Katalog

18 CUMHURİYETDERGİ satranç camiasının içinde. Çeşitli turnuvalarda dereceleri var. Bugüne kadar 4 kitap, bir de küçük bir satranç ansiklopedisi kalcme almış. Beşinci kitabı da yolda. "Osmanlı'danGünümüze Satranç Tarihi"... Çeşitli yaş gruplannda ve büyüklcrde tam 39 Türkiye şampiyonuyetiştirmiş. "Hcrhalde, Türkiye'de hiçbir spor branşında olmayan bir rckora sahibim. 300'ün üzcrinde satranç turnuvası organize ettim" diyor. Son RusÇan'nın, A tatürk'ün satranç takımlarıdaonda. Atatürk'ünmanevikızı Ülkü'nünbabası Tahsin Çukurcuoğlu tarafından yapılan vc Atatürk'ünAnkara'daOrmanÇiftliği'negelip oynadığı, kendisi için özcl yapılmış bu takımıntaşlan, Vasfiye Hanım tarafından Selahattin Aşkan'a verilmiş, daha sonra Selahattin Aşkan tarafından Sertaç Dalkıran'ın koleksiyonunaarmağanedilmiş. Tahtası ise KahramanOlgaç'ta. Satrancaaiteneskibilgiler,zamanımızın 4000 yıl öncesinden kalan Nefertiti piramidi üstündeki kabartmalar. Yine Troya kuşatması sırasında meşhur "Troya Atı" hikâycsinde kuşatmanın yapıldığı sırada Palamades'in bu oy unu bulduğu tarihçilcrin ifadesi. Ancak oyunun adının o çağlarda ne olduğu hakkında herhangi bir yazılı bclgc şimdilik mevcut değil. Ayrıca Annibal'ın fillcrlc Roma'ya yürüyüşünde veTimur'la YıldırımBayezid'inkarşıkarşıyageldiği Ankara Meydan Muharebesi'nde kullanılan düşiince ve planlar, satrancın o dönemlerdedebilindiğinigösteriyor. "Şah dediğimize, kral diyorlar. Vezire de kraliçe. Kimi yerdc de şövalye ve papaz. Belki, yakın bir gelecektc dc cumhurba^kanı ve başbakan dcnecek" diyor Sertaç Dalkıran. Satranç oynayan bir kişinin 4 saatte, yoğun konsantrasyon içerisinde harcamış olduğu enerjinin, bir maden işçisinin bir buçuk gündeharcamış olduğu enerjiden daha fazla olduğu bilimadamlarıncatespitedilmiş. Satranç spordalları arasında en çok enerji harcananlardanbiri. "Bunun en basit örneğini dünya şampiyonasındaki KarpovKasparov kars.ilas.masi verdi.Hcrikiside,diyabetikuzmanlanolan önemlisatranççılar. Normaldendahafarklı beslenmelerincrağmen, Karpov müsabakada 8 kilo kaybedınce oyuna ara verildi. Karpov, hastanede 2 ay tedavi gördü." Bcslenıneyedikkatçekiyor. "Satranç oy uncularının çok iyi bcslcnmcsigerekiyor. 7O'liyıllarda,birarkadaşımızın Pransa'da yapılan gençler turnuvasında, kendisini sırf sandviçlc beslediği için sanlık geçirdi. Satranç göründüğünden daha ağır bir spor. Birboksör gibi, gürcşçi gibi kendinize çok iyi bakmak zorundasınız. Çok farklı psikolojikmotivasyon.vücutenerjısimücadelesi, tcknik vc düzenli çalışma istcyen bir spor." Gençlerin eğitiminin çok usta ellerce yapılması gerektiğini ckliyor. "Türkiye'de gençler satranca kendiliklerinden ilgi gösteriyorlar. Tüm özel okullarda satranç kolları var. ötekiokullann birçoğunda da durum aynı, geçcn yıl Satranç Geliştirme Merkezi'nin yaprnış olduğu bir turnuvaya222 okuldan bin 332 öğrenci katıldı. Ancak yapılanların kalitc açısından ycterli olup olmadığıtartışılır." Satranç sporunun en güzel taraflanndaı biri, 7'den 70'c her yaş grubundan insanı sosyal bir oyun olarak bir masa etrafında ırk dil, din, cinsiyet ayırt ctmcksizin bir aray; getirmesi... "Insan yaşlandığında böyle bir hobiye sahipse, ömrünü uzatabilir. Çünkü ınsanlarbı yaşlardageneldencyapacaklarınıbilemez ler. Bunun dışında ergcnlık çağında ya da er gcnlik önccsi muhakemesi gelişir. Zekâkat sayısiartar. Analiz, scntezyapmasınıöğrcııir. Plan yapmasını, soğukkaıılı olmayı öğrc Düşüncenin sporu MEHMET SERCAN TEZCANOĞLU ]* eşeağacındanbirsatranç tahtası. Üstündesekizesekizkareler. Bir siyahgidiyor.birbeyaz. Karelerin üstünde otuz iki taş. Karşıliklısekizerpiyon birbirlerincbakıyor. Piyonlarordununaskerleri.Sekizibeyaz,sekizisiyah. Görevleri şahlannı yadakrallannıkorumak. Ön safhalarda yer aliyorlar, bu kansız savaşta. Sonra iki kale en köşelerde. Kalelerin komşulanatlar. Lbiçimindeharekctedebilen başka at göremezsiniz yeryüzünde. Atların yanında filler, çapraz giden. İki fil de bir renkkareyehapis,rakipfillcrleyapacaklan mücadeleyi bekliyorlar. Fillerdenbirininyanı vezireayrılmış. Vezır, şahtan sonraki cn güçlü taş. Istediği yöne, istediği kadar gidebilentek taş, şahınsağkolu. Şah ise, ycrine tüm bu taşların feda edilebileceği tek taş. Şah mat! Matolmamak, mat cttnck. Bütün çaba, biitün cncrji bu amaç için sarf edi I iyor satrançta. "Şah mat!" diyor oyuncu taşlari devirerek.Kalebiryanagidiyor.şahbiryana. "Beşbir" diyor Istanbul, Moda'daki "Satranç Geliştirme Merke7İ"ninkurucusu Sertaç Dalkıran ve rakibinin elini sıkıyor. Merkczde birazdan ders başlayacak. On altı yaşındaki genç Burcu Korkmaz vcrecek dersı. Çocuklarbirer ikişer geliyorlar. Kapı zili sürekli çalıyor. Sınıf dolınak üzere. Sınıfta dörtmasa,dört satranç takımıvar. Htrafmdaononikitanesandalyc. Duvarlar satranç afişleriyle bezenmiş. Saat 14.00, ders başlayacak. "Tahtayı görcmcyen varmı?" " Yok" sesleri gelıyormasalardan. Burcu Korkmaz, satranç tahtası gibi di?ayn edilmiş tahta iistüne manyetık taşları yerleştırıyor. iki yıh vc iki piyon. "Hamlesırası hcya/ın." Scssizlik. " Baştan sona kadar götürücez di mi şahı" diyor bir tanesi. Hemen buldun mu, diyor Burcu şaşkın. " Evct, masada denedim." "Oraya dizmek yok, kaldır hemen onu!" " Biz ikimiz bulduk ama." "Senin hayali arkadaşın mı var" diyor, gülerekbiri. " Bekle, diğerleri de bulsun. Herkes tahtayabaksın." Daha uzun bir scssizlik. " Bir ipucu verey im, o pozisyonu alamadığın ycrde çapraz o pozisyonu al." "Hani aradaki kare farkı... Ben ne öğrelmiştimsize?" "Ben yoktum" diyc savunmaya geçiyor biri. Saçları dağınık, hafif tombul bir çocuk ayağakalkıyor. "Eeeckıymızılaykazanıyoy." " Beyazlar yani" diye düzeltiyor Burcu. " Beyazlay, şah D4" "Çokgüzel." " Eee sonra... eec sonra şah C5 " "Neyaptın...()pozisyonualdın." " Şimdi çapraz o pozisyonu aldın." "Ondan sonya D5." "D5'egelinmez,harakiri mi yapıyorsun" diyor öğrenci ler hep bir ağızdan. "Korkma, saldır git üstüne" diye destek veriyor Burcu Korkmaz. Gülüşmeler. I982yılındakurulanmerkcz, l990yılından beri Moda'dahizmet veriyor. Sertaç Dalkıran, "Kadıköy'ünenteresan bir özelliği var. lstanbul'daki Türkiye şampiyonlarının yüzde 9()'ı Kadıköy 'den çıkmıştır" diye konuşuyor. CumhuriyetDergi'de satranç yazılanyazan Sertaç Dalkıran, buradayıllardıroyuncu yetiştiriyor. Aynı zamanda Uluslararası Satranç Hakemliği deyapan Dalkıran, 35 yıldır Türkiye Gençler Şampiyonu Burcu Korkmaz, KadıköySatranç Geliştirme Merkev'ndegeleceğin satranççılanm eğitiyor... Satranç her yaştan insana cazip gelebilen sporlardan. Yaklaşık dört bin yıllık bir geçmişi var. Pek çok kent okulunda satranç kolu var. Sertaç Dalkıran ise Kadıköy'deki bir ' merkezde dokuz yıldır Kitaplı ve ödüllü bir ıısta: Sertaç Dalkıran. oyuncu yetiştiriyor.