Katalog

<T 1999. SAYI 673 11 an uzağa birbirlerinekarşılık vcren köpek tiği yerdeki evde ise 75 yaşındaki Enver Arslan maları...Stratonikeia'nınsankıyaşamaile kansı Hatice Hanım yaşıyor. Bu kez "hasta" olduğu için göremediğimiz Enver Arslan... /amettiğinigösteriyor... Komşusuna söyleşmeye geçen Hatice Hanım 7vefalı ve 1 görevlıStratonikeialıailenin ise "Ben bu adama gelin geldim, buralı değiışekerbayramındakızıyaretimizsırasınlim"diyerekgeçmişhakkrndafazlabilgivere;âlemde"olduklarınıanlatmadanönce, meyeceğini belirtiyor. Komşularına göre de isar'in özellikle 1950 sonrasındakı "kara Arslan ailesi, Ankara 'daki kızlannm gönderdisını"özetlemerngcrck. ği paraylaancakgeçinebiliyor... ını da zaten üzerinde kurulduğu ören yeNitekim Hatice Hanım'ın söyleşmek için ıalanbuköyun,Osmanlıdönemikayıtlageçtiği Durmuş Tandı r' ın evinde sözc karışan da varlığından sözcdilıyor. 17.yüzyıldan akrabaları Gülayşe Hanım da Stratonikeia'y' en antik kalıntılaıla ıç içe bir ycrleşme terk etmeyen bu ailelerin "şimdiki durumları: Bodrum/MilasYatağan/Muğlakarayonı" şöyle özetliyor: "Burada sadecc yaşlı larla rindeönemkazandığıanlaşıIanF.skihiyoksullarkaldı. 7yaşlı, 7yoksul kan koca..." u çınarlarının bulunduğu köy meydanı, Gerçekten Durmuş Tandırda I932doğumîkselyöremimarisiyleınşaedilmişevlelu. Tarlalarında tütün, buğday yetiştiriyorlar Ükbir"arasta"olu:>turandükkânlan,çeşama artık ona da güçlerı pek yetmiyor. i ve 18. yüzyıla aıt olduğu söylenen ahşap Komşuları Hüseyin Eroğlu ise 1933 doğum:li,zarifcamısıyleözgünbirEgekasabalu ve karısı Mahinur Hanım'la birlikte Mü^ajınavedokusunasahip. ze'ninyakınındaki"AğaEvi'nde"kiracı olaıtonikeia'nin antik caddelcrinibile "köy rak yaşıyor. Ağanın adının Abdullah Eskihisar ı yollar" olarak değerlendirenLskihisar olduğu söyleniyorve Eroğlu çiftinin de Abdulnda, Azra Erhat izlcnımlcrını şöyle belah Bey'in tarlalarına bakına karşı lığında evde Antik çağdan günümüze hemen tüm devirlerin yapı taşları bu evitt duvannda bir arada... niş: "...koea çınarların gölgelediği köy kaldıkları anlatılıyor. ırıındazeytinlikler, narağaçlarıarasında Stratonikeia sakinleri arasında en yaşlı olanı urlarboyunca yürüniir... ınsan, Eskihisar ise bir kadın. 85 yaşındaki Sıdıka Nıne, kendiııin tarlalan, yeşillık f'ışkıran patikaları sinden 20 yaş genç olan Fahrettın Kılınçarsda kaybolur ve doğanın çekieiliğine kalan'la evli. Fahrettin Bey'in ilk kansı ölünce, k antik kalmtı aramaktan vazgeçer..." Sıdıka Hanım 'la yaşamını birleştirmiş. Şimdi Yolculuk) ören yerindeki diğcr 6 aı le ve Miize Bekçisi 'y le bu tarih ve doğa cenneti köy, 1958'deki birlikte yalnızlığı vesessizliğipaylaşıyorlar... >remle bugünkü "mctruk" halini yaratan Müze'nin bekçısı Fadıl Şahin de annesiyle zserüvenınebaşlar. F.vleriyıkılanyada birlikte yaşıyor ve Stratonikeia sakinlennın tek amazdurumagelenkoylülerıçin F.skihı"bekâr"crkeği. Söylenenegörc birkaç kczeviçindcn geçen YatağanMilas karayolu lenmcye niyetlenmiş ama bu "PTT'si bilc olnda "afet evleri" yapılır. mayan" küçük koloni yerleşmesine gclin gel• yaşantısı gözetilerek ve geleneksel yömesiiçınhiçbiranababayıiknacdememiş... larisine de uy umlu olarak tasarlamp inşa Evet... Çoğuyaşlı ve tümüyoksul 8 aılenın bu iki katlı evler 1960'ların sonlanndan yaşadığı bu 8 evin ve Müzebinasının dışındaki nEskihisarlıdcpremzedeleretesltmeditüm evlerinin ise "metruk" vc birkısmı da çöke köylülcri bu kez de "termik deprern" müşolarakdurantarihiEskihisarköyü ile antik nektedır. (,'ünkü bu güzel afet evleri, Stratonikeia kenti, Yatağan Termik Santraerlebirlikteyapımınabaşlanan Yatağan lı'nın kömürocakları ve kül dağları arasında c Santralf nın "kömürrezervi alanı" üzc"vefalıdostlanyla"2l yüzyılıkarşılıyor... almıştır. Tarihi mckânlannı ve antik sevdalılarını terk kim beklenen "istimlak" 19K3'te gerctmeyerek, posta adresleri bile olmadan ören ir ve köylüler içın de (,'anakkale'nin yerinde birbirlerine komşuluk yapan 8 aileye ada'sındayeniyerlcşmeolanağısağlaAntik Şehir Meclisi'ne sapan yolun köşesindeki evde Enver Arslan oturuyor. sadecebirbayram ziyareti yetermi? varki Eskihisarlılarodenli uzaklaragilkarışacakdediler." lariar... Belki "ütopya" gibi gelecck; ama, örneğin, ;lerınesindireme7İerveotuzkadaraile Aynı nedenlc buradan aynlmayanlardan biŞekerbayramıtatilindc, 23Ocak 1999CuCumhuıbaşkanı'nınStratonıkeıa'yagelip.taı, yaklaşık 50()aiIe için Stratonikeia'nın rı de63 yaşındakı I lasan Arık vekarısı Müşer rihsel rnirası insansız bırakmayan bu kahramarteMgünü, bayramlarını kutlamak için ziya2 km. yakınmdaki "Sarnıçbaşı" denilen rcf Hanım Arıklar'ın bir kızı, Mehmet Saret ettiğimız ve antik kentin ıçindeki tarihı köy manlara ülkemiz ve insanlık adına teşekkür ette "yeni Eskihisar köyünii kurmalan" n'nın da gelıni olmuş. Hasan Bey ve eşinin cvlerinde kalmaya devam eden 7 Eskihisarlı aimesini; hatta onları yaşama daha da bağlayaıziverilir. bayramını kutlayamıyoruz, çünkü "zeytine" le, Gökçeada biryana, 2 km. ötedeki Sarnıçbacak düzeyde bir"aylık gelir" güvenccsi dc sağçcada'ya göç cdıp ata topraklarını terk gitmişler... şı 'na da gitmeyi reddederek, "yasak"olmasına layarakeksikleriyle,dertleriyle,sağlıklarıyla yerine "kendi evini kendin yap" seçenerağmeneski yaşam ortamlarını terk etmeyenÖren yerindc, köy lülcrin "koca kapı" dedikilgilenmesini düşlüyorum... resiz sineye çeken Eskihisarlılar, yeni lerdenen"kararlı"olanları... leri Propylaea'ya(antik kentinanıtsalkapısı) Antik kentte, "termik santrala inat" sürdürümi bu düzlükte kurarak, tarihlcri boyungıden ana cadde ıle Stratonikeia'nın Şehir len bu çağdaş yaşamı ve bi I inci kucak lamadan, :yaşadıklarıStratonikeia'yahiçdcğilse Antik keırtin "çağdaş" ailelerl... Mcclisrne(Uouleuterion)ulaşan yolun kesişnasıl çağdaş veuygarolunabilırki?..^ 3nbakabildikleri"yenıbırdönemebaşZiyaretimizsırasındabızeılk"hoşgeldiniz" diyen Mchmet San. Evi hemen antik sporokuEFSANEVİ BİR ASKIN YARATTIĞI KENT. lunun (gymnasıum) yanı başında. 1930 doğumlıı olduğıınu söyleyen Mchmet San, 13 Söylencelere göre, Karya'nın ünlü ve Antik çağda "Karya" denilen Güney Ege yılda Stratonikeia müzesinde bekçi yardımcı"çapkın" krallanndan Selekios, bölgesinin en parlak kentlerinden sı olarak çalışmış. Köy meydanında çeşme baSuriye kralıçesi Stratonike ile evlenince, Stratonikeia, tarih boyunca önemli bir şındabizıkarşılayanMehmetSan.karısıylatakralın önceki kansından olan oğlu Antıohos ulaşım koridoru olan BodrumMilasnıştıramadığııçınözürdiliyor.hastaolduğunu hastalanarak yatağa düşer. Aylar suren YatağanMuğlaTavasDenizli yolu söylüyor.DoktoriçinYatağan'agötürmüşlcr hastalık ölümcül bir aşamaya geldığınde, güzergâhındaki uygarlık odaklanndan biri. ama bu pek kolay olmuyor. Çünkü karayoluna Çoğu kaynakta, Halicarnassus (Bodrum) ile kâhınler Selekios'a oğlunun "sırrını" kadaryaklaşık I km.yürümekveyolkenarıniç BatıAnadolu'nun ünlü heykel okulu kenti açıklarlar. Antiohos, aslında Stratonikeıa'ya dadurupmınıbüsbcklcmekgerekiyor... âşıktır ve babasıyla evlenmesıne Afrodisias (DenizliGeyre) arasındakı ticari (îymnasıum'a kornşuevlcrdcn birdiğerinde dayanamayıp, yaşama ve kültürel ılişkilerin ıse Arıfe Hanım. küı,'ük oğlu vc küçük kızıyla gücunu yıtırmıştir. Stratonikeia ile de yalnızbaşınayavyor. Kocası Muammerlşık Kral Selekios, çok sevdiği bağlantılı olduğu belirtiliyor. birkaç yıl öncc ölmiiş; bıına rağmen evini vc oğlunu kurtarmak için, Nitekim Stratonikeia'nın lö Stratonikeia'yı terk etmemi^... Ziyaretimiz sıyeni karısıyla evlenmesıne 3. yüzyıldaki "kuruluş rasında büyük kızı Azime'yı ycnı köyden gelızın verır. Antiohos ise efsanesi" de tarıhın miş ve anaMiıın evini temızlerken buluyorıız. Stratonikeia ile öylesıne duygusal kenti Eskihisar'ın tüm kızları ve genç kadınları gibi mutlu olur ki kraliçenin Halicarnassus ile sanat ve adını taşıyan bir kent başıaçık, çağdaş giysili.güleryüzlü.uygar bir güzellik kenti Afrodısıas'ın kurarak, Stratonikeia'yı Anadolukızı... "ortak dostu" olduğu ulkesıne armağan düşüncelerine haklılık Azıme'ye "Annen neden burayı terk etmikazandırıyor... yor" sorusutıa, bcklcdiğımiz yanıtı alıyoruz: aııııh ht'iıti gösteriyor... "Eviınizi bırakırsak çökecek, öbür harabelere