Katalog

CUMHURİYI TDERCİ ; HALİT ÇELENK Antakya'da doğdu. Liseyi Antakya'da okudu. Istanbul Hukuk Fakültesı'nı bitirdı. 1948'den bu yana avukatlık yapıyor. 1962 yılında girdiği Türkiye Işçı Partisi'nde Genel Yönetim Kurulu ve Merkez Yürütme yedek üyeliği yaptı. 1965'te Türkiye Öğretmenler Sendıkası ve daha sonra TÖBDER'in Hukuk Danışmanlığı görevini yüklendi. 20 yıl Türk Hukuk Kurumu Ikincı Başkanlığını üstlendi. 12 Mart döneminde TÖS, Deniz Geçmiş, TİP davalarında, 12 Eylül döneminde DİSK, TSİP, Barış Derneği davalarında savunmanlık yaptı. Barış Derneği davasında da sanık olarak yargılandı. 1975'te Çağdaş Hukukçular Derneği Kurucu Genel Başkanlıgını yaptı. Halen Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı Yönetim Kurulu ve Türk Tarih Araştırmaları Vakfı Kurucu üyesi. "Hukuk Yazılan", "Hukuksuz Demokrasi", "Umut Hangi Dağın Ardında", "Idam Gecesı Anılarf, "12 Eylül ve Hukuk", "Devlet Güvenlik Mahkemeleri Niçin Kaldırılmalıdır", "Toplantılar ve Yürüyüşler", "Hazırlık Soruşturmasında Savunma Hakkı", "141142 Üzerıne", "Hukuk", "Bildıri Yayınlama","TÖBDER Davası", "Barış Savaşçıları", "Beş Kapı Beş Kılıt" yayımlanan kıtapları arasındadır. Cumhuriyet ve birçok gazete ile dergilerde çeşıtlı konularda makaleleri yayımlandı. ^ Yabancı ilde büyümek! IŞIK KANSU irinci DünyaSavaşı günlen. Fransıztoplarındanfirlayangüllelerönce sınirbozucu vızıltılarlahavada uçuyor, sonra atcş vc ölüm olarak Antakya'nınüzerinedüşüyor. Gözlcrdekorkunun kıvılcımlan. Halk köylere kaçıyor. Bırgencecıkkadınınusunakazınananı.yıllarsonrasü/.ülüp aktarılıyorenküçükoğlu llalıl'c: "BızdeHarbiye'yekaçiyorduk.Kııcağımda üç aylıktın. Yolda altını kırlettın. Yerde çözdümseni.Birköylükadınçakıltaşlarından korumak için başını avcunun içine almıs.tı,'habibi'(sevgilı)dıycrek." BabaMustafaÇelenk'tnköylerdeçıftlikleri,sürüleri, zeytinlikleri var. Kenttededemir, hırdavat vccam eşyasatan birdükkâna sahıp. Kansıölmüş.yenidcncvlenecek.Sıdıka I lanım, beyaz, tombul bir kadın. Pek de güzel. Yöredeünlü "Sipahizadeler"inkızı. "Dul adama gitmem" diye ayak diretiyor. Senmisinböyleyapan... Annesi, çamaşıryıkarken Sıdika'nın saçından tuttu mu öyle bır savuruyor ki öbür yana, birtutam saç elinde kalıyor. O denli zorluyor ailesi yani, evlen Hutay günleri geride A«//w/vs. Halit { i'leıtk vc eşi Şekihe Çelenk... Ürtaokulgünleri... Halit ISyaşında... mesi ıgnSıdıka'yı.ÇaresızvanyorMustafa Çelenk'e. Annedındar. Odcnlidindarki, vcsikalık çektirmek ıçin bilc fotografcıya gıtmıyor Ama, isjlemler için rcsım gerckh. 1 lalıt t'otoğrafçıyagıdiyor, rbtograf'makıııcsini alıyor. anncsının vesıkalığını çekiyor. Bıına karşın Sıdika hanım aydın ve hoşgörülii. Okumayazmabilıyor. Halit, cvrim sürecinıanlatınca.dinlıyor. Hiç. kızmıyor. Yalnı/caanneyüreğinin sıcaklığı ılcsafınanci bırleşttrıyor: "Oğul, böy lc söylcme, böyle yapma, öbüı dünyadaberaberolamayacağız sonra..." Anne ıle Halit arasındakibağ, ılık vctutkulusevgidalınatutunuyor: "Sanırım 5 yas,ındaydım. Babam, hcrzaman cvin ahırında kendi baktığı safkan Arap atına binerck köy lerı gezer, marabalarla göriişürdii. Rır gezintide atın tcrkine beni dc alarakköyleregötürdü. Ratıvunat yolda sıçrayarakgiderken.benbabamınbelinesanlıyor, kcndimi koruyordum, ama kalçalarım yarabereiçindckalıyordıı. Birkaçgünümü/ köylerdegcçti. llava sıcakolduğuiçinbağlarda,çardaklardayatıyorduk. Anneözlemine dayanamıyor, eve dönmck istiyordum. Oysababamıniijlcribitmemi^ti, beklememı istiyordu. Birsabaherkcnuyandım.annemı çokçoközlemiijtım. Babam uyuyordıı. Bağdadolaşıyordum.Bağçiğiçındeydı. Bırsalkım üzüm gördüm, beyaz, yuvarlak, iri tanclenolanpırılpırılbirsalkımdıbu. Tıpkıannemebenziyordu." Haliringözpmarlarıdurukaynak.Oturuyor, o tombul, seher pcmbesı üziimiin yanına. Başlıyoroksjamaya.Üstünebasılanpısıpısı otlarının hışırtısı düsten uyandınyoı onu. Başını kaldırıyor, babasını görüyor: "Bababak, üzüm salkımı annemcbenziyor. Bcni, ona götür." O giin baba, ışlcrini bitirmeden, oğlunu yineatinterkisinealıp Antakya'nınyolunututuyor. Savaş sonunda, o zamanki adıyla Iskenderun sancağt (Hatay) Fransızların mandası altında. Ailc, HalitÇelenk'ıneocukluğunugeçıreceği Şemdük mahallesmdekı kendi evlerıne taşıniyor. I Ikokulu, pencerelerınden Ası Irmağı'nın coşkulu türküsü duyulan MektebiSultani'detamamlıyor. Ortave liseöğrenciliğiMusallasemtindekiokuldagcçıyor Okul, Fransızların elinde. Ögretmenlen.gcncllıklc Fransızyadal'ransa'daeğıtımgörmüş Türklerden oluşuyor. Tiiın dersler Türkçe edebiyat ve edebiyat tarihi dışındi: Fransızcaokunuyor.OkuliçindcTürkçekonuşmakya.sak. Fransız tarihi, edebiyatı,edebiyat tarihi ağırlıklı dcrslcrarasında. Fransu aydınlanmasının şair, yazar ve düşünürler ilk tanışma: La Martine, Racine, Corneille Jean Jacqucs Rousscau, Montcsquicu, Didcrot, Voltaire ve başkalan. Çclenklerin evı, hayat denılen üstii açık biı avluyaaçılıyor. Avluda yaşlı.yaşlıolmasınr karşın her yaz inadına meyve veren üretkeı narağacı var. Cırcırböcekleri vegevezeçekirgelenkonukedennarağacının gölgesindc dcküçük bir masa. Halit (,'elenk'ınaydır bılınci,narçıçeklcn ılcbırlıktepıtrakveriyoı bumasada: "Sıcakta, JeanJacquesRousscau'nunDı ContratSocial'ini(Toplum Anla!jnıası)okuyorum. Rousscau, ijöylcbaijlıyorkıtaba: İnsandoğayaözgürgcldı, ftzgür doğdu ama bugün her yerde zincirleriçindedir.' Çok çarpıcı gelmiijti bu tümcebana. Zaleı birtakım fikirlcrkafamda dolaşıyordu. Artık sorularbırbirini kovalıyor, sorusoruyu gctırıyordıı." Genç I lalıt, soru ışaretlcrı haritasında ilk dönemccibuluyor: "Insanınsorunu i^tebugcli^kiyiçö/mek galiba." Dahası \lalıl (,'clcnk, sosyalıst dii'jüncc ik detanışıyor. Arkadaşı Felhı Atay, Kafkas