Katalog

CUMHURlYET DERGİ "Sevdalinka, ırkçılığa, din aynmcılığına karşı bir kitap" diyor Ayşe Kulin. "Din ayınmcıhğının, ırkçılığın, siyasi hırslann insanlan nerelere götürebileceğini görsünler istedim. Sonuçta yine belgesel yanı ağır basan ama baştakinden farklı bir kitap ortaya çıktı." Kitabın çalışması ise 1.5 yıl sürmüş. Nimeta ile Stefan ağırbasan, Türkçesi "SevdaŞarhlan "olan kitabınıza nasıl ve ne olarak başladınız, sonunda neye dönüştü? Kitabı yazmadan önce on günlerin, çok okunan kitaplanndan "Sevdalinka"nın yazan Ay olaymgeçtiğiyerlerigördünüzmü? ; şeKulin'leyazınserüveni.YugosHayır, yazmadan önce gitmedim. Aylin'i lavya'daki savaş ve bu kitabı üzcri yazmadan önce Amerika'ya gitmiş, röpornegörüştük. taj lar yapıp dönmüştüm. Bu bana çok pahaBosnu 'da 1990 'ların başmdaki savaşın ve tıya patlamıştı. Çünkü yazarken daha önce aklıma gelmemiş bir sürü soru birikti. Çok savaf acılarımn anlatıldıgı, belgeselyönü AYFKR COŞKUN zorlandım ve yeniden Amerika'ya gitmem gerckti. Bunun için "Sevdalinka"da bunun tersini yaptım. Yazdıktan sonra gittim. Aslındabubirgöçromanıolacaktıvebelgelere dayanacakti. Amacımoradaki çığlığı burada duyurmaktı. Ben Boşnak kökenlı olduğum için onlann yemeklerini, ağızlarını, usullerini filan bilirim ve çok severim Boşnakları. Evet, aslında bir göç romanıydı, yüz senelik Unutmaya çalıştıgımız bu görüntüler bu kez de Kosna 'nın yanı başmdaki topraklara yayddu bir dönem içindeydi ve büyük bölümü tstanbul'dageçecekti. Fakat Boşnak kelimesinin Internet'te Müslümana dönüştürülmüş olduğunugörünce, bunun nedeniniaraştırmaya başladım ve bu beni savaşa kadar götürdü. Belgeleri ve notlan gördüğüm zaman, yanıbaşımızdakorkunç bir savaşın olduğunuvc bunun farkına varmadığımızı anladım. Duyarsızlığımdan utandım. Yayınevi savaşın karamsarlığı daha daarttıracağını filan söyledi ama ben ne kadar okurum varsa, bunu öğrenmelı.dıyedüşündüm. tbret olarak bilsinler istedim. Din ayınmcılığının, ırkçılığın, siyasi hırslann insanlan nerelere götürebilcceğini görsünler istedim. Sonuçta yine belgesel yanı ağır basan ama baştakinden farklı birkitaportayaçıktı. Yani başlangıç noktamzdan birsapma oldu bu aşamada. Evet, başladım Boşnakların tarihini okumaya. Boşnakçakitaplançevırttim. Bunlardan ve belgelerden yararlanıyor, kaynak gösteriyordum. Mesela, Selma Fındıkh'nın "Tuna Nchri Cîözüm Yaşıdır" adlı, ilk göçü anlatan romanından uzunca bir alıntı yapmıştım.Çokduyarlıbirbölümdü.K.endiailelerimi de ona baglamıştım ve istiyordum ki, benım kitabımı okuyan herkes bu kaynakları da okusun. Yayıncımla sorun çıktı. Butür bir kitabın okunmayacağınısöyledi. Onu ikna ettim ama bu kez kaynakları kullanmada sorun çıkacağı gündcmc geldi ve sonunda alıntıları çıkardım. Bu arada Selma'nın bölümünün gitmesine çok üzüldüm tabii. Çalışmalar 1.5 yıl sürdii ve kitabı yazdım. Aşağı yukarı 104 soruyla Saraybosna'ya gittim. Tiplermizi seçerken, neleri öngördünüz, örnegin Stefan 'ı nasılkullandımz?Sızı Saraybosna'da bekleyen neydi? Aradıgınızı buldunuzmu? Tiplcrikesinliklemedyacıyapmamgerekiyordu. Çünkü Yugoslavya'nındeğişik bir yapısı var. Altı federe devlet olduğu içın kahratnanlarımızınburalaragıripçıkmalarızor olurdu. Nımcta'nın ev hanımı filan olması imkânsızdı. Okutabilmek için de bir aşk öyküsü gerekiyordu. Düşündümkı.bıryasak aşk daha ilginç olur. Özelliklc değişik yerlerdenseçildi. Bir Hırvatve bir Boşnak. Fakat bütün bu ınsanların vazifeleri aşkı yaşamak değil, orada yaşananları bize aktarmaktı. füm roman boyunca kahramanlanm bunu yaptılar. Mcscla, Stefan Boşnak kamplarındaolanlarıanlattı.Nimeta'nınesasvazifesi, otınnanışıanlatmaktı. Yardımcıkaraktereşi Burhan'dı. Anne, kardeş.çocuklar... Yazardan bir şcyler sızıyor herhalde bunlarda. Hepsi harmanlandı. Birde dınlerın ayırımını anlatmak için 12. asra kadar uzandım. Boşnak kclimesinin kaldmlmasma tepkı duyduğumıçın, onlann I 180'denberi orada bir devlet olarak bulunduklarını ve 1 Stanede liderleri olduğunugöstcrmek istedim. Içlerınde TürklerdevaramaBoşnaklaroralılar ve Slav asıllılar. Öyle zorla Müslüman da edilmedileı. Oraya gitmcmc gelince, iyi ki gitmışim. Çünkü dönüştc çok şey değişti. Bcni dolaştıran orada savaşmışbirısiydi. Ona romanımı anlattım vedcdimki."Şimdiburomanıyerleştir. Mesela Nimeta nerede oturur, o geliı dü/eyindebirkadınneredeoturur Annesinin onayakın olması gcrekirkırahatçagidip gelsınler. Stefan'i ncrcycyerleşlirmeliyim?" Mihmandarımbanaolabılecekyerlcrigösterdi. Roman yeniden gö7İimdecanlandı Bu arada Tu/la, Mostargibi ycrlcri dcdolaştım ve savaşın vahşetıy lc ı Ik kez karşılaştım. Savaşı görmemiştim.onu iyi vcrmcdıgımı anladım. Mesela şehirdeuğaçkalmamıştı. Yaprakları ycmışler, agaçlanyakmışlardı. Tam burada, Ayşc Kulın Saraybosna'nın kuşatmayı gösteren bir planını çıkanyor. C)r