Katalog

i KAS1M 2000. SAYI 763 13 konuda daha detaylı bılgi edinmek isteyenler FCC'nin intemet sitesini inceleyebilirler(4). Amerika'daki mesleki kuruluşlar içınde nıspeten radikal bulunan Kaygı Taşıyan Bilim İnsanlan Birliği (Union of Concerned Scientists), başka konulan daha öncelikli ve ciddi bulduğu için baz istasyonlarıy la ilgilı endişelerin üzerine gitmeyı düşünmüyor. Yine radikal olarak algılanan ve Yeşiller Partisi'nden başkan adayı olan Ralph Nader'in oluşumuna katkıda bulunduğu kuruluşlardan Sağlık, Çevre ve Adalet Merkezi'nin (Center for Health, Environment and Justice) tutumu ise "etkisi bilinmeyen bir oluşuma karşı çıkmak" olarak özetlcnebilir. carşı olma nedenlerinden biri sağlık. Kimieri de evlerinin yakınında baz istasyonu kuiılnrsa emlak fiyatlannın kötü etkilenmeîindenkorkuyor. Amcrikalı uzmanlar, standartlar izlendiği iürece tchlike olmadığını söylerken elektronanyetik alanlann insan sağhğı üzerindeki jtkilerini tam olarak anlamanın şimdilik nümkün olmadığını belirtiyorlar. Bu bilinnezlik endişeye yol açabilıyor. Çoğu kişi bir 'adyotelevizyon vericisinin, baz istasyonu ıntenine göre daha yüksek seviyede elektromanyetik alan sorunu yarattığından haber3İZ. Doktor John Moulder "Cep Telefonu Antenleri (Baz istasyonlan) ve İnsan Sağhğı" başlığı altında bu konuda yüzlerce soruya sevap veriyor(2). Doktor Moulder, genelbir kural olarak baz istasyonu antenine yatay olarak 6 metreden fazla yaklaşılmasının sakıncalı olabıleceğini belirtiyor. Antenlerden çıkan elektromanyetik dalgalar yatay mesafede yoğun olduğu için, antenden uzaklaştıkça radyo dalgalarırun gücü azalıyor. Uzmanlar baz istasyonu ve anten arasındaki farka dikkat çekiyor. Binalann vcya direklerin üzerine yerleştirilen antenler radyo dalgalarını iletiyor ve etrafında belli bir manyetik alan oluşturuyor. Antenden uzaklaştıkçabu radyofrekansınınve elektromanyetik alanın gücü düşüyor. Bu da tepesınde anten bulunan bir direğin aşağısmda duran bir kişinin, antenin yanında duran bir kışiye göre daha az radyofrekansınamaruz kalması demek. Baz istasyonu kavramı ise hem anteni, hem direği hem de iletişim için gereken diğer malzemeleri ifade etmek için kullanılıyor (3). Amerika'da standartlar çeşitli mesleki kuruluşların ve Standartlar Enstitüsü'nün önerilerine göre Federal iletişim Komisyonu (Federal Communications CommissionFCC) tarafından belirleniyor. Cep telefonu hizmeti vermek isteyen şirketler FCC'nin onayından geçmek zorunda. Cep telefonu iletişiminde 800900 megahertz arası frekans kullanıldığını belirten kurum, antenlerin yerleştirildiği yapılann yüksekliğinin genellikle 1560 metre arasında değiştiğini kaydediyor. Kanal başma 500 vvatt'a kadar etkin radyasyon gücüne (ERP) izin veren kuruluş, pratikte bunun genellikle düşük seviyede kaldığını ve 100 watt olduğunu kaydediyor. Zarar gelmez denemez B ırkaç ay önce Britanya 'da yapılan en son araştırmalardan biri konuyu tekrar gündeme getirdi. Hükümetin görevlendirdiği ve bağunsız uzmanlardan oluşan Stewart Komisyonu'nun yayımladığı rapora göre halen yürürlükte olan standartlara uyulduğu takdırde, ortada halk sağlığını tehdit eden bir durum yok. Bu alanda yapılmış bilimsel çalışmalan inceleyen komisyon, hiçbir zarar gelmeyeceğini söylemenin de mümkün olmadığmı kaydediyor (5). Komisyonun mayıs ayında yayınladığı rapor özellikle cep telefonlannın kul lanımına yönclik tartışmalan inceliyor. Ancak tavsiye bölümünde baz istasyonlanna yönelik açıklamalar da var. Komisyona göre baz istasyonlannın kuruluş aşamasında bazı tedbirler alınması gerekli: "Bu sürece halkın ve sağlık alanındaki yetkililerinkatılırru sağlanmah.... Aynca okullann yakunndaki baz istasyonlanna özel olarak dikkat edılmesi gerekir... Okul ve ailelerle anlaşma sağlanmadığı sürece, okul içindeki baz istasyonlanndan çıkan sinyaller büyük yoğunlukta okul bahçesıne düşmemeli..." Stevvart Komisyonu raporu Amerika'da tartışıldı. Hattaceptelefonlannınsağhğazararlı olup olmadığı konusu Amerika Elektrik ve Elektronik Mühendisler Enstitüsü'nün ayhk dergisi Spectrum'a ağustos sayısında kapak oldu. Çok tartışmalı olduğu için cep telefonlan ve kanser arasındaki ilişkiyi anlamaya yönelik araştırmalan tekrar gözden geçiren Amerikalı uzmanlar, görüşlerini değiştirmedi. Baz istasyonlan konusunda Amerika'da yeni tedbirler alınması da gündemde değil. Hemen herkesin biHeştiği nokta, baz istasyonlannın okullardan uzak tutulması gerektiği... Amerikalılar daha çok baz istasyonlannın mimarisi ile Ugüeniyor. . /j/erJtniZ /'fe. ö 580 mlkrowatt Aynca FCC, halkın maruz kalabileceği radyo dalgası oranını, santimetrekarede en fazla 5 80 mikrovvatt olarak belirliyor. Kurallara göre yerleştinlmiş antenlenn altında yapılan ölçümlerde bu miktann santimetrekarede 1 mikrowattan daha az olduğu saptanmış. Kuruluş, maksimum olarak belirlenen 5 80 mikrovvattlık radyo dalgasına maruz kalabilmek için antenin boyu hizasında ve yakınmda durmak gerektiğini kaydediyor. Bu yüzden çatılarda veya yüksek yerlerde çalışmak zorunda olanlann korunması için uyan işaretleri zorunlu tutuluyor. Amerika'da anten direğinin veya baz istasyonunun nereye ve nasıl kurulacağı yerel olarak tayin edilebiliyor. Anten kurulduktan sonra çıkan radyo frekanslannın ne ölçüde ve ne kadar alana yayıldığının belirlenmesi kurum tarafından zorunlu tutuluyor. Buölçümleriyapanlarise cep telefonu şirketleri. Bu noktada FCC 'nin tutumu konusunda eleştirilebi lecek bir nokta, kuruluşun herhangi bir şikâyet olmadıkça ölçümlerı rutin olarak kontrol etme gcreği duymadığı. Uzmanlar, bu konudaki standartlann tayin edilebilmesi için bir değil, bir çok faktörün göz önünc alınması gerektiğini söy lüyor. örneğin antenin bulunduğu yerin yüksekliği, gücü, kapsama alanı gibi özelliklere göre kurallar farklılık gösterebilir. Bu Estetlk değiller... Baz istasyonlan deyince Amerikan halkını ilgilendiren diğer konu ise antenlenn estetik ohnayışı. Bu yüzden New York'taki bir cep telefonu şirketi, anten direği inşa etmekten vazgeçerek başka bir eyaletten getirttiği 45 metrelik çam ağacının üzerine anten yerleştirmek zorunda kalmıştı. Bazı şirketler ise bu soruna çözüm bulmak için başka yollar deniyor. örneğin, anten kuleleri bazen bayrak direği, bazen sokak lambası gibi tasarlanıyor. Geçen ayFloridaeyaletindebirparkıniçindeki mezarhk alanına 36 metrelik bir direk inşa etmek isteyen cep telefonu şırketı, kente ait olan bu alanı kullanmak için yılda 18 bin dolar ödeyecek. Bayrak dueği olarak tasarlanan yapının üzerine koyulacak anten, 1600 metre çapındakı bir alanı kapsayacak. Cep telefonu şirketi baz istasyonuna karşıhk mezarhktaki binayı da onaracak. Bu arada bazı çcvre gruplan, baz istasyonlannın doğal alanlarda kurulmasını önlemeye çalışıyor. Aynca tarihi bölgc ya da manzaralı yerlerin baz istasyonlan için uygun olmadığı görüşü de hâkim. Amerika'da bugün nüfusun yaklaşık üçte birinin cep telefonu kullandığı ve günde 60 bin kişinin cep telefonu aldığı düşünülürse kaliteli hizmet isteyen halkın baz istasyonlan ile yaşamaya alışmak Baz istasyonlanna en stk eleştiri yöneltenlerden biri de Cumhuriyet çizeri Behiç Ak... zorunda kalacağı ve cep telefonu şirketlerinin de antenleri saklamak için yaratıcı çözümlerpeşinde olacağı söylenebilir. Kaynaklar: ( 1 )http://www.powerwatch.org.uk/gen/micromob.htm (2) Wisconsin Tıp Fakültesi' nde radyasyon onkolojisi, radyoloji, farmakoloji ve toksikoloji konulannda ders veren Dr. John Moulder, elektromanyetik alanlann biyolojik ctkilerı üzerinde çalışmalar yapıyor. Bilgi için adres: http://www.mcw.edu/gcrc/cop/cellphonehealthFAQ/toc.html (3)http://www. wowcom.com/consumer/health/general/antenna.crm (4)http://www.fcc.gov/oet/rfsafety/ cellpcs.html (5)Raporuntamamınaulaşabilecck intemet adrcsi: http://www.iegmp.org.uk/ IEGM Ptxt.htm Dünya Sağlık Örgütü Bu konuda kamuoyunu aydınlatmayı ve endişelere cevap vermeyı hedefleyen Dünya Sağlık örgütü'nün "Uluslararası Elektromanyetik Alan Projesi" adı altında elektromanyetik alanlann sağlığa etkilerini incelediği araştırmanın 2003 yılında tamamlanması bekleniyor. örgütün internet sitesinde "Elektromanyetik Alanlar ve Halk Sağhğı" başlığı altında, cep telefonlan vc baz istasyonlany la ilgili olarak lngilizce ama teknik terimlerle yüklü olmay an bilgi bulmak mümkün (6). ^ oyaduruOusa. net