Katalog

Kartı dağda bir düğün alayı (üstte)... Kilim desenlerine konu olmuş, anavatanı Hakkâri olan ters lalenin bir adı da Gülşeni çiçeği (Başhk kcnannda)... Ters lalenin ana şehri, 1. Sayfamn devamı müzeleri gezmek filan gibi şeyler gerçekleşmesi pek de zor olmayan bir hayaldir. Haritada Istanbul'un batısında yer alanlan bir yana bırakıp parmaklarunı doğuda gezdireyim: tşte Bağdat, ne kadar ulaşılmaz gözükse de cazibesinden kim kuşkulanabılır? Şam'ıyadaBeyrut'ubirhaberbülteni kadar yakın hissettiğimiz halde neden bu kadar uzaklar? Semerkant, Tiflis, Şiraz ya da Tebriz'in ya da Diyarbakır'ın; birinin diğerinden daha güzel olduğu neye dayanarak iddia edilir? Neden Van mı daha güzel yoksa Hakkâri mi sorusu sorulur? Işte Diyarbakır!.. Ora doğunun Parisi'yse Hakkâri neresi? GerçektendevarmıdırHakkâri'ninbirkarşılığı yeryüzünde? Bu soruya cevap vermek için dünyayı gezmeye gerekyok; Hakkâri'ye şidip orada iki hafta geçirmek yeterlidir saıınm. Ulaşımı hiç de kolay olmayan, ikliminin «rt, hatta yılın altı ayının kış olduğu düşünüecek olursa; tarihi kalıntılar bakımından da îek zengin olmayan Hakkâri'yi bu kadar îenzersizkılan ne diye sorabilirsiniz. Bu, ce/aplaması öylc zor ve uzun sürecek bir sorulur ki; dinlemek ve ikna olmak için epey bir iüre ayırmanız gerekir. Ancak ben, kısaca ınlatmakla yetineceğim... Tarihi hakkında esmi ve gayrı resmi çeşitli iddialar olsa da Nasturiler' in 5. yüzyılda Hakkâri bölgesindeki etkinliği, günumüze dekuzanan kalıntılanndanbelli. Isa'nın Tann değıl, Tanrısal özcllıkler taşıyan biri olduğunu savunan Nasturiler'den kalan kale, kemer ve kilise kalıntılan bunun göstergesi. Aynca Urartu ve Asur yazıtlannda da buradan kutsal kent olarakbahsedilır. 14.yüzyıldanitibarenbeylerin (mir) yönetiminde çeşitli beylikler altında varhğını sürdüren Hakkâri, 1923'de ilk valisine kavuşur. Hakkâri 'nin kaderi, aslındadoğması istenmeyenbirbebeğindünyaya gelişine benzer... Sonra büyüyüp çok güzel, çok neşeli, hayat dolu bir hal alacaktır. Hakkâri'de nice kararsızlıklardan sonra, bclki de cn olmay acak y crc; kuzey deki ve güney dcki Ulaşımı zor, iklimi sert, tarihi kalıntılar açısından pek de zengin olmayan Hakkâri'yi bu kadar benzersiz kılan ne? Yoksulluğu mu, ters lalesi mi, yüksekliği mi yoksa ender kelebekleri mi? Keşfetmek istiyorsanız buyrun Hakkâri'ye... dağlann birleştiği noktaya kurulmuştur: Tüm heybeti ve güzelliğiyle şehrin tam karşısında yer alan Sümbül Dağı, onun da arkasında daha yüksek ve ulaşılmaz olan Reşko'nun kardeşi olan sıradağların arasına. Düşünün bir kere 1750 metre yüksekliğe, aralannda buzulların da bulunduğu bir dağ grubunun ortasına kurulan bir şehir... Bir rivayete göre Cevdet Sunay Hakkâri 'ye yaptığı ziyarette şöyle demiş: "Yokyok... En iyisi satalım biz bu şehri." Çünkü devletin Hakkâri'ye bakışıbugünkü gibi o gündepekiçaçıcı değildir: Yöre, yatırım yapmaya, hizmet etmeye değmez. Dağlann ortasına kurulu olan bu şehir "asla büyüyemez". 1980'liyıllannsonuna kadar Türkiye'nin 67 vilayetinden biri. Şırnak'ın il olmasıyla birlikte iki ilçesini ona verip, "Bana üçü yeter" diyen ve Şemdinli'si, Çukurca'sı ve Yüksekova'sıyla birlikte Türkiye'nin en yüksek noktalanndan bırinde duran, dağlannın yanısıra buzul gölleriy le, benzersiz bitki örtüsüy le, nadide kelebeklcrin etrafında fır döndüğü şelalelerine rağmen bir türlü göz alamamasıyla, dıkkatleri çekememesiyle, meşhurolamamasıyla 'meşhur' bir şehir Hakkâri... Oysa ki yerlisi halinden memnundur. Bir Hakkarili ya Ertoşi, ya da Pınyanışı aşıretıne veya bu büyük aşiretlerin uzantılarından birine mensuptur. O yüzden kim olduğun pek de önemli değildir Hakkâri'de. Aslolan