Katalog

Anouılh ın Antıgone oyunu Levendoğlu'nun ilk yönetmenlik çalısması da oldu... \hmet Levendoğlu, Jeun Genet'in Balkon 'unda da rol almijtı... Levendoğlu "Derin tiir Soluk Al"da, Haluk Bilginer ve Cüneyt Uzunlar'la... Nitelik, disiplîn ve tiyatro 1. Sayfanın devamı Oyun mctnındcn ba'jlayıpoyııncu.sıından yönctmenınekadarniteliktcnsözedıyorum. 3yuncularınniteliklioyuncularolması,yöletmenınTürkıycstandartlarındaenmtelıkli yönetmenlerdcnolmasını kastcdiyorum. Nıtelıkkavramııçındesahncgerısminvetıyatro yönetımınin çok dü/enli bir biçimde ;alışması anlayıs.1da ycralıyor. Dekorundan giysı vc akscsuarma kadaroyunun gereksınimlcriııı taııı olarak karşılayan vc hiçbir Licu7İuğakaçmayanbıranlayışbu. INitelikli oyuncu si/in için kim? Bununılkyanıtı,bclkıbasitolacakamaiyı oyuncu olmaları. lyi oyuncuyu taııımlamak bira//ordur,amabenonukoklayabılıyorum. tyi oyuncu kim? Iş i teknik olarak açıklamaya gırcrsck çok netbirgörünümkarşımızaçıkar.Oyuncunun ıkı tcmel aracı var, scsı vegövdesı. Konuşma yoluyla yapilan anlatım, gövdeyı kullanma yoluylayapılananlatımlatamamlannıazsa, buiki.sindcnbiriünplandaisc,yadapckçok örneğinigördüğümüzgibıyalnızcabırtancsı varısco7amanoyanmoytıncudur. Bırıncı basamakbu.lkıncıbasamakoyuncununçehre değiştirebılme yeteneği. Belirli kalıplar ıçmde sıkişıp kalmayan, çok farklı rollcrc kendınıhazırlayıponlarınaltındankalkabılcn oyuncu, bana göre ikinci gerekliliği yerincgctirmi^oluyor. Bunları oluşturan yetenek mi eğitinı mi? Ikısınıntoplamı... Nitclikli mctindcn kastınız ncdir? Çok yoğun biçımdc tck cümlcdc toparlarsak, insanl ığa ılışkın öncml i bırşey i aktarıyor mctınlcr, ogünüdeğılınsanlıgıanlatıyorve bugünkü ınsanlıkla çok sıkı bağlan var. Dolayısıylaoyununbugününın.sanınıanlatması ıçın bu çağda ya da bugiin yazı lmi!> olması gerekmıyor, ycter ki bugiin, bu dünyada bir insan olmanın ne anlama geldığıne ılişkın sözü olsun. Ben bu noktada hep ısrarettim, metininsanlığın bugiin bulunduğunoktayadair bir şey söylüyor mu? Buradaki tartı, elbettcki bcnım kcndı tartım. Ahmet Levendoğlu'na göre nitelikli bir tiyatro oyununun insanlığın bugününe ilişkin bir sözü olmalı. Tiyatro Stüdyosu'nun son oyunu "Bağla Şu tşi" de sınırları kaldırıp Amerika'da Türkiye'yi, Türkiye'de Amerika'yı yakalıyor... olması. Kastcttiğim, insanlığın bugününe, insanlığın durduğu noktaya ılişkın öncmlı bir sözü, dolayısıy la bırözü olan bir oyun. Herkes bir söz söyleyebilir insana dair. Sizin kabul ctmeyeceğiniz söz ncdir? İnsanlığın bugününü anlatan oyunlar elbcttcki bugün ya/ılan oyunlar dcğıl. Hâlâ Shakcspearcgereksınımı varçünküyüzlcrce,binlerceyılönceyazılmışolanbuklasık Bu tartı ncdir? ; Örncklcrlc anlatabilmek daha kolay. Son oyundan sözederek tammlamayaçalışırsak, "BağlaŞulşı" Mamet'inbiroyunu. Amerikantoplumununönemli bir kesitini oluşturan Hollywooddünyasından söz cdıyorama bana göre arka planda, insanlığın bugün gelmiş olduğu noktay ı anlatıyor. Bu nedır? İnsan degerlerinın yıtirılmesi, insan yaşamının tü müyleparayaveçıkaradayandırılması, sevgikavramınınyitirilmesiyadabıçınıdeğiştirmesi... Insanlarenyakınlarındaduranları daezerek,onlannomuzlannabasarakyükselıyorlar. Bclkışusoruaklınızagelıyor:"Hvet, ama bunun evrensellıkle ya da doğrudan Türkiye'ylenebağlantısı var?" Oyunda sınırlar kalkıyor ve insanlar birbirinc çok ama çok bcnziyor... Bana göre dc çok bağlantısı var. Kcnan Evren'lerle başlayıp Turgut özal'larla süren, TansuÇiller'lehâlâdevamedenyirmiyıllık süreç, Türkiye'de de.deminbu saydığım bütühdurumlanbirarayagctiriyor. YaniTürkiye,sonyırmıyıldırköşedönmecılığin,işbıtirmeciliğin.insanıdeğer olarak toplumasunulduğu ve kabul ettırilmeye çalışıldığı bir dönem yaşadı ve yaşıyor. Toplum paraya vc çıkaradoğruyönlendınlıyor, insan değerlerı artık bir işe yaramaz değerler olarak çöpe atılıyor, sevgi denen kavram nitelik değiştiriyor veyozlaşıyor. Kişiscl görüşünüz, burada devreye giriyor... Oyunun kendı ızleyicımıze, kendi toplumumuza.kendıiçındeolupbitenşeylerigöstermesigerekıyor. Bunun için illaTürk yazarınınkalemindençıkması.butoplumauyarlanmışbırijckıldcsahnelcnmesıdcgcrckı*"