Katalog

14 PAZARIN PENCERESI SATRANÇ CUMHURJYET DERG Tasarlanmış "Kendinden"lik SELÇUK EREZ 16 Ekim 2000 tarihli Intemational Herald Tribune'da, Yugoslavya'da Milosevic'in "Tasarlanmış bir kendindenlik" sonucu devrilmiş olduğunu açıklayan ilginç bir yazı yer almaktaydı. S. Ertanger ve R. Cohen Imzalanyla yayınlanmış bu yazıda, Belgrad'da, Milosevic'in çekilmesine yol açan gösterilerin, aslında kendinden oluşmadığı anlatılmaktadır: Bu halk hareketi, hedeflerin dikkatle seçılmesi, polisin gizli haberleşme sistemine girilmesi, bazı polis ve askerierin desteğinin sağlanması, Budapeste'ye temsilci gönderilip ABD hükümetinin bilgilendirilmesi gibi dikkatle planlanmış eylemlerie şekillendirilmişti. Emekli bir General'in bu planlamada onemli rol oynadığı kesin: General Vuk Obradovic, bu ayaklanmadan birkaç gün önce Genelkurmay Başkanına "Doğru tarafı seç!"içerikli bir mesaj yollamış, olumsuz cevap alınca da "Seni kaderinle başbaşa bırakıyorum!" demişti. Milosevic, seçimleri öne almış, ama bunubeklediğinin tersineaz bir farkla kaybedince de yeterince oy çaldıramamış ve bu durumda, seçim sonuçlannı kendi lehine çarpıtarak ilan ettirmişti. 1998'de örgütlenmiş ve "Otpor" yani "Direniş" adını taşıyan bir gençlik örgütünün 1500 üyesinin tevkif edilmiş olması, bu çocuklann akrabalan arasında rejime karşı bir nefretin yayılmasına yol açmıştı. Ambargolann getirdiği ekonomik sıkıntılardan bunalmış olan halk için bu hileler, damlayı taşıran son damla oldu. Ancak, bu kızgınlığın harekete dönüşmesi için etkin bir planlama ve koordinasyon gerekirdi... General Obradovic ve arkadaşlan, bunu sağladılar: Otpor'a bir yerlerde bol yardım geldi: altı ton basılmış broyürler ve "Gotov je!", (Sonu geldi!) sloganıyla hareket eden Otpor'cular, kamuoyunda Milosevic'in devrilebileceği kanısının uyanmasına yol açtılar. Milosevic'e karşıtlan, Içişleri Bakanlığından çıkan her türtü farkı zamanında okuyabilecek kadar iyi örgütlenmişlerdi. Milosevic'e iletilen "Şu tarihe kadar basın git yada karışmayızl" mesajı ve başanyı yansıtacak hedefler olarak seçilen parlamento ile televizyon binasının elegeçirilmesi, bu durumda ordunun ve polisin de seyirci kalması, Milsevic'i pes ettirdi. Yugoslavya'da olup bitenler, 1986 da Filipin Diktatörü Marcos'un devrilmesinde olup bitenleri bir hayli andırmaktadır: Uzun süredir ulkesıni diktatörce yönetmekte olan Marcos, muhalefet liderlerinden Ninoy Aquino'yu öldürtmüştü. Marcos'un bazı davranışları Milli Savunma Bakanı Juan Poncee Enrile ile General Fidel Ramos'un, biraraya gelerek darbe planlamalarına yol açmıştı: Erile, Marcos'un kendisinin ortadan kaldınlması için emir verdiğini öğrenmişti. Irvvin Ver adlı bir de sırası gelmeden genel kurmay başkanı yapılmıştı. Oysa, o mevkiiye General Fidel Ramos'un atanması gerekmekteydi. Ekonomi bozuktu ve Marcos'un böbrek yetmezliğinin bulunduğu biliniyordu. 1986 da yapılan seçimlerde Marcos'un öldürttüğü liderin eşi Cory Aquino da başkanlık için aday oldu. Seçim sonunda Marcos'un kazandığının açıklanması karşısında Aquino, sonuçlann çarpıltıldığını ileri sürüp protesto amacıyla gösterilerin ve yürüyüşlerin düzenlenmesini istedi. Enrile'nin darbe girişimi, haber alan Marcos'çular önlem alınca gerçekleştirilemedi. Askerler belli kamplarda birarada kaldılar ve Aguino lehine protestolan körüklemeye koyuldular. Bu sırada Beyaz Saray'ın Marcos'a karşı olanlan desteklemiş olduğunun ipuçlan çoktur: Filipin Milli Savunma Bakanlığındaki Amerikalılar, Marcos ve Ver'in tüm direktiflenni Ramos'a iletiyorlardı. Marcos'un yandaşlan ve düşmanlan, bir taraftan bırbiriyle pazarlıklar sürdürürken diğer yandan birbirlerini arkadan vurmak için askeri baskınlar tasarlayıp manevralar yapıyoıiardı. Sokak gösterilerine katılanlann sayısı çoğalıyor, ordunun çeşitli biriikleri de Ramos'a katılıyoriardı. Bu ara, Amerikan yönetimi, Marcos'a "Durumun kötü, artık ülkeyi terketl" mesajını iletti. Bu sırada Bn. Aquino, tüm muhalefet liderleriyle gönjştüğünü ve cumhurbaşkanı olarak yemin etmesinin sırasının geldiğini açıkladı. Bu gerçekleştirildiğı. Marcos'un son televizyon konuşması da hiç bir işe yaramadı. Kısa bir süre sonra ülkesinden aynldı. Bu iki iktidar değiştiren halk hareketi ortak yönler içermektedir; 1. Ikisi de ilkbakışta sanılabileceği gibi "kendiliğinden" değil belli planlama ve H. SERTAÇ DALKIRAN PCA Dünya Şampiyonluğu maçları başladı... 53.Kf8Şe51/21/2 VladimirKramnJk . .. , . Garry Kasparov PCA Dünya Şampiyonluğu 2. Oyun Grünfeld Savunması 1. d4 Af6 2. c4 g6 3. Ac3 d5 4. cxd5 Axd5 5 e4 Axc3 6. bxc3 Fg7 7. Af3 c5 8. Fe3 Va5 9. Vdî Fg410.Kb1a611.Kxb7Fxf312.gxf3Ac613 Fc4 00 14.00 cxd4 15. cxd4 Fxd4 16. Fdî Fc317. Vc1 Ad418. Fxd4 Fxd419. Kxe7 Ka; 20 Kxa7 Fxa7 21. f4 Vd8 22. Vc3 Fb8 23. Vfî Vh424.e5g525.Ke1 Vxf426.Vxf4gxf427.e« fxe628.Kxe6Şg729.Kxa6Kf530.Fe4Ke531 f3Ke732.a4Ka733.Kb6Fe534.Kb4Kd735 Şg2 Kd2+ 36. Şh3 h5 37. Kb5 Şf6 38. a5 Kaî 39.Kb6+Şe740.Fd510 Garry Kasparov Vladimir Kramnik PCA Dünya Şampiyonluğu 1. Oyun IspanyolAçılışı 1.e4e52.Af3Ac63.Fb5Af64.00Axe45. d4 Ad6 6. Fxc6 dxc6 7. dxe5 Af5 8. Vxd8+ Şxd8 9.Ac3Fd710.b3h611.Fb2Şc812.h3b613 Kad1 Ae714. Ae2 Ag615. Ae1 h516. Ad3 c5 17. c4 a518. a4 h419. Ac3 Fe6 20. Ad5 Şb7 21. Ae3Kh522.Fc3Ke823.Kd2Şc824.f4Ae725. Af2Af51/21/2 Vladimir Kramnik Garry Kasparov PCA Dünya Şampiyonluğu 4. Oyun Kabul Edilmiş Vezir Gambiti 1.d4d52.c4dxc43.Af3e64.e3c55.Fxc4 a6 6. 00 Af6 7. dxc5 Vxd1 8. Kxd1 Fxc5 9. Abd2 Abd7 10. Fe2 b6 11. Ab3 Fe7 12. Afd4 Fb713.f30014.e4Kfc815. Fe3Şf816.Ad2 Ae5 17. A4b3 Kc6 18. K a d Kac8 19. Kxc6 Kxc6 20. g4 h6 21. h4 Fc8 22. g5 hxg5 23. hxg5 Afd7 24. f4 Ag6 25. Af3 Kc2 26. Fxa6 Fxa6 27. Kxd7 Kxb2 28. Ka7 Fb5 29. f5 exf5 30. exf5 Ke2 31. Afd4 Ke1 + 32. Şf2 Kf 1 + 33. Şg2 Ah4+ 34. Şh3 Kh1 + 35. Şg4 Fe8 36. Ff2 Ag2 37. Ka8 Kf1 38. Şf3 Ah4+ 39. Şe2 Kh140. Ab5 Fxg5 41. Ac7 Se742.Axe8Axf543.Fxb6Sd744.a4Kh345. Ac5+ Şc6 46. a5 Ke3+ 47. Şd1 Ke7 48. Kc8+ Şb5 49. Ae4 Kxe4 50. Kc5+Şa6 51. Ac7+Şb7 52. Kxf5 Fe3 53. Fxe3 Kxe3 54. Kxf7 Ke5 55. a6+ Şb6 56. Kxg7 Ka5 57. Şd2 Ka158. Şc2 Kh1 59. Şb2 Kh8 60. Şb3 Kc8 61. a7 Şxa7 62. Şb4 Şb6 63. Ad5+ Şa6 64. Kg6+ Şb7 65. Şb5 Kc1 66. Kg2 Şc8 67. Kg7 Şd8 68. Af6 Kc2 69. Kg5 Kf2 70. Ad5 Şd7 71. Kg6 Kf 1 72. Şc5 Kc1 + 73. Şd4Kd1 + 74.Şe5 1/21/2^ Etüd C. H. Hathcway, 1912 Beyaz oynar kazanır a b c d e f g h F IDE'deki anlaşmazlıklar neticesinde ortaya çıkan Profesyonel Satranççılar Birliği kendi turnuvalannı organize edip Dünya Şampiyonluğu maçlan yapabiliyor finans kaynağı ve sponsorlar bulabiliyortar. PCA'in geçen yıllarda düzenlediği Dünya Şampiyonluğu aday maçlarında Hintli Büyük Usta Anand ve Ingiliz Büyük UstaShort Dünya Şampiyonu Kasparov'a karşı başarılı olamamışlardı. Rus Büyük Usta Kramnik'in bugüne kadarki turnuva basanlannın bu sozü geçen ustalardan daha ileride olduğu ise açıkça görünmektedir. Bu nedenle busefer Kasparov'un ışinin pek kolay olmadığını söylemek falcılık olmayacaktır. Kasparovilk dünya şampiyonluğu unvanını Karpov'un elinden alırken aralarındaki teknik farklılıklardan ziyade Karpov'un yorgun ve doyuma ulaşmış olması gibi unsurlar daha çok rol oynamıştı. Kramnik diri bir Karpov görünümünde ve her ikisi de pozisyonel oyun tarzının temsilcileri. Kolay hata yapmıyorlar ve riske girmiyorlar. Kasparov'un pozisyonel bilgisi bunlardan aşağı olmamakla birlikte tercih ettiği risk alan, yaratıcıtaktikseltarzı kişiliğinin vazgeçilmez unsuru olduğundan, tarzını değiştirmesi gibi bir olay da düşünülemez. Bu şekilde ekollerin çarpışması 2. Dünya Savaşı'ndan önce başlamış ve halen devam etmektedir. Ekollerin birınin diğenne açık üstünlüğü iseşu ana kadar ortaya çıkmamış ve tartışmalannı halen canlı bir şekilde sürdürmektediıier. Dergimiz yayına hazııiandığı sırada KramnikKasparov maçında Kramnik 75 öndeydi ve oyunun bitmesine dört maç kalmıştı. Garry Kasparov Vladimir Kramnik PCA Dünya Şampiyonluğu 3. Oyun IspanyolAçılışı 1. e4 e5 2. Af3 Ac6 3. Fb5 Af6 4.00 Axe4 5. d4 Ad6 6. Fxc6 dxc6 7. dxe5 Af5 8. Vxd8+ Şxd8 9. Ac3Fd710. b3h611. Fb2Şc812. Kad1 b6 13.Ae2c514.c4Fc615.Af4Şb716.Ad5Ae7 17. Kfe1 Kg8 18. Af4 g5 19. Ah5 Kg6 20. Af6 Fg721. Kd3Fxf322. Kxf3Fxf623.exf6Ac624. Kd3 Kf8 25. Ke4 Şe8 26. f4 gxf4 27. Kxf4 Ke8 28. Fc3 Ke2 29. Kf2 Ke4 30. Kh3 a5 31. Kh5 a4 32. bxa4 Kxc4 33. Fd2 Kxa4 34. Kxh6 Kg8 35. Kh7 Kxa2 36. Kxf7 Ae5 37. Kg7 Kf8 38. h3 c4 39. Ke7 Ad3 40. f7 Axf2 41. Ke8+Şd7 42. Kxf8 Şe7 43. Kc8 Şxf7 44. Kxc7+ Şe6 45. Fe3 Ad1 46. Fxb6 c3 47. h4 Ka6 48. Fd4 Ka4 49. Fxc3 Axc3 50. Kxc3 Kxh4 51. Kf3 Kh5 52. Şf2 Kg5 güdüm ile gerçekleştirilmiştir. 2. Ikisinde de eşgüdüm ve planlama konusunda ciddi eğitim görmüş yüksek rutbeli askerler en önemli rolleri oynamışlardır. 3. Ne Milosevic'i ne de Marcos'u Amerikalılar düşürmemiş ama gelişmeleri iyi jzlemişler ve işlerine gelen değişikliklen, istedikleri tarafa madde ve bilgi aktararak desteklemişlerdir. Milosevic'i ambargoyla sarsıp ekonomik sıkıntılar çeken halkın gözünde yıpratmışlar, Eski müttefıkleri Marcos'un artık duruma hakim alamayacağını kavrayınca da yerini alacak "doğru kimseyi" bulup desteklemişlerdir. 4. Diktatörieri deviren unsurlar arasında onların "gidici" olduklan kanısının yayılması önemli bir yer tutmaktadır: Milosevic karşıtlannın sloganlannın "Sonu geldi!" olması, General Obradovic'in, Genel kurmay başkanına bu işin bittiğinden emin olduğunu yansıtan sözler söylemesi, Marcos'un ağır hasta oiduğu bilgisinin yaygınlaşması diktatörierin devrilmelerini hızlandınmıştır. t Kombinezon Benkö Ineı, Budapeşte, 1949 Beyaz oynar kazanır a JIUBZB>( 9A /O» £ 9»X* I9»V Z GP>« IEPX» • l e SO& EPV