Katalog

CUMHURlYRT DERGİ ftl Kaya tırmanışı düşünMen aksine güç odaklı bfr spor değll. Bir satranç oy giblyapılacak hamleleri iyJ planlarniak gereklyor Flzyol gellşlrken bir fandan da zlhinsel egzersir^apıltnış oluyor. İstanbulla *gençler tırmanışa llk ad^mlannı Anadolu Hisarı'nda atı / / Gençler ürmanıyor ÖZGÜRÇAKIR • • • masıyla tırmanış, neredeyse hayatının tamamını kaplamış. Uğur, amatörlükten profesyonellığe uzanan serüvenını şöyle anlatıyor: "Ozamanlarsporakademisindeöğrenciydim.Sualtısporlarıylailgileniyordum. Kaya tırmanışı diye bır spordan haberdar bile değildim. Akadenıiden bir arkadaşım tırmanış yapıyordu. Böylece ilgimi çekti. Tırmanırken hem fizyolojik özelliklerinigeliştiriyorsunhemdezekânı esası, belirli bir teknik, denge ve vücut koordinasyonuyla zorlu kaya kütleleri üstündeyükselmeyedayanıyor. Güç odaklı bir spordeğil.Güç.tırmanışperformansının sadece bir bölümünü oluşturuyor. Uzunluklan lOmetreyekadardeğişenrotalarda, yanıtırmanışhatlarındahangihamlelerle ilerlendiği, işin teknik tarafı çok önemli. Bir satranç oyuncusu gibi yapilacak hamleleri iyi planlamak gerekiyor Böy lece fizyolojikyetilergelişirkenbiryandandazihinselegzersizyapılmış oluyor. Kaya tırmanışının tarihi 18. yüzyılın sonlannadenk düşüyor. Dönemin varlıkh insanlarıfetihamacıylaAlpler'inzirvelerirıe çeşitl i gezi ler yapmaya başlarlar. Bununyanındadağkoşullarınınincelendiği araştirmalar da bu sporu teşik ediyor. Zamanla amaç sadece zirve değıl, ona daha zor yolları kullanarak çıknıak oluyor. Çıkılanrotalar daha teknik vezorhalegeliyor. Öndengidenin(lider)herhangibiremniyetinin olmadığı, sadece ipi yukarı çıkarıp arkadangelecekleringüvenliğinisağladığı tırmanışprensibı, yaşanılan ölümcül kazalar sonrası değişiyor. Emniyet malzemelerınin ve teknıklerin gelişimiyle artık kaya tırmanışı son derece güvenlibirşekildeyapılabiliyor. Eskitırmanışçılarkendı emniyet malzemelerini kendileri dizayn edip denemek zorundayken, bugününtırmanışçıları sadece kayadatırmanmakiçintasarlanmışvedefalarca test edilmiş ekipmanla güvenliklerıni sağlıyorlar. Hatta bınlerce metrelik kaya duvarları üzerinde modern emniyet malzemeleriyle, asılı olarak uyuyabiliyor, günlerce süren tırmanışlan yapabiliyorlar. Ikiyüzyıllıkbirtarihselsüreçvegelişime sahip kaya tırmanışı, Türkiye'de çok yeni birgeçmişe sahip. Bilinen ilk dağcılık faaliyetleri Cumhunyet dönemınden sonra, kayakçılıkla birlikte başlamış. Yakın tarihlerde de üniversite kulüplerinin etkin çalışmalarıyla, gençler arasında popüler bır spor olmakla kalmamış, kendine bir sektör oluşturmuş. Bu konuda hizmet veren organizasyon şirketleri, eğitim kurumları, malzeme üreticileri gencinden yaşlısına geniş bir hedef kitleye sahip. Sportif kaya tırmanışı ise bu kulüplerde ayrı bir branş olmak yerine dağcılığın yardımcı bir alt kolu olarak ilerliyor. Bu da sporcular arasında anlayış farklılığı doğuruyor. Dağcılar için önemli olan sadece zirveye ulaşmakken, kaya tırmanışçıları zorlu kaya kütleleri üstünde en yüksek performansı amaçlıyor. Böylece, sportif kaya tırmanışı başlıbaşınabiralan oluşturuyor ve kendine dağcılıktan farklı bir kulvar açıyor. Sportiftırmanışçılar, yüksek zorluk derecesine sahip rotaları tınnanıyorlar. Marmara Üniversitesi Spor Akademisi mezunuUğur Yılmaz(26), 1996yılında tırmanışabaşlamışbirprofesyonel.K.aya tırmanışıyla tanışması bir arkadaşı sayesinde olmuş. Başlangıçta bir hobi olarak tırmanmış Uğur. Bu işten aldığı zevkin art S ıcakbirpazargünüderenınkenarında toplanmış bır grup insan... Gözler yukarıya çevrilmiş, olanca gücüyle bağınyor: "Atlaa! Atlaaa!" Fakat dik kayaların üstündeki genç adamın, düşünülenin aksine atlamaya hiç mi hiç niyeti yok. Ne bir aşk faciası ne de ekonomik krizcanına tak etmiş onun!.. O bir sporeu; Türk insanının henüzyeni öğrendiği alternatif spor "kaya tı rmanışı" y apıyor. O her pazar, Gebze y akınındaki Ballıkayalarcla görülebilecek onlarcagençtenbiri.Üniversitckulüplerininöncülüğündeyürütülendoğasporları arasındakayatıımanıiji neredeysebaşlı başınabirbranşhalinegelmiş. Özellikleüniversiteli gençler tarafindan ilgi gören sportif kaya tırmanışı. kulüpleri de aşarak bu işi profesyonelce yapan, yani bu ışten para kazananbirgrupoluşturmuş. Düşünülenin aksine tehlikeden uzak, yeterinceeinniyetliolankayatırmanışının