Katalog

9MAYIS ! W . SAYI685 yesormuşlardı.Doğrusu.hiçbiryer'burada mayın var, içeriye sakın ginncyin' izlenimini vermiyor kolay kolay. Içine girdiğim yıkıntı halindeki dairelcrde pck tedirgin etmemişlerdi beni. Buralardabirzamanlarnormal yaşamlarsürdüriilmüştü sonuçta. Binalarınduvannda'Çetniklerbizirahatbırakm' yazıyordu. Pencerelcrdckum torbaları duruyordu hâlâ. Ycrdc yanmış. eşya yığıntıları. Ocak, çamaşırmakinesi,tencereler,kitaplar, mobilyalar, oyuncaklar, giysilerayakkabılar... Bu cvlerden birindc, Havvai'den göndcrilmişucuyanıkbirkartbulmus,tumbirdefasında. Havvai'den ailcsincgönderdiği kartta DragiNaski(scvgilibİ7imkiler)diyesesleniyorduevinbabasi.Birdedörtduvanndan üeüyıkılmışbirotumıaodasında.ayaktakalantekduvarüzerindea.sılıkalmış,birbezbebekaîjirmiijtım.Şimdikicviminduvarınaastığıın bu bebegi pck a? kimse hazzetti. Kimbilirhangi çocuğa aitti dedi aııncm... Sonra, bazen bir Boşnak, ba/cn bir Sırp, bazen llırvat, bazen de karma ailelere ait olan cvlerden birindc orıjinal dillerindeki Ivo Andriç'inUğursuz Avlu'su veMcsaSelimoviç'in Dervİ!} veÖlüm'ünüa.s.ırdım. Bu cvlerde bir zamanlaryaijayanların etnik kökenlcriııi talıminedebiliyordum. Saytalarının coğu yanmı^ giinlükler ya da mektup zarflanüzerindcyazilmış. isimler,kilapların kirilyadaLatinalCabesiyleyazılmijjolmalarıgibiipuçlarıylabendahanelcrkc.'jfcdebilirim diye eabalarken Amcr ise hâlâ aynı filmdenbahsediyordu. Saraybosnalı filnıyönctmeni AdemirKenoviç'in(SavrsenKrug)KusursuzÇembcr filminiancakaylar sonra lstanbul Uluslararası SinemaTarih bııluşmasında izleyebildim. Scnaryoyıı Saraybosna'yı savaş, sırasırıda terk ctmeyen Kcnoviç ve şair Abdullah Siranbirlikteyazmışjar. Savaş sırasındayazdıkları senaryoyu gerçeklcri doğrıı bir biVİmdeyansıtmasıiçindebirkaçkczdeğiijtirmek zorunda kalmışlar. Filmin çekimlcri, BM askcrlerinin izniylc bir keskin nişancı birliğininkorumasıallındayapılmiş. llrasnica'daçekilenkısımlardanönce çekimlerin yapılacağıalandamayıntaramasıyapılmış. Film bütiinüyle Saraybosnalılann ve Saraybosnagerçeğininfilmi. lilmin çi'kiminden önce kullunılucah evlerdeki maymlar lek tek temizlenmiş... sursuzÇember. Kimsekimscyisuçlamaya, cczalandırmayaçahşmıyorbuf'ilmde. Ateijinnetaraftangeldiği vuıgulanmıyorörneğin. (Hatla, sırfbu y üzden Buijiıak dostlarım filmi başarısızbuluyorlar). Filmin kriterlerinindebelirtliğigibi, 'suçlulann,ccllatların, düijmanlannolmadığıyalnızca artık etrafıııdaki olaylara anlam vermeye galışmaktan vazgeçmişvegayretlehayattakalmayaçalışan insanların hikâyesini'anlatıyorfilm. l'ilıninbakiijaçısı,saldınyanedenuğradığına, kentinin nasıl bir yere dönüştüğüne anlam veremeyenvetümbunlarısorgulamakyerine yaşama sevincini ve dostluğu ön planda tııtan.sokaktakiSaraybosnalınınbakıijaeısı. l'ilmdekikarakterlerkahramandeğil. Kendinizioıılarayakınhissediyorsunuz.Onlardarı ayrılmakta zorlanıyorsunuz sonunda. Ö/el likledeuykusunda bircantadolu.su balıktuttuğuiçinınutluluktanyatağınııslatan Adis'ten. Türkiye'de ve uluslararası festivallerde (Fotoğraflar: EMEL AKÇAL1) birçok ödül alan Kusursuz (,'cmber, Akademi lstanbul Sineması'ndatekrargösteriliyor. Birdefadahagittimbufilme,aneakbusefer sonunu izlemcden çıktım. Yine boğazıma birşcylcrdüğümlcndi. Anıların.düşüncelerinaltındae/iklim. Ya^amdaki birçok şeyanlamsız geldi yine silahların eocuk avladığı birdünyada. Amer'i arayıp filmi ikincı det'a izlediğimisöyledim. Sonraevegirtim ve bir kusursuz çemberdahaçizdimduvarıma.ilk defabu filmi izlediğimdeyaptığımgibi.^ BELGRAD DAN İKİ ÇAGRI... NATO bombardımanı ile savaş meydanına dönen Belgrad'da Miloşeviç muhalifi sivil toplum kuruluşlannın olası bir internet yasağı üzerine yayımladıklan bildiriyi sayfalarımıza aktanyoruz. NATO bombardımanını ve Yugoslavya'daki etnik temızlığı protesto etmek ıçın bir araya gelen Yugoslav sivil toplum temsilcilerı olarak, şimdi de dünya ile bağlantılarımızı koparacak ve ıfade özgürlüğümüzü kısıtlayacak başka bir sorunla karşı karşıyayız. Bir tehdit Yugoslav hükümet birimlerı ve denetım altında tutulan yerel Internet vericilerinden geliyor. Bağımsız tüm seslerin kesilmesi onlar için büyük önem taşıdığından B92 radyosu kapatıldı ve bağımsız medya denetim altına alındı. Tüm Yugoslav halkının Miloşeviç rejiminin denetiminde olduğu ve bombalanmayı hak eden aşırı milliyetçilerden oluştuğu ımajını korumak ve bu yüzden de tüm muhalif grupların sesini kesmek NATO için çok önemli. Insan hakları, azınlık hakları, sendika hakları, kadın hakları, bağımsız basın hakları savunucuları ve barış ve demokrasi eylemcileri olan bizler için dünya ile Internet bağlantısı kurabilmemiz hayati önem taşıyor. Internet'i sistemin etiğine uyarak . kullanıyoruz ve tüm Yugoslav Internet kullanıcılarının sistemde kötü ve küçük düşürücü kelimeler kullanmalannı bırakmalarını istiyoruz. Uluslararası temas kurduğumuz tüm insanlardan da Yugoslav halkına karşı kullandıkları saldırı ve nefret dolu dilden vazgeçmeleri için diğer tüm Internet kullanıcıları üzerindeki etkilerini kullanmalannı istiyoruz. Lütfen dünya ile bağlantı kurabilmemiz için bize yardımcı olun. Yugoslav sivil toplum örgütleri: Demokrasi Içın Yurttaşlar Birlıği, Toplumsal Adalet ve Sendikalar Içın Destek Belgrad Circle Demokrasi ve Bağımsız Seçimler Merkezi Demokrasıye Geçış Merkezi Sivil Girişimler EKO Merkezi Belgrad Kadın Çalışmaları Merkezi Sırbıstan'da Avrupa Hareketi Etnik Ilişkiler, Barış ve Kriz Yönetimi Şairingözüyle... Bir s,air, köyleri yakıldıktan sonra kaçıp Saraybosna'ya sığınan iki küçük mülteci çocuk,birköpek veSaraybosnalılarvarfilmde. Şair I lanıza, tchlikcnin hergeçcn gün arttiğı, insanların birer birer avlandıgi, yiyeccğin, suyun bulunmadıgı kuşatma altındaki Saraybosna'dan, kızını ve karısmı gönderip, apartmankomşularıylaberaberyalnızba.ş.inayaşamayaba.'jlıyor. Birgünevinedöndüğünde, köyleri Sırpparanıiliterlertarafından basılarak anne vc babaları öldürülen sağır ve dilsiz Kerim(9) veAdis'le(7)kars,ılas.ıyor. Ikiöksiizçocuk teyzeleriniaramakiçingeldikleriSaraybosna'daboşbuldukları Hamza'nıncvincsığinıyorlar. Hamza,çocuklarla birlikte keskin nişancılann köpek dahil kımıldayan her şeye ates, açtıkları sehirde çocuklarınteyzeleriniaramayaçıkıyor. Savaş ortamına göndcrme yaparak "Artık ne daha fazlaüzülcbilir,nededahafazlasevinebiliriz. Öliim bizi sevgisiz, karanlık, karanlık ve karanlıkbırakır"diyorHamza.Sonundaçocukları, Sırparkadaşı Marko'nun evinin bulunduğuHrasnica'dakiarabölgedengeçirerck kuijatma altındaki şehirden çıkarmaya çalışıyor. llikâyehernekadarkurguolsada, bu tür trajcdilerin dört yıl boyunca hcmen hemen her gün yaşandığı gcrçeğini aktarıyor. Ancak savasjin şiddetini veacılarını anlalsa da, arabeskc kaçmayan ve yapmatıksız biranlatımlahayattakalmayaçahşan vesevmey i bilcn insanın öyküsünü anlattığından, her ijeyden önce sevginin altını çiziyor Ku Forumu Grup 484 Sırbistan'da Insan Hakları İçin Helsinki Komitesi Yugoslavya öğrenci Sendikası Antifaşıst Dırenış Gerçeği Birlıği VIN Haftahk Video Haberlerı Sıyah Içindeki Kadınlar Belgrad, 26 Nisan 1999 Sırbistan'daki medya binalarının bombalanması üzerine Sırbistan Avrupa Hareketi'nin Internet'le yaptığı çağrı: Sırbistan sivil toplum örgütleri, NATO'nun Belgrad'daki RTS televızyon bınasırw ve dığer medya merkezlerini bombalamasını şiddetle kınıyor. Halkın doğru bir şekılde bılgılendirılmesi ve ıfade özgürlüğünün korunması için mücadele, ancak gazetecilik kriterlerini güçlendirerek ve özerk haber örgütleri ve gazeteciler arasındakı bağımsız basın rekabetini arttırarak yürütülebilir. Habercileri katletmek ve medya çahşanlannın hayatını tehlikeye atmak asla kabul edemeyeceğimiz bir suçtur. Insanları öldürmek ve gereksız yıkım yaratan yöntemler kullanmak, kamu iletişiminin demokratikleşmesine ve bağımsız medyanın daha verimli çalışmasına hiçbir katkı sağlayamaz. Bu çatışmada hiçbir taraf gazetecilerin ışlerini yapmalarına engel olamaz ve acımasız savaş oyunlarında korunmasız figürler olarak kullanamaz. Bundan dolayı da Yugoslavya'da tutuklanan yabancı gazetecilerin derhal serbest bırakılmasını, araç ve gereçlerinin tamır edilmesini ve gelecekte tüm yabancı gazetecilerin, yerel meslektaşları kadar rahat çalışabılmeleri için sertifikalarının verilmesıni istiyoruz.^