Katalog

Bomba filmleıin görkemli sefale 1. Sayfanın devamı tüm dünyada büyük hasılat topladı. Bir çeşit "harikalar sırkı" sayılabilecek bu yapımlar, ' 80'lerden günümüze tüm dünyayı etkisi altına alan tek tip bır sinema anlayışını egemen kıldı. Bomba filmlerı böylesıne yaygın ve hakım kılan, kuşkusuz ABD ve diinya ekonomisindekı köklüdeğıs.ıkliklerdı.Şımdı,biruzmanıntanıklığına başvurahm. 1982'de "Dünyada Neler Oluyor?" (Alternatif Yayıncılık) adıyla yay ınlanan yıllıkta, eski film yıldızı Reagan'ın ABD Devlet Başkanlığf na seçılmesıni değerlendıren bir yazıda ^öylc bir gözlem vardı: "Amerıkan toplumunun efsancvi dinamizmi, Kuzcydoğu ve 'MıddleWest'bölgclennıyava:>yavas.terkettı. Oysa ki bu bölgeler 20. yüzyıl Amerikasının gcrçck kültürcl veekonomikyükçekicileri idi. Güneşlı Güney "Sunbelt" ile yenı öncülerın Batısı bu görevi devralmış göriinüyor. Kaliforniya miti ile Chıcano'lar (ABD yurttaşı olan Meksıkalılar, 19501970 arasındaeşıtlıkmücadelesi vermişlerdi), Meksika asıllılar, zenci, Italyanveyalrlandalıbirproletaryanınendüstriyel demokrası hayallerinın yennı aldı. Los Angeles, Houston, Atlanta: tşte yenı ufuklar ve yenı bır maeera. 'Mcdenihaklar', 'sendikalkazanımlar' vc 'hımayecı devlet'ın yeraldığı lıberal Amerıka, yerını haklı olduğundan emin, saldırgan, biıcyci ba^kakı^ileıebııaktı. t^teahlakikararlılık hcsabıy la, inanılmaz paralar harcanarak ürctilen fılmlerin izlenebildiği birortamda, ne sinema sanatıgelışebılıyornedeyeniyaratıcıyönetmcn ve yazarlarortaya çıkabiliyor. Üstelik, bomba filmler, sadece ulusal sınemaları değıl, zihınleri Dünya sineması Amerikanlaştırıldı debombalıyor. Insanlan kendi gerçeğine, kimBilindıği gibi, Ameıikan sınema endüstrısı, lıgine ve renklerine yabancılaştırıyor. Ekonomi dergılerinde,hayatıköpekbalıklarıyladoluyüz1980'lerin başından itıbarcn yaygınlaijan vicieo me havuzuna (Javvs!) benzetcn yazılara rastlayave özel 7 V furyası karşısında, üstün ekononıık bılıyorsunıız. Ingılızce'de 'shark' yanı köpekbaveteknikgücüyle.bırbıriardma bomba fılmler üreterek kârlı çıkmasını bilmişti. Zaten aynı en lığı,üçkâğıtçı,hilekâranlamınageldiğikadar, düstri, dünya T V ve video piyasasına süreklı ola özellikle para getiren bir işı ustalıkla ve acımasızea yapan kişi anlamına da geliyor. Almanrak film ve dizi üretiyordu. Biryandan TV kanallannı ışgal eden bu yapımlar, biryandan sıne ca'dada "hai", köpek balığı aynı anlamda kullanılır. Türkçe'ye de, üstüneatma salonlarına egemen olan lama, kapma ve yutma anlabomba filmler... Tvvisterfilminmında "jawslamak" dıye bir deki hortumlar gibi öniine gelesözcükgirdi. nı darmadağın eden koıkunç bir saldırı... ls.teTVkanallan vc siAmerikanlaştırılmış bir nema salonlarıyla ıkı koldan toplumda, bireysel başarı ve yürütülen bu hücum, ulusa! sikısa zamandaçok büyük para nemaları kelimenin tam anlakazanmak önemli. Orman yamıyla duman etti. Dünya sinesaları, iş ahlakı olarak baş sıması Amcnkanlaştırıldı ve bu rada yerini alıyor. Hatta bazı süreç devam etmekte Pekı.bu bankalar, ilanlanndatoplumu ne anlama geliyor? açıkça vahşi bır ormana benzctıpen lyı kılavu/un kendıleHerhangi bir ülke sinemasırı olduğunu ıddıaedıyolar. Işnın Amerikanlas.tırılması,osite, üstüne atlama, kapma ve nemanın körcltilmcsi ve aptalyutmayı kendine ilke edinmi^ laştınlmasıanlamınagelmıyor mu? Hüyük hasılat gctırcceğı Bomba film salgınının ilkfilmi... yırtıeıbireylerinfinan:>eettive risklı sermaye ile silahlanmıs, bu yeni pistoleros'un (tabancalılar) kahramanı halıne geldı tatlı dilli gerıci kovboy Reagan." ('Amerıka Sendelıyor',AlfredoG.A.Vallada,s.28). ği bomba filmler, bu zihniyeti olduğu gib tıyor. Bomba filmlerin "global kriz", ekonomisi", "3.büyükbunalım", "ABE paJaponya arasında ticari gerilla sava? sözlerinsıkçaduyulduğu 1980'lerdeter limhalinegelmesiraslantısayılabilirmı Gitgide daha az kazanan, hatta işini ka insanlargünlükgen,cklerdenka<;ıp,gitt ha sık hayal dünyasına sığınmak ihtıyacı maya başlaması da bu yı I ların bır ürünü. cılar, paralannı riske atmaktan çekinince bir filmin devam bölümleriniçekjTiekve; den çekmek daha gü venl i görünmeye ba Bomba filmlerin acaylp dünyası Bomba filmlerin köpek balıklan, uzayl nozorlar, acımasız gangsterler, çatlak \ onlardandahaçatlakpolısler.devsürün insanımsırobotlar,yarasagiysi!ı,maskt uı;an üstün insanlarla dolu acayip düny kuşkusuz eğlendırıcı. Ama, tüm sinem. tür yapımlardan oluşmasi ve sinema salc bunların işgal etmesi hic de cğlcndiric hatta tehlikeli. Sadece pasta y iyerek besl bedenı yıkıma götürmez mı? Yalnızca Robbıns ya da Robert Ludlum ıısulü rom edebiyat sayıldığını düşünün. Sadece bı taplannbasılabıldığinı vekıtapçılardasaı türkitaplarınsatıldığını.... Iştc, bomba i sinema sanatıiçinböyle bir tehlikeoluştı Yiı mı y ılı asjun bir süredir devam ede