Katalog

14 alıji gerçekten dokunaklı. Peki dileğinc ula;>abiliyormu?Hiçbirülkedesanallıkve gerçeklik bu kadar iç içe geçmemiijtir. Ozürlülerinhayatın içinde yer alabildigı, eşcinsellerin saygınlığa kavuijabildiği, Meksikalıların, Korelilerin horlanabildiği ülke! "Soapopera'Marındeğerlibulunup üstlcrindebilimsclaraştırmalarınyapıldığıgaripyer! üluyazarların,cazaözgüburukluğun ve 20. yüzyıl mimarisinin vatanı! Kadınözgürlüğüharcketlerininuçnoktalara vardığı, birçok eyaletinde hâlâ kadınların profesörlerin bile erkek meslektaşlarından düşük ücretle gali!>tığı büyük ülke! Dünyanın dört bucagından gelmiş, gençlikenerjilerini"doktorasonrası(postdoc)"ara!jtırmalardatükettiktensonra, orEdebiyat bölünürken yayınevleri nc duta yaşta isjsiz ve güveneesiz kalakalmış rumda? Kitle iletis.imaraclanndayas.anan yorgunbılimcilerinikinei vatanı! Ülkeletekelles.mcninbenzerisürmekteocihette! rinin "ücüncüdünya"ya ve Latin AmeriKiiçük veçesjtli cyaletyayıncvleri ayakta ka'yayönelik "çirkin" polıtikalarını yerduramamakta! lleryil ABD'debclki binden yere çalabilen, bireysel ve loplumsal lereekitapbasılıyor. Müthişbir çeijitlilik, özgürlüğe içten inanmı^, yürekleri, usları ancak karar merkezleri gitgideaynı ellerde vernücadelelerikujiliklcrindetümlenmiş toplanıyor. Son on yılda belircn bu sürecin gerçekaydınlarınülkesi! BırCarol Deladünya ekonomisisiyasasının yansıması ney, yalnız ülkesini değil, Batı uygarlık taolduğunukaç AmerikalıyadakaçAmerirıhıniköktenele^tirebilenbirinsanbilimInsanın alıtfığt ııfuk çizgisini de&ijtiren gökdelenler. kali edebiyatçı gürebilmekte? ci.(Sahıniçıntanımıyoruzülkemizindostu kalacağım! busıradi!)i kadını! Anadoluköylüsüüstüne Şaşkın biiinçaltlan.... Bu ya7arlann çogunu diliınizde tanımıyokaleme aldığı değerli incelemc kitabı, "The ruz, tanımayacağızda.ÇünküTürkiye'miOysa bu yankılar Iowa 'dabizim küçük yaSccd and the Soil, Gender and Cosmonogy zindünyaya,kimbilırbelkıkcndimizebile, zargrubumuzdabileuğuldadıdurdu! Asyain Turkish Village Soeiety", University of bakıij açısını artık kâr ve kârlılığin ilkclcri hlar, Batı vc Doğıı Avrupalılar, Afrikalılar, Californıa Press" nedendilimizeçevrilmez, yoksailkcsizligimidesembelirliyor. RenkLatin Amerikalılarbirlikteyiz. Sabık sosyaniçin ülkemiz kitapçılarında bulunmaz?) li ve genış gibi görünse de, yazınsal değer listülkclerinyurttaşları "üçüncüdünyalılarSorgulayanaydınJaradokunmamaakıllılığımihengindeodaklanmayançevirietkinliklela" araları na mesafe koyarlarsa daha çok vc nı gösterebilen yöneticileriyle ve iş merkezrimizin sınırını çızen, bestsellcr olma umu lerıyle; aydın (;abalanna katılımsız, kendi çabuk "Avrupah"laş,acaklarını mı sanıyordudur.( *) Bugünkü gidiş yön değıştirmezsc, eyaletinin yerel sorunları ve sorumlulukları lar? Bunca yetkin yazınsal yapıtlaryaratabilyakın bir gelccekte tütn dünya edebıyatını mis. kişilerde bilinçli olmasa gerek bu sisli dı^ında yalnızca ba'jkanlarının gönül serübirkaç büyük firmanın yönlendireceğini duyuş.olsaolsaşaşkınbilinçultınınyalpalavenlerinden haberli ve onunla ilgili o tepkisöylemekkehanetsayılmamalı. masıdır! lılistinli yazar arkadaşımıza pck siz ve bitimsiz Aınerikan kamuoyuylagücü çokyerde"Batiyakalı"diyeatıftabulunu" Bugünkü gidiş"indestekt;isikocaABD, kcndınden büyük ülke!.. Bir BarbaraTrent! luyor, "Filistin" sözcüğünün ağ/a alınma çcli^kılcrülkcsüSınıfsızbırtoplumgibiduABD'nin 1989 "Panama Müdahalesi"nin sından adcla kaçmılması garip değil mi? ruyorsun! Birbakımaöylesin.Zenginlerkobelgesel f'ılmıni çekmijjolan inançlı veyüNcrdenbaksanızgrubumuzdaörtükbırçatrunaklı kâ'janelerindc, yoksullartıkıldıkları reklikadm! Tutucukesimlcrden aldığı tehlak bclırmıs.. Asyalılar, Afrikalılar veGüncy kuytularda gözlerden gi/lcnmiş. Orta sınıt' dıtlere aldırmadan! Fılmin değerini kabul Aınerikalılarinsansalilctısjmkurabilmede ya^amabivinıinin ışçı sınıfı sınırını "ihlal cledıp Oscar heykeleiğiyle ödüllendıren bir Batılılardançokdahabaşanlı. Ülkemin potigı" bu ülkcdc herkesküçük burjuva! Ne yafilm endüstrısi ve ticareti yani I lollyvvood lılikacılarının AvrupaBirliği'nekatılmasapnılsama! Sıradan Amerikalı içtenlikledilidizgesi. BarbaraTrentyıllardırfilminindulantılarının tersine, "üçüncü dünyalilar'Ma yor"ıyiinsan"olabilnıeyi,amacınıciddiye P* ri olan cdcbiyatta bile kendinı göstertniş! "AfroAmerikan" edcbiyatı, "lesbıycn" edebiyatı gibi konulara ve ya/.arların kökenlerinegöreyapılanedebiyatdıs,isınıflandırmalarlayetinilmeyipyazınsaltürlerde"çokkısahikâye","kurgusalolmayanedebiyat"gibialtyanbölümlereayıılıyor! Uzmanlıkalaninı/ındıs.mdakalan, sizcyabaneı!Toptancıyaklasıınlarlagö;'dcn kaçabilecek kinıi özelliklcri yakalamaktaclvcrisjiolanbuayrıştırmayöntemı mutlaklaşmca, filin hortumunu, kulağını laıııyıp kcndisini bir türlü algılayarııama gibi abes vekısırbirdonukluk çikacaklır ortayaki,kammcaAmerikahızlabu"soğuma" noktasınayaklas.makta! C'UMHURİYETDERCİ yurulmasıvekonununkamuoyundatartiijilabilmesi için mücadcle vermektc. Karşı.sına dikilenyasalarveyasaklardeğıldır, kıtlenin ilgisizliğidir! Kendisineödülverendizgenin reklam gücü ise kadın yönetmenin yanına uğramamaktadırbılc! Amerikankamuoyuncakarşıtlıklarınaralarındaki urganik ilişkiyle algılanabılmesi zor! Hirbirinden kopartılankarşıthklaritildiklerı aşırılıklarda, indirgenmi^, içi boş ancak mutlak tammlarolarak katıpia^ıyıır! Çelii>kilerpa*rçalanıyor,herparçayalıtılmi!jbir reçeteyedönüijüyor! Birçocuğun sıyah beyazboyamakitabınıandırıyorkamuoyunun tutumu,politıkadancinselliğedek.Belkide paramparça Amerikan toplumunu bir ulus olarak bir arada tutan, hcr şeyden çok i $te bu etmcn, "sonradan edinilmi^ masumiyet sendromu"! Mayatınkarmajjiklıgınıaslailetenıeyenlanımlamalar kimı kez gökdelen boyutlarını daaijipjetset'erlerinınyüksekliğıneuçmakta, gövdemizin yerçekimiyle bağlı olduğıı gezegen doğasından u/aklara! Büyük sayıda kadınıntecavüzeuğradığı ABD'dcpalriyarkaldüzenkarvtı vehaklıöfkeyledolutepkilerin bir ucuııun cinsler arası yakınlaşmanın özünü "müdahale", dolayısıyla "saldın" olarak tanımlayabilnıeye varnıasıdüşündürücüdeğilrnı?l)engesi/büyüınÜ!jbiı "sınıtlandırma" ve "tanımlama" mcrakı ve uygulaması sonucu düşülen bir "tanım" hatası, dcrim ben! Sonucuysa, sanırım, gençlcrin yalnızlaşması. Elikolu bağlı birey... Türkiyemizgibiörgütlenmcsizayıf.kitlesel ve bireysel alışkanlıklan "özgürlük" kavramı ve pratiği açısından kusurlu toplumların bireyleri kişisel özgiirlüklcrinı ılginçbirçelişkiyleörgütlülükaksamalannın yarattığı "bo;jluklar"dan yararlanarak kurarlar. Göze çarpmayabilirsiniz! Oysa ABD'nin çok gelişnıış örgütlenmc agında göze çarpmamak söz konusu deği Idir, tolere edilmcktcsınizdir. Ya^antıyı ayrıntılarına dektanımlayantasarlayanvebutasarımları uygulayan bir toplumsal dızgenin ıııüthiij kolaylığını ve rahatlığını hıç yadsımadanbireyin clini kolunu ne denli hağladığ ını ıse başka türlüsünü tanımayan ABD'linın ayrımsamasıpekmüijkül! Ekonomikdizgegereği birey açısından is, güvencesinden yoksundolayısıyla temeldccndiijeliinsanların ülkcsi Amerika'da, hangi çöpün hangi renk bıdonanasılkonulaeağınadek inceinccdallanmış kurallaş,ma, saat ba^ı değil de saatı 01 geçekalkacağı,buçukta değil dcbuçuğu 03 geçe ineccği duyurulan uçakların ayrıntılı tarifnameleri, bütün bu sayısı kalabalık ufak şeylerhepbirliktebirdüşkurmaktalar. Belkı de yüzyıl sonunda "Amerikan rüyası" bundan ibaret: Geleceğin ve doğanın denetim altındaolduğunadairbirgiivenceyanılsaması! Kaygılı insanların buyanılsamaya ihtıyaçları var,dü$oldugunubilsclcrde. Tanrıya inannıadankiliseyegıdenler gibi. Gerçekten özgür ABD'liler, belki de, ülkcnin birbiriy le çatışangerçeklikkatmanlarınınarasındabeliren"bo!)luk"lanhissedebilenler1soluyabilenlcr, yani büyük sanatçılar vekavrayışı sınırtanımayan aydınlar. Kalaııı.Okyanuskıyılarındaki saray yavrusu konııtlarda, ortasinıf ahlakının durgun kentlerınde, yoksul mahallclerde,herzamanveheryerde,tanımlaıauyguninijaedilmiijhayatlannyolcuları. Tıpkı bu ülkeye sonradan yerlcijip doruga yükselebilmiş,örneklerin,çatışan toplumsal gerçeklik katmanları arasındaki boş.luklardan yararlanarak belki yetenek, belki şans eseri, belki hem şans hcm yetenek tırmanabilmeleri, göçnıen çoğunluğunun ise tanımlanıniij hayat kütlelerinin altında veya içindehareketsizsıkıs.ıpkalıs,ıgibi...Suskun ve bitimsiz.^ Amerikalılar cezuevlerindekirinseltacizi protesto ediyorlur...