Katalog

Atina'daki Rum derneklerinin kapısını çalan Oral Çalışlar çok sayıda Büyükadah'ya rastladı. îçlerinden biri de Cumhuriyet'in başmakinisti Dimo Usta idi. Gazttenin emektan anılannı aktannca, Çalışlar, o günlerin yazı müdürü Vecdi Kızıldemir'e de ulaşıp bu ropörtajı kaleme aldı. Dimo Ustafle Âtina'da tina Büyükadalı lar Derneği" tkinci Başkanı avukat lrini Noti ile Atina sokaklarında ı dolaşırken karşılaştık. lrini beni görünce şaşırdı. "Almanya'dan gelen bir Türk Yunan topluluğuyla randevum var oraya gidiyorum" dedi. Aslında ben de oraya gidiyordum. Irini, o buluşma bitince beni kendi derneklerinc davet etti. O akşam Büyükadahlar'ın buluşması varmış. Atina'nın Kalitheasemtindeki binada Istanbul'un çeşitli semtlerinden ve ilçelennden gelen insanlann kurduğu semt dernekleri var. Büyükadahlar üst katta toplanmışlardı. Çoğunluğunu yaşlı ve orta yaşlılann oluşturduğu Büyükadalılar kucaklaşarak merhabalaşıyordu. Sömestrtatıli nedeniyle Büyükada'dayaşayan bir kadın da Atina'daki yakınlannı ziyarete gelmişti. Gelirken de Güllüoğlu baklavalanndan getirmeyi unutmamıştı. Herkese baklava ikram edildi. "Ben orada yerim" dediysem de ısrar üzerine bakJava yedim. 73 yaşındaki lrini Petrohillu Atina'ya 1955 yılında gelmişti. Büyükada'yısordu, adanın değiştiğınden yakındı. Elisabeth Küçük isc sık sık tstanbul' a gclenlerden. Büyükada lskelesı 'ndcki onanmın bitip bitmcdiğini sordu. Tanıdığım Büyükadalılarla sohbet ederkcn 70 yaşlarında gözlüklü bir adam yanıma yaklaştı, "Gezcteciymişsin, hangi gazctedensiniz?" diye sordu. Cumhuriyet'ten olduğumu söyleyince "Ben dc Cumhuriyet'tenim" dcyiverdi. "Bana Dimo Usta derler" diye söze başladı. Asıl adı Aristo Lembosopulos'tu. Dimo Usta, Cumhuriyetin 19491962 yılları arasında başmakinistliğini yapmıştı. llginç anılan vardı .Koyu bir sohbete daldık. Dimo Usta Büyükadah'ydı ve Cumhuriyet çalışanıydı.Onunlakonuşacak çok şeyimiz vardı. Birlikte Cumhuriyet'in geçmiş günlerine yolculuk yaptık. lşte Dimo Usta'nınanlattıkları... "Istanbul'asonolarakNadirNadı'nıncenazcsinc gclmiştim. Cenazc namazı Bebek Dimo Usta, 27Mayts, 21 Mayıs darbderiİU67Eylülsırasutda Cumhuriyette idL 15 gun sonra gazetcye gelirken baktım ki Acem Sefarethanesi (Iran Konsolosluğu) önünütanklarkaplamış. Şaşırdım,acabagazeteyinemi kapatıldı diyedüşündüm. Neyse akşam gazeteyi basmaya başladık. Akşamlan o dönemdc ilginç bir alışkanlığımız vardı. Gccc çalışırken Yorgo, Kumkapı'dan bize çorba yapar ve meze göndcrirdi. Çorbalanmızı içtik gazeteyi 1015 bin bastık. Tam o sırada gazetenin kapısından içen bir askeri jip girdi. Bir yüzbaşı, iki teğmen jipten indi. Yanınagittik, Yüzbaşı' Yazıişleri Müdurü nerede, o gclsin' dcdi. Bana da döndü, 'Makineyi stop et. Hiçbir gazete dışan çıkmayacak' diyeemirverdi. Şaşırdım,yıne gazete kapatıldı diyc düşündüm. Vecdi Kızıldemir Yazı Işleri Müdürü'ydü. Pencereden bakıyordu, ona, 'Aşağı gcl seni çağınyorlar' diye seslendim. Vecdi, yüzbaşının yanına geldi ve ne istediğini sordu. Bu arada Vecdi, Hidayet Paşa'nınoğluolduğunusöyledi. Yüzbaşı, Hi camiindekılınmıştı. Orada unutmadığım bir olay, cenazeye gelen bakanlardan birinin ayakkabısının çalınmasıydı" dıyc başladı sohbete. Dino Usta anlattı ben yazdım: "O zaman Cumhuriyet gazetesinin makinclerinde çok anza olurdu. Onlan hep ben tamir ederdim. Ben lstanbul' u 1965 yılında terk etmek zorunda kalanlardanım. Büyükada'da Sakarya sokak 41 .numarada oturuyordum. O tarihe kadar hep Cumhuriyet'te çalıştım. Benim dönemimde Vecdi Kızıldemir Yazı Işleri Müdürüydü. Istanbul'agittiğinde 'Dimo Usta'dan selam getirdim' deyeter. 26 Mayıs27 Mayıs Benim dönemımin unlü isımleri Abidin Daver, Burhan Felek, Cevat Fchmi Başkut'tu. AdnanMenderes'insongünleriydi. Ali Ulvi 'nin bir karikatürü yüzunden Cumhuriyet 15 gün kapatılmıştı. Ali Ulvi karikatüründe, Menderes' i Napolyon ve Mussolini'yebenzetmişti. u UÇTU UÇTU... / ALl ULVİ ' Devri sabıkta bu karikatür eksik • ' yapılmtş olduğu halde 10 gün Jiapanmamıza sebep olmuştu. (Menderes * ttavesiyle yayımlantşı 31 Mayts 1960) tstanbul'dan gelen baklavalaryenirken. Afiyet olsuru..