Katalog

24OCAK SAYI 670 kitlelerin bireyleri arasında en yoğunlukla bu kişil ik türünc rastlandığınıgösteriyor. Ve butür insanlar iktidar mücadelelerıne taşıyamadıklarısaldırganlıklarını son olarak kendilerineyöneltiyorlar. Bütün bu acıların yaşanmaması için isc, 'kurban'ların öncelıklc bu tür iktidar savaşlarının, özellikle de bunlarkişininkendi ilgi ve istekleri ıçinyapılıyorsa.kötüolmadıklarına inanmaları gerekiyor. Butürmücadelelerherzaman kirli yöntemlerle, sinsi ve haince de yapı Imak zorunda değillcr. Bu mücadelelerin kazanılması mutlaka sevilen birinin yenilgiye uğratılması ya da alt edilmesi anlamını taşımıyor. Iktidar savaşları, dünyanın en sık oynanan savaşlan ve onlara yenik diişmemek için bu oyunun mekanizmalarını ve oyun kurallarını anlamak ve kendini gercken düzeyde savunmak gerekiyor. insanlar arası iktidar savaşlarında alt yapı duygulardanoluşuyor. Savaş her zaman açıklıkla ya da şiddete başvurularakyapılmıyor. Yöntemlerdesilahlarda güvensizlik, suçlulukduygusuya da utanç gibi psikolojik unsurlardan seçiliyor. Çünkü kendine güvenmeyenbaşkalarına güventnek, kendini sevmeyen başkalarını sevmek ihtiyacı hissediyor. Günlük yaşamdanormal alışverişlerin dışınaçıkıldığı verahatsızlıkhissedildığianlar, küçük iktidar savaşlarının yaşandığı anlarolarak kabul edilebilir. Kendisindenbirşeytalepedileeeğinianlayanpartnerin.surat asarakbutalebindilegclmcsiniönlemesi,bu tür bır savaşın çok küçük olmakla beraber çok belirgin birörneği olabilir. Aynı şekilde patronun, reddetmc hakkı tanıyormuş gibi ikisaat fazla çalışıpçalışılamayacağınısorması ancak çalışanın seçme hakkı bulunmadığınıbilmesidebasiterkmücadelesininörneklerinden biri olarak sayılabilir. Ancak ne yasam ne de örnekler her zaman bu kadarbasit olmayabilir, çoğu durumda zayıf olan kişininhayatınıkarartaeakdüzeylereçıkabilir. Uyum sağlanmazsa ve direnç göstcrilirse, sevgininazaltılacağınayadabirliktcliğinsonaerdirileeeğincdairküçükimalar çoğu kez boyıın eğmek ıçin yeterli tehdit niteliği taşıyor. Zayıf tarafsevilmeninsürdürülmesi ve yalnız kalmanıak uğruna, kendmdcn ve düşüncclerindençokçabukvazgeçiyorvepes ediyor. Güçlü konumdaki insanın tüm bunları tek başına yaptığını düşünmemck gerekiyor. Ortadaduygusal birşantaj var.sa vc bunu bır taıafyapabiliyorsa,diğcrtarafındabunacn azından izin verdığını unutmamak lazım. Psikoloji bilımı insanın kendini zayıflatabileceğini vebirçokalandagüçsüzleştircbilcceğini kabul ediyor. Zayıfkişiyeasıl saldırı, onun zaaflarını kullanan, sömürcn diğer insanlardan deği I, onu yarı yolda bırakan kendinc güven duygusundan geliyor. Kendine güvensizlik, iktidar savaşlarıiçindekienbüyükhandikapolarakortayaçıkıyor. Ba/ı insanlar kuşku ve şüphe cğilimleri ncdeniyle günlük ya.şamın her alanına dair güç savaşları içinde dekaybetmeye meyilliler. llişkikurmaktakronikzorluklarçekiyor Iktidar savaşları sadece politikanın ya da ekonominin üst yönetim kademelerine ait bir kavram değil. Bu savaşlar gündclik yaşamın her alamnda ve insanlar arası ilişkilerde de yaşanıyor. Kimileri isteklerini kabul ettiriyor, diğerleri ise geri çekilip kabul ediyor. Kurbanlar çoğu kez herşey olup bittikten sonra yönlendirilmiş, aşağılanmış ya da kullanılmış olduklannı farkediyorlar... ve doğabilecek çelişkilerin bile öncesinde gereksiz uzlaşma isteği sinyallcri veriyorlar. Bunuıı nedeni bu insanlann duyarlılıklannın kendi.sınırlarınıbileaşıyorolmasındankaynaklanıyor. Bu türkişilikler, savaşlarsürecinde ya da sonrasında cekecekleri yoğun acıdan kaçmak uğruna kendilerini sürekli ancak düzeyinin daha düşük olduğuna inandıklarıacılaramahkurncdiyorlar. Hersavaş, onların derinlerindeki yaraları, anıları, olumsuz deneyimleri yeniden kanatıyor ve onlar bu durumdan kaçınmak için tüm istek ve ihtiyaçlarını yok sayarak, ağır bedelli uzlaşmaların peşine düşüyorlar. Oysa bu stratcji, uzun vadede en ağır güç savaşından daha da fazla acı veriyor. Psikolojinin birçok alanındayapılan araştırmalar, butür insanlann sürekli yenilenlcr halinedönüştükleriniaçıkçaortayakoyuyor. Vepsikolojik sahada yenilenlerin, yaşamın diğer savaşlarından galip çıktıkları da çok cnder görülüyor. Bu tür insanlar herşeyden önce yaşadıklan sıkıntılardan ötürü de kendilerini suçlamayabaşlıyorlarvekaçışıgenellikleyaalkoldc yadailaçlardaarıyorlar. tlişkilerinibitiriyor, yalnızlaşıyorvcdeğcrverdikleri herşeyden yoksun kalarak yabancılaşıyorlar. Amerika'da yapılan araştırmalar Moon Tarikatı gibi modern sahte peygamberlerin yönettiği Savaş taktlkleri... Böylebiregemenlikkarşısındaayaktakalabılmek için ise güç gösterisinin psikodinamiğinı anlamak, oluşum sürecini analiz etmek veoyunda 'güçlü' rolünü üstlenenkişinin motivasyon unsurlarını deşifre ctmekgerekir. Onakarşıkoymak ya da onu etkisiz hale gctirmek ancak ondan sonra olanaklı hale gelir. # Bu nedenlerle öncelikle böyle bir çekişmcyc giren kişiyle konuyu açık açık ancak kontrollü bir şekilde konuşmak gerekiyor. Duygusal zaaflarortayakonmadan (ağlamak, sesin yadaellerintıtremcsigibi) gerçekleştirilmesi gereken bu konuşmada, karşı tarafın ne yapmak istediğinin açıkcasorulması ve yaptığı küçük ve basitoyunların(iğneleyicisözler, mimikler) açıklıkla ifade edilmesi zorunlu. 0 Karşı tarafın bu tür bir oyuna girdiğininanlaşıldığıandaonuoyunuyla yalnız bırakmak, onun giicünü kırmanın en etkili yollarından biri olarak biliniyor. Doğum günü gibi önemli birgünde son andadışan çıkmaktan vazgeçen partncre, kınlmak ve bu kırgınlığı göstermek yerine içinde onun yer almadığı başka bir plan yapmak yadaolayın hiç üzerindc durmamak (kişiyi kırdığını anlamasını engellemek) onun iktidarını güçlendirecek yolları tıkamak anlamınıtaşıyor. • Güçlü insanlargüçsüzlerintepkilerini geçiştirmek için deyöntemlergeliştiriyorlar. Bunlar da çoğu kez, "neden bu kadarsinirleniyorsun?", "herşey i kafaya takmaya başladın", "senin sinirlerin iyice zayıflamış", "biraz crtelesek ne kaybedersın?" gibi yine suçlayıcıtavırlaroluyor. Kişininbuoyunuda göriip, tepki vermeden önce olay ı mantıkla masaya yatırması, kendi istek ve ihtiyaçlanndan vazgeçmeyeceğini ve karşı tarafın basitoyunlarındanetkilenmcycceğini açıklıkla belirtmesi.maskenindüşmesinisağlaması gerekiyor. Burada 'kurban'ın bilmesi gereken bir nokta da, 'güçlü' kişiliğin genel olarak ne yaptığının farkında bile olmadan kendi yönteminihakimyaşamtarzısanıyorolmasıdır. Onayaptıklannın vebunlarlabiryerevaramayacağmın söylenmesi, tepkilerin zamanında vcrilmesi ve zorlamalarıyla bir yere ulaşmasınm bilinçli olarak engellenmesi, davranışlarım en azından bir fayda sağlamadıklarıiçinistcristemezdeğiştirmesine yolaçıyor. Ancak herşeyden önce insanın kendi kendini gözlcmlemesi ve zaaflarının, güvensizliklerinın bilincine varması, uzmanlarcadiğer insanlann karşısında kendine güvenebil mesininönkoşulu olarak niteleniyor. Kendi tepki zincirlerini tanıyan insanlar, güçlü yanlarını ortaya koyabildikleri gibi güçsüzyanlarınıdakontrolaltınaalabiliyorlar. Sınırlannı tanımak da kişilerin, ilişkilerde kendilerinezarar vermeden ne kadar verici olabilecekleri konusunda önemli bir rol oynuyor. Herkesinhassasnoktalanbulunuyorve onlara dokunulduğundabirtakım tepki düğmelerinebasılmışoluyor. Bunoktaları farketmek ve onlar üzerinde çalışmak öz güvenin güçlenmesinde son derece etkili oluyor. Kendine güvenen insan ise karşısmdakinin amacı her neolursaolsunonunla kendi kımliğinc zarar vermeden anlaşabilecek gücü kendindebuluyor. Iktidar savaşlanndan kaçmak, birbirlerini çok seven ve sayan insanlar arasında bile ncredeyse imkansız. Bu mücadclc herkesi yaşamın bir yerinde içine çekiyor vc çekmeye de devam edecek. Insan bu savaşta sadece tarafınıbelirlemekşansına sahip: Yabu savaşın içinde bir kurban haline gelecek ya da mutlaka galip tarafveyaegemenolmasışart değil kendi kimlik ve onurunu koruyarak 'kaybeden' olmayacak. ^ Psychologie Heute'den çeviren: AŞKIN ELÇİ