Katalog

CUMHURİYETDERGİ Geçen hafta çeyizlerin serildiği oda şimdi boş. Elbiselerin dışındaki her şey artık yeni evde. Kadınlar oturuyor bu odada. Kimisi üç kişilik çekyatta, kimisi de bağdaş kurmuş yerde... Kına gecesi için başlanna bağladıklan ipeksi eşarplan omuzlanna kaymış. Neneler örtülerini düzeltiyorlar; ak saçlannı dağıtarak... Alibeyköylüler, 'Çöp Mahallesi' adını verdikleri semtte, Sutiye ile Ergin'i geleneklerine uygun biçimde evlendirecekler. 1. Sayfamn devamı ağlayan bcbcği. Karşıdaki kondudan yaşlı bir nıne çıkiyor. Kalınca bir ağaç dalından yontulmuş bastonunu bırakarakyerdekieski, çiçek desenleri solmuş minderin üstüne oturuyor. Kadınlarveözellikle çocuklar, ikiliüçlügruplarhalindesokağataşıyorlar. Alçak tavanında 60 vatlık ampulü yanan, ekmeğin25bınlırayasatıldığıbakkahnönüne, ellerinde tespihleriyle mahallenin büyükleri toplannıışlar. Kimidebakkalınkarşısındaki kahvede oturuyor; okcy oynayan gençlerlc. Arabalaryoldabiraşağıbıryukarıakmayabaşladı. Asfaltıçökmüşyokuşbitti; artık yolumuz Balkı ailesinin evine giden yol gibi taşlı, topraklı... "Dikkat edin, düşmey in; çocuklar yardım edinmisafirlerimize"diyor Hasan Balkı. Eşi Mclek Hanım geliyorardından. "Buyurun buyurun, hoşgeldiniz " Ev iki odalı. Bir de dışarıda hem banyo hem de tuvalet görevini gören bir bölüm var. Tuğladan örülmüş bölümün zemini düzensizceçimcntoylakapatılmış.Ortayaatıksulannakmasııçinbirdelikaçılmış. Birduvardanötekinegerili ipteçamaşırlarasılı. Evin bir odasmda oturuluyor. Görüntüsü bozuk televizyonda maç var. Yerler mavi renkte eski bir halıfleksle kaplı. Odadaki küçük divanaenfazlaüçkişisığabiliyor. Buraya yaeve gelen misafirleryadayaşlılar oturuyor. Mutfakodanın içindc. Divanın yanındaki vitrindc birbirinin es.i olmayan tabaklar, bardaklar, tencerelerduruyor. Düzensizceyerleştınlmişler. Evde ocak yok. Bir t'ınn var; o da yer"deoturaninsanlarınsırtlarınıdayadıklaribir eşya halini almış. Tencere küçük tüpte kaynıyor; pilav kokusu odayı sarmiij. Melek Hanım çayı tüpün üstüne çoktan koymuş. Gıdip gelen misafirlerin çokluğu dikkat cekiyor. Balkı ailesidüğün hazırlıkları içerisinde. Evin en büyük kızı Sutiye evlenecek.Çcyizlerikomşularagösteriliyor. Küçük pencercsindcnsızanışıklaaydınl. nan öteki odada oturacak yerkalmamış. Y. tak örtüleri, danteller, tülbentler, patikleı havlularvc küçük eveşyasıodanınher bir tarafına yayılı. Odanın birduvarını kaplayan vıtrinın üstünde gelinin kıyafetlerı ve sarı, kırmızı.yeşilrenklerdeyemenilerasılı. Hasan Beyler ve damat tarafı Erzurumlu. Tüm el emeği işjerde Erzurum motifleri göze çarpıyor. Hasan Beyyinedegclcncklerinisür dürememekten yakınıyor: "Buradaki düğünlerde köy adetleri yburanın, tstanbul'un adetleri gcçcrli. Me laköydeeşimi banaistedilcr.25 bin liraya şantaktık;buparaozamanlarbiraltınvet, saattutarınaeşdeğerdeydi.Gelindavulzurnaylaatlı geliyordu. Damadın kapısının önüne gcldiğinde dc akrabalar damın üstüne çıkıpkafasınaelmaatıyorlardı.Gelinkapıya geldığinde önüne bir kazan koyarlar. Eline de odundan yapılmış bir kaşık verirler. Gelin o kaijiğı kırar, kazanın üstüne çıkar; damdan kafasına elma atılır sonra eve girer" Köyde gelinin evegirmesıyle damat dışarı gönderilirmiş. "Aradan bir iki saat geçtiktcn sonra davul zurna gelip damadı gelinin yanına götürür. Bizim adetlere göre gelin evde bir yada iki günmisafir olarakkalıyor.damatla yan yana gelemiyor. Bu günlerden sonra birömürboyuevlikalıyorlar.Amalstanburdaböyledeğil. Buralardagelin yada damat kaynının,babasınınyanındarahatça yemeğiniyiyebilıyor,çayını ıçebilıyor. Yan yana oturup konuşuyor. Köyde karım, anamınbabamınyanındaöyledavranamazdı." Başlıkparasının Istanburagelınceazaldığınıdüşüniiyor I lasan Balkı• "Istanbul tlakı başlık parasında birtek ana sütü hakkı var. Köyde bir kız iste,400500 milyondan aşağı vermczler. Ben,Sutiye'yi istcdiklerindebas Gelinin adı Sutiye Çeyiz sandığı baba Hasan Balkı ve bir akrabası tarafından kız evinintoj/ıyokuşundan çıkarılıyor.