Katalog

CUMHURlYF/rnERC.I yor. Yüneğermekiçinbile artık elektrik ile çaliijanalctlerkullanılıyor. Artık Karapınar'dakı pek çok tezgâhta, dokunuş ve türüyle halı ve kılımden farklı M H | ülü; dünyada sadecc Iran ve olan duvar süslemesi olarak kullanılan naB B H Karapınar'da ürctilenkoyunve mazlağa dokunuyor. Bunu dokuyanlar biı I keçi yünlerinden elde edilen şirketebağlı ModelbclırlenmısolarakonlaH iplerınkullanıldığı uzuntüylü raveriliyor,dokuyorlarveparalarınıalıyorbırdokumatürü."Tülüyütanımakiçin Kalar. Genelde birdcn fazla kışı biraraya toplarapınar'agidenlerçokdahailgınçbırhikâye narak,çokkaranlık olan sadece bir kapıarailekanjilaşıyorlar. lığının aydınlattığı mekânlarda gerçckten Geçmişte tülü, gelip geçen ömürlerın, göznurlarınıdökerekdokuyorlar. Yapanlar emcğın,ya$ammücadelesinin,geleneklerin bıkkın, özensiz nasılsa kendısı ıçin yapmıamacnönemlisııçteniçehaykırılıpdadı^ayor, emeğinin karşılıgını alarıya fisıldanamayan duygulamayacağmındafarkmda. rın, bastırılmışhkların kısaca Konya Karapınar'mkadınlarının,geTülüaslındaçoku/untüylü, linlik yaştaki kızlarının hikâ Karapınar'da az desenli, mıhraplı, düz, tek ycsıykcn, günümüzdc bütün renk, lokumlu gıbı modellerle buözellıklerıyitipgitmiş. Hcr genç kızlann dokunurken kaba göründüğü şeyı hazır isteyen, tüketen vc gerekçesiyle, dokuma i^i bitmakineleşen toplumdan Ka çeyiz amaçlı tikten sonra tüyleri kesiliyor. rapınartülüsü de pay ını almış. Böy lece daha kıbar, daha moOcnç kızların çeyiz amaçlı dokuduğu tülüler dern bir görünümc sahıp olduğu düşünülüyor. Ama tülü en dokuduğu köyden köye mobüyük ayrıcalığı olan uzun tif, renk, desen ve dokunuşu değerinin tüylerinden yoksun kalınca, ile farklılıklar içeren tülüler hiçbirözelliği dekalmıyor. değerinin yansından da azina yarısına müşteri satıhyor. Amaçailebütcesine Bir tülünün dokunması 5veyakocalarınınkendiişlerini buluyor. 10 gün sürüyor, dı ğer halı vcya kurmasınakatkı. Bazı tülüler namazlağın dokunmasından ise makine halılan ile takas h a l l l a n y l a da kolay. Bu bölgeye has bir ediliyor. Karapınarlı bu olaya dokuma olmasına rağmen ge;,a!jkın "Küçücük tülüyü verlistirilmesi konusıında artık dim, kocaman bir halı aldım, çaba harcanmıyor. Geçmis bendahakazançlıyınTdiycyıllarda Halk Kğitım'ınçabarek el emeğınin makinelcşmelarıyla bir dokuma öğretmenı ninçarklarıarasındanasılyıKarapınar'a büyük soru kalıyor. ümitlerle bir gelmiş; kiralatip gittiğini göremiyor. (îöz dükkân nur LI dökcrek günlerce dokumii). Amaç kadınlara bu konuKüçücük tülüye da eğıtim vererek onlara bir duğu tuluye, bir fabı ikııda dokunan mılyonlarca aynı desen neden kocaman uğraşkazandırmak. Kurbanveya modcldcn olan halılarların kesildiği gösterı;>li açıli!)dan birıni tercih ediyor. Bir tan sonra ümıtler yarı yolda yandankafalardahâlâbırsom bir halı? , kalmı$. llk ve son gırısım nokişareti, "Küçücük birtiilüyeneden kocaman talanmi!, birhalı verdiler?"şeklinde. AmacevabıkoKarapınarkadınlan "anam babam usulü"nusunda pek de fa/la kafa yorulmadığı da bir dedıkleri ve horgördükleri tülünün sadeee gcrçck bu beldcyc ö/gii, çok ö/el ve değerl ı olduğununfarkındadeğil KendılerındensatınalıYününyıkanıptemizlenmesi,taraktangenantülülerin neden yollarasenldıgını,günc!} çirilmesi, süme haline gelmesi, eğrilmesi, altındabekletilerekeskıtıldığınıbırtiirlüanikiyekatlanıpçıkrıklardabükülmcsıvekımlayamıyorlaı. Onlardan 1020 ınilyona alyon sapı, palamut, söğdek (Karapınar'a has dıklarıtülüleri.ÜrgüpGöreme'deantıkadıbir bıtkı türu) bağ yaprağı, cevizkabuğu vc ye kaç lıraya satıldığını ıse hıç bilını yorlar. sütleğen otu ile kaynatılarak boyanmasından veyumaklar haline getirilıpdokunmayahaN 'olurtülii yapmaya dcvam edın, dıgerle/ıı ıpler haline getırılmesine kadarki süreç rinden her yerde var, her yerde dokunuyor, artık kısultılmış. Hazır boyanmışyün alınıama tülü yoksizlerde bunu ya;>atın.^ YAZI VE FOTOftRAFLAR: UĞURGÜNAY edİlen tÜlÜler Tülü satılan mağazalar da var Karupınuı \lu... Tülü modaya yenik düştü... Kimbilir neler var aklında... Hir Karapınar evinden />öriintü. Altta makine hahsı, oturulacakyerlerde tülü ve duvar yasttklan.