Katalog

10 CUMHURlYfcl DKV Eskihisar'ı terk etmeyen 7 Yatağanlı aile antik kentin içindeki evlerinde "santrala inaf yaşıyorlar... Çağdaş Stratonikeialıl; ckmeklerini bile iki km. öteden getiriyorlar. Arkeologlar d< kalıntılan gün ışığına çıkarmak için Mehmet Sarı, onsuz yapantadığı antik gymnasium kalınUlannm önünde... Termik canavara inat yaşamak aldığım 12 yıl önceki yazımı şöyle noktalamı!»ım: "Yatağan vcçcvresidoğasıyla.insamyla.lıer türlücanliMylatopyekunolarak,termıksantralın yarattıgı çcvrc kırlılığı vc fızıkscl tatırıbat altında gıdcrılmcsı olanaksız zararlara uğruyor. Daha geç kalınmadan, hıç değılse Stratonikeiakurtarılmalı.. Insanlar ba!>ka yerlere göçebilır, bıtkilerağaçlar ycnıden yetıştirılebilır, ama Stratonıkeıa"alıpba!jinıgıdcmcz"... O, bize sığınmıştır.." (Cumhuriyet Dergi/ 3 Mayıs 1987) Ilerleyenyıllarıçındekömürocaklanvekül dağları arasında daha çok sıkışıp kalan antik kentn;ını;ok!}cyyazıldı,çizildi...birçokdacylcm vcetkınlıkyapıldı.Sonundabuhaksızve dcngcsız savaşın "ganımcti" olarak sadccc Nckropol alanıyla yctınıldı. Stratonıkeıa ve onunla ıç ıçe, bari!> ıçinde yaşayan tarıhi Eskıhısarköyü,! derecearkeolojıkSlTvekorunması gereklı yerleşme dokusu olarak "kömür çıkartma alanı dışında" tutuldu. Böylecekazımakınelen,devkamyonlar, man vınçler vedozerler antik kentin çevre.1 de topografyay ı ve doğayı süreklı altüst ec ken, arkeologlarda bu sinirbozucu gürült kulaklarınıtıkayıp.tozbulutlarınaveküly murlarınadaaldırmadan.Stratonıkeıa'nınl türkalıtlarınıgünışığınaçıkarlmakıçınher hcryılçalışmalannadcvamcttılcr. . İşte böylesı bır gerılımlı sürecin ardını şimdi Stratonikeia yaz aylannda ve uzun t; lerde yerlı ve yabancı turistlenn uğrak ; olurken, kış aylannda da "tümüyle yalnız 1 madan" Yatağan Termik Santralı'nınkuşatı sına karşı "varolma"çabasınısürdürüyor. Tümüyle yalnız kalmamasının ncdenı 1980'lenn ortalarında Lskıhısar köyü boş; lırken, bazı aılelenn Stratonikeiaıle ıç ıçe r eskı evlennı terk etmemeleri ve bu antik kt "insansı/'bırakmamakıçinaynı evlerinde I maları. Zaman ıçinde ekonomik nedenlerle ve ta köyde artık sosyal yaşam da kalmadığı içın rarlannıdcğıştınpayrılanlarolnıuşsadabu Stratonıkeıa'nınkalıntılarıylabütünleşmış leneksel ören ycrı evlerinde yaşamayı "ına sürdüren"7aile"var. Müze bekçis>iyle de birlikte 8 aile olaı "çağdaş Stratonıkeıalılar", ekmeklerıni bı km. ötedckı Yatağan'dan ya da "yeni Esk sar" yerlcşmesınden almak pahasına, aı kentı kıırda kuşa bırakmıyorlar Gündüzlerı zaman zaman tütcn bacalar, celcrı yanan bırkaç soluk ışık, ören yerinın tıkalarında gezmen tavuklar ve eğer köı ocaklarının seslerınden ayırl cdcbılirsL çalışıyorlar. YAZIVE FOTOĞRAFLAR: OKTAY EKİNCİ | am 12yil olmuşCumhıırıyet'ınpazar eki Dergisi'nde "Yatağan'da Uygarlıklar Savaşıyor" başlıklı yazım yayımlanalı...Aslındabaşlığıyanlı$seçm i şi m." Yatağan 'da uygarlık uy gar 1 ığa kan, ı" demelıymışim. Dırinci "uygarlık" sözcuğünu detırnakıçınealmahyrnışırn...Çünkü"savaşıyorlar" denınce, sanki ıkısı de savaşıyormuş gıbı, ikısı de bırbırine saldirıyormuş gıbı bır anlam çıkıyor. Oysa, aradan geçen 12 yıl da kanıtladıkiböylebirdurumyok. Yatağan'da, şu "çağdaş uygarlık" adırıa ortalığı tozu dumana katan "tennık santral", s>adece ınsan yaşamını ve doğanın bereketını karartmakla yetınmcdı, Anadolu uygarlıklarının 7engın mirası arasında bırgüzellık abıdesı gıbı parlayan Stıatonıkeıa antik kentını de acımasız "kuşatması"altınaaldı Stratonıkeıaısesavaşmakşöyledursun.ken' dısiyleyaşayanEskıhısarlıköylüdostlarınıbilc yıtırdı. Onlar, tcrmık santralın komür oeakları ve kül dağları altında kalmamak ıçın antik kentle ıç ıçc kurulmu1) tanhı köylcrını bırakıp kaçmak zoaında kalırlarken, aynı kömüriin yelaltındançıkartılması uğrunaStratonıkeıada "nckropolünu" (antik mezarlığını) ternıık canavuıateslımettı.Türkiye'nınclektnkleaydınlanması adına uygarlık tarıhının cn onctnlı taniğıgözdençıkartılırken,arkcolo|idunya.sıda "bı lımsel aydınlanmadan" sonsuza dck yoksun kalmanıngerılımınıyaijiyordıi.. Anadolu uygarlıklarına karşı "çağdaş" (') uygarl ığın işte bu akıl alınaz vefasızlığını konu Stratonikeia 'ya yıllar önce "gelin gelen " Hatice Arslun.