Katalog

16MAYIS 1999. SAYI 686 şisttonlartaijiyaninsanlar. Onlarlabizimbir bağlantımız, ortak noktamız yok" diyor. tkinci kattan çıkarak alt kata yöneldiğimizdesağtaraftakiBilimSanatGalerisi'ne girmeyekararveriyoruz. Boşgaleridengeçerek Nevzat Metin'e ulaşıyoruz. Metin, Akmar Pasajı'nın emektarlarından. Pasaj heniiz inşaat halindeyken açtığı Bilim Kitabevi'ni 1985 senesinde galcriye dönüştürmüş. Şairler,yazarlargelir,söyleşiler,imza günleri düzenlenırmiş. Akmar'ınyozlaşmasını, 12 Eylül döneminde sanat ve kültür hayatının önüne koyulan engellere bağlıyor. "Akmar Pasajı 90'lara kadar kültürün, sanatın, sahafiarın ve antikacı lann yoğun olduğu biryerdi. Bugün ise,parçalanmışaileçocuklannı bünyesinde barındıran bir yer haline geldi. Bu çocuklar ailelerinden göremedikleri ilgiyi burada kendi aralannda oluşturduklan scvgi bağlanyla gidermeye çalışıyorlar. Nc ülkelerini, ne devletlerini, ne de ana babalannı seviyorlar; tek sevdikleri onlarıyansıtanmüzikleri:rock,metal..." jöleyle diken diken yapmış, taktığı küpeler arasından kulaklan zorlukla seçilen, punk "Papatya", burada çıkan her türlü beladan kendilerininsorumlututulduğundan,kendilerinin sorun kaynağı olarak görüldüğünden yakınıyor: "Burada hemen her gün kavga çıkıyor. İnsanlarbizimçıkardığımızıdüşünüyorlar. Oysa racon kesmek isteyenler, küpclilere sinir olanlar, tarzımı/dan hoşlanmayanlar gelip kavga çıkarıyorlar. Onlarbize bulaşıncabizdekavgayagiriyoruz." Papatya ve grubu, dükkân sahipleri ve pasajda "fazlalık" yaptıklarını söyleyenlere karşı da tepkisiz. "Pasaj ortamının yüzde 70'ten fazlası alkol ve uyuşturucu kullanıyor ama, pasajda kullanılmıyor. Bende uyuşturucukullanıyorum.Bunakimsekarışamaz" diyor yine aynı gruptan "Kobra" lakaplı bir başkası da uyuşturucu kullandığını saklamıyor."Bakınbizhiçbirdeğeresahipolmayan, öylesineyaşayaninsanlardeğiliz. Bizimde inançlarımız.değeryargılanmız var." Kobra, boynunda içinde yedi surenin bulunduğu birccvşen taşıyor. Bunun onu belalara karşı koruyacağını düşünüyor. Hayattahiçbirdeğere.ilkeyesahipolmadıkları bir önyargıdan ibaret; bu sadece görüntülerinininsanlardayarattığıbiryanılsama. Onların da siyasi, dini görüşleri, hayata ilişkindüşünceleri varamabunları yansıtma gibi bir kaygı taşımadıklanndan etiket hemen yapıştırıhyor: "Nihilist bunlar!" Kobra'yı dinlemeyi sürdürüyoruz: "Bir arkadaşım beni CHP'ye gidip konuşma konusundaiknaetti. Ama sonra bana orayagitmeden önce küpclerimi çıkarmam, dış görünüşümü 'düzeltmem' gerektiğini söyledi. Ben de vazgeçtim. Hiçbir şey için görüntümü veya kendimi değiştiremem. Zaten bu nedenle oy kullanmadım. Hepsi birbirinin aynısı." Papatya ise, sol görüşlü olduğunu ama, partilerden uzak durduğunu vurguluyor. Onları diğer insanlardan düşünsel anlamda farklı kılan da bu zaten; mevcut sistemle zıtlaşmak, uy um göstcrmemck... 18 yaşındaki Papatya, kendi ortamının dışından bir kızla evlenmişama, ailesinin baskısı ve kızın ailesinin gösterdiği tcpki nedeniy le evliliği üç ay sürmüş. "Hiçkimsebeniyargılayamaz. Ben başkasına karışmam, onlar da bana karışamaz"deyip işin içinden çıkiyor. Standartlann üstünde bir yaşam istiyorlar. Iş, okul, aile, toplum kaygısının olmadığı, paranın minimum derecede önem taşıdığı alternatifbiryaşam..."Çalışmakbanaağırgeliyor","23ayçalışıyorum,sıkılıyorum"diyorlar. Papatya, annesi babası ayrıldıktan sonra sokaklarda yaşamaya başlami!j."Parasızmutluolabiliyoruz"diyor. Merdivcnlerde oturup gelen geçenden para alabi I iyoruz" diyor. Merdivenlerdc oturup gelen geçenden para "dilendikleri" ıddialan için de "Pasaj camiasından, tanıdığımız insanlardan para istiyoruz.asladilenmiyoruz, onlar daparalan varsa veriyorlar." Neden Akmar'ı tercih ettikleri konusuna gelince şöyle konuşuyorlar: "Bizi gören insanlar yolda tip tip bakıyorlar, ibne m uamelesi yapıyorlar. Başkaortamlardakafayapımıza uyguninsanlar yok. Burada rahatız." Birgrup Marmara ve Boğaziçi Üniversıtesi öğrcncisi, haftanın belirli günlennde Akmar'da toplanarak"Musal la'I'aşı"adını verdikleri birdergi yayımlamayı planlıyorlar. Ölümü hatırlatsın diye bu ismi koymuşlar. "Niye ölümü hatırlatsın'.'" diye sorulunca "Bubellibırtelsefeyıyansıtıyor. llginçvcgizemlı olmasını istedik"diyeyanıtlıyorlar. Yani Akmar Pasaj ı'nda herkesin, her grubun kendine özgü bir dünyası var vekimsc budünyayabaşkalarınındahil olmasını pck istemiyor. Akmar'ı çelişkilcrijsyankârruhuvefelscfesiy le başbaşa bırakarak Kadıköy 'dcn aynlıyoruz. ^j Müzlk marketler... Pasajda sahaflardan, antikacılardan ve galeridcnfarklıolarakrockvemetaldinleyen kitleye hitapeden müzik marketler var. Akmar Pasajı'nda ciddi bir müzik piyasası oluşturmak için çabalayan Zihni Müzik de bunlardan biri. Sahibi Zihni Şahin, "Burası bir okul gibidir. Insan ne dinleyeceğini bilmeden gelir, bilinçli bir dinleyici olarak çıkar" diyor. Ünivcrsiteye giderken plak satarak müziklc uğraşmaya başlayan Şahın, işini 1992 'den bu yana pasajdaki dükkânında devam ettiriyor. Bugün, popüler müzik dışındaki plak, kaset ve CD'lerden oluşan geniş bir müzik arşivine sahipler; hatta bu geniş arşivdcn Ankara, Istanbul ve Izmirdışındakilerin de yararlanabi Imesi için internette kendilerineaitbirsitebileaçmışlar. Zihni Şahin, pasaja karşı gcliştirilen önyargıdan şikâyetçi. Kendisiyle konuşmak istediğimizdedeilktepkisi,"Diğeryazılanlar gibi karalayıcıolmasın" dernekoluyor. "Kadıköy"deoturupdaburayıbilmeyenlervar, insanlarkulaktandolmabilgilerlefikirsahibi oluyorlar, o şekilde yazıyorlar. Buranın kendine özgü, doğal bir oluşumu var, gelenleryabancılıkçekmiyorlar. Kimisikitap, kaset almak;kimiside takılmak amacıylageliyor." Şahin, pasajayalnızca takılmak amacıy la gclip merdıvenlerde oturan, zaman zaman olay çıkaranların varlığından rahatsız olmadığını bclirtiyor ama eklemedcn de geçmiyor:"Bizimkitlemizdeğiller." Pasajın adının yalnızca polis baskınlarıylavckavgalarladeğil,kalitelimüziğeyapılankatkılarlaanılmasından yana. Zihni Müzik 'in bir müzik markct olarak son derece ciddi amaçları var; pasajda Unkapanı'ndan dışlanan alternatif müzik türlerini iceren "alternatif" bir müzik piyasası oluşturmak istiyor. Buamaçlaryalnızca"laftakalmamış" 98Nisan'ından buyanadörtalbüm: Rapor2, Kadikal Mayıs(Noise), Mercan Dede.Gökalp Baykal albümleri, çıkarılmış. Akmar Pasajı 'nm iist kattnda, sahaflar ve antikacılar ağıHıkta. yaptırıyorlar. Gül, ejderha, akrep vb. ise, hemenherkesintalepettiğimotifler." Bazen bir kez dövme yaptıran bunu alışkanhkhalincgetiriyor. Burayagelipvücudununherhangibiryerinedövmcyaptırmakistcyenler, lOmilyonlirayıgözdençıkarıyorlar. Bu rakam motil'in büyüklüğüne ve zorluğunagöre değişebiliyor. Geçici dövme ise 26milyonliraarası. Ancakkısaömürlü. Pasaja herkcs kendi açısındanbakıyor. Kimilcri buraya "takılan" ve "piyasa yapanlar"dan farklı olduklarım söylüyorlar. Yani pasajagelenlerde kendi içlerindegruplas.ıyor.Onlardabunuonaylarcasına,"Biz buraya serserilik yapmak için gelmiyoruz. Sırf özcntilikolsundiyegelipolayçıkaranlar,tinerçekenler,uyuşturucukullananlarvar. Aile,okulbaskısındanyılıpburayageliyorlar, genelde 1617 yaşlanndalar, boş tipler" diyorlar. Kendilerinihenüzpasajınesastayfası içindegörmeyenler, pasaj ınmüdavimlerini; düşünen, üreten.okuyan tiplerolarak tanımlayarakbirözeleştiriyapıyorlar:"Bizne yazık ki yalnızca tüketiyoruz. Pasajda müzikal anlamda bir üretimin olduğunu kabul ediyoruz. Akmar, underground müzik piyasasının oluştuğu bir merkez. Insanlar Izmit'ten, Eskişehir'den kasetalmayagcliyor." Pasajdadiğerlerinin "boş tipler" dıyenitelediği bir grup ise, kendilerine yöneltilen eleştirilerin önyargıdan kaynaklandığını söylüyor. Sanyaboyanmışkısacıksaçlannı Dövme meraklılan için... "Prene", Akmar'da kaset, CD,tişört,poster vb. satan dükkânlararasında biryöniiyle diğcrlcrinden ayrılıyor; oda buranın pasajda dövmc yapılan tek yer olması. Erhan Çabuk, dövme yapmayı 19yaşındaykcnbirarkadaşından öğrenmiş, o gün bu gündür bu iştcn para kazanıyor. Her kesimdcn ınsanın dövmc yaptırmak için kendılerıne geldiğini belirten Çabuk," Insanlardaha çok yazın, geçicidövmeyaptırmayagcliyorlar. Burayagclip 'bana accle dövmc lazım' dediklcrı oluyor" diyor. IX yaşın altındakılere dövmc yapmadıklarınıbelirten Çabuk, "Avuçiçine veyüzedövmeyapmıyoruz. Insanlarençok kollarına, bacaklanna ve göğüslcrinc dövmc Prene'de IHyasjtn alttndakilere dövmeyapılmıyor. Erhan Çabuk bir müştcrisiyle...