Katalog

24OCAK . SAYI670 yıldırmücadelecdıyoru7, bumahkeıııeyi kazaııacağımı/ainanıyoiLinı "diyordu. linüstdiizeydchakimlerin veavukatların katıldığı, tüm Avustralya'nın neredeyse soluksuzizlediğidavanıngörüldüğügünlerde, işsizlik parasıyla güç bela geçinen Mabo, Quensland Tovvnsville'den, davanın görüldiiğü Canberra'ya, otobüs ve trcnle toplam 2500 knı yol katediyor, günlüğünc, yol ve yemek için 40 dolar harcamış olmaktan duyduğu endişcy i not ediyordu. l()yılıaşkınsürendava,3Haziran I992'de Mabo lehine sonuçlandı... Ama yaşamını toprak mücadclesineadamış olan Mabo'nun ömrü anayasa mahkemesinin vcrdiği kararı görmcyc yetmemiş, karardan 4 ay önce, 42 yaşında kansere yenik düşmüştü. Günlüğüneilkkcz6Fylül 1991'desırtının ağrıdığına dair bir not düşmüş, kanser teşhisininkonması,ölümehızlayaklaştığınadair başka tck kelime etmemişti. Ocak 1992'de günlüğüne düştüğü not, ölümc hızla yaklaşan, bu inatçı, huysuz, idealist, kahraman ve çocuk adamin yaşamındatoprağın veeşi Bonita'nınnedcnli önemli yertuttuğunugösteriyordu: "Yatağımda uzanıp geleceği düşündüm. Ben hayatta olmasam bile, gclcccğin nasıl olması gerektiğini diişündiim Bütün siyah Avustralya'nın, anayasa mahkemesinin kararını bcnimle birlikte beklediği şudöncmde, 1963'tcn 199l'e verdiğim mücadcleyi düşündüm. Ben kararı görebilecck miyim'.' Ve yaşamımda en önemli insan olan, en güç günlerimdc yanımda olan karımı düşündüm. Benim içinkarınıenscvilesi insan,en yakındost.cn harikasevgilidir. Birliktcligimİ7İnhcrdakikasındanmutlulukduyduk " Anayasa mahkemesinin tarıhi Mabo kararı, beyazlarAvustralya'yagcldiğinde Avustralya insansı/ bir kıtaydı şeklindeki beyaz adamin tarihı çarpıtan tezinc son veriyordu. ayaktatutınayaçalışıyordu. 1970'lıyıllarda, ilk bagımsı/ycrli okuluiHingönüllümüdüriiydü. Adı okuldu okııl olmasına ama, ycrli çocuklaradillerini kültürlerini aıılatmayı hcdefleyenbuokulunbirbinasıbileyoktu. Önce bir Katolikokulungirişkatında, sonrabiryardımörgütüolan"Salvation Army" binasında vc nihayet kcndi evindc sürdürdü okuluMabo. 1977 yılında, Quccnsland cyaletinde James Cook Üni versitesi 'nde bahçevan olarak çalüjmayabaşlaması, Mabo için yenibirdöncmin de başlangıcı oluyordu. Zaman zaman, bahçevanlıgın arasında, dcrslere konuşmacı olarak katılıyor, halkını, halkının ınançlarını, kültürünü, beyazlann işgalinden lOnraçektiklcrinianlatıyorduöğrcncilere. Öğletatilinde.çaysaatinde.fırsatbulduk;a,üniversitekütüphanesinegidiyor, hcmen ıerkonudaamaen çok da tarih konusunda /azılanlarıncredeyscyutuyordu. Atalarından kendine nıiras kaldıgını saniıgı toprakların, boş krallık ara/isi sayıldıgııı, dahası beyaz adamınycrlıhalkıinsandan .aymadığını da işte buradaöğrenecekti. Saııyordukibinlcrccyıldıratalarıııınyaşadıgı opraklar sürgünde de yaşasa onundur. Bir ;ün geri dönecek, tıpkı ataları gibi dogayla ıç çe.dogayı incitmedenya.şayaeak vesaman/oluııdaatalarıylabuluşmavaktigeldiğinde, levraldıgıbukutsalmirasıkendiııdensonra;i kusaklara devredecekti. Oysa beyaz ıdam, bu koea kıtay ı i.şgal ettigındc, etratinlaki irili ufaklı adalarla hirliktc, krallıkara•isi olarak kayıtlara geeırmisti. BAŞKENT GUNLERİ Damlacıklar göle dönüşebilir IVILIŞKRREF HEKlMOĞLU Jfc 7*' nadolu Çağdaş Eğiim Vakfı kısa sürede yol alan kurumlardan biri. 400 öğrenciye burs veriyor, okuma olanagı bulamayan gençlere yol açıyor, ufuk açıyor. Olanaklarını geliştirmek için ıçtenlıkle, özveriyle çalışıyor tüm üyeler. Hepsi uzun soluklu kişiler. Burslu sayısını çoğaltmayı amaçlıyor, güzel etkinlikler düzenliyor. Geçen hafta, ResimHeykel Mü/esi'nde düzenlenen konser de büyük ılgı gördü başkentlilerden. önce amacı nedeniyle, sonra bu amaca araç olanlar nedeniyle. DSP'lı Savunma Bakanı Hikmet Sami Türk ve eşinin adıyla düzenleniyor konser. Bilkent Müzik Fakültesi'nin koro, şan ve opera bölümünden öğrenciler de opera şarkıları söylüyor. Gençlerden gençlere köprü kuruluyor güzel aryalarla. Ünlü operacımız Suna Korad da gülümseyerek izliyor genç şarkıcıları. Bir bas, bir bariton, bir mezzosoprano, bir tenor. Hepsi Suna Korad'ın öğrencisi. Ezgi Kutlu 17 yaşında, ilk kez sahneye çıkıyor, bir menekşe yaprağı gibi titrıyor mor kadifeler içinde. O giysiyi anımsıyorum, yıllarca önce Suna Korad da o elbiseyle çıktı sahneye. Operamızın bayrağını güzel taşıyan sanatçımız bayrağı genç yeteneklere veriyor şimdı. Onları çalıştırıyor, eğitıyor, geleceğe hazırlıyor. Kımı Schumannı kimi Puccini'yı, kımi Verdi'yi kimi de Adnan Saygun'u. llhan Baran'ı söylüyor. Çok seslı, çok renklı bir akşam sözün kısası. Söyleyenler de dınleyenler de coşkulu, duygulu anlar yaşıyor. Savunma Bakanımız Hikmet Sami Türk de güzel bir yorumla değerlendirıyor geceyi. Atatürk'un müzik devrımiyle öngörülen yaşam biçimini de güzel belirttı birkaç sözcukle. Konserı Nedret Uluğbay, Prof. Talat Halman ıle birlikte ızledik. DSP'Iİ bakanları da başarı dileklerımızle selamladık, bir soruya yanıt alamadık yalnız. Ecevit hükümetınde neden kadın bakan yok? Devlet Bakanı Hasan Gemici ile ilk kez karşılaştım bu konserde. Oysa bir Cumhurıyet okuru, bir gün buluşacağız. Neden kadın yok sorusunu da yanıtlar belki. ANAÇEV'e dönüyorum yeniden. Okuma olanağını bulamayan gençlere ayda 7 milyon katkıda bulunuyor ancak. Milyonları ya da burslu sayısını artırmak amacı ilgı ve destekle gerçekleşecek kuşkusuz. Herkesin, hepimizin Uzun yıllar operamızın bayrağını taşıyun Suna katkısı gerekıyor, küçük bir özverı Korud bajarısının gîzemini, hirikimini Bilkent eğitımden yoksun kalanlara umut lepesinde Şan Hölümii öğrencilerine aktanyor şimdi. olabilır, karanlığa bir ışık damlar, sayfalarında, yüzlerce resim var izlerken damlacıklar göle dönüşebilir. ANAÇEV'de şaşkına dönüyorum, insanlık tarihinın bu dönüşümü kanıtlamıyor mu? derinliklerine uzanıyorum, değışık Geçen hafta kadın ve polıtıka konusu çok uygarlıkların zenginliğini duyuyor tartışıldı başkent çevrelerinde. CHP Grup onurlanıyorum. Tüm dostlara öneriyorum Başkanvekılı, Hatay Milletvekıli Prof. Dr. Kapadokya'yı. Oya Araslı da adı çok duyulan bir kadın DSP'li Turizm Bakanı Ahmet Tan'a da bir her çevrede. Çağdaş kışilığiyle büyük bir selam çakıyorum! ilgı ve övgü topladı Meclis'teki son konuşmasıyla. Ben de güzel bir Dünya turizmınde önde geliyor Kapadokya. Cumhuriyet kızı olarak selamlıyorum onu. Ancak belli tersliklerden, savurganlıktan Atatürk devrimlerinden bir selam gibi, yeteri kadar korunamıyor. Bu kitabı Ahmet ekranda, alanda ya da Meclis'te nerede Tan da çok sever sanırım. Ben de çok konuşursa sesini güzel duyuruyor, görevini severim Ahmet Tan'ı. Birlikte yaşadık uzun güzel taşıyor. Genç, güzel, şık bir kadın, yılları, önce ANKA'da, sonra kısa saçları, şarap rengi tayyörü içinde Cumhuriyet'te Mesleğımde 40 yıla çağdaş çizgileri var. ulaştığım zaman yaptığımız söyleşi de bu dergide yayınlandı 9 yıl önce. Kimi acı, kimi tatlı ama dostluklar böyle oluşuyor, böyle Görevini güzel taşımak da önemli bir olay güzelleşiyor. Kimi zaman yoğun birlıktelikle kuşkusuz. Kimılerı güzel değil, çırkın kimi zaman aytılıkla, özlemle. taşıyor, yemınıne de ters düşen davranışlar Gormek değıl, sevmek önemli bence, sergılıyor kürsülerde. Kimiîeri görevini güzellıkleri korumak önemli. taşıyamamanın ezikliğinde sanırım. Arada Mutluyum, onu başarıyorum. ^ bir günah çıkaranlara da rastlıyoruz değıl mi? Söz politikaya gelince kalem acılaşıyor, ben de konuyu değiştiriyorum. Bayram öncesi kocaman bir armağan aldım Ayhan Şahenk Vakfı'ndan. Tatıl günlerimi sayfalarında dolaşarak değerlendireceğım. Niğde doğumlu bir delikanlının Kapadokya'ya ılgisını, sevgisini, doğal ve kültürel zenginliğini dünyaya tanıtmak özlemini içeriyor. Bu özlemin başka tadı var kuşkusuz. Sayfalarda dolaşırken ben de çok özledim Kapadokya'yı. Kaç kez gittim. Ne güzel anılarım var Ihlara Vadisi'nde, Peribacaları'nda. Ankara Oda Orkestrası'nın bir konseri hâlâ çınlar kulağımda. Gürer Aykal yönetiyor, Suna Kan çalıyor, periler de Vivaldi yı dınlıyor. Kapadokya kitabında daha güzel boyutlara ulaşıyor anılarım. Yenı güzellikler tanıyor, Kapadokya'nın gızemini daha derinden hıssediyorum. Sevgiyle, saygıyla, bilımin ışıığıyla oluşan bir yapıt bu. Başta Metln Sözen değerli uzmanların emeği var 3u topraklar bizim... Şa.şkına döncn Mabo, kitabı kaptığı gibi oluğu,aynı üniversitedeki tarilı Prof. I lanry {eynolds'ınkapısındaalmı.ş, "Doğru mu... liye sormustu, dogru mu bu ya/ılanlar?" Prof. Rcynolds,"Yazılanların doğruolduKıtanın asıl sahipleri... ;unusöylediğimde, Maboyü/iincyumruk Buna bağlı olarak, beyaz yerleşimdcn önemişgibi oldıı"diyordu ogünleri anlatırcedeyerliyerleşiminvcgelctıcksclmülkiyct en. Dahası beyazadambinlerceyıldıryerlisahipliğininoldugunukabulediyorvc ycrli ^rinbarı.s içindeyaşadığıbueskikıtayı işgal halkııı krallık ara/ılerınde toprak hakkı baştmeklc kalmamıs, "Avak bastığımı/da bu vurusunda bulunmasına olanak ,>praklar, insanın ya.şamadığı sağlıyordu. >oş toprak lardı" diye kay ıtlara jlemiş, Avustralya ycrlilcrini Anayasa mahkemesinin Maısandan saymadığını da böy lebo kararı, Işçi Partisı hükünıeti ebelgelemişti. taratindan.muhalefetteki ulu.sal liberal koalisyoııun şiddelli tepOuensland hükümctinin sürsCVCCCIl VC kisine rağmen, Aralık I993'dc ünetmesiyleadasına bir daha scnatodangeçirilerekyasalaştıönemeyen, Hdward Koiki Marıldı. Döncmın Başbakanı Paul 0, "Hayır" diyordu "Bu topKeatıng kararın yasalaştırılmaıklarbi/.eatalarımi7dankaldı. sının ardından "Bu yasa Aboritcya/largcldiğindciddiaettikgine ve Aboriginc olmayan ;ri gibi bu topraklar boş değil2CCtİ Avustrulyalılar arasında yeni ve 1. Geldiler ve neyimiz var ııcdaha iyi ilişkılcrın kurulması imizyoksael koydular". yolunda atılmış önemli bir Mabo, tıpkı ataları gibi, tıpkı adımdır. Bu kıtanın asıl sahipleağdasları jıibi öfkc doluydu. ri olan, vahim adaletsizliklerin pkı onlargibi yapılan haksızlıkurbaııı olan, kültürlcrı parama ba.şkaldırmak istiyordu... ju O, parçacdilcn Avustralya'nın ycro m m ( >ma nasıl? ü beyaz adamla, li halkına borcumuzu ödüyoeyaz adamin koydugu kurallar rıız" diyordu. 'iııdc miicadelc cdecek, AvustMabo Toprak Hakkı Yasası ılya tarihini yeniden ya/dıraBeyaz adamla tarihi birdörıüm noktası olmakiktı. la birlikte. loprak hakkı konuAda halkını da ışin içinc soU l l u u sunda çok daha karmaşık, çok arak, 1982 'de bcy a/, adamı n en daha şiddetli tartışmaların da iiksek mahkemesı olan Anabaşlangıç noktası oluyordu. asa Mahkcmesi'ne başvura kurallar içinde Ama artık bcya/ adanı, "Biz ık, Avustralya tarihini geri dögcldigimİ7de bu koskoca eski iilmeyecek şekilde değiştire miicadelc edip kıta insansız, boş topraklardı" k olan ilk adımı atıyordu. • diyemcyecekti. ü, kendi toprak ıııücadele.siy Avustralya Gökyüzünün bol yıldızlı ol• 200 scnc önce beyazlann iş, dugu gecclcrdc, samanyoluna dlındcn sonra atalaı ıııın veıdibakın. Kimbilirbclkıde, büyük ı miicadelc arasında parallchk bırgörcvibaşarmışolmanınseLiruyoıdu. "Bu bi/im ıçın yeııi yazdı. Toprak vinciniatalarıylapaylaşanMaiı d ö n c m ı n b a ş l a n g ı c i d ı r . İlk » . • • ,• • • bo'yugöıebiliısiniz...^ galden bu yana 2()()"ü askııı A D O r i g i n e 111(11.