bir bankactlık alanı ise Mısır. Arap diinyasının icinde 1970lere dek oııemli blr yer tutan Mısır. lüm oyrı;olıklı hüKümlerine karşın blr lürlü isledlği gellşmo yi tutturamıyor. 1974 yılında cıkonlon 43 no' lu yaso yabancı bankalara ceşltll bicimler do Mışıra gelme olanoğı yarattı. Ama sonuc yine de tstsnon duzoyde Poirol dolaılarından yararlanma olanakiarı araşlırılırken tüm bu (jellşmeleri hesoba katmak gerektyor. ': BATI BANKALARININ.HABERLEŞME MERKEZ LERİNDEN IBİR GÖRÜNÜM fiorçlanma süreci içinde kurumsallaşan kârlı bir meslek: Bankerlik ürkiye'nin borcibnmo sürocl Içlndc bankerlik de kârlı bir meslek oiorak kururnBaHoet) Türklye'de eermaye katıtımı ıle bonkacılık yopan 10 yabancı bankaya 8 tane doha eklendl. Ancak bunlar geneılıKle kuruluş ıznı olomodılar. Bu yüzden de larklı gerekçelerte «tem«lclllk> olarak kuruldular. T V«nlerln rtln ılma«» istendi BanKaların başvurularındo. «Baklenen foydolorın va a konomly* katkı.annın» bildirllmesl de leienlyordu. Türklyc'de bugün su yabancı bankaların lemsOciKfll var: CİTYBANK DEUTSCHE BANK AO. DRESDNEH BANK A.6. BARCLAYS BANK BERLfNER OİSCONTO BANK A.G. SAARLANDİSCHE KREDİTBANK A.G AMERİCAN EXPRESS CO WELLS FARGO rı alan Holandsa Bank Nedherland N.V.nln. bu tcez. tentBilcılık yaptıgı öflrenildı. l'emüilcilik yapan bankalar resmen mevduat kabul edemiyor. Ama para bulmo gtristmierinde bunların aracılık yapttflı herke&ce billniyor. ARACILAR... Yabancı bankalonn yanısıra blr da cracılık yapan yerll kuruluşlar vor. Maliye Bakanlığı heaap uzmonlorının yaptığt eap tonioya göre bu oracılar şu Islmlerden oluşmaktadır: • TRANSTÜRK HOLDİNO A.Ş. • BANKER KASTELÜLER • MUSTAFA OEVECt VE SUPHİ 9AYKAM • İNTER KOM (TALHA EBUZİYE • BURHAN SİNE) • BREMAR LTD. HOLOİNO Blr ds bunun dışmda Irlll ufoklı blr licarl kuruluş Baiıdon borç para girlşımlnde bulundu. Coflunun Izladlfll yöntem. Orneflin bu bankatar arasında an Q6Zaesı olan Cıiybonk, •Türtt.y» •konomıal uterinde oraşiııma yapmak «e mall mamtuan ıncelemek amacıyla» geldl. Temsilcl bankaların betırsı; durumlorına Cephe Hü kurnetı «yoıal» nıtellk kazandırdı. 1 mori 1977 gunu yuyınlonan tebltfl ılo. «Yabancı bankalar borç p a a laelrilfll yapar» denildi. AncaK daho sonra buniann Izinaız cotıslıOı okla geldi. 8u kez yeni blr lebllğ hazırlandı. lki yılı askrn süredlr bankerlik yapan bu bankolordon." ıTiirkiye'd* blr Irtlbal büroau vcyo itmaUclllk kurmak ltt« TASFİYE EDtLENLER Şubesı bulunan bankalar Ise Kendllerlnı yuvaş yovoş tosflye edlyor. Ana nedeni «şube yo!uyla» calıçmonın yiiksek maJiyelli olmoaı. Nllukim. tosîlya kora Aimanya'dokl Işcüerln ellndekl dövtzleri toplayıp korşıiığım Turkiye'de Turk paraeı otarak vermok oldu. Bu kuruluşlar doha buyuk aracılara gotlrdlkleri bofç para karşılığı komlsyon aldılar. Bu kuruluşlar borç para vordıkterı kurulualardon resmı falzln yütde 30'u oranında oçıktan para aldılar. Para bulmanın en kârlı alan aoldlfll son yıllarda blr de Turk banka ve şlrkellerln de bankerlık yaplığı görülmekte. Bu kuruluşlar blr yandan aotmoye pıyaaosı ıçlnde tohvll, hisse senedl olım sotımı, oi6 yandan bankerlik yapmoktadır. Bu kuruluşlar da şunlardır: •> AKBANK MENKUL KIYMETLER • MEBAN 1TRANSTÜRK HOLDİNO'E BAĞ Ll OLARAK) • İŞ BANKASI MENKUL KIYMETLER • GENBORSA (CUKUROVA HOLOİNG İCİN) • ECZACIBAŞI YATIRIM HOLOİNO ORTAKLIĞI • MENTAŞ