Katalog

Cumhuriyet BORCLARIMIZ r n mcısı 2 EKtM 1978 SENARYODA, «KALKINMAK ISTİYORSANIZ, BORÇLANACAKSINIZYAZILIDIR VE BUGÜN GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER, DIŞ BORÇ OLARAK 250 MİLYAR DOLARLIK BİR YÜKÜN ALTINA GİRMİŞ DURUMDADIRLAR «Borc yidldln kamcMKlın, yoter kl ylğn ylğiıtiğin) gösterebilsln. Yokso blr flün gellr, «kamcı» şokırtısından fleçiwnez olur Yieltlenemeyen ylfllt borc kamburu altırtaa ezillr. büîülüc «fcamcıvyı eltnde tutanın boyunduruğu altına oirer. GürvLimOzun bir türlü ylglllenemeyen yıditlerl. toplom dış borclorı 250 mllyar doiarı aşan «gallarnekta olonı ülfcelerdlr. Kopltollst dünyanın «maıkazıierinde bunlor lcln yozılan •lylllkMvanı senoryoda. «kalkınmak Ittlyorsanız borclanacaksınaı, rjenmlşlır. Bu senaryoya göre. öncelori daha cok «yardım*. sonratarı daho cok «kradl* adı atiında «gellfmekta olan» ekonomılere safllanon dış kaynoklann: 9 Tüketlme harcanmayacaflı vs tumüyle verljnll yaiırımlara yönettlleceO'. • Boylelikle genişleyecek toplom yatırfm hacmînin büyüme hızını arttrocoflı; • Arian büyCrme hızımn öncelMtle Iç tukeilm) ve atşaıımlorı değlı ae lc tasorruflorı arlırocağı ve böylecs ttnarrut ocıgıının kaponmasıno yardımcı otocağı; • Yenı yatınmlarlo ceşiıierKllrlleceV üretim yopısının dışsatımlarm artmasına kotkıda bulunacağı ve böylece «d&Vlz açıOı>nın kaponacağı ve; • Borclanan ülkenln yebflecefiı varsoyıimt^nr. borçlarını bde BORÇ YİĞİTİN KAMÇISIL. BORÇ SARMALI tmonlı dnviail llfc k M 1U4 yılındo dıtordon borc aldı. Londradakl Palmer va Parls'lakl GoldtchmİMİ kumponyalarının verdlkler) 3 mllyon Starllng, yüz yıl •ürecek blr borçlanmo serüvenlnln baflangıcıdır. Babıâli. bu borçlanma •üreclnda blr türlü b*llnl dogrullomodı. Borclondrkca batlı. Bailıkça borclondı. Borçluluk yuku olttndo siyatal bağımsıılıgını yitlrdl; Ifl'uneu yüıyılın sonlarıno dogru yorısömürge devlet nltMİIğln» düatu. Ulkeda. inglllz v» Fransıı kumpanyosı olan O ı monlı Bankası banknot cıkorıyordu. Mallye, yabancı buyruğundaki Duyunu Umumlya'nln «llm gacmlftl. Nerede blr slyosal •ürtütma cıksa ve Bobrâll hongl yabancı devletie anlafmozhga d ü f u ; blrikmlş, süreai dolup bdBnemamia ve öd*fime*l ohiaıı borclar pazarhk mosasına çıkorılıyordu. Bu tarihsel serüven imparalorluk doflilıp cokünc«y« dttğln «ürmuf; Ankara'da kurulon hükümst, İBtanbui'un borçlarını ütll«nmlf, öd»m» türaal 18H'» dtğln uıanmiflır. O * • Türkly*. Iklncl Dünyo Sovafi »rttslnd* yanldan borclanma süraclna glrdl. Bu k«x koşullorın dadişlk oldugu an* siirülliyordu. Nt «ar ki y«ryütund*kt borclanmo slslamlnl oiuştvran oj|dan habarsizdlk. Emperyallal •istamln parasol luzoklarımn bitlncinda dsğlldlk. Uluılararaaı takalcl kapitallzmln yapifinı blllm acmndan artaya koyan kllapların yaıaklonması, toplumu körlüğa süruklamlşil. Blr ket borclandıktan sonra lağlanon paraıal gücü. tagiıklı üraılm omocıyla l»rMi yalırımlara yonatlamayan ülkalarln borclanmo •armolına dolanacoğını bllmtyorduk. Oyao bu konuda yopılan hasaplar şu «onucu varlyor: «Blr ulhe lwr yıl 1000 dolar borç alırsa. uzun sürmeden; borc. (alz ve anopara ödemeleri ulkeye glron para miktannı a«maklodır 10'uncu yıla gellndiOinds o ytl borc olarak alınan paranıti yüzde 90 dotaymda böliimü eski borc masraflarına ayrılmıçlır 20'ncı yıla gellndlfltndo. borc olan ülke, borç aldıgı her 1.00 dolar icin geemis borçlorın foiz ve anopara ödemeleri olarak 1.50 dolar vermektedir.» Güncel dünyamızda kapltallzmin borçlanma düzanl böylec* işfemakt*; a ı gallşmlf ülkalara borc, g»rc»k kalkmma lcirt değfl, bogımlaflırma va •ömürme amacıylo vriimekiadk. Ulualararaıı ünlii kradl örgütltrl bu makanUmamn oraclandır * fklncl Dünyo Savofindan »onro sürâkl«ndW borc boloğmdo Türkiya'nln bugün vardığı nokta düfündürücüdür. Oörtbeş yıl öncetlne de£in Türklyt lcln yolnız d«vlatten devlata «ayo uluclaroratı kradl ktırumlarından devlele borçlanma yöntemi geçerllydf. Bu osamayı do garide bırakmıj bulunuyoruz. MC hükumatlarl dönamlnda yaboncı lefecllerden yerli oze) flrkeilara oçılon kradllar al mıs yurumüş, Cumhurlyal davlatl bu tür borçlanma ılttamlnin ksfHI otmuaiur. Şlmdl Batı'da 220 bonkoya dafrlan ozal borclonmo ağının dökümü yapılmaktodır. Süratl dolmuş vaya dolmak üzara 5 mllyor dolar dolayında borc. yıllık 4 mllyor dolar dış licarat ocıgı «• loplom 15 mllyor doloro tırmonon borç yükü •Itındaykan, lcerd* va dışardo yodunlofan tlyatal bunalımlorımızı na•ıl cöıablllrlz? Kıbrıt, Ege va banzarl monınlorda pazorIık matolorına hangl gücla olurablllrlz? Acaba dtf borcların mengertMİna sıkıçmn» va borçlarını ödamak lcln yanldan borçlonmo sarmalına dolonmı* blr Türklya'nln na ölçüda bağımsıılıflı söz konutudur? Ellnlzdekl «Cumhurlyet Ekonomiı cklnl okurkan bu •orulann yamilarını aroytnız. UYCULAMADA NE OLDU? Oyso uygutamoda ne oimuştur? Soğlonon dış Koynoklor. k M örneklerde oyrıcalıklı blr azınlığın lüks tüketlmlne gltmlşlir. Kimi örnakterde goz boyoyıcı ama vertmsı? ya aa cok uzun vadell yalırımlara boğlanmışlır, Kimi orneklerde Ise. senoryonun öngorduftü anlamdo «verimU» yo Oanum VLAGAY (Arkası I I . Sayfada)